Ο Nouriel Roubini προειδοποιεί πως η υπερβολικά χαλαρή νομισματική και δημοσιονομική πολιτική θα μπορούσε να οδηγήσει σε στασιμοπληθωριμό
Για νέα κρίση χρέους, σε συνδυασμό με καλπάζοντα πληθωρισμό, προειδοποιεί με άρθρο του στο Project Syndicate ο διακεκριμένος οικονομολόγος και πρώην σύμβουλος του Λευκού Οίκου επί διακυβέρνησης Bill Clinton, Nouriel Roubini.
Πιο συγκεκριμένα, ο Roubini είχε προειδοποιήσει πως η υπερβολικά χαλαρή νομισματική και δημοσιονομική πολιτική, σε συνδυασμό με τις ακραίες διαταραχές που σημειώνονται στις εφοδιαστικες αλυσίδες, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε στασιμοπληθωριμό αναλόγου μεγέθους με αυτόν που είχε υπάρξει το 1970.
Στην πραγματικότητα, μάλιστα, όπως επισημαίνει ο οικονομολόγος, η κατάσταση είναι ακόμη πιο κρίσιμη σήμερα.
Γιατί; Διότι οι δείκτες χρέους τόσο στις ανεπτυγμένες οικονομίες όσο και στις αναδυόμενες αγορές κινούνταν σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα το 1970.
Αν μη τι άλλο, ο απροσδόκητος πληθωρισμός, στη δεκαετία του 1970, εξάλειψε την αξία των ονομαστικών χρεών, μέσω της επιβολής σταθερών επιτοκίων, περιορίζοντας έτσι τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό πολλών προηγμένων οικονομιών.
Αντίθετα, κατά τη διάρκεια της περιόδου 2007-08, οι υψηλοί δείκτες χρέους (ιδιωτικοί και δημόσιοι) προκάλεσαν μια σοβαρή κρίση, σε συνδυασμό με τη φούσκα στα ακίνητα, ωστόσο η ύφεση που ακολούθησε οδήγησε σε χαμηλό πληθωρισμό – αν όχι αποπληθωρισμό.
Λόγω της πιστωτικής κατάρρευσης, η συνολική ζήτηση υπέστη ένα μακροπρόθεσμο σοκ, ενώ οι κίνδυνοι σήμερα βρίσκονται στην πλευρά της προσφοράς.
Φούσκες παντού…
Προς το παρόν, οι χαλαρές νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές θα συνεχίσουν να τροφοδοτούν φούσκες περιουσιακών στοιχείων, κάτι που θα αποτελέσει την αρχή του τέλους.
Τα προειδοποιητικά σημάδια είναι ήδη εμφανή στους σημερινούς υψηλούς δείκτες τιμών προς κέρδη, στα ασφάλιστρα ιδίων κεφαλαίων, στην αγορά ακινήτων και τεχνολογίας, στις παράλογες αποτιμήσεις των εταιρειών ειδικού σκοπού (SPAC), στα κρυπτονομίσματα, στα εταιρικά ομόλογα κ.λπ.
Αυτή η έκρηξη θα κορυφωθεί σε μια στιγμή Minsky (μια ξαφνική απώλεια εμπιστοσύνης) και οι αυστηρότερες νομισματικές πολιτικές οι οποίες θα έρθουν θα προκαλέσουν συντριβή.
Ωστόσο, στο μεταξύ, οι ίδιες χαλαρές πολιτικές που τροφοδοτούν τις φούσκες θα συνεχίσουν να αυξάνουν τον πληθωρισμό, θέτοντας τις προϋποθέσεις για να υπάρξει μια σειρά από αρνητικά σοκ.
Τέτοια σοκ μπορεί να προκύψουν από τον αυξανόμενο προστατευτισμό, τη δημογραφική γήρανση στις προηγμένες και αναδυόμενες οικονομίες, τους περιορισμούς στη μετανάστευση στις προηγμένες οικονομίες,·τη μεταφορά της μεταποίησης σε περιοχές υψηλού κόστους και τη βαλκανοποίηση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού.
Γενικότερα, η ένταση μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ απειλεί να κατακερματίσει την παγκόσμια οικονομία, σε μια εποχή που η κλιματική αλλαγή και η πανδημία COVID-19 ωθούν τις εθνικές κυβερνήσεις στη λήψη προστατευτικών μέτρων.
Σε αυτά πρέπει κανείς να προσθέσει, σύμφωνα με τον Roubini, τις ολοένα συχνότερες κυβερνοεπιθέσεις και την παγκόσμια ανισότητα.
Οι κεντρικές τράπεζες έχουν ουσιαστικά χάσει την ανεξαρτησία τους, επειδή τους έχουν δοθεί λιγοστές επιλογές – πέρα από το να δημιουργούν έσοδα χάρη στα τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα για την πρόληψη κρίσεων χρέους.
Σε αυτό το πλαίσιο, με τα δημόσια και τα ιδιωτικά χρέη να έχουν αυξηθεί υπερβολικά, βρισκόμαστε σε παγίδα χρέους.
Καθώς λοιπόν ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια, οι κεντρικές τράπεζες θα αντιμετωπίσουν ένα δίλημμα:
Ή θα σταματήσουν την εφαρμογή μη συμβατικών πολιτικν και θα αυξήσουν τα επιτόκια ή θα διακινδυνεύσουν μια μαζική κρίση χρέους και μια βαθιά ύφεση.
Αν διατηρηθεί η τρέχουσα νομισματική πολιτική, ο πληθωρισμός θα φτάσει σε διψήφια επίπεδα, όπερ σημαίνει στασιμοπληθωρισμό και κραδασμούς στη συνολική προσφορά.
Πολλές κυβερνήσεις θα αναγκαστούν να χρεοκοπήσουν και να αναδιαρθρώσουν τα χρέη τους.
Ταυτόχρονα, τα ιδιωτικά χρέη στις ανεπτυγμένες οικονομίες θα γίνουν μη βιώσιμα (όπως έκαναν μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση) και τα spread τους σε σχέση με ασφαλέστερα κρατικά ομόλογα θα αυξηθούν, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις με ντόμινο πτωχεύσεων.
Οι εταιρείες με υψηλό βαθμό μόχλευσης και οι απερίσκεπτοι πιστωτές θα «πέσουν» πρώτοι.
Ο στασιμοπληθωρισμός του 1970 θα συναντήσει γρήγορα την κρίση χρέους του 2008.
Το θέμα είναι πότε, καταλήγει ο Nouriel Roubini.
