Φεύγουν σωρηδόν από την Κύπρο οι Ρώσοι Κροίσοι λόγω Δυτικών κυρώσεων

Εγγεγραμμένη στην Κύπρο εταιρεία με μεγάλο μέρισμα μετοχών σε κολοσσό στον τομέα της εξόρυξης χρυσού, μετεγγράφηκε στη Ρωσία.

Η είδηση προκύπτει από δημοσίευμα που μεταδόθηκε την περασμένη Τετάρτη από το ρωσικό πρακτορείο TASS. Σύμφωνα μ΄ αυτό, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν με διάταγμά του στα μέσα της εβδομάδας προχώρησε σε άρση περιορισμών σε τρεις ρωσικές υπεράκτιες εταιρείες μετά την μετεγγραφή τους στη ρωσική Ομοσπονδία.

Η μια εξ αυτών ήταν η κυπριακή Wandle Holdings Limited. Κατέχει το 46,35% της εταιρείας εξόρυξης χρυσού Polyus, η οποία είναι πρώτη παγκοσμίως σε ό,τι αφορά τα αποθέματα του πολύτιμου μετάλλου και τέταρτη σε ό,τι αφορά την παραγωγή.

Η Wandle Holdings Limited, σύμφωνα με τις αναφορές του ρωσικού πρακτορείου ειδήσεων, τον Μάρτιο του 2022 είχε μετεγγραφεί στο νησί Ρούσκι της περιφέρειας Πριμόρσκι. Ωστόσο, σύμφωνα με τα όσα εντοπίζουμε στον Έφορο Εταιρειών Κύπρου η διαδικασία διαγραφής της εταιρείας από το νησί μας ολοκληρώθηκε προσφάτως.

Ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος Σαΐντ Κερίμοφ στον οποίο ανήκε η κυπριακή Wandle Holdings Limited τον Μάιο του 2022 είχε παραχωρήσει όλες τις μετοχές της εταιρείας στον Οργανισμό για την Ενίσχυση Ισλαμικών Οργανώσεων. Στην ουσία πρόκειται για fund που ιδρύθηκε το 2012 από το Συμβούλιο των Μουφτήδων, το οποίο αποτελεί το πνευματικό συμβούλιο μουσουλμάνων στην ευρωπαϊκή Ρωσία.

Διατάγματα Κρεμλίνου

Να σημειωθεί ότι το Κρεμλίνο κατά τα προηγούμενα χρόνια με διατάγματα επιχείρησε να προσφέρει κίνητρα σε ρωσικές εταιρείες που ήταν εγγεγραμμένες στο εξωτερικό προκειμένου να επαναπατριστούν.

Βέβαια, καθορίστηκαν και προϋποθέσεις που θα έπρεπε να πληρούν αυτές οι υπεράκτιες εταιρείες για να μπορούν να αποκτήσουν πλήρη δικαιώματα εντός ρωσικού εδάφους μετά την μετεγγραφή τους εκεί.

Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία (24/2/2022) και εντεύθεν, μάλιστα, αρκετοί ιδιοκτήτες εταιρειών ρωσικών συμφερόντων που είχαν τη βάση τους στην Κύπρο επέλεξαν το δρόμο του γυρισμού για να αποφύγουν το ενδεχόμενο να δεσμευτεί η περιουσία τους μετά τις δυτικές κυρώσεις.

Κυρώσεις Δύσης

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις ένα μήνα μετά τη ρωσική εισβολή, δυτικά ΜΜΕ, όπως ο Bloomberg, παρουσίαζαν τρεις ολιγάρχες από τη χώρα της αρκούδας να «εξήγαγαν» από την Κύπρο περιουσία συνολικής αξίας 10.3 δισεκατομμυρίων ευρώ, για να μείνουν ανέγγιχτοι από τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο λόγος για τους Victor Rashnikov (μετέφερε μέρισμα 4 δισ. δολαρίων από εταιρεία-κέλυφος), Alexey Mordashov (έκανε διευθετήσεις ώστε μετοχές αξίας 1.5 δις δολαρίων στην TUI AG, που ήταν γραμμένες σε κυπριακή οντότητα, να μεταφερθούν σε εταιρεία στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους) και Leonid Mikhelson (μετέφερε μετοχές κυπριακής εταιρείας αξίας 4.8 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο όνομά του).

Αποχωρεί τελικά η Fix Price

Στην ουσία η περίοδος που προηγήθηκε ήταν μεταβατική. Έστω κι αν προσεχώς συμπληρώνονται δυο χρόνια από την εισβολή στην Ουκρανία, το σκηνικό μέχρι και τους τελευταίους μήνες του 2023 δεν είχε ξεκαθαρίσει πλήρως ως προς τις προθέσεις Ρώσων επιχειρηματιών για την Κύπρο. Ίσως η πιο ενδεικτική να είναι η περίπτωση ενός άλλου επιχειρηματικού κολοσσού, της Fix Price, συμφερόντων του ιδιοκτήτη της ποδοσφαιρικής ομάδας Πάφος FC, Σεργκέι Λομάκιν.

Η Fix Price ιδρύθηκε από τον Λομάκιν και τον Αρτέμ Καχατριάν. Είναι αλυσίδα εκπτωτικών καταστημάτων, που διατηρούσε μέχρι πρότινος πάνω από 5.000 υποστατικά στη Ρωσία και σε χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όπως η Λευκορωσία, το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν.

Την άνοιξη του 2022 κι ενώ πολλοί Ρώσοι επέλεγαν να αποσύρουν εταιρείες και περιουσιακά στοιχεία από χώρες που ήταν στη σφαίρα επιρροής της Δύσης, οι ιδρυτές της Fix Price αποφάσισαν να μεταφέρουν την εταιρεία τους από τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους στην Κύπρο. Η κίνηση υλοποιήθηκε μέσω της FIX PRICE GROUP PLC που ενεγράφη στον Έφορο Εταιρειών στις 11 Μαΐου του 2022. Λίγο πριν αποχαιρετήσουμε το 2023, όμως, οι μέτοχοι της εταιρείας που είχε έσοδα περί τα 4 δισεκατομμύρια δολάρια εντός του 2022, κατέληξαν να κάνουν νέα… μετεγγραφή.

Το Interfax μετέδωσε στις 9 Νοεμβρίου ότι οι ιδιοκτήτες της Fix Price με δήλωσή τους κοινοποίησαν την απόφασή τους να μεταφέρουν την νομική τους έδρα από την Κύπρο στο Καζακστάν. Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων «αυτή η απόφαση εγκρίθηκε επίσημα σε έκτακτη συνεδρίαση των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου στις 9 Νοεμβρίου. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εγκατάστασης στο νέο καθεστώς, η Fix Price σχεδιάζει να διατηρήσει την εισαγωγή των Καταθετικών Πιστοποιητικών (GDR) της στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου και το Χρηματιστήριο της Μόσχας. Η εταιρεία θα εγγραφεί πλέον στην επικράτεια του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Κέντρου της Αστάνα στο Καζακστάν».

Δεν έχουν ξεκαθαριστεί οι ακριβείς λόγοι γι΄ αυτή την εξέλιξη. Ωστόσο, είναι δεδομένο ότι από την άνοιξη του 2022 μέχρι και τον χειμώνα του 2023, μεσολάβησαν πιέσεις από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη για να διασφαλίσουν την τήρηση των κυρώσεων σε βάρος ρωσικών συμφερόντων, αλλά και η ξεκάθαρη θέση της Κύπρου για εναρμονισμό με τα δυτικά περιοριστικά μέτρα.

«Η ρωσική ελίτ φεύγει από την Κύπρο και άλλες χώρες»

Οι αποχωρήσεις Ρώσων από την Κύπρο έχουν γίνει ιδιαίτερα αισθητές από το περασμένο καλοκαίρι. Ένας από τους χαρακτηριστικούς τίτλους σχετικών ρεπορτάζ, ανέφερε ότι «Η ρωσική ελίτ φεύγει από Κύπρο και άλλες χώρες και επαναπατρίζει 50 δισ.» (Ναυτεμπορική, 14/9/2023).

Τα σχετικά δημοσιεύματα, επιχειρώντας να ερμηνεύσουν την απόφαση πολλών επιχειρηματιών για επαναπατρισμό, τον αποδίδουν στα διεθνή περιοριστικά μέτρα σε βάρος τους και σε πιέσεις από τον Βλαντιμίρ Πούτιν.

Τον Αύγουστο, μάλιστα, είχε προκαλέσει αίσθηση η είδηση που ανέφερε ότι οι μέτοχοι της United Medical Group CY Plc και MD Medical Group Investments Plc, που ελέγχονται από τους μεγιστάνες Ίγκορ Σίλοφ και Μαρκ Κούρτσερ, αντίστοιχα, ενέκριναν τη μεταφορά των εταιρειών από την Κύπρο στη Ρωσία.

Το αμερικανικών συμφερόντων Bloomberg σημείωνε τότε, ότι αυτή η κίνηση ανεβάζει σημαντικά τη συνολική αξία των στοιχείων ενεργητικού που έχουν επαναπατριστεί από τους Ρώσους ολιγάρχες μετά την εισβολή στην Ουκρανία, στα 50 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η Ναταλία Κουζνέτσοβα, εταίρος στο Business Solutions and Technologies, που λειτουργούσε πριν από τον πόλεμο υπό το σήμα της Deloitte, μιλώντας στον Bloomberg ανέφερε: «Αυτή τη στιγμή ο επαναπατρισμός στη Ρωσία φαίνεται μικρότερο κακό, από την παραμονή στο εξωτερικό».

Στο ίδιο ρεπορτάζ σημειωνόταν ότι το Κρεμλίνο έχει εντείνει την πίεση στους πολυεκατομμυριούχους επιχειρηματίες να επαναφέρουν κεφάλαια και δραστηριότητες στη Ρωσία, ειδικά εάν αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε χώρες, που αποκαλεί «μη φιλικές».