Το Πανεπιστήμιο στην μέγγενη του αυταρχισμού και του πολέμου

Ο μύχιος πόθος της κυβέρνησης να εξυπηρετήσει τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, αλλά και να τσακίσει την νεολαϊστικη αμφισβήτηση, εμπεδώνοντας την ιδεολογική τους κυριαρχία στους χώρους της εκπαίδευσης, έρχεται σε μια περίοδο παγκόσμιας κρίσης υγείας, που εξελίσσεται σε κρίση του ίδιου του συστήματος. Η μια μετά την άλλη, οι αποτυχημένες καπιταλιστικές κυβερνήσεις απαντούν με προληπτική αστυνομική και ιδεολογική καταστολή στις λαϊκές διεκδικήσεις, ενώ κλιμακώνουν την επιθετικότητα σε διεθνές επίπεδο. Τα λαϊκά κινήματα και οι φωνές αμφισβήτησης στιγματίζονται στα πλαίσια ενός νεοψυχροπολεμικού μακαρθισμού, που τα ταυτίζει με “έξωθεν δάκτυλο” και οι πανεπιστημιακοί χώροι μπαίνουν όλο και περισσότερο στο στόχαστρο του κρατικού αυταρχισμού και του πολέμου.

Έρευνα κατά του “Ισλαμοαριστερισμού” στα γαλλικά πανεπιστήμια

Σε μια απόφαση που δύσκολα μπορεί να διαχωριστεί από την ισλαμοφοβική ατζέντα του Μακρόν και τον ιμπεριαλιστικό ρόλο του γαλλικού κράτους στην Μ. Ανατολή και την Αφρική, η Υπουργός Ανώτατης Εκπαίδευσης της Γαλλίας Frédérique Vidal διέταξε έρευνα για το φαινόμενο του “ισλαμοαριστερισμού” (islamo-gauchisme) και τις μελέτες σχετικά με την νεοαποικιοκρατία στα Πανεπιστήμια. “Στα Πανεπιστήμια υπάρχουν κάποιες μειοψηφίες που χρησιμοποιούν τους τίτλους τους ή το κύρος τους, για να διαδώσουν ριζοσπαστικές ή ακτιβιστικές ιδέες”, είπε. Αυτές οι δηλώσεις προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις στον ακαδημαϊκό κόσμο, στο σημείο που 600 ακαδημαϊκοί απαίτησαν την παραίτησή της σε επιστολή που δημοσίευσε η Le Monde:

“Εάν η ρητορική είναι ασυνεπής, η πρόθεση είναι ολέθριας σημασίας: Είναι θέμα δυσφήμισης ενός επαγγέλματος και, πέρα από αυτό, μιας ολόκληρης κοινότητας, στην οποία ως ακαδημαϊκός, ανήκει η Frédérique Vidal και για την οποία ως υπουργός είναι υπεύθυνη για την προστασία της. Επιπλέον, η επίθεση…απειλεί με πνευματική καταστολή. Όπως και στην Ουγγαρία του Όρμπαν, στη Βραζιλία του Μπολσονάρο ή στην Πολωνία του Ντούντα, οι μετααποικιακές και αποικιακές μελέτες, οι εργασίες για τις φυλετικές διακρίσεις, τις μελέτες για τα φύλα και τη διαθεματικότητα είναι επίσης στοχοποιημένες”.

Την έκπληξή της εξέφρασε και η Διάσκεψη των Προέδρων των Πανεπιστημίων. Ωστόσο, δεν είναι η πρώτη φορά που η συγκεκριμένη υπουργός θέτει θέμα για τις ακαδημαϊκές ελευθερίες, που κατοχυρώνονται από το Συνταγματικό Συμβούλιο ως θεμελιώδης αρχή. Στο παρελθόν είχε υποστηρίξει στην Γερουσία μια τροποποίηση του νόμου περί προγραμματισμού της έρευνας, προκειμένου να εξαρτηθούν οι ελευθερίες αυτές “από τον σεβασμό των αξιών της Δημοκρατίας”. Για να δοθεί ένα τέλος στην αντιπαράθεση και την “απεργία οθόνης” που ξεκίνησαν οι δάσκαλοι καθώς τα μαθήματα διεξάγονται εξ αποστάσεως, η τροπολογία άλλαξε.

Την χρονιά που μας πέρασε δεκάδες χιλιάδες Μουσουλμάνοι διαδήλωσαν ενάντια στην ισλαμοφοβία, με την συμμετοχή αριστερών και αντιρατσιστικών οργανώσεων, όπως η Συλλογική Καταπολέμηση της Ισλαμοφοβίας στη Γαλλία(CCIF), το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα(NPA) και η Γαλλική Εβραϊκή Ένωση για την Ειρήνη(UJFP). Ενώ η γαλλική κυβέρνηση ταυτίζει κάθε με ευκαιρία την ελευθερία της έκφρασης με την ρητορική μίσους, που στοχοποιεί συλλήβδην τον μουσουλμανικό κόσμο ταυτίζοντάς τον με την τρομοκρατία, κρύβει πως το γαλλικό κράτος και οι βιομηχανίες όπλων ήταν αυτές που εξόπλισαν τις τρομοκρατικές οργανώσεις στην Μ. Ανατολή. O Μακρόν που αρνείται μέχρι και σήμερα οποιαδήποτε μεταμέλεια για τα αποικιοκρατικά εγκλήματα στην Αλγερία, επιδιώκει την αναβάθμιση του ιμπεριαλιστικού ρόλου της Γαλλίας στον Λίβανο, το Μάλι και συνολικά την Μ. Ανατολή, την Αφρική και την λεκάνη της Μεσογείου, στα πλαίσια του ευρωατλαντικού άξονα. Η αριστερά, καθώς και το αντιρατσιστικό και αντιπολεμικό κίνημα, αποτελεί αγκάθι στα πλευρά του ιμπεριαλισμού, το οποίο προσπαθεί να ξεριζώσει.

Ο νεομακαρθισμός στα αμερικάνικα και βρετανικά πανεπιστήμια

Η στρατηγική επίθεση του ιμπεριαλιστικού μπλοκ προς την Λαϊκή Δημορατία της Κίνας, η οποία οξύνεται εν μέσω απονομιμοποίησης των καπιταλιστικών κυβερνήσεων, έχει οδηγήσει σε ένα κλίμα νεομακαρθισμού κυρίως στον αγγλοσαξονικό κόσμο. Το νεοψυχροπολεμικό αφήγημα ξεθάβει τα αφηγήματα περί “κίτρινης απειλής” και “κόκκινο τρόμου”, εισβάλλοντας στα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Από τον Ιούλιο του 2019, η υπουργός του Τραμπ και ολιγάρχης Betsy DeVos, μαζί με τις διωκτικές υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας ξεκίνησαν τον έλεγχο για “κινέζικο δάκτυλο” στα αμερικάνικα πανεπιστήμια. Τον Αύγουστο του 2020, το Ινστιτούτο του Κομφούκιου ορίστηκε από το αμερικάνικο υπουργείο Εξωτερικών ως “ξένη αποστολή”, σε μια προσπάθεια να περιοριστεί η συνεργασία του με αμερικάνικα πανεπιστήμια. Σε επιστολή προς τα διοικητικά συμβούλια των πανεπιστημίων των ΗΠΑ, ο Υφυπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης, Ενέργειας και Περιβάλλοντος Keith Krach έγραψε:

“Τα διοικητικά συμβούλια για τα κεφάλαια του ιδρύματός σας έχουν ηθική υποχρέωση, και ίσως ακόμα και ιερό καθήκον, να εξασφαλίσουν ότι το ίδρυμά σας έχει καθαρές επενδύσεις και καθαρά κεφάλαια χρηματοδότησης. Σας προτρέπω να απαλλαγείτε από επιχειρήσεις που περιλαμβάνονται στον Κατάλογο Οντοτήτων ή συμβάλλουν σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων”.

Η Juan Tang, η οποία έχει διδακτορικό στην κυτταρική βιολογία, εισήλθε στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 27 Δεκεμβρίου 2019 για να εργαστεί στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια ως επισκέπτης ερευνητής στο Τμήμα Ακτινολογίας, ενώ συνελήφθη από το FBI για φερόμενους δεσμούς  με τον κινεζικό στρατό. Την ίδια περίοδο οι αμερικανικές αρχές ανακοίνωσαν συλλήψεις και άλλων Κινεζικών επιστημόνων για φερόμενη απόκρυψη δεσμών με το στρατό της Κίνας, παρότι τα πανεπιστήμια δεν έχουν κανόνες που απαγορεύουν στους επιστήμονες που συνδέονται με σώματα ασφαλεία ξένων χωρών να συνεργάζονται με ερευνητές πανεπιστημίου.Το παραπάνω είχε ως αποτέλεσμα περίπου 54 επιστήμονες να χάσουν την δουλειά τους στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας. Το 82% των ερευνώμενων είναι Ασιάτες. Πάνω από 1.000 Κινέζοι ερευνητές και φοιτητές διώχθηκαν από τις ΗΠΑ ως “εθνική απειλή”.

Ο “νόμος για την ασφαλή πανεπιστημιούπολη” που προτάθηκε το 2020 από τρεις Ρεπουμπλικάνους, τους γερουσιαστές Tom Cotton και Marsha Blackburn και τον βουλευτή David Kustoff, σκόπευε να απαγορεύσει σε όλους τους πολίτες της ηπειρωτικής Κίνας να λαμβάνουν φοιτητική ή ερευνητική βίζα στις Ηνωμένες Πολιτείες για πτυχιακές ή μεταπτυχιακές σπουδές σε τομείς STEM. Η Επιτροπή των 100, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που απαρτίζεται από εξέχοντα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, υποστηρίζει ότι «αμφισβητούνται άδικα οι προθέσεις των Κινέζων της Αμερικής και ότι η κοινότητα κακοποιείται σοβαρά από την υπέρβαση των διώξεων και τη βιασύνη της κρίσης». Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 2010, αρκετοί πολιτογραφημένοι πολίτες Κινέζικης καταγωγής – Xi Xiaoxing, Sherry Chen, Guoqing Cao και Shuyu Liu – δέχτηκαν  κατηγορίες περί κατασκοπείας μόνο για αθωωθούν αργότερα, αφού η ζωή και η φήμη τους καταστράφηκαν. Πιο προσφατο παράδειγμα είναι ο Gang Chen που κατηγορήθηκε ότι έλαβε εκατομμύρια δολάρια μη κοινοποιημένης χρηματοδότησης από το Νότιο Πανεπιστήμιο Επιστημών και Τεχνολογίας της Κίνας, αν και στην πραγματικότητα ανέπτυξε αυτή τη συνεργασία με εντολή του MIT .Τα παραπάνω οδηγούν ακόμα και το Αtlantic να αναρωτιέται:

“Η υπόθεση του Gang Chen, όπως και των άλλων που προηγήθηκαν, αποκρυσταλλώνει ένα σύνολο ερωτημάτων σχετικά με τη φύση της αμερικανικής επιστήμης. Θα πρέπει τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ να ενισχύσουν την παγκόσμια συνεργασία και να εισαγάγουν ξένα ταλέντα, ή θα πρέπει να είναι πιο εμφανώς αμερικανικά στον προσανατολισμό τους; Θα πρέπει να σφυρηλατήσουν ισχυρές σχέσεις στην Κίνα, ή θα πρέπει να προσπαθήσουν να “αποσυνδεθούν” από αυτήν”; 

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, σχεδόν 200 ακαδημαϊκοί από περισσότερα από δώδεκα πανεπιστήμια διώκονται με την υποψία ότι βοηθούσαν ακούσια(!) συνεργασία με την κινεζική κυβέρνηση, κινδυνεύοντας μέχρι και με 10 χρόνια φυλάκισης. Χιλιάδες Κινέζοι ακαδημαϊκοί και φοιτητές κιδυνεύουν να αποκλειστούν από τα διεθνή προγράμματα, καθώς το Γραφείο Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας και Ανάπτυξης ενήμέρωσε τα πανεπιστήμια πω σκοπεύει να εισαγάγει έλεγχο ασφαλείας για πανεπιστημιακούς και ερευνητές του εξωτερικού που θέλουν να σπουδάσουν ή να εργαστούν σε τομείς που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια, συμπεριλαμβάνοντας στο παραπάνω τομείς της τεχνητής νοημοσύνης, της χημείας, της φυσικής και των μαθηματικών. Παράλληλα, αριστεροί καθηγητές έχουν δεχτεί απειλές αφού τα στοιχεία του διέρευσαν στο “Education Watch“, ιστότοπο παρακολούθησης καθηγητών που λειτουρργεί από την δεξιά οργάνωση Turning Point UK, παράρτημα της αμερικάνικης Turning Point USA που θεωρείται ως πτέρυγα νεολαίας του Τραμπ. Η ιστοσελίδα δηλώνει πως είναι ένα εργαλείο για τους φοιτητές του Ηνωμένου Βασιλείου να αναφέρουν λέκτορες για «αριστερή μεροληψία», που «κατακλύζει» σύμφωνα με τους ίδιους τα πανεπιστήμια. Το Turning Point UK ιδρύθηκε από τον George Farmer, έναν χορήγο των Tories και συνδεόμενο με ακροδεξιά κινήματα.

Απαγόρευση της κριτικής του σιωνισμού με πρόσχημα τον αντισημιτισμό

Ο υπουργός Παδείας του Ηνωμένου Βασιλείου, Gavin Williamson, πιέζει τα βρετανικά πανεπιστήμια να υιοθετήσουν τον ορισμό του “αντισημιτισμού” της Διεθνούς Συμμαχίας Μνήμης του Ολοκαυτώματος, απειλώντας με περικοπή της χρηματοδότησης σε όσα ιδρύματα αρνηθούν. Σύμφωνα με οργανώσεις αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη, παρά τις πιέσεις μόνο ένα μικρό ποσοστό των πανεπιστημίων έχει αποδεχτεί τον αντιεπιστημονικό ορισμό, η χρήση του οποίου ως εργαλείο λογοκρισίας έχει επικριθεί από τον ίδιο τον αρχικό συγγραφέα του. Εξισώνοντας κάθε κριτική στις πολιτικές γενοκτονίας που εφαρμόζει το σιωνιστικό κράτος δολοφόνο κατά του παλαιστινιακού λαού, κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν ως “ρατσιστικές” ακόμα και εβραϊκές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως είναι η B’Tselem που έχει χαρακτηρίζει το Ισραήλ ως «καθεστώς εβραϊκής υπεροχής» και «απαρτχάιντ». Ο ορισμός χαρακτηρίζει επίσης ως “αντισημιτισμό” όταν οι καταγγελίες κατά του Ισραήλ δεν συνοδεύονται από ανάλογες καταγγελίες σε πρακτικές άλλων κρατών, βάζοντας στο στόχαστο τις οργανώσεις που συσπειρώνονται στην βάση της υπεράσπισης των παλαιστινιακών δικαιωμάτων.

Η νομοθεσία στρέφεται επίσης ενάντια στην αριστερά και το αντιπολεμικό κίνημα, ενώ  έχει «ανατριχιαστικό αντίκτυπο στο πανεπιστημιακό προσωπικό και τους φοιτητές που επιθυμούν νόμιμα να επικρίνουν την καταπίεση των Παλαιστινίων από το Ισραήλ ή να μελετήσουν τη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης», όπως καταγγέλουν Βρετανοί καθηγητές με ισραηλινή υπηκοότητα σε ανοιχτή επιστολή τους.

Ινδία: Συζητήσεις επί κοινωνικών θεμάτων μόνο με έγκριση από την κυβέρνηση

Στην Ινδία του φασίστα Μόντι, η καταστολή των πρωτοφανών σε μέγεθος και διάρκεια κινητοποιήσεων των αγροτών και των εργαζομένων, φτάνει μέχρι τον χώρο της εκπαίδευσης, με Υπουργείο Παιδείας που απαιτεί από δημόσια χρηματοδοτούμενα ιδρύματα να ζητήσουν άδεια από το Υπουργείο Εξωτερικών πριν από τη διοργάνωση εικονικών ακαδημαϊκών σεμιναρίων που θα μπορούσαν να συζητήσουν «εσωτερικά θέματα» της Ινδίας, όπως και εκείνα που λαμβάνουν ξένη χορηγία. Το ίδιο και η λίστα των συμμετεχόντων. Σύμφωνα με την Alka Acharya, καθηγήτρια Κινεζικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Jawaharlal Nehru η απαίτηση είνα άδικη καθώς απαιτείται μόνο από δημόσια ιδρύματα, ενώ οι ιδιωτικές ομάδες προβληματισμού και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα μπορούν να συνεργάζονται ελεύθερα με τον διεθνή ακαδημαϊκό κόσμο. Κάτι τέτοιο “θα πλήξει τελικά τους νέους μελετητές και ερευνητές που βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο της σταδιοδρομίας τους”, δηλώνει.

“Για μένα φαίνεται σαν μια κίνηση που είναι εντελώς σε σύγχυση και ανεφάρμοστη και αν εφαρμοστεί θα σκοτώσει τα δημόσια χρηματοδοτούμενα ιδρύματα και την ικανότητά τους να συνεργάζονται με τον κόσμο σε ισότιμη βάση”, δηλώνει και ο Δρ. Gopalan Balachandran. “Χρειάζεται να παρακολουθήσουμε εικονικά σεμινάρια με πολλά πανεπιστήμια και ομάδες προβληματισμού από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες σχεδόν σε εβδομαδιαία βάση και μια τέτοια απαίτηση θα αποσυνδέσει τον ακαδημαϊκό χώρο της Ινδίας από την υπόλοιπη παγκόσμια ακαδημαϊκή κοινότητα», δήλωσε ο Δρ Balachandran, υποστηρίζοντας ότι θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί διάλογος με την εκπαιδευτική κοινότητα πριν ληφθεί μια τέτοια απόφαση.

Τι Πανεπιστήμιο (δεν) θέλουμε

Μια πρόσφατη διαδικτυακή εκδήλωση από τον Σύλλογο Μελών ΔΕΠ Παντείου με θέμα το “Αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων, η Δημοκρατία και Ακαδημαϊκή Ελευθερία” ανέδειξε τον αγώνα της πανεπιστημιακής κοινότητας του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου ενάντια στην εγκάθετη διοίκηση που τους επέβαλε η αυταρχική κυβέρνηση Ερντογάν. Ο δημόσιος χαρακτήρας του Πανεπιστημίου μπορεί να ενώσει τους ανθρώπους που παλεύουν για ένα καλύτερο κόσμο, με ίσες ευκαιρίες εκπαίδευσης και ελεύθερη ακαδημαϊκή έρευνα και διανόηση, ακόμα και σε διαφορετικές γωνιές της γης.

Αντίθετα, η υποταγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας στα εμποροχρηματικά συμφέροντα οδηγεί νομοτελώς στην υποβάθμισή της. Το Πανεπιστήμιο από χώρος ιδεών και αμφισβήτησης μετατρέπεται σε φυτώριο φιμωμένων φοιτητών και καθηγητών, υπό το άγρυπνο βλέμμα των πραιτοριανών της άρχουσας τάξης. Σε μια εποχή κρίσης κάθε δημόσιος χώρος, πόσο μάλλον όταν συσπειρώνονται σε αυτόν νέοι σκεπτόμενοι άνθρωποι, προβάλλει ως κίνδυνος για τον πολεμικό τυχοδιωκτισμό των καπιταλιστικών ελίτ εντός και εκτός συνόρων.

Δεν θέλουμε να είμαστε οι υπάκουοι στρατιώτες τους. Θέλουμε να είμαστε αυτός ο κίνδυνος.