Ελληνικές Περιφέρειες: Χειρότερες επιδόσεις μεταξύ 334 Περιφερειών της ΕΕ

Η Ελλάδα “περιθωριοποιείται” ταχύτατα μέσα στην Ευρώπη, καθώς καταγράφει τις χειρότερες επιδόσεις στον τομέα της περιφερειακής ανάπτυξης.

Οι Ελληνικές Περιφέρειες καταλαμβάνουν το σύνολο των 13 τελευταίων θέσεων μεταξύ 334 Περιφερειών (NUTS 2) της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη10ετία 2006 – 2015.

Επίσης:

• Μεταξύ των 28 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι πέντε “νότιες χώρες” της ΕΕ – συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου – καταλαμβάνουν τις τελευταίες θέσεις μεταξύ των “28” με βάση τις μεταβολές του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ).

• Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονισθεί ότι, στη10ετία 2006 – 2015 τρεις χώρες που πέρασαν στην Οικονομία της Αγοράς (Σλοβακία, Βουλγαρία, Ρουμανία), καθώς και η Μάλτα, πέτυχαν διαχρονικά τους υψηλότερους ρυθμούς Περιφερειακής Ανάπτυξης μεταξύ των “28” της ΕΕ.

• Οι ταχύτεροι ρυθμοί αύξησης του ΑΕΠ των Περιφερειών της Βαλκανικής και της Ανατολικής Ευρώπης ενισχύουν την Ανταγωνιστικότητα της Ένωσης, λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η ομάδα χωρών έχει μικρότερα ποσοστά Δημόσιου Χρέους από τις “μεσογειακές χώρες”…

Οι ανωτέρω διαπιστώσεις προκύπτουν από την πορεία ανάπτυξης 334 Περιφερειών (NUTS 2) της ΕΕ των “28”στη δεκαετία 2006 – 2015 με βάση τα τελευταία στοιχεία της Eurostat.

Μέσα σε αυτή την “κρίσιμη” δεκαετία” για την Ελληνική Οικονομία οι Περιφέρειές της αποδείχθηκε ότι μπήκαν σε φάση “επιταχυνόμενης και βαθειάς Ύφεσης”, για να βρεθούν στις τελευταίες θέσεις από πλευράς Ανταγωνιστικότητας.

ΑΝΙΣΟΜΕΡΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Συγκεκριμένα, από τα συγκεντρωτικά στοιχεία της Eurostat, προκύπτουν τα ακόλουθα στοιχεία:

• Η Ανάπτυξη της ΕΕ των “28” (με βάση το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ΑΕΠ, σε τρέχουσες τιμές) αυξήθηκε κατά +20% μεταξύ των ετών 2006 – 2015. Η αύξηση αυτή είναι σημαντική λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά το 2009 η Ευρωπαϊκή Οικονομία είχε μεγάλη ύφεση για να ακολουθήσει μια μακρά περίοδος επιβραδυνόμενης ανάκαμψης.

• Η ανάκαμψη της ΕΕ στηρίχθηκε μακροχρόνια σε διαφορετικούς ρυθμούς ανάπτυξης τόσο σε επίπεδο χωρών όσο και Περιφερειών.

Δύο παραδείγματα:

• Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και Βαλκανικής αναπτύχθηκαν με υπερδιπλάσιους μέσους ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης σε σύγκριση με αυτούς των μεσογειακών χωρών (Ιταλίας, Ισπανίας κλπ).

• Στην περίοδο 2006 – 2015 οι δέκα Περιφέρειες με τις καλλίτερες επιδόσεις είναι σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και Βαλκανικής, με συνολική άνοδο του ΑΕΠ τους από 62% έως 92%…

• Οι χώρες με τις μεγαλύτερες Οικονομίες της ΕΕ σαφώς και επηρεάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τους ρυθμούς ανάπτυξης τόσο της Ένωσης όσο και των περιφερειών: Στην επισκοπούμενη 10ετία 2006 – 2015 η Οικονομία της Γερμανίας αναπτύχθηκε κατά 27%, της Βρετανίας 21% και της Γαλλίας 18%. Όμως, δύο πολύ μεγάλες Οικονομίες – αυτές της Ιταλίας και Ισπανίας – διαπιστώνεται να εμφανίζουν μια πολύ μεγάλη υστέρηση της αύξησης του ΑΕΠ μεταξύ των ετών 2006 – 2015 σε σύγκριση με την Γερμανία, Βρετανία και Γαλία.

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ “ΝΟΤΙΩΝ ΧΩΡΩΝ”

Οι επιδόσεις σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο των “νοτίων χωρών” της Ένωσης εμπνέουν “ανησυχία” όχι μόνο για τις Οικονομίες και Περιφέρειές τους αλλά και για τη μελλοντική σταθερότητα της Νομισματικής Ένωσης.

Στα προβλήματα των “νοτίων χωρών” θα πρέπει να συνυπολογισθούν οι δυσκολίες περαιτέρω αύξησης του Δημοσίου Χρέους τους, καθώς αρκετές από αυτές έχουν υψηλό Δημόσιο Χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ τους…

Συγκεκριμένα με βάση τα στοιχεία της Eurostat για την Περιφερειακή Ανάπτυξη για τις μεσογειακές χώρες και τις Περιφέρειές τους (NUTS 2) γίνονται οι ακόλουθες διαπιστώσεις:

• Η Ελλάδα στο διάστημα 2006 – 2015 είχε τις χειρότερες οικονομικές επιδόσεις μεταξύ και των “28” της ‘Ένωσης: συνολικά το ΑΕΠ της Ελλάδας μειώθηκε κατά -19%, έναντι αύξησης +20% της ΕΕ. Στην πράξη δημιουργήθηκε ένα “οικονομικό χάσμα” που διευρύνεται μεταξύ της Ένωσης και της Ελλάδας

• Από τα στοιχεία της Eurostat προκύπτει και μια ακόμη πολύ σημαντική παρατήρηση: στην 6ετία 2010 έως 2015 – δηλαδή με την εφαρμογή τριών Μνημονίων για πολύ μεγάλες δημοσιονομικές περικοπές, επιβολές βαρύτατων φορολογιών κλπ – το ΑΕΠ της Ελλάδας μειώνεται κατά -22% έναντι ανάπτυξης συνολικά της ΕΕ κατά +15% στην ίδια περίοδο.

Ενδεικτικό της μείωσης του “ειδικού βάρους” της Ελλάδας στην Οικονομία της ΕΕ είναι ότι το ποσοστό της χώρας μας έπεσε από το 1,8% του ΑΕΠ της Ένωσης το 2006 στο 1,2% το 2015, για να καταγραφεί μια εντυπωσιακή μείωση κατά 33% μέσα σε 10 χρόνια.

• Ιδιαίτερη “ανησυχία” για το μέλλον της Ένωσης αποτελεί το γεγονός ότι, στην περίοδο 2006 – 2015 παρουσίασαν εξαιρετικά χαμηλή ανάπτυξη τρεις “μεσογειακές χώρες”: Ιταλία +6%, Ισπανία +7% και Πορτογαλία +8%. Με εξαίρεση την Ελλάδα – που είχε μεγάλη μείωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος – πρόκειται για τις “χειρότερες επιδόσεις” μεταξύ των “28” της Ένωσης, ενώ Ιταλία και Ισπανία είναι δύο από τις πέντε μεγαλύτερες Οικονομίες της Ένωσης.

• Πολύ μέτριες και οι επιδόσεις της Κύπρου (καταγράφεται ως μία ενιαία Περιφέρεια), η οποία είχε μια συγκρατημένη Ανάπτυξη +8% στη δεκαετία 2006 – 2015. Προφανώς η οικονομία της Κύπρου επηρεάσθηκε από την τραπεζική κρίση, ενώ ειδικά στην περίοδο 2006 – 2010 είχε μια εντυπωσιακή άνοδο +19% έναντι +5% της Ένωσης.

• Ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί η Οικονομία της (μεσογειακής) Μάλτας (καταγράφεται ως μία Περιφέρεια) που μεταξύ των ετών 2006 – 2015 είχε μια συνολική Ανάπτυξη +72%, για να βρεθεί στη δεύτερη θέση (μετά την Σλοβακία) μεταξύ των “28” της Ένωσης. Η νησιωτική αυτή χώρα οφείλει την πολύ μεγάλη ανάπτυξή της στον τομέα παροχής υπηρεσιών και σε ένα πολύ ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς.

ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Εντυπωσιακές είναι οι διαχρονικές επιδόσεις των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλκανικής. Το πέρασμα από την κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία στην οικονομία της αγοράς έχει αποδώσει πολύ σημαντικούς καρπούς ‘όχι μόνο σε ρυθμούς ανάπτυξης αλλά και σε επίπεδα απασχόλησης.

Συγκεκριμένα:

• Η Σλοβακία αναδεικνύεται πρώτη στην ανάπτυξη με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της (ΑΕΠ) να σημειώνει συνολική άνοδο 73% στη δεκαετία 2006 – 2015.

Πρόκειται για μια χώρα εκβιομηχανισμένη αλλά που δοκιμάσθηκε έντονα από την πορεία μετάβασης στην οικονομία της αγοράς. Ωστόσο, με τις μεγάλες επενδύσεις εκσυγχρονισμού κατάφερε να ενισχύσει τη διεθνή ανταγωνιστικότητά της και να αυξηθεί η ευημερία στις Περιφέρειές της.

• Στην 3η και 4η θέση βρέθηκαν η Βουλγαρία και η Ρουμανία με συνολική αύξηση του ΑΕΠ κατά +66% και +63% αντίστοιχα, ενώ στην 5η θέση βρέθηκε η Πολωνία με άνοδο του ΑΕΠ +57%.

Αν και το “ειδικό βάρος” των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλκανικής παραμένει μικρό στο ΑΕΠ της Ένωσης, εντούτοις οι πολύ υψηλοί αναπτυξιακοί ρυθμοί τους συμβάλλουν θετικά στην άνοδο της Ευρωπαϊκής Οικονομίας, αντισταθμίζοντας σε μεγάλο βαθμό τη διαχρονικά συγκρατημένη άνοδο των “μεσογειακών χωρών”.

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ

Τα στοιχεία για την πορεία των Περιφερειών της Ελλάδας στη 10ετία 2006 – 2015 είναι “ιδιαίτερα αρνητικά”, καθώς με βάση τα στοιχεία της Eurostat γίνονται οι εξής διαπιστώσεις:

• Οι Ελληνικές Περιφέρειες καταλαμβάνουν το σύνολο των τελευταίων θέσεων μεταξύ 334 Περιφερειών της Ένωσης με μειώσεις του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος από -15 έως -25%.

Είναι αρκετά χαρακτηριστικό ότι εκτός των Περιφερειών της Ελλάδας μεταξύ των υπολοίπων 321 Περιφερειών 27 χωρών της Ένωσης διαπιστώνονται μειώσεις του ΑΕΠ μόνο σε 5 Περιφέρειες: 4 στην Ιταλία και 1 στην Ισπανία…

• Οι μεγάλες μειώσεις του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ)) των Περιφερειών εκτός Αττικής – που συγκεντρώνει ένα πολύ μεγάλο μέρος της Μεταποίησης και των μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεων – διαψεύδουν την ευρύτατα διαδεδομένη άποψη ότι “οι Περιφέρειες έχουν πληγεί πολύ λιγότερο από την Αθήνα και την Περιφέρεια Αττικής”…

• Λόγω του πολύ μεγάλου μεριδίου της συμμετοχής του ΑΕΠ της Αττικής στο σύνολο της χώρας (σχεδόν 48%) διαπιστώνεται ότι η μείωση σε επίπεδο Αττικής και χώρας είναι ακριβώς το ίδιο, δηλαδή -19%.

• Οι ρυθμοί μείωσης του ΑΕΠ διαφέρουν μεταξύ των Ελληνικών Περιφερειών, αλλά περιστρέφονται γύρω από τις μειώσεις της Περιφέρειας Αττικής.

Περισσότερο “ανθεκτική” στην κρίση εμφανίζεται να είναι η Πελοπόννησος με μείωση -15% στη 10ετία, ενώ “χειρότερη εικόνα” εμφανίζει η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας με μείωση του ΑΕΠ κατά -25%.

• Από τις εντυπωσιακά μεγάλες αρνητικές μεταβολές της περιόδου 2006 – 2015 είναι προφανές ότι αυτές οφείλονται πρωτίστως στην κρίση και στις δημοσιονομικές περικοπές που έγιναν στην 6ετή περίοδο 2010 – 2015….Θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς ότι, τα Μνημόνια μάλλον επέβαλαν πολιτικές που ενέτειναν την κρίση λόγω της πολύ απότομης και μεγάλης μείωσης της Ζήτησης στο σύνολο της χώρας.

• Εξάλλου, στην 5ετία 2006 – 2010 η Ελλάδα είχε συνολική αύξηση του ΑΕΠ κατά +4%, αλλά με την Περιφέρεια Αττικής να εμφανίζει μεγαλύτερη αύξηση, στο +6%.

• Επίσης, στην ανωτέρω 5ετή περίοδο διαπιστώνεται μια εντυπωσιακή εκτίναξη κατά +13% του ΑΕΠ της ακριτικής Περιφέρειας της Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης. Όμως την ίδια περίοδο – δηλαδή πολύ πριν από την εφαρμογή Μνημονίων – καταγράφεται μια μείωση του ΑΕΠ σε 4 Περιφέρειες (Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα, Δυτική Ελλάδα και Ιόνια Νησιά).

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ – ΒΑΣΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Η εντυπωσιακά μεγάλη μείωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Ελλάδας και του συνόλου των Περιφερειών της στη δεκαετία 2006 – 2015 υποδηλώνουν την παταγώδη αποτυχία του “μοντέλου ανάπτυξης” και των δημοσιονομικών πολιτικών που ασκήθηκαν…

Ωστόσο, είναι εξαιρετικά αμφίβολο με τη δημοσιονομική προσαρμογή που επιβλήθηκε εάν θα γίνει εφικτή η Βιώσιμη Ανάπτυξη της χώρας εάν δεν αναπροσαρμοσθούν πλήρως οι δομές και η Στρατηγική του παραγωγικού δυναμικού του συνόλου των Περιφερειών της…

Το “μοντέλο ανάπτυξης” της Ελλάδας πρέπει να αλλάξει και η Οικονομία της να γίνει διεθνώς ανταγωνιστική μέσα από μεγάλες Επενδύσεις Εκσυγχρονισμού.

Ήδη το “οικονομικό χάσμα” της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Ελλάδα έχει πάρει πρωτοφανείς διαστάσεις και αυτό θα διευρυνθεί ακόμη περισσότερο εάν δεν ενισχυθούν αποτελεσματικά η Επιχειρηματικότητα και η Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Σε αυτή την προσπάθεια Παραγωγικού Εκσυγχρονισμού οι Διοικήσεις και το Ανθρώπινο Δυναμικό των Περιφερειών θα πρέπει να έχουν “πρωταγωνιστικό ρόλο”. Είναι ζωτικής σημασίας η ενεργός συμμετοχή τους στη διευκόλυνση της Επιχειρηματικότητας και των Επενδύσεων και στην ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού των επιχειρήσεων, ικανού για τη λειτουργία και επέκτασή τους με διεθνείς δραστηριότητες.

Με απλά λόγια:

Οι Περιφέρειες πρέπει να μετατραπούν σε θερμοκοιτίδες μετασχηματισμού και ανάπτυξης διεθνώς ανταγωνιστικών Επιχειρήσεων.

Ένας τέτοιος μετασχηματισμός του ρόλου των Περιφερειών, μεταξύ άλλων, απαιτεί:

Υιοθέτηση και εφαρμογή από τις Ελληνικές Περιφέρειες των Δεικτών Περιφερειακής Ανταγωνιστικότητας που χρησιμοποιούν οι Eurostat, ευρωπαϊκές Περιφέρειες κλπ.

Η υιοθέτηση αυτών των Δεικτών θα επιτρέψει:

• Στις τοπικές Επιχειρήσεις και Κοινωνίες της χώρας μας να έχουν έναν “Οδικό Χάρτη” για Μακροχρόνιες Πολιτικές που θα βελτιώνουν την Ανταγωνιστικότητά τους και θα διευκολύνουν την ταχύρρυθμη Ανάπτυξή τους.

• Την πραγματοποίηση Συγκρίσεων των Ελληνικών Περιφερειών με αυτές των χωρών της Ένωσης.

• Την κατάρτιση και δημοσιοποίηση Στρατηγικών Πλάνων και συγκριτικών πλεονεκτημάτων των Ελληνικών Περιφερειών, ώστε αυτές = σε συνεργασία με την Πολιτεία – να προσελκύουν διεθνείς επενδυτές.

 
ΑΝΑΛΥΣΗ:
ΚΙΜΩΝ ΣΤΕΡΙΩΤΗΣ
Δρ Οικονομολόγος

ΑΝΑΡΤΗΣΗ: http://forumegi.gr/economic-reports/

*Πηγή: forumegi.gr