Είναι τραγικό αλλά όλες οι μεγάλες εταιρείες που είχαν αναλάβει έρευνες και γεωτρήσεις στα τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ, από την Exxon Mobil μέχρι την TOTAL και την ΕΝΙ, έχουν δραπετεύσει, εγκαταλείποντας τις δεσμεύσεις τους και αφήνοντας στα κρύα του λουτρού την Κύπρο αλλά και την Ελλάδα. Αναλυτές, ενώ θεωρούν ότι έχουν βάση οι λόγοι πανδημίας που οι πετρελαϊκές εταιρείες επικαλούνται, τονίζουν επιπροσθέτως ότι η άτακτη φυγή των εταιρειών από την κυπριακή ΑΟΖ έχει και πολιτικά κίνητρα ενώ η επίκληση οικονομικών λόγων έχει και κάποια οσμή προσχήματος. Πολιτικοί παρατηρητές στην Κύπρο και στην Ελλάδα ανησυχούν ότι η φυγή των πετρελαϊκών εταιρειών από την κυπριακή ΑΟΖ, εκφράζει ένα είδος στροφής στην πολιτική των ΗΠΑ αλλά και της Γαλλίας και της Ιταλίας, κατευνασμού της Τουρκίας. Το πιο ανησυχητικό, όμως, είναι ότι η Ελλάδα και Κύπρος δεν δείχνουν καμία ετοιμότητα, σχεδιασμό και αποφασιστικότητα να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της Άγκυρας. Δυστυχώς, Ελλάδα και Κύπρος, οι οποίες θα όφειλαν να έχουν δημιουργήσει πολιτικοστρατωτικό άξονα στην περιοχή και να διευρύνουν τις διεθνείς συμμαχίες τους, φαίνεται ότι αγνοούν την τεράστια δύναμη τους ή εξαιτίας ιδιοτελών πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων των ηγεσιών τους κρύβουν όπως η στρουθοκάμηλος το κεφάλι τους στην άμμο για να μην βλέπουν την πραγματικότητα.
Ν.Ζ
Παραθέτουμε στη συνέχεια ρεπορτάζ από τον Φιλελεύθερο της Κύπρου:
Το αισιόδοξο σενάριο για τη Λευκωσία επάνοδο σε κανονικούς ρυθμούς, στα ενεργειακά, σ’ ένα χρόνο περίπου. Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία έχει τη δυνατότητα και τη στρατιωτική ικανότητα για έναν ολόκληρο χρόνο να δράσει ανεξέλεγκτα στην ανατολική Μεσόγειο χωρίς να έχει απέναντί της κάποιο ουσιαστικό εμπόδιο.
Η ανυπαρξία μιας υποτυπώδους αποτρεπτικής δυνατότητας περιορίζει από τη μια την ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αντιδράσει και από την άλλη δίνει το δικαίωμα στην Τουρκία να κινείται ελεύθερα. Παράλληλα, μέσα από τις κινήσεις της η Τουρκία στοχεύει προς δύο κατευθύνσεις: α) να αποδείξει την αδυναμία/ανυπαρξία της υποστήριξης που εξασφαλίζει η Κύπρος από διάφορες πλευρές, και β) να δείξει ότι η ίδια δεν πτοείται και δεν εμποδίζεται στο να διεκδικήσει αυτά που θεωρεί ως «δικαιώματά» της.
Οι επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου είναι ιδιαίτερα σοβαρές, καθώς μέσα σ’ ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα υπήρξε ανατροπή. Παράλληλα, με την ανατροπή των σχεδιασμών της ΚΔ προέκυψαν και οι τουρκικές κινήσεις στην περιοχή. Κάτι που ούτε στα χειρότερα σενάρια που εξετάζονταν στην προ-κορωνοϊού εποχή δεν εξέταζε η Λευκωσία.Ακόμα και εντός Μαρτίου, στη βάση αναλύσεων των τουρκικών κινήσεων, αυτό που έμπαινε ως ακραίο αρνητικό σενάριο ήταν οι παράλληλες δραστηριότητες από τις ξένες εταιρείες και τους Τούρκους. Ουδέποτε έμπαινε θέμα δραστηριότητας μόνο από την Τουρκία.
Σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας, Γιώργο Λακκοτρύπη (δηλώσεις στον Άλφα), αυτό που γνωρίζει η κυβέρνηση από την ενημέρωση που έτυχε από τις ίδιες τις εταιρείες είναι ότι: 1. Η κοινοπραξία Total/ENI θα επανέλθει σ’ ένα χρόνο Μάρτιο/Απρίλιο του 2021, και 2. Η κοινοπραξία ExxonMobil/Qatar Petroleum θα συνεχίσει σ’ ενάμιση χρόνο, τον Σεπτέμβρη του 2021.
Τα χρονοδιαγράμματα που επικαλείται ο υπουργός Ενέργειας, στη βάση και της σχετικής αλληλογραφίας που έχει με τις εμπλεκόμενες εταιρείες, κινούνται πάντα στη βάση ενός θετικού, υπό τις περιστάσεις σεναρίου, ότι δηλαδή η πανδημία θα περάσει και τα δεδομένα (οικονομικά και ενεργειακά σε παγκόσμια κλίμακα) θα επανέλθουν στην προηγούμενή τους κατάσταση.
Για την κυπριακή κυβέρνηση αυτό που μετρά, υπό τις παρούσες συνθήκες είναι, όπως το διατυπώνει και ο Γιώργος Λακκοτρύπης: «Οι εταιρείες έχουν τοποθετηθεί αρκετές φορές για την τουρκική παραβατικότητα, η οποία είναι κλιμακούμενη και συνεχίζεται ακόμα και μέσω της πανδημίας που ταλαιπωρεί όλο τον πλανήτη. Απ’ εκεί και πέρα οι εταιρείες εκφράζουν τη στήριξή τους στην Κυπριακή Δημοκρατία, εκφράζουν και γραπτώς και προφορικώς τη δέσμευσή τους να συνεχίσουν το γεωτρητικό πρόγραμμα παρ’ όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε όπως αυτή τη φορά την πανδημία».
Εμμέσως από κυβερνητικής πλευράς γίνεται παραδεκτό ότι η Λευκωσία πληρώνει κόστος, γιατί εδώ και χρόνια διαδοχικές κυβερνήσεις δεν είχαν ασχοληθεί ουσιαστικά με την αμυντική θωράκιση της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά τρόπο που να μπορεί να προφυλάξει, έστω και κατά το ελάχιστον, την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της.
Βλέπουν το κόστος τους
Ένας από τους σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζει τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη είναι τα οικονομικά δεδομένα. Η νέα κατάσταση πραγμάτων που δημιουργείται λόγω κορωνοϊού αναγκάζει τις πετρελαϊκές εταιρείες να επιμετρούν ιδιαίτερα το κόστος της κάθε τους ενέργειας.
Η περίπτωση του Λιβάνου αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πως οι εταιρείες αντιδρούν στη βάση των οικονομικών δεδομένων. Στην περίπτωση της γειτονικής χώρας οι εταιρείες, είχαν αρχικά προγραμματίσει να προχωρήσουν τις εργασίες τους ως ένα σημείο και να προχωρήσουν προς την κατεύθυνση της Κύπρου.
Ωστόσο, όπως ανέφερε και ο Γιώργος Λακκοτρύπης επέλεξαν να παραμένουν στο Λίβανο και να ολοκληρώσουν τις εργασίες τους εκεί: «οι εταιρείες μας έχουν ενημερώσει με πόση δυσκολία, αναφορικά με τις μετακινήσεις προσωπικού, υλικών την ολοκλήρωσαν και ήθελαν να το κάνουν απλά γιατί θα τους στοίχιζε πολύ περισσότερα να τη διακόψουν και να επανέλθουν μελλοντικά».
Η Κύπρος στάθηκε άτυχη γιατί δεν πρόλαβε να ξεκινήσει τις δικές της γεωτρήσεις και τώρα θα περιμένει όταν θα διαφοροποιηθούν τα δεδομένα.