Τα 3,05 εκατομμύρια εκτιμάται ότι θα φθάσει το 2020 ο συνολικός αριθμός των βιομηχανικών ρομπότ παγκοσμίως, από 1,47 εκατομμύρια το 2014, δηλαδή θα υπάρξει υπερδιπλασιασμός τους μέσα σε μία μόνο εξαετία, σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία Ρομποτικής (International Robotics Federation-IFR).
Το 2018, τα ρομπότ που είναι εγκατεστημένα σε βιομηχανίες και σε άλλες επιχειρήσεις, αναμένεται να φθάσουν τα 2,32 εκατομμύρια. Η μέση ετήσια αύξηση των εγκατεστημένων βιομηχανικών ρομπότ κατά την περίοδο 2017-2020 εκτιμάται σε 14%, έναντι ετήσιου ρυθμού 12% την περίοδο 2011-2016.
Όλο και περισσότερα εργοστάσια γίνονται «έξυπνα», με περισσότερους αυτοματισμούς και περισσότερα ρομπότ και μηχανές ψηφιακά συνδεδεμένες. Με αυτό τον τρόπο, συνεχώς μειώνεται ο χρόνος ανάπτυξης και παραγωγής νέων προϊόντων, ενώ αυξάνεται η ποιότητά τους.
Ενώ στο παρελθόν μόνο μεγάλες εταιρείες εγκαθιστούσαν ρομπότ, τώρα πια ολοένα μικρότερες εταιρείες στρέφονται σε αυτά. Κι ενώ κάποτε ήταν κατά βάση οι κλάδοι αυτοκινήτων και ηλεκτρονικών που τα χρησιμοποιούσαν, σήμερα ολοένα περισσότεροι κλάδοι προτιμούν τα ρομπότ.
Σε αυτά τα ρομπότ του δευτερογενούς τομέα θα πρέπει να προστεθούν τα ρομπότ του τριτογενούς τομέα (υπηρεσιών): οι πωλήσεις των τελευταίων ήσαν περίπου 6,8 εκατομμύρια το 2016 και αναμένεται να εκτιναχθούν σε πάνω από 51 εκατομμύρια το 2020, καθώς αυξάνεται η ζήτησή τους διεθνώς.
Ενδεικτικά, αυξάνεται συνεχώς η χρήση ρομπότ σε όλη την αλυσίδα του τομέα υγείας, από τις δοκιμές και την παραγωγή φαρμάκων έως τη θεραπεία και τη φροντίδα των ασθενών. Η IFR εκτιμά ότι το 2018 οι πωλήσεις καθαρά ιατρικών ρομπότ (για χειρουργικές επεμβάσεις, διάγνωση, αποκατάσταση ασθενών κ.α.) θα φθάσει τα 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σε δειγματοληπτική έρευνα που πραγματοποίησε η IFR σε 7.000 εργαζόμενους σε επτά χώρες, σχεδόν το 70% δήλωσαν ότι η ρομποτική και η αυτοματοποίηση στην παραγωγική διαδικασία θα τους δώσουν την ευκαιρία να διεκδικήσουν πιο εξειδικευμένες και καλύτερα αμοιβόμενες θέσεις εργασίας.
Μια νέα μελέτη της IFR με θέμα «Ρομπότ και η θέση εργασίας του μέλλοντος» παρουσιάζει μια αισιόδοξη εικόνα, σύμφωνα με την οποία στην επόμενη δεκαετία η ποιότητα εργασίας και οι αμοιβές θα βελτιωθούν, ενώ νέου τύπου θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν.
Η IFR επισημαίνει ότι, παρά τους διάχυτους φόβους στα μέσα ενημέρωσης και στην κοινή γνώμη, «δεν υπάρχουν καθόλου απτά στοιχεία που να δείχνουν ότι η τρέχουσα αυτοματοποίηση είναι διαφορετική στις επιπτώσεις της πάνω στην απασχόληση από ό,τι τα προηγούμενα κύματα τεχνολογικών αλλαγών στην πορεία των αιώνων, τα οποία όλα οδήγησαν σε ένα μείγμα απώλειας θέσεων εργασίας, δημιουργίας νέων θέσεων και αλλαγής του ‘προφίλ’ του τρόπου δουλειάς».
Η μόνη διαφορά φαίνεται να είναι ο ταχύτερος ρυθμός των αλλαγών, καθώς, σύμφωνα με την εταιρεία Manpower, το 65% των εργασιών που θα κάνουν τα σημερινά παιδιά, δεν έχουν ακόμη υπάρξει. Σύμφωνα με την IFR, ο συνδυασμός αυτού του επιθετικού ρυθμού αλλαγών και των συνεπειών της παγκοσμιοποίησης είναι που δημιουργεί τη διάχυτη ανασφάλεια.
Η νέα μελέτη υποστηρίζει ότι, παρά την εντεινόμενη αυτοματοποίηση, η ανθρώπινη εργασία θα παραμείνει ανταγωνιστική και οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να αποτελούν κεντρικό παράγοντα στην παραγωγή. Οι ειδικοί στους τρεις τομείς που κάλυψε η νέα μελέτη -μεταποίηση, εφοδιαστική αλυσίδα (logistics) και υπηρεσίες υγείας- προβλέπουν ένα μέλλον όπου άνθρωποι και μηχανές θα έχουν αγαστή συνεργασία, πράγμα που θα αυξήσει την παραγωγικότητα.
Έτσι, η αυτοματοποίηση θα φέρει τελικά τόσο μεγαλύτερη ικανοποίηση όσο και μεγαλύτερες αμοιβές για τους εργαζόμενους. Επιπλέον, τα ρομπότ θα κάνουν ασφαλέστερες και πιο εύκολες πολλές βαριές και δύσκολες δουλειές.
Η IFR επισημαίνει ότι το βασικό πρόβλημα σήμερα δεν είναι οι θέσεις εργασίας που εξαφανίζονται εξαιτίας των ρομπότ, αλλά οι θέσεις εργασίας που μένουν κενές, επειδή οι εργαζόμενοι δεν έχουν τις αναγκαίες τεχνολογικές και άλλες δεξιότητες. Γι’ αυτό, επισημαίνει ότι είναι ο ζωτικός ρόλος των κυβερνήσεων, προκειμένου να βοηθήσουν στην κατάλληλη εκπαίδευση των εργαζομένων.