Φαίνεται λοιπόν πως ξεκίνησε η μεγάλη φθινοπωρινή αντεπίθεση του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία… Έχοντας στο πλευρό τους πλήθος μισθοφόρων και συμβούλων, φρέσκια πληροφόρηση από τους αμερικάνικους δορυφόρους και το κεφάλι γεμάτο με την ομίχλη του Captagon, οι στρατιώτες του Ζελένσκι δοκίμασαν την τύχη τους, πρώτα τρώγοντας τα μούτρα τους στην κατεύθυνση της Χερσώνας και τώρα στην περιοχή του Χαρκόβου, όπου φαίνεται να σημειώνουν σημαντικές επιτυχίες. Όπως δείχνουν τα πράγματα, μετά από τέσσερις μέρες μαχών οι Ουκρανοί έχουν καταλάβει την Balakliya – μια πόλη όπου πριν τον πόλεμο κατοικούσαν κάπου 25.000 άνθρωποι, την κωμόπολη Shevchenkovo και ορισμένους άλλους μικρότερους οικισμούς. Με μια διείσδυση 35-40 χιλιομέτρων, εισήλθαν στην πόλη Kupyansk, έφτασαν στον ποταμό Oskil και επιτίθενται στο Krasnii Lyman, νοτιότερα. Η μεγάλη είδηση είναι πως μπροστά στην απειλή της περικύκλωσης του Izyum, οι ρωσσικές δυνάμεις αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν αυτόν τον σημαντικό κόμβο. Τη στιγμή που γράφουμε, διάφορες αναφορές ισχυρίζονται πως οι ρωσσικές δυνάμεις αποσύρονται σταδιακά από ολόκληρη την Περιφέρεια.
Στη ρωσσική μπλογκόσφαιρα επικρατεί αναβρασμός, ενώ πλήθος αντινατοϊκών… συναδέλφων που η μαύρη μοίρα τους πέταξε στην αφιλόξενη Εσπερία, εκφράζουν έντονη ανησυχία η/και αγανάκτηση για τα τεκταινόμενα στις καταπράσινες κοιλάδες του Χαρκόβου. Ευτυχώς το επικοινωνιακό τοπίο κυριαρχείται από τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ, που δεν άντεξε το θέαμα της Λιζ Τρας στα ηνία της χώρας, διαφορετικά οι πανηγυρισμοί των ουκρανόφιλων δεν θα παλεύονταν… Πριν προχωρήσω ωστόσο πρέπει να εξηγηθώ, για να μην παρεξηγηθώ: ο (νατοϊκός) στρατός της Ουκρανίας είναι ναζιστικός. Έγινε τέτοιος σκόπιμα, με τον ίδιο τρόπο που ο (επίσης νατοϊκός) στρατός της Ελλάδας ενσωμάτωσε μετεμφυλιακά στο εσωτερικό του τη φασιστική ιδεολογία, την οποία εν ολίγοις διατηρεί στον βαθύ πυρήνα του παρά την… ανακαίνιση των τελευταίων δεκαετιών. Θα το λέω σε κάθε ευκαιρία, σε πείσμα όσων μας καλούν να στηρίξουμε τις γαλαζοκίτρινες λεγεώνες επειδή είναι – λέει – οι «δικοί μας» Ναζί.
Οι ίδιοι οι Ουκρανοί δεν κάνουν και πολλά για να με διαψεύσουν: στολίζουν τα άρματά τους με τον Balkenkreuz της Βέρμαχτ (στην πρώιμη, λευκή εκδοχή του που χρησιμοποιήθηκε κατά την εισβολή στην Πολωνία) και εξαπολύουν τα τάγματα θανάτου ενάντια στους κατοίκους των περιοχών που έχουν την ατυχία να ξαναπέσουν στην κατοχή της φαιάς πανούκλας. Αυτή είναι και η πραγματική τραγωδία της αβελτηρίας της ρωσσικής διοίκησης στην περιοχή, είτε οφείλεται σε παιδαριώδη σφάλματα, όπως υποστηρίζουν οι επικριτές της, είτε οφείλεται σε στρατηγικούς υπολογισμούς, όπως λένε οι υπερασπιστές της. Μόλο που αρκετοί πρόλαβαν να εγκαταλείψουν τις καταληφθείσες περιοχές, πολλοί καλοί άνθρωποι θα βασανιστούν και θα πεθάνουν στα χέρια των φασιστικών ορδών. Είναι μια θλιβερή αποτυχία που δεν έπρεπε να συμβεί και θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί…
Παρόλα αυτά, όσο κι αν πονάει η καρδιά εκείνων που διαθέτουν το όργανο αυτό, ο πόλεμος είναι πόλεμος. Στη σύγχρονη μορφή του μάλιστα δεν έχει να κάνει με την κατάληψη της τάδε ή της δείνα πόλης ούτε του άλφα ή του βήτα υψώματος – ειδικά σε μια περιοχή που έχει λίγες μεγάλες πόλεις και καθόλου υψώματα. Μοιάζει περισσότερο με ναυμαχία, όπως γράφει στο «αμπέλι» του ο Saker, όπου δεν έχει σημασία η κατοχή των κυμάτων αλλά η διατήρηση των πλοίων σου και η καταστροφή του αντίπαλου στόλου. Πρόκειται για πόλεμο κινήσεων, δείγματα του οποίου είδαμε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης από την πλευρά των Ρώσσων και μόνο σε αυτή την περίπτωση από την πλευρά των Ουκρανών. Έτσι τουλάχιστον λένε άνθρωποι με στρατιωτικές γνώσεις και εμπειρία. Αν μετράει πάντως η γνώμη ενός απλού πολεμιστή με λόγχη και ασπίδα, έτσι και βρισκόμουν με την πλάτη στο ποτάμι καταμεσίς μιας πόλης που την περισφίγγουν υπεράριθμοι εχθροί, χωρίς βαριά όπλα και τα ρέστα, θα προτιμούσα για μέραρχο εκείνον που θα μας διέταζε να μαζεύουμε τα τσαμασίρια μας και να την κάνουμε, παρά κάποιον που θα μας φώναζε από δώδεκα χιλιόμετρα μακριά να μην υποχωρήσουμε βήμα, να μην πάει ούτε μια σφαίρα χαμένη και άλλα τέτοια ηρωικά…
Τούτων λεχθέντων, είναι φανερό πως είτε κάποιος έχει κάνει μαλακία είτε κάποιος ετοιμάζεται να κάνει… Πολλοί αναλυτές είχαν προβλέψει την ουκρανική επίθεση στο συγκεκριμένο σημείο και η ρωσσική διοίκηση είχε όλο το χρόνο να θωρακίσει το μέτωπο και να προκαλέσει τρομερές απώλειες στον εχθρό, όπως έκανε επιτυχημένα στην περίπτωση της Χερσώνας. Αντί για αυτό, κατά την έναρξη της αντεπίθεσης, στη ζώνη επαφής οι Ρώσσοι βρέθηκαν να μειονεκτούν δραματικά. Οι ανεπαρκώς εξοπλισμένοι και εκπαιδευμένοι πολιτοφύλακες του Λουγκάνσκ και οι μονάδες της Εθνοφρουράς – που παρά τους μύθους που την περιβάλλουν υστερεί σε βαρύ οπλισμό, όντας πιο πολύ στρατιωτικοποιημένη αστυνομία παρά μάχιμη δύναμη – δεν μπορούσαν να κάνουν και πολλά πέρα από το να υποχωρήσουν. Όλα αυτά όμως τα γνώριζαν οι Ρώσσοι… «Μήπως πρόκειται για ενέδρα;» – αναρωτιούνται ακόμη και οι Ουκρανοί στρατιώτες, την ώρα που βομβαρδίζονται ανηλεώς.
Αυτή είναι η μοίρα του φαντάρου, σε όποια πλευρά κι αν ανήκει: τρέχει για να σωθεί και πολεμά για να πεθάνει… Στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο λεγόταν πως ο μέσος όρος ζωής ενός «φρέσκου» ανθυπολοχαγού του Πεζικού στο μέτωπο, ήταν μόλις τρεις μέρες… Σήμερα λοιπόν στο διαδίκτυο συζητιούνται ευρέως και είναι πιθανόν να συμβαίνουν δύο τινά:
Ενδεχόμενο πρώτο: Η ρωσσική διοίκηση τα έκανε θάλασσα. Παρά τις προειδοποιήσεις, άφησε σχεδόν αφύλακτη μια κρίσιμη περιοχή και οι αντίπαλοί της – που δεν τους λείπει ούτε η γενναιότητα ούτε και το μυαλό – είδαν την ευκαιρία και κατήγαγαν νίκην λαμπράν. Συχνά στην ειρήνη ανόητοι άνθρωποι ανεβαίνουν ψηλά στην στρατιωτική ιεραρχία και στον πόλεμο μερικές φορές ακόμη κι ικανοί αξιωματικοί διαπράττουν ανοησίες. Όταν η πρώτη γραμμή καταρρέει και δεν υπάρχουν αρκετές εφεδρείες στα μετόπισθεν, τα πράγματα πάνε κατά διαόλου. Συμβαίνει – ακόμη και σε στρατηγικό επίπεδο – όπως π.χ. στις Αρδέννες το 1940. Οι ίδιοι οι Ρώσσοι (σοβιετικοί τότε) διέπραξαν αρκετά τέτοια λάθη στα πρώτα στάδια της γερμανικής εισβολής και λίγο έλειψε να συντριβούν. Υπάρχει πανικός; Μάλλον απίθανο, αλλά στον πόλεμο όλα γίνονται. Ακόμη κι οι ισχυρότερες δυνάμεις δεν είναι απρόσβλητες στη σύγχυση και τον αιφνιδιασμό, όπως αποδεικνύει π.χ. η περίπτωση του «ατυχήματος» της V Μεραρχίας που υποχώρησε άτακτα, τη νύχτα που ένας τουρκικός λόχος επιτέθηκε στα νώτα της, ελάχιστες μέρες πριν την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912. Ειδικά όταν υπάρχει η αίσθηση της νίκης, οι αναποδιές θολώνουν την κρίση και οδηγούν σε λανθασμένες επιλογές. Μόνο η μελλοντική, ψύχραιμη ανάλυση, θα δείξει το κατά πόσον ενέργειες όπως η εκκένωση του Izyum ήταν όντως επιβεβλημένες ή στάθηκαν αποτέλεσμα υπερβολικής επιφυλακτικότητας και ηττοπάθειας της διοίκησης.
Ενδεχόμενο δεύτερο: Οι ουκρανονατοϊκές δυνάμεις οδεύουν ολοταχώς προς μια καλοστημένη παγίδα. Βλέποντας τον χάρτη και με δεδομένη την ρωσσική υπεροχή σε πυροβολικό και αεροπορία, μια τέτοια προέλαση σε βάθος μεγαλύτερο των 40 χιλιομέτρων μοιάζει εξαιρετικά ριψοκίνδυνη. Εύλογα οι επιτιθέμενοι πιέζουν, διαθέτοντας την πλειοψηφία των μονάδων τους σε αποστολές αναγνώρισης, διείσδυσης και κρούσης, για να εκμεταλλευτούν όσο μπορούν την πρωτοβουλία και τον αρχικό αιφνιδιασμό. Αν όμως δεν προλάβουν να οργανώσουν και να επανδρώσουν επαρκείς αμυντικές θέσεις που να καλύπτουν τα πλευρά τους και καταλήξουν να περικυκλωθούν σε εκτεθειμένο έδαφος, τότε πάει, ήρθε το τέλος… Συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες: ένας στόχος με ακαταμάχητο μαγνητισμό, η μέθη της νίκης, ο αντίπαλος που υποχωρεί… Σιγά-σιγά όμως η αντίσταση αυξάνεται, το κέντρο καθηλώνεται, τα πλευρά δεν εξασφαλίζονται πια από την ίδια την ορμή της προέλασης και ξαφνικά βρίσκεσαι περικυκλωμένος να αγωνίζεσαι για τη ζωή σου. Έτσι την έπαθε – και μάλιστα σε… στραταρχικό επίπεδο – ο Πάουλους στο Στάλινγκραντ και δεκάδες φορές σε μικρότερη κλίμακα οι σημερινοί αντίπαλοι (αμφότεροι σοβιετικοί τότε), με τις παρακινδυνευμένες επελάσεις του ιππικού και των μηχανοκίνητων σωμάτων τους, καθ’ όλη σχεδόν τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου…
Ετοιμαστείτε λοιπόν να δούμε πολλά πρωτοσέλιδα περί μετώπων που καταρρέουν, στρατηγικών μεταστροφών και τα λοιπά. Θα πρέπει ωστόσο να έχουμε υπόψιν μας πως οι Ουκρανοί διαθέτουν σημαντική αριθμητική υπεροχή τοπικά και είναι απολύτως λογικές οι επιτυχίες τους κατά τις πρώτες τουλάχιστον φάσεις της συγκεκριμένης επιχείρησης, παρά τις βαριές απώλειες που τους επιφέρει εξ αποστάσεως η έντονη δράση της ρωσσικής αεροπορίας και πυροβολικού. Όλα δείχνουν πάντως πως παρά τον αρχικό αιφνιδιασμό, η υποχώρηση των αμυνομένων έγινε με ψυχραιμία και επαγγελματισμό, επιτρέποντας σε αρκετούς ντόπιους (δυστυχώς όχι σε όλους) να καταφύγουν σε ασφαλές έδαφος, κερδίζοντας ταυτόχρονα χρόνο για την αποστολή ενισχύσεων και την επιβεβλημένη επιχειρησιακή αναδιάταξη μεγάλης κλίμακας, την οποία φαίνεται πως ήδη έχουν αρχίσει να εκτελούν – ανεξαρτήτως σεναρίου – οι ρωσσικές δυνάμεις.
Οι επόμενες μέρες θα δείξουν αν βρισκόμαστε μπροστά σε μια σημαντική τακτική νίκη που – ασχέτως των λαθών των αντιπάλων τους – θα πρέπει να πιστωθεί στους Ουκρανούς ή αν αντίθετα πρόκειται για μια αριστοτεχνική παγίδα των επιτελών του Κρεμλίνου με στόχο την «αποστρατιωτικοποιήση» της αφρόκρεμας των ναζιστικών δυνάμεων. Συν τω χρόνω θα φανεί αν τα πιο πολλά λάθη τα έκανε η ρώσσικη Stavka με την αστοχασιά της ή το θερμοκέφαλο πρωσικό ουκρανονατοϊκό επιτελείο. Αν θέλετε πάντως να κρατήσετε σκορ, θα πρέπει να συνυπολογίστε τις ανακατατάξεις στο χάρτη, τις απώλειες των δύο πλευρών και τις πολιτικές εξελίξεις. Δεδομένης μάλιστα της εύλογης μυστικοπάθειας εκατέρωθεν σχετικά με τις απώλειες, ένας καλός δείκτης για το τι συνέβη θα είναι ποιανής πλευράς τα κεφάλια των υψηλόβαθμων αξιωματούχων θα πέσουν σε δεύτερο χρόνο, μετά ή άνευ παρασημοφορήσεως… Με βάση πάντως τη διαμόρφωση που παίρνει το μέτωπο μετά την εγκατάλειψη του Izyum, δεν υπάρχει κάποιος θύλακας που να προσφέρεται για να του αποκόψουν τη βάση οι Ρώσσοι με τον τρόπο που οι χειρούργοι καυτηριάζουν τις κρεατοελιές. Όσο περνούν οι μέρες η (όποια) έκπληξη από πλευράς Μόσχας θα πρέπει να αναζητηθεί όχι πια σε τακτική αλλά μάλλον σε ανώτερη κλίμακα, ενδεχομένως μάλιστα σε χώρο και χρόνο που μόνον έμμεσα θα συνδέεται με την τρέχουσα φάση των επιχειρήσεων.
Εσείς κρατήστε μονάχα πως αυτό το ματς Ουκρανία-Ρωσσία είναι πιο πιθανόν να έρθει άσσος, με μικρή σχετικά απόδοση προς όφελος των Ουκρανών, παρά διπλό αλλά με μεγάλη απόδοση για τους Ρώσσους. Ίσως πάλι – λόγω και της έντονης ασυμμετρίας των αντιπάλων – να έρθει «Χ», με άπαντες είτε να πανηγυρίζουν είτε να θρηνολογούν, αναλόγως της ιδιοσυγκρασίας τους. Κάπου εδώ όμως μπαίνουμε στο χώρο των εικασιών για το μέλλον. Αν σας αρέσουν τα σενάρια, ίσως και να μην υπάρχει άλλη παγίδα πέρα από την αλαζονεία των νατοϊκών και δεν αποκλείεται τελικά οι Ρώσσοι να καταφέρουν να μετατρέψουν μια οδυνηρή ήττα σε σπουδαία νίκη, όπως έκανε πάνω κάτω στην ίδια περιοχή ο Έριχ φον Μάνσταϊν εναντίον τους, κάπου ογδόντα χρόνια πριν… Εγώ σταματάω εδώ – έριξα τα κόκκαλα και λεν πως χρειάζεται να περιμένουμε κάμποσες μέρες προτού βγάλουμε συμπεράσματα. Τελεία.
Αν πάλι εσείς θέλετε να συνεχίσετε, ίσως ο Πούτιν να χάζεψε και να μην ξέρει τι κάνει, σε αντίθεση με τον Μπάιντεν, που ξέρει… Ή μπορεί το ρωσσικό επιτελείο να απαρτίζεται από προδότες, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι. Γιατί όχι; Ίσως πάλι και να τα έχει πάρει ντηπ από κάτω τα ορκ κι η Ρωσσία να καταρρέει, όπως έχουν ξαμοληθεί να λένε τα φιλοδυτικά τρολ… Ίσως μάλιστα αναστηθεί κι ο Γέλτσιν για να μας δίνει ξανά τσάμπα ουράνιο, αέριο και χαβιάρι μπελούγκα και δεν θα έχουμε πια οικονομική κρίση αλλά μόνον κοροναϊό και κλιματική αλλαγή, όπως τόσο σοφά μας λένε οι πολιτικές μας ελίτ…
ΥΓ1: Στη δημοφιλή ρωσσική σειρά που δανείζει τον τίτλο της στο άρθρο, ο ανθυπολοχαγός Κραβτσώφ επιζεί όχι μόνον των τριών πρώτων ημερών αλλά και ολόκληρου του πολέμου, για να σκοτωθεί στο Βερολίνο από τυχαία πυρά, τρεις μέρες μετά τον επίσημο τερματισμό των εχθροπραξιών. Οι Ρώσσοι γνωρίζουν πολύ καλά πως η ειρήνη της Δύσης είναι εξίσου θανατηφόρα με τον πόλεμό της…
ΥΓ2: Δεν ξέρω αν οι μονάδες των πολιτοφυλακών του Λουγκάνσκ αφέθηκαν στο στόμα του λύκου σκόπιμα ή όχι. Ξέρω όμως πως τα μέλη τους που χάθηκαν στη Balakliya και στις άλλες κωμοπόλεις, παρά τον φτωχό εξοπλισμό και την ελλιπή τους εκπαίδευση, ήταν άντρες και γυναίκες ιδεολογικά συνειδητοποιημένοι και ταγμένοι στον αντιφασιστικό αγώνα, που άξιζαν πολύ περισσότερα από του να παίξουν το ρόλο του δολώματος ή του να εγκαταλειφθούν από ανικανότητα στην τύχη τους. «Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη…», λέει ωστόσο ο ποιητής… Ας αναπαυθούν ειρηνικά…
