Διαμάχη στο εσωτερικό της αμερικανικής κυβέρνησης δημιουργεί το σχέδιο κατασκευής πειραματικού αντιδραστήρα που θα χρησιμοποιεί εμπλουτισμένο ουράνιο κατάλληλο για βόμβες. Οι επικριτές του πειράματος προειδοποιούν ότι μια τέτοια κίνηση θα παραβίαζε μια πολιτική δεκαετιών για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων.
Η TerraPower, εταιρεία που χρηματοδοτείται από τον Μπιλ Γκέιτς, συνεργάζεται με το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας για το «Πείραμα Αντιδραστήρα Τετηγμένου Χλωριδίου», ή MCRE, στο οποίο θα συμμετέχει επίσης η εταιρεία ηλεκτροδότησης Southern Co.
Το πείραμα στο Εθνικό Εργαστήριο του Άινταχο, διάρκειας έξι μηνών, θα μπορούσε να θέσει τη βάση για μια νέα γενιά αντιδραστήρων που ψύχονται με λιωμένο αλάτι αντί με νερό.
Μια τέτοια προσέγγιση θα παρήγαγε λιγότερο επικίνδυνα απόβλητα και θα αξιοποιούσε ακόμα και τα χρησιμοποιημένα πυρηνικά καύσιμα από άλλους αντιδραστήρες.
Το καύσιμο του πειραματικού αντιδραστήρα πρέπει να περιέχει το σχάσιμο ισότοπο ουράνιο-238 σε ποσοστό 93%, πολύ πάνω από το 4% στους συμβατικούς αντιδραστήρες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (το υπόλοιπο 96% αντιστοιχεί στο ουράνιο-235 που δεν είναι σχάσιμο).
Για λόγους μείωσης του κόστους, το MCRE θα χρειαστεί περισσότερα από 600 κιλά ουρανίου τψηλού εμπλουτισμού, ποσότητα που θα αρκούσε για δεκάδες πυρηνικές βόμβες.
Το πείραμα MCRE σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί σε αυτό το κωνικό κτήριο του Εθνικού Εργαστηρόυ του Άινταχο (US Department of Energy)
Με επιστολή τους προς το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας, πρώην αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και μέλη της Ρυθμιστικής Επιτροπής Πυρηνικής Ενέργειας εκφράζουν την αντίθεσή τους στο πείραμα.
Όπως υποστηρίζουν, η χρήση εμπλουτισμένου ουρανίου θα ενθάρρυνε αντίστοιχα πειράματα σε άλλες χώρες και θα μπορούσε τελικά να δώσει σε τρομοκράτες πρόσβαση σε πρώτες ύλες για πυρηνικά όπλα.
«Η ζημιά στην εθνική ασφάλεια θα μπορούσε να υπερβεί το δυνητικό όφελος» γράφουν οι αξιωματούχοι.
«Είναι σοκαριστικό το γεγονός ότι το υπουργείο Ενέργειας, χωρίς να ενημερώσει το κοινό, υπονομεύει μια διακομματική πολιτική δεκαετιών για την πρόληψη της διάδοσης των πυρηνικών όπλων» δήλωσε στο Reuters ο Άλαν Κούπερμαν του Πανεπιστημίου του Τέξας, ο οποίος είχε την πρωτοβουλία για την επιστολή.
Σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας, το ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού είναι απαραίτητο προκειμένου να συγκρατηθεί το κόστος του πειράματος, καθώς ο αντιδραστήρας θα έπρεπε να είναι τρεις φορές ψηλότερος και πλατύτερος αν χρησιμοποιούσε ουράνιο σε βαθμό εμπλουτισμού μόνο 20%.
Το υπουργείο επισήμανε ακόμα ότι Εθνικό Εργαστήριο του Άινταχο διαθέτει ασφαλή εγκατάσταση που ήδη χρησιμοποιεί ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού. Και τα καύσιμα του αντιδραστήρα θα απομακρυνθούν όταν το πείραμα λήξει σε έξι μήνες.
Από την πλευρά της, η TerraPower διαβεβαίωσε ο αντιδραστήρας που θα αναπτυχθεί τελικά με βάση τα δεδομένα που θα προσφέρει το πείραμα θα χρησιμοποιεί ουράνιο 20% και επομένως δεν ενέχει επιπλέον κινδύνους.
Όπως δήλωσε εκπρόσωπος της εταιρείας, «δεν θα υπάρξει ποτέ εμπορικό προϊόν της TerraPower που χρησιμοποιεί ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού».