Ηβραβευμένη συγγραφέας και δημοσιογράφος Ναόμι Κλάιν, σε ένα συγκλονιστικό άρθρο της στον Guardian, αποκαλύπτει πώς η ισραηλινή κυβέρνηση εκμεταλλεύεται συστηματικά το τραύμα της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου, για να δικαιολογήσει τη γενοκτονία στη Γάζα.
Δεν πρόκειται, όπως επισημαίνει, για μια αυθόρμητη αντίδραση, αλλά για μια προϋπάρχουσα ατζέντα που επιδιώκει τον εκτοπισμό του παλαιστινιακού πληθυσμού από τη Λωρίδα και την επέκταση του Ισραήλ.
Η Κλάιν μιλάει για μια «βιομηχανία τραύματος», η οποία διατηρεί την ισραηλινή κοινωνία σε μόνιμη κρίση, εξασφαλίζοντας έτσι υποστήριξη στις επεκτατικές πολεμικές ενέργειες και τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η ισραηλινή κυβέρνηση, σύμφωνα με την Κλάιν, παρουσιάζει τα γεγονότα αποκλειστικά ως αντίδραση στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, αγνοώντας τις προθέσεις ακροδεξιών προσωπικοτήτων, όπως ο Itamar Ben-Gvir αλλά και ο Νετανιάχου, οι οποίοι πάντα επιθυμούσαν τον εκτοπισμό του πληθυσμού της Γάζας.
Η διατήρηση μίας κατάστασης έκτακτης ανάγκης είναι απαραίτητη για την επιτυχία αυτής της ατζέντας: η ισραηλινή κοινωνία πρέπει να παραμείνει σε διαρκή κατάσταση τραύματος.
Η Ναόμι Κλάιν κάνει αναφορά στο διάσημο βιβλίο της «Το δόγμα του Σοκ»:
«Έχω γράψει στο παρελθόν για το πώς οι καταστάσεις σοκ συχνά αξιοποιούνται πολύ κυνικά για να επιβάλλουν μια προϋπάρχουσα ατζέντα. Και νομίζω ότι αυτό είναι απολύτως αυτό που βλέπουμε. Αλλά για να λειτουργήσει αυτό, η κατάσταση σοκ πρέπει να συνεχιστεί, να αυξηθεί. Δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει ανάκαμψη.
Έτσι, η ισραηλινή κοινωνία πρέπει να σοκαριστεί εκ νέου και να παραμείνει σε αυτό το είδος μόνιμου τραύματος..
..Και θέλω να είμαι πολύ σαφής: οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να θρηνούν τους αγαπημένους τους. Αυτό δεν αφορά τις οικογένειες που συγκεντρώνονται για να θρηνήσουν. Δεν πρόκειται για το δικαίωμα να θυμούνται και να τιμούν. Πρόκειται για το κρατικά ενορχηστρωμένο και χειραγωγημένο τραύμα.
… Και οι άνθρωποι στην κυβέρνηση Νετανιάχου ήταν πολύ σαφείς ότι αυτό που πραγματικά κάνουν με τον τρόπο που αφηγούνται την ιστορία της 7ης Οκτωβρίου, είναι να δημιουργήσουν αυτό που αποκαλούν νέα εθνική ταυτότητα. Που χρησιμοποιεί το τραύμα εκείνης της ημέρας για να δημιουργήσει μια ιστορία που συγχωνεύει την 7η Οκτωβρίου με το Ολοκαύτωμα και στη συνέχεια το χρησιμοποιεί ως δικαιολογία για τη γενοκτονία που βλέπουμε αυτή τη στιγμή.
Έτσι, ξέρετε, όταν σκεφτόμαστε τις φρικαλεότητες, την εσκεμμένη πείνα, τα βασανιστήρια ενός ολόκληρου πληθυσμού, τον εσκεμμένο εξευτελισμό, όλοι μας αναρωτιόμαστε: Πώς είναι σε θέση οι άνθρωποι να το εκλογικεύουν; Σωστά; Και είναι σε θέση να το εκλογικεύσουν επειδή μέσα από την προπαγάνδα, τους τροφοδοτούν με αυτή τη συνεχή ιστορία του ”αυτό είναι που σας έκαναν”».
Πολλές οικογένειες θυμάτων, γράφει στο άρθρο της στον Guardian, αντιστέκονται στην εκμετάλλευση του τραύματος, αρνούμενες να συμμετάσχουν στα κρατικά μνημόσυνα. Αρνούνται να επιτρέψουν στην κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει τα ονόματα και τις εικόνες των αγαπημένων τους για πολιτικούς σκοπούς.
Η κυβέρνηση, ωστόσο, αγνοεί αυτές τις αντιρρήσεις, χρησιμοποιώντας την προπαγάνδα για να παρουσιάσει όσους ασκούν κριτική ως αντίπαλους στο πένθος των οικογενειών.
Είναι ένας απλός μύθος του καλού και του κακού, στον οποίο το Ισραήλ είναι άψογο στην αθωότητά του, αξίζει αδιαμφισβήτητη υποστήριξη, ενώ οι εχθροί του είναι όλοι τέρατα, που αξίζουν βίας απεριόριστης, είτε στη Γάζα, την Τζενίν, τη Βηρυτό, τη Δαμασκό ή την Τεχεράνη. Είναι μια ιστορία στην οποία η ίδια η ταυτότητα του Ισραήλ ως έθνους συγχωνεύεται για πάντα με τον τρόμο που υπέστη στις 7 Οκτωβρίου, ένα γεγονός που, όπως λέει ο Νετανιάχου, θα συγχωνευθεί τόσο με το ναζιστικό Ολοκαύτωμα όσο και με μια μάχη για την ψυχή του δυτικού πολιτισμού.
Μια από τις πιο αξιοσημείωτες πτυχές της αντίδρασης στην 7η Οκτωβρίου στο εσωτερικό του Ισραήλ και σε μεγάλο μέρος της εβραϊκής διασποράς ήταν η ταχύτητα με την οποία απορροφήθηκε από αυτό που σήμερα ονομάζεται «πολιτισμός μνήμης»: οι καλλιτεχνικές, τεχνολογικές και αρχιτεκτονικές μεθοδολογίες που μετατρέπουν τα συλλογικά τραύματα σε εκπαιδευτικές εμπειρίες για άλλους, συνήθως στο όνομα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ειρήνης και ενάντια στη μάστιγα της άρνησης ή της λήθης.
Κατά τη διάρκεια των εβδομάδων που πέρασα ερευνώντας την εκτεταμένη κουλτούρα της μνήμης που εμφανίστηκε μετά τις 7 Οκτωβρίου –τα ματωμένα νυφικά, τα μικροσκοπικά καμένα αυτοκίνητα και τα τελευταία φωνητικά μηνύματα– έψαχνα μάταια για αποδείξεις. Στην πραγματικότητα πολλά γεγονότα είναι ακόμη άγνωστα, γι’ αυτό τόσες πολλές οικογένειες θυμάτων απαιτούν μια ανεξάρτητη έρευνα.
Παρά την επιδείνωση της οικονομικής κρίσης , τον περασμένο μήνα, το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε πρόταση από τον Νετανιάχου να δαπανήσει 86 εκατομμύρια δολάρια σε μελλοντικά έργα μνήμης που σχετίζονται με την 7η Οκτωβρίου και τις πολυμέτωπες στρατιωτικές εκστρατείες που μαίνονται έκτοτε.
Οι καταναλωτές αυτών των εμπειριών ενθαρρύνονται να αισθάνονται έναν δεσμό με τα θύματα, που είναι η ουσία του καλού, και μίσος για τους επιτιθέμενούς τους, που είναι η ουσία του κακού.
Με ελάχιστες εξαιρέσεις, ο πρωταρχικός στόχος αυτών των διαφορετικών έργων φαίνεται να είναι η μεταφορά του τραύματος στο κοινό: η αναδημιουργία τρομακτικών γεγονότων με τέτοια ζωντάνια και οικειότητα που ένας θεατής ή επισκέπτης βιώνει ένα είδος συγχώνευσης ταυτότητας. Αυτό βέβαια που δεν συμπεριλαμβάνεται είναι η Παλαιστίνη, και συγκεκριμένα η Γάζα. Ούτε οι δεκαετίες στραγγαλιστικών συνθηκών ζωής στην άλλη πλευρά του τείχους που οδήγησαν στις επιθέσεις, ούτε οι δεκάδες χιλιάδες Παλαιστινίων, συμπεριλαμβανομένων των βρεφών και παιδιών, τα οποία το Ισραήλ έχει σκοτώσει και ακρωτηριάσει από τις 7 Οκτωβρίου.
Συνδυάζοντας την 7η Οκτωβρίου με το Ολοκαύτωμα
Παράλληλα, υπάρχει μια επίμονη και επαναλαμβανόμενη σύγκριση μεταξύ της 7ης Οκτωβρίου και του ναζιστικού Ολοκαυτώματος. Σε μια αντιστροφή των πραγματικών σχέσεων εξουσίας, αυτή η αναλογία παρουσιάζει τους απάτριδες Παλαιστίνιους –που ζουν υπό παρατεταμένη ισραηλινή πολιορκία, παράνομη κατοχή και απαρτχάιντ– ως Ναζί και το Ισραήλ – με έναν από τους πιο ισχυρούς στρατούς στον κόσμο, που υποστηρίζεται από την υπερδύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών και μια ξεκάθαρη πολιτική επέκτασης της γης και εξάλειψης της παλαιστινιακής παρουσίας με αποικιακό τρόπο – ως αβοήθητα θύματά τους.
Αυτή είναι μια βαθιά εμπρηστική ιστορία, καθώς, στο μυαλό πολλών Ισραηλινών και των υποστηρικτών τους, η επιστροφή μιας απειλής σε επίπεδο Ολοκαυτώματος δικαιολογεί σχεδόν κάθε απάντηση. Όπως το έθεσε ο Abdaljawad Omar: «Αυτή η αποικιακή μορφή πένθους μεταμορφώνει τους Παλαιστίνιους σε σύγχρονους ισοδύναμους των Ναζί, τροφοδοτώντας μια λαχτάρα για εξουσία, αυτονομία και ανεξέλεγκτο μιλιταρισμό. Δημιουργεί έναν ρατσιστικό λόγο που ανακατευθύνει τη θλίψη και την οργή του Ολοκαυτώματος σε έναν λαό που απλώς υπήρχε εκεί όπου επρόκειτο να ιδρυθεί το κράτος του Ισραήλ».
Μερικά από τα πιο σημαντικά ιδρύματα που είναι επιφορτισμένα με την προστασία της μνήμης του Ολοκαυτώματος για τις μελλοντικές γενιές έχουν συμμετάσχει πρόθυμα σε αυτή τη σύγχυση. Το ανεκτίμητο Ίδρυμα Shoah, για παράδειγμα, το οποίο φιλοξενεί ένα τεράστιο αρχείο μαρτυριών βίντεο από επιζώντες του Ολοκαυτώματος, πρόσθεσε φέτος μια νέα κατηγορία: «Συνεντεύξεις με Επιζώντες της 7ης Οκτωβρίου». Και στη φετινή Πορεία των Ζωντανών στο Άουσβιτς, οι διοργανωτές προσκάλεσαν «Ισραηλινούς επιζώντες του Ολοκαυτώματος που επέζησαν από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου».
Όπως αναφέρει και η Marianne Hirsch, επίτιμη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, σε αυτή την αφήγηση, που κυριαρχεί στα εβραϊκά σχολεία, τις καλοκαιρινές κατασκηνώσεις, τις συναγωγές και τα ταξίδια στο Ισραήλ, «η θεραπεία προέρχεται μόνο από την «πατρίδα»». Αυτό σημαίνει ότι όταν η πατρίδα δέχεται έντονη επίθεση, όπως έγινε στις 7 Οκτωβρίου, όλο το τραύμα – που εμφυτεύεται μέσα από αυτές τις ταινίες και τα μουσεία και τα απομνημονεύματα και τις ιστορίες τρόμου – επιστρέφει ορμητικά και η απειλή φαίνεται υπαρξιακή. Εάν είναι αλήθεια ότι το Ολοκαύτωμα μπορεί να επιστρέψει ανά πάσα στιγμή, και το Ισραήλ είναι η μόνη δικλείδα ασφαλείας για να συμβεί αυτό, “δημιουργεί ένα είδος άλλοθι για ό,τι θέλει να κάνει το Ισραήλ” – ένα άλλοθι του οποίου τις φρικτές συνέπειες έχουμε δει σε αμείλικτη δράση τελευταίους 12 μήνες.
Η σύνδεση της 7ης Οκτωβρίου με το Ολοκαύτωμα, σύμφωνα με την Κλάιν, δικαιολογεί οποιαδήποτε αντίδραση, απαξιώνει το Ολοκαύτωμα και δικαιώνει, αναδρομικά, την ίδρυση του Ισραήλ και το διώξιμο των Παλαιστινίων από τις εστίες τους το 1948 . Αυτή η τακτική είναι επικίνδυνη και συμβάλλει στην επιτάχυνση της εθνικής εκκαθάρισης του πληθυσμού της Γάζας.
Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει μετατρέψει το τραύμα σε ένα πανίσχυρο όπλο, στοχεύοντας όχι μόνο στην καταστολή, αλλά και στην εξάλειψη της παλαιστινιακής ταυτότητας και μνήμης. Εν τω μεταξύ, στους δρόμους της Γάζας και της Βηρυτού, πλήθη συνεχίζουν να συγκεντρώνονται για να τιμήσουν τους νεκρούς τους, γνωρίζοντας ότι ούτε οι κηδείες τους είναι ασφαλείς από το επόμενο κύμα σφαγής του Ισραήλ.
ΠΗΓΗ TVXS
