Ο Δάντης, στη Θεία Κωμωδία (ο αρχικός τίτλος ήταν Κωμωδία, το Θεία προστέθηκε στη συνέχεια από τον Βοκάκιο) τοποθετεί τον Βρούτο στο βαθύτερο σημείο του Άδη, στο κέντρο της Γης, εκεί όπου οι δύο περιπλανώμενοι, Δάντης και Βιργίλιος, παρατηρούν τον γίγαντα Εωσφόρο να τον τυραννά αιώνια μαζί με τον Κάσσιο και τον Ιούδα.
Και μπορεί ο Δάντης να τον έριξε στα έγκατα της Κολάσεώς του, να τον εμφάνισε ως το απόλυτο κακό, η πραγματικότητα όμως είναι ότι ο Βρούτος ήταν κάθε άλλο παρά ένα διπρόσωπο και ματαιόδοξο υποκείμενο ή ένας ιδιοτελής και αγνώμων εγκληματίας. Ο Βρούτος ήταν απλά ένας άνθρωπος που βρέθηκε μπροστά σ’ ένα βασανιστικό δίλημμα όπως θα μπορούσε να βρεθεί ο οποιοσδήποτε από εμάς. Οι επιλογές του ήταν οι ακόλουθες: Ή θα προειδοποιούσε τον “πατέρα” Καίσαρα προδίδοντας τον φίλο και κουνιάδο του, τον Κάσσιο, ή θα ακολουθούσε τον Κάσσιο, προδίδοντας τον άρχοντα της Ρώμης. Ο Βρούτος λοιπόν πήρε την απόφασή του, σύμφωνα και με τον Σαίξπηρ, με αμιγώς πολιτικά-κοινωνικά κριτήρια. Αποφάσισε δηλαδή να συμμετάσχει στη δολοφονία του ανθρώπου που είχε αναγορευτεί δικτάτορας και καταπατούσε ευθέως την ρωμαϊκή δημοκρατία (ατελή σίγουρα, αλλά πάντως δημοκρατία). Έκανε λοιπόν αυτό που θεώρησε δίκαιο κατά την άποψη του, παραβλέποντας την στενή του σχέση με τον Καίσαρα και τα οφέλη από αυτόν. Να σημειωθεί επίσης ότι ο Βρούτος, πολέμησε εναντίον του Καίσαρα και στο πλευρό του Πομπηίου, που ήταν ο φονιάς του πατέρα του, στον εμφύλιο μεταξύ των δύο, θέτοντας τα κοινά πάνω από τα προσωπικά. Την ίδια ώρα ο Καίσαρας είχε δώσει ειδική εντολή στους διοικητές του να μη σκοτωθεί σε καμιά περίπτωση ο Βρούτος, και εάν μεν παραδοθεί, καλώς, αλλιώς να τον αφήσουν να φύγει ανέγγιχτος, καθώς πίστευε ότι ήταν γιος του.
Παρότι αναγνωρίζω το τεράστιο ειδικό βάρος του Ιούλιου Καίσαρα, θα πρέπει να πω ότι η Ιστορία έχει μάλλον αδικήσει σε έναν βαθμό τον Βρούτο. Χωρίς να ξεπλένω δολοφονίες, τις αφήνω για Φάληρο μεριά αυτές τις δουλειές, έκαστος στο είδος του, η πράξη του Βρούτου ήταν μια πράξη ευθύνης έτσι όπως την αντιλαμβανόταν ο ίδιος. Μια πράξη δικαίου. Γιατί το δίκαιο είναι ένα και όλα τα άλλα είναι να είχαμε να λέγαμε και αφορούν περισσότερο σύμβουλους γάμου, ψυχολόγους, δημοσιοσχετίστες, ανθρωπάκια, δειλούς, ισαποστάκηδες, άτομα με ιδιοτελείς σκοπούς, η εκείνους που θέλουν να τα έχουν καλά με όλους.
Όμως δεν γίνεται να έχουν δίκιο και οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι, ο βιαστής με το θύμα, ο φασίστας με τον δημοκράτη, ο καταχραστής με τον αφελή τίμιο, o καταπιεστής με τον καταπιεζόμενο.
Καθημερινά βρισκόμαστε αντιμέτωποι με διλήμματα. Κάθε ένας από εμάς. Πολλά από αυτά έχουν προσωπικό κόστος δεν είναι η κουρτίνα 2 και ο μίστερ Ζονκ. Και εκεί, καλούμαστε να διαλέξουμε πλευρά όχι να παριστάνουμε ανέξοδα τον κυανόκρανο.
Αν βέβαια η σημερινή δήθεν ελευθερία των σόσιαλ μίντια, η καλλιέργεια μιας παραμορφωμένης ή πλαστής εικόνας, οι επιφανειακές κοινωνικές σχέσεις και η ανάγκη για επιβεβαίωση και αποδοχή, δεν γίνεται η θηλιά που μας πνίγει.
Οι μόνιμοι παρατηρητές δεν άλλαξαν ποτέ τον κόσμο. Στην καλύτερη περίπτωση είχαν καλύτερη θέα της συντριβής τους.
Βροσγος Αντυ Οικονομολογος συγγραφεας
