Η τακτική των ΗΠΑ «κάνε αυτό που λέω, όχι αυτό που κάνω» είναι υποκρισία και δεν περνάει πια, υποστηρίζει ο διακεκριμένος νομπελίστας οικονομολόγος: «Μέχρι να αποδείξουμε ότι είμαστε άξιοι να ηγούμαστε, δεν μπορούμε να περιμένουμε από άλλους να χορεύουν στο σκοπό που τους παίζουμε!»
Εφόσον οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αποφασισμένες να αναμετρηθούν με την Κίνα για την παγκόσμια υπεροχή, καλύτερα να αρχίσουν να τακτοποιούν τα του οίκου τους, καθώς σύμμαχες – χώρες δεν θέλουν να έχουν για σύμμαχο μια δύναμη που στηρίζεται σε αβέβαια οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά θεμέλια υποστηρίζει ο νομπελίστας οικονομολόγος Joseph Stiglitz!
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εισέλθει σε νέο ψυχρό πόλεμο με την Κίνα και με τη Ρωσία και χάνουν ήδη έδαφος…
1ον. Γιατί η απεικόνιση της αντιπαράθεσης των ηγετών των ΗΠΑ ως αντιπαράθεσης μεταξύ δημοκρατίας και αυταρχισμού αποτυγχάνει, ειδικά σε μια εποχή που οι ίδιοι ηγέτες φλερτάρουν ενεργά έναν συστηματικό παραβάτη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως η Σαουδική Αραβία.
Μια τέτοια υποκρισία υποδηλώνει ότι αυτό που πραγματικά διακυβεύεται είναι τουλάχιστον εν μέρει η παγκόσμια ηγεμονία και όχι οι αξίες.
Για δύο δεκαετίες μετά την πτώση του Σιδηρούν Παραπετάσματος, οι ΗΠΑ ήταν σαφώς νούμερο ένα.
2ον. Αλλά μετά ήρθαν οι καταστροφικά άστοχοι πόλεμοι στη Μέση Ανατολή, το χρηματοπιστωτικό κραχ του 2008, η αυξανόμενη ανισότητα, η επιδημία οπιοειδών και άλλες κρίσεις που φαινόταν να αμφισβητούν την ανωτερότητα του οικονομικού μοντέλου της Αμερικής.
3ον. Επιπλέον, μεταξύ της εκλογής του Donald Trump, της απόπειρας πραξικοπήματος στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ, πολυάριθμων μαζικών επιθέσεων με την «αλόγιστη» χρήση των όπλων, ενός Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που στρέφεται στην καταστολή ψηφοφόρων και της εμφάνισης λατρειών συνωμοσίας όπως η QAnon, υπάρχουν περισσότερα από αρκετά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι σε πολλές πτυχές της η αμερικανική πολιτική και κοινωνική ζωή έχουν γίνει βαθιά παθολογικές.
Φυσικά, η Αμερική δεν θέλει να εκθρονιστεί.
4ον. Αλλά είναι απλώς αναπόφευκτο ότι η Κίνα να ξεπεράσει οικονομικά τις ΗΠΑ, ανεξάρτητα από τον επίσημο δείκτη που χρησιμοποιεί κανείς.
Όχι μόνο ο πληθυσμός της είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τον πληθυσμό της Αμερικής.
Η οικονομία της επίσης αναπτύσσεται τρεις φορές πιο γρήγορα εδώ και πολλά χρόνια (πράγματι, ξεπέρασε ήδη τις ΗΠΑ σε όρους ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης το 2015).
Ενώ η Κίνα δεν έχει κάνει τίποτα για να αυτοδηλωθεί ως στρατηγική απειλή για την Αμερική, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να το γράφουν από τοίχο σε τοίχο.
Στην Ουάσιγκτον, υπάρχει μια δικομματική συναίνεση ότι η Κίνα θα μπορούσε να αποτελέσει στρατηγική απειλή και ότι το λιγότερο που πρέπει να κάνουν οι ΗΠΑ για να μετριάσουν τον κίνδυνο είναι να σταματήσουν να βοηθούν την κινεζική οικονομία να αναπτυχθεί.
Σύμφωνα με αυτή την άποψη, απαιτείται προληπτική δράση, ακόμη και αν αυτό σημαίνει παραβίαση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου που οι ίδιες οι ΗΠΑ έκαναν τόσα πολλά για να προωθήσουν.
Αυτό το μέτωπο στον νέο ψυχρό πόλεμο άνοιξε πολύ πριν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία.
Και ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει έκτοτε ότι ο πόλεμος δεν πρέπει να αποσπάσει την προσοχή από την πραγματική μακροπρόθεσμη απειλή: την Κίνα.
Δεδομένου ότι η οικονομία της Ρωσίας έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με της Ισπανίας, η συνεργασία της με την Κίνα δεν φαίνεται να έχει οικονομική σημασία (αν και η προθυμία της να εμπλακεί σε ανατρεπτικές δραστηριότητες σε όλο τον κόσμο θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμη για τον μεγαλύτερο νότιο γείτονά της).
5ον. Αλλά μια χώρα σε «πόλεμο» χρειάζεται μια στρατηγική και οι ΗΠΑ δεν μπορούν να κερδίσουν από μόνες τους έναν νέο διαγωνισμό μεγάλων δυνάμεων…. χρειάζονται φίλους.
Φυσικοί σύμμαχοί της είναι η Ευρώπη και οι άλλες ανεπτυγμένες δημοκρατίες σε όλο τον κόσμο.
Αλλά ο Trump έκανε ό,τι μπορούσε για να αποξενώσει αυτές τις χώρες και οι Ρεπουμπλικάνοι –που εξακολουθούν να του ανήκουν εξ ολοκλήρου– έδωσαν πολλούς λόγους για να αμφισβητηθεί αν οι ΗΠΑ είναι αξιόπιστος εταίρος.
Επιπλέον, οι ΗΠΑ πρέπει επίσης να κερδίσουν τις καρδιές και τα μυαλά δισεκατομμυρίων ανθρώπων στις αναπτυσσόμενες χώρες και τις αναδυόμενες αγορές του κόσμου – όχι μόνο για να έχουν αριθμούς με το μέρος τους, αλλά και για να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε κρίσιμους πόρους.
6ον. Επιδιώκοντας την εύνοια του κόσμου, οι ΗΠΑ θα πρέπει να καλύψουν πολύ χαμένο έδαφος.
7ον. Η μακρά ιστορία της στην εκμετάλλευση άλλων χωρών δεν βοηθά, ούτε και ο βαθιά ριζωμένος ρατσισμός της – μια δύναμη που ο Trump διοχετεύει με έμπειρο και κυνικό τρόπο.
Πιο πρόσφατα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ συνέβαλαν στο παγκόσμιο «εμβολιαστικό απαρτχάιντ», όπου οι πλούσιες χώρες πήραν όλες τα εμβόλια που χρειάζονταν ενώ οι άνθρωποι στις φτωχότερες χώρες αφέθηκαν στη μοίρα τους.
Εν τω μεταξύ, οι νέοι αντίπαλοι του Ψυχρού Πολέμου της Αμερικής έχουν κάνει τα εμβόλιά τους άμεσα διαθέσιμα σε άλλους με ή χαμηλότερο κόστος, ενώ βοηθούν επίσης τις χώρες να αναπτύξουν τις δικές τους εγκαταστάσεις παραγωγής εμβολίων.
8ον. Το χάσμα αξιοπιστίας είναι ακόμη μεγαλύτερο όταν πρόκειται για την κλιματική αλλαγή, η οποία επηρεάζει δυσανάλογα εκείνους στον Παγκόσμιο Νότο που έχουν τη λιγότερη ικανότητα να αντεπεξέλθουν.
Ενώ οι μεγάλες αναδυόμενες αγορές έχουν γίνει οι κορυφαίες πηγές εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σήμερα, οι σωρευτικές εκπομπές στις ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι οι μεγαλύτερες με διαφορά.
Οι ανεπτυγμένες χώρες συνεχίζουν να τους προσθέτουν και, το χειρότερο, δεν έχουν καν εκπληρώσει τις πενιχρές υποσχέσεις τους να βοηθήσουν τις φτωχές χώρες να διαχειριστούν τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης που προκάλεσε ο πλούσιος κόσμος.
Αντίθετα, οι τράπεζες των ΗΠΑ συμβάλλουν στις επικείμενες κρίσεις χρέους σε πολλές χώρες, αποκαλύπτοντας συχνά μια άθλια αδιαφορία για τα δεινά που προκύπτουν.
Η Ευρώπη και η Αμερική διαπρέπουν στο να δίνουν διαλέξεις σε άλλους για το τι είναι ηθικά σωστό και οικονομικά λογικό.
9ον. Αλλά το μήνυμα που συνήθως περνάει –όπως περνά μέσα από την επιμονή των αμερικανικών και ευρωπαϊκών επιδοτήσεων– είναι «κάνε αυτό που λέω, όχι αυτό που κάνω».
10ον. Ειδικά μετά τα χρόνια του Trump, η Αμερική δεν έχει πλέον καμία αξίωση πως κατέχει το ύψιστο «ηθικό αλάθητο», ούτε έχει την αξιοπιστία να παρέχει συμβουλές.
Ο νεοφιλελευθερισμός και η οικονομική επιστήμη δεν αγκαλιάστηκαν ποτέ ευρέως στον Παγκόσμιο Νότο και τώρα ξεφεύγουν εντελώς.
Ταυτόχρονα, η Κίνα έχει διαπρέψει όχι στο να δίνει διαλέξεις αλλά στο να εφοδιάζει τις φτωχές χώρες με βασικές υποδομές.
Ναι, αυτές οι χώρες συχνά μένουν βαθιά χρεωμένες, αλλά, δεδομένης της συμπεριφοράς των δυτικών τραπεζών ως πιστωτών στον αναπτυσσόμενο κόσμο, οι ΗΠΑ και άλλοι δύσκολα είναι σε θέση να κουνήσουν το δάχτυλο.
Θα μπορούσα να συνεχίσω, αλλά το θέμα πρέπει να είναι ξεκάθαρο: Εάν οι ΗΠΑ πρόκειται να ξεκινήσουν έναν νέο ψυχρό πόλεμο, θα πρέπει να καταλάβουν καλύτερα τι θα χρειαστούν για να κερδίσουν.
Οι ψυχροί πόλεμοι τελικά κερδίζονται με την ήπια δύναμη της έλξης και της πειθούς.
Για να βγούμε στην κορυφή, πρέπει να πείσουμε τον υπόλοιπο κόσμο να αγοράσει όχι μόνο τα προϊόντα μας, αλλά και το κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό σύστημα που πουλάμε.
Οι ΗΠΑ μπορεί να ξέρουν πώς να κατασκευάζουν τα καλύτερα βομβαρδιστικά και πυραυλικά συστήματα στον κόσμο, αλλά δεν θα μας βοηθήσουν εδώ.
Αντίθετα, πρέπει να προσφέρουμε συγκεκριμένη βοήθεια στις αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες χώρες, ξεκινώντας με μια παραίτηση από κάθε πνευματική ιδιοκτησία που σχετίζεται με τον COVID, ώστε να μπορούν να παράγουν εμβόλια και θεραπείες για τον εαυτό τους.
Εξίσου σημαντικό, η Δύση πρέπει για άλλη μια φορά να κάνει τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά μας συστήματα να ζηλεύουν τον κόσμο.
Στις ΗΠΑ, αυτό ξεκινά με τη μείωση της βίας με όπλα, τη βελτίωση των περιβαλλοντικών κανονισμών, την καταπολέμηση της ανισότητας και του ρατσισμού και την προστασία των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων των γυναικών.
Μέχρι να αποδείξουμε ότι είμαστε άξιοι να ηγούμαστε, δεν μπορούμε να περιμένουμε από άλλους να χορεύουν στο σκοπό που τους παίζουμε!
