Του Κώστα Ράπτη
Ο Ντόναλντ Τραμπ αδημονεί να αποποιηθεί την “ιδιοκτησία” του πολέμου στην Ουκρανία, για τον οποίο έχει εκτιμήσει ότι η Δύση δεν διαθέτει κάποια “οδό νίκης”. Ωστόσο, μόλις απέκτησε την “ιδιοκτησία” ενός άλλου πολέμου, οι πιθανότητες επιτυχίας του οποίου, από την αμερικανική οπτική γωνία, είναι αν μη τι άλλο συζητήσιμες.
Ενός πολέμου, για την ακρίβεια, ο οποίος κλιμακώνεται, προκειμένου αφενός να συνεχίσει το Ισραήλ να έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει τον δικό του πόλεμο στην Λωρίδα της Γάζας, τη Δυτική Όχθη του Ιορδάνη, τον νότιο Λίβανο και τα Υψώματα του Γκολάν και αφετέρου να αποκτήσει ο Τραμπ “μόχλευση” στις πιέσεις που ασκεί προς το Ιράν.
Το Σάββατο, ο Αμερικανός πρόεδρος διέταξε τη διενέργεια αμερικανικών στόχων των Χούθι (όπως είναι ευρύτερα γνωστή η οργάνωση Ανσαρουλλάχ που ελέγχει την κυβέρνηση της Σανάα) στην Υεμένη.
Όλα αυτά συνοδευόμενα από την συνήθη υψηλή ρητορική του Τραμπ. “Ο χρόνος σας τελείωσε και οι επιθέσεις σας πρέπει να σταματήσουν, αρχής γενομένης από σήμερα. Αν όχι, η κόλαση θα πέσει επάνω σας και δεν θα έχετε ξαναδεί ποτέ κάτι τέτοιο” είπε ο Αμερικανός πρόεδρος απευθυνόμενος νοερά στους Χούθι, οι οποίοι πρόσφατα ανακοίνωσαν ότι θα επαναλάβουν τις επιθέσεις εναντίον πλοίων ισραηλινών συμφερόντων, εάν δεν τερματισθεί ο αποκλεισμός της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Υγείας της Υεμένης που εκδόθηκε την Κυριακή, ο απολογισμός των αμερικανικών αεροπορικών επιδρομών είναι 53 νεκροί (ανάμεσά τους παιδιά και δύο γυναίκες) και 98 τραυματίες.
Ωστόσο, οι Χούθι αποτόλμησαν την ανταπόδοση. Υποστηρίζουν ότι εξαπέλυσαν δύο επιθέσεις εναντίον αμερικανικού αεροπλανοφόρου Harry Tuman και των συνοδευτικών σκαφών.
Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν τα “αδιάκοπα” πλήγματα, μέχρις ότου η υεμενική οργάνωση σταματήσει τη στρατιωτική δράση της ενάντια στην παγκόσμια ναυτιλία και τα αμερικανικά συμφέροντα, επιμένει ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Πιτ Χέγκσεθ, ενώ ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάρκο Ρούμπιο θέτοντας το ζήτημα σε ευρύτερο πλαίσιο, τόνισε ότι “με κανέναν τρόπο δεν θα είχαν οι Χούθι τη δυνατότητα να πλήττουν τη ναυσιπλοΐα, αν δεν τους στήριζε το Ιράν”.
Μετά τα πλήγματα που έχουν υποστεί η παλαιστινιακή Χαμάς και η λιβανική Χεζμπολλάχ, καθώς και την πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία, οι Χούθι αποτελούν μέχρι τώρα το τελευταίο άθικτο σκέλος του “άξονα της Αντίστασης” τον οποίο στήριζε στην περιοχή το Ιράν.
Και οι σχέσεις ΗΠΑ-Ιράν βρίσκονται σε πολύ λεπτό σημείο, καθώς ο Τραμπ έχει αποστείλει δια του Άνουαρ Γκαργκάς των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων μήνυμα προς την Τεχεράνη σε σχέση με το πυρηνικό της πρόγραμμα αλλά και την “περιφερειακή συμπεριφορά” της.
Αδιευκρίνιστο παραμένει αν οι κινήσεις του Λευκού Οίκου αποτελούν προσπάθεια να συναφθεί κάποιο άκρως “τραμπικό” deal (προοπτική για την οποία προθυμοποιείται να λειτουργήσει μεσολαβητικά η Μόσχα) ή απλώς το επικοινωνιακό προοίμιο της ανάληψης στρατιωτικής δράσης εναντίον των ιρανικών πυρηνικών υποδομών, όπως χρόνια τώρα ζητά από τη Ουάσιγκτον το Ισραήλ.
Αν ισχύει το δεύτερο, η ουδετεροποίηση της απειλής που συνιστούν οι Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα αποτελεί προαπαιτούμενο.
Ωστόσο, η κατάσταση είναι περίπλοκη. Το Ιράν διαμήνυσε δια του υπουργού Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί ότι κανείς δεν θα υπαγορεύσει στην Ισλαμική Δημοκρατία ποιαν εξωτερική πολιτική θα ασκεί. Όσο για το μήνυμα Τραμπ, η Τεχεράνη δηλώνει ότι δεν προτίθεται να το δημοσιοποιήσει, αλλά πάντως αυτό δεν διαφέρει από τον (επιθετικό) δημόσιο λόγο του Τραμπ. Όσο και αν πιέζεται πανταχόθεν, η ιρανική ηγεσία δύσκολα θα μπορούσε να εμπιστευθεί τον άνθρωπο που το 2018 “έσκισε” την διεθνή συμφωνία που είχε συναφθεί επί Ομπάμα για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Τα αμερικανικά πλήγματα στην Υεμένη, πάλι, επικρίθηκαν από Ρωσία και Κίνα, που υποστηρίζουν ότι πρόκειται για κινήσεις οι οποίες επιδεινώνουν την κατάσταση και πρέπει να σταματήσουν. Υπενθυμίζεται ότι οι δύο ευρασιατικές δυνάμεις έχουν εξασφαλίσει από τους Χούθι την ανεμπόδιστη διέλευση των δικών τους πλοίων από την Ερυθρά Θάλασσα, ενώ τηρούν μιαν αντικειμενικά ευνοϊκή για τη Σανάα ουδετερότητα ως προς το εσωτερικό ζήτημα της Υεμένης (όπου ανταγωνίζονται τρεις διαφορετικές κυβερνήσεις), συνηγορώντας υπέρ μιας συμπεριληπτικής λύσης που θα προκύψει από πολιτικό διάλογο.
Ένα άλλο στοιχείο που αλλάζει την εξίσωση είναι η συμφιλίωση Σαουδικής Αραβίας και Ιράν, η οποία επιτεύχθηκε με κινεζική μεσολάβηση στο Πεκίνο το 2023. Οι μεγάλοι πολέμιοι και οι μεγάλοι υποστηρικτές της Ανσαρουλλάχ δεν επιλύουν πλέον τις διαφορές τους πολεμώντας δι’ αντιπροσώπου στο έδαφος της Υεμένης, ούτε έχουν κανένα συμφέρον από την αναθέρμανση ενός πολέμου, που άλλωστε έληξε πρακτικά με ήττα του Ριάντ.
Αλλά τον πραγματικά καθοριστικό παράγοντα αποτελούν οι ίδιοι οι Χούθι και η αντοχή που είναι (ή δεν είναι) σε θέση να επιδείξουν, οχυρωμένοι στα ορεινά τους εδάφη. Ως εμπειροπόλεμοι και πολιτικο-ιδεολογικά άκρως κινητοποιημένοι, οι ιδιόμορφοι Υεμενίτες έχουν φέρει στα διεθνή πράγματα μιαν ανατροπή που θυμίζει… την αυθάδεια φιλόδοξων start ups απέναντι σε τεχνολογικούς κολοσσούς, καθώς προκαλούν την αμερικανική ναυτική ηγεμονία σε ένα από τα κρισιμότερα διεθνώς θαλάσσια περάσματα με στρατιωτικά μέσα στο ένα χιλιοστό του κόστους αυτών που χρησιμοποιούνται για την καταστολή τους. Μπορεί αυτό να παταχθεί δίχως μια αλλαγή καθεστώτος και μια χερσαία επέμβαση για την οποία οι ΗΠΑ δεν έχουν απαραιτήτως την διάθεση;
