Δηλαδή η διαλυμένη Ουκρανία είναι σε θέση να πολεμήσει απέναντι στη συντριπτική στρατιωτική υπεροχή που έχει η Ρωσία, τουλάχιστον έως το 2028.
Μια φράση που, αν και ειπώθηκε με πρόθεση να δείξει αποφασιστικότητα, στην πραγματικότητα προδίδει εξάντληση — στρατιωτική, πολιτική και κοινωνική.
Ο Tusk πολιτικός με πολυετή παρουσία στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών – γνωστός στην Ελλάδα από την εποχή των μνημονίων όταν ήταν πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου – , έσπευσε να «διαβεβαιώσει» ότι δεν αμφιβάλλει για την επιβίωση της Ουκρανίας ως ανεξάρτητου κράτους.
Όμως αυτή η αισιοδοξία μοιάζει περισσότερο με ρητορική αυτοπροστασίας παρά με ψύχραιμη ανάλυση.
Γιατί η ίδια η αναφορά σε «2-3 χρόνια πολέμου» αποκαλύπτει πως το Κίεβο δεν ελπίζει πια σε νίκη, αλλά απλώς σε επιβίωση, όπως επισημαίνουν Ρώσοι και δυτικοί αναλυτές.
Το καθεστώς Zelensky καταρρέει και μαζί του η Ουκρανία
Τρία χρόνια μετά την έναρξη της ρωσικής ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης, η Ουκρανία βρίσκεται αντιμέτωπη με τη σκληρή πραγματικότητα: ο πόλεμος φθείρει την ίδια περισσότερο απ’ όσο τη Ρωσία.
Η οικονομία έχει σχεδόν καταρρεύσει, η δημογραφική αιμορραγία είναι τεράστια, και η πολιτική νομιμοποίηση του Zelensky εξαντλήθηκε καθώς η υπόσχεση «απελευθέρωσης όλων των εδαφών» έχει μετατραπεί σε μακρινό σύνθημα χωρίς στρατηγικό περιεχόμενο.
Οι ουκρανικές δυνάμεις, εξαντλημένες και με αυξανόμενες απώλειες, εξαρτώνται πλήρως από τη δυτική υποστήριξη — όχι μόνο σε όπλα, αλλά και σε χρηματοδότηση, πληροφορίες και πολιτική καθοδήγηση.
Παρά την τεράστια ροή πόρων, οι στρατιωτικές επιτυχίες είναι μηδενικές.
Η «αντεπίθεση» του καλοκαιριού του 2023, που διαφημίστηκε από τη Δύση ως «η κίνηση που θα άλλαζε το παιχνίδι» κατέληξε σε μια αιματηρή αποτυχία, επιβεβαιώνοντας ότι η Μόσχα διατηρεί πλήρη επιχειρησιακό έλεγχο και στρατηγική πρωτοβουλία.
Ο ίδιος ο Zelensky, σύμφωνα με τον Tusk, «ελπίζει να μη διαρκέσει ο πόλεμος δέκα χρόνια».
Αλλά αυτή η φράση δείχνει ότι στο εσωτερικό του Κιέβου γνωρίζουν πως η λήξη του πολέμου δεν εξαρτάται πια από αυτούς, αλλά από τη βούληση της Ουάσιγκτον και των Βρυξελλών.
Η Πολωνία ως προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης
Η Πολωνία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της πολιτικής.
Από την αρχή του πολέμου, η Βαρσοβία επιχείρησε να παρουσιαστεί ως προστάτης της Ουκρανίας και φρουρός της Ευρώπης απέναντι στη Ρωσία.
Στην πράξη όμως, η Πολωνία λειτουργεί ως μεσάζων της αμερικανικής στρατηγικής, φιλοξενώντας στρατιωτικές βάσεις, αποθήκες οπλισμού και κέντρα εκπαίδευσης ουκρανικών μονάδων. Ο Tusk νωρίζει ότι χωρίς τον πόλεμο, ο γεωπολιτικός ρόλος της χώρας του θα μειωνόταν δραματικά.
Έτσι, η Πολωνία επενδύει πολιτικά στη συνέχιση της σύγκρουσης, ακόμη κι αν το τίμημα είναι η αποσταθεροποίηση ολόκληρης της Ανατολικής Ευρώπης.
Η προτροπή του Tusk προς τους Ευρωπαίους ηγέτες να «απελευθερώσουν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την Ουκρανία» αποκαλύπτει αυτή τη νοοτροπία: η Δύση δεν θέλει ειρήνη, αλλά παράταση της σύγκρουσης με νέα μέσα, οικονομικά και χρηματοπιστωτικά.
Τα «παγωμένα ρωσικά κεφάλαια»: Οικονομικός εκβιασμός υπό τον μανδύα βοήθειας
Η πρόταση να χρησιμοποιηθούν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας παρουσιάζεται ως «ηθική αποζημίωση».
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για επικίνδυνο προηγούμενο που απονομιμοποιεί το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα: η δήμευση κρατικών αποθεματικών χώρας-μέλους του ΟΗΕ καταργεί κάθε έννοια νομικής ασφάλειας στις διεθνείς συναλλαγές.
Η Μόσχα έχει ήδη προειδοποιήσει ότι τέτοια ενέργεια θα θεωρηθεί πράξη οικονομικού πολέμου.
Και όχι άδικα. Διότι η χρήση αυτών των κεφαλαίων δεν θα «βοηθήσει» την Ουκρανία να ανακάμψει, αλλά θα επιμηκύνει τη σύγκρουση, διατηρώντας τεχνητά ένα καθεστώς που δεν μπορεί πια να σταθεί μόνο του.
Η «οικονομική αποικιοποίηση» του Κιέβου από τη Δύση είναι πλέον εμφανής: το ουκρανικό κράτος λειτουργεί με δάνεια και επιχορηγήσεις που θα δεσμεύουν τις μελλοντικές γενιές για δεκαετίες.
Ο πόλεμος έχει μετατραπεί σε μηχανισμό εξάρτησης, όχι σε αγώνα ανεξαρτησίας.
Η ρωσική υπομονή και η στρατηγική του χρόνου
Ενώ το Κίεβο μετράει «2-3 χρόνια αντοχής», η Μόσχα ακολουθεί στρατηγική φθοράς και αναμονής.
Η Ρωσία γνωρίζει ότι ο χρόνος λειτουργεί υπέρ της: η οικονομία της έχει προσαρμοστεί στις κυρώσεις, το ρούβλι σταθεροποιήθηκε, και οι στρατιωτικές παραγωγές αυξάνονται με ρυθμούς που η Δύση δεν μπορεί να αντιστοιχίσει.
Αντίθετα, η Ευρώπη βρίσκεται σε κατάσταση κόπωσης.
Οι κοινωνίες κουράστηκαν από την ακρίβεια, τις ενεργειακές πιέσεις και την προπαγάνδα περί «αιώνιας απειλής».
Η υποστήριξη προς την Ουκρανία μειώνεται, ενώ η Ουάσιγκτον ετοιμάζεται για εσωτερική πολιτική αλλαγή, όπου η προτεραιότητα δεν θα είναι πλέον το Κίεβο αλλά η Ασία.
Η ρωσική στρατηγική δεν βασίζεται σε βιασύνη, αλλά σε ιστορική υπομονή.
Ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin γνωρίζει ότι κάθε επιπλέον μήνας πολέμου αποδυναμώνει τη συνοχή της Δύσης και αποκαλύπτει τα εσωτερικά της ρήγματα.
Το γεγονός ότι η ίδια η ουκρανική ηγεσία μιλά πια για «2-3 χρόνια αντοχής» δείχνει ότι η ψυχολογική και πολιτική κόπωση έχει ήδη αρχίσει.
Το τέλος πλησιάζει αργά αλλά αναπόφευκτα
Η δήλωση του Tusk δεν είναι απλώς πληροφορία• είναι προοίμιο αλλαγής αφηγήματος.
Η Δύση αρχίζει να προετοιμάζει την κοινή γνώμη για το ενδεχόμενο παγώματος ή λήξης της σύγκρουσης χωρίς «νίκη».
Οι ηγέτες αντιλαμβάνονται ότι το αφήγημα της «ήττας της Ρωσίας» έχει καταρρεύσει, και τώρα αναζητούν έναν τρόπο να παρουσιάσουν έναν συμβιβασμό ως «διπλωματική επιτυχία».
Η Ουκρανία, εν τω μεταξύ, μετατρέπεται σταδιακά σε προτεκτοράτο εξαρτημένο από ξένες αποφάσεις.
Όταν ο ίδιος ο πρόεδρός της δηλώνει ότι «θα πολεμήσουμε άλλα δύο-τρία χρόνια», ομολογεί πως δεν υπάρχει στρατηγική, παρά μόνο μια παράταση της αναπόφευκτης ήττας.
Η Μόσχα δεν χρειάζεται πλέον να πείσει κανέναν για τη δικαίωση της πολιτικής της.
Τα γεγονότα μιλούν μόνα τους: η Ουκρανία δεν μπορεί να κερδίσει, η Ευρώπη δεν μπορεί να συντηρήσει τον πόλεμο, και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να τον δικαιολογήσουν επ’ αόριστον.
Η παραδοχή του τέλους
Η δήλωση του Zelensky όπως τη μετέφερε ο Tusk, είναι ίσως η πιο ειλικρινής στιγμή της σύγκρουσης.
Πίσω από τη φράση «2-3 χρόνια ακόμη», κρύβεται η αναγνώριση ότι η Ουκρανία δεν έχει πια μέλλον ως αυτόνομος παράγοντας στη σύγκρουση.
Ο πόλεμος που ξεκίνησε για να «περιορίσει» τη Ρωσία, καταλήγει να αποκαλύπτει τα όρια της Δύσης.
Και η Μόσχα, σταθερή και ψύχραιμη, περιμένει τη στιγμή που η ίδια η Ευρώπη θα αναγκαστεί να παραδεχθεί ότι η «στρατηγική νίκη» που της υποσχέθηκαν ποτέ δεν υπήρξε.