Τουρκία: Σε ελεύθερη πτώση η λίρα, αύξηση των επιτοκίων για να σταματήσει η κατρακύλα

Στα όρια της νομισματικής κρίσης βρίσκεται η Τουρκία, που βλέπει το νόμισμά της, την λίρα, να σημειώνει τεράστιες απώλειες και να κατρακυλά σε ιστορικά χαμηλά, και όλα αυτά εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την επιρροή του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη νομισματική πολιτική της χώρας.

Η λίρα πέφτει κάθε μέρα μέσα σε αυτό το μήνα -με μόνο τρεις μέρες που δεν έπεσε- κι αυτή η πορεία επιταχύνθηκε από τότε που ο Ερντογάν, ο οποίος εδώ και πολύ καιρό ζητούσε μείωση των επιτοκίων για να τονωθεί η ανάπτυξη, δήλωσε ότι προτίθεται να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για τη νομισματική πολιτική αν κερδίσει τις εκλογές της 24ης Ιουνίου. Οι traders τιμωρούν επίσης την Τουρκία για την αποτυχία της να κάνει όσα χρειάζονται, προκειμένου να καταπολεμήσει τον διψήφιο πληθωρισμό και το διευρυνόμενο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

Την Τετάρτη, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας αύξησε τα επιτόκια κατά τριακόσιες μονάδες βάσης (τρεις ποσοστιαίες μονάδες), σε μια προσπάθεια να ανακόψει την ελεύθερη πτώση του εθνικού νομίσματος και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των αγορών.

Σε έκτακτη συνεδρίαση, η κεντρική τράπεζα αποφάσισε να ανεβάσει τα επιτόκια από το 13,5% στο 16,5%, σύμφωνα με το Reuters. Επειτα από αυτή την απόφαση, η τουρκική λίρα- που καταγράφει πτώση άνω του 20% από τις αρχές του χρόνου- ανέκαμψε, ενώ την Τετάρτη κατέγραψε νέο ιστορικό χαμηλό.

Οι τουρκικές επιχειρήσεις νιώθουν τον αντίκτυπο από τη δραματική υποτίμηση της λίρας, με πολλές εταιρίες να πιέζονται λόγω των υψηλότερων ενοικίων και του κόστους εισαγωγής και τους καταναλωτές να είναι συγκρατημένοι στις δαπάνες τους με την ελπίδα ότι το νόμισμα θα ανακάμψει.

Η λίρα έχει χάσει το ένα πέμπτο της αξίας της φέτος, τροφοδοτώντας τον διψήφιο πληθωρισμό της Τουρκίας και πλήττοντας πολλούς καταστηματάρχες που πληρώνουν ενοίκιο σε δολάρια.

Στο εμπορικό κέντρο Cevahir Mall της Κωνσταντινούπολης, που υπάρχουν από ακριβά έως και πιο οικονομικά ρούχα και ηλεκτρονικά, οι λιανέμποροι λένε ότι οι επιχειρήσεις τους, πολλές εκ των οποίων πληρώνουν τα γενικά τους έξοδα σε δολάρια, υποφέρουν.

Ο Νεντίμ Σόι, ιδιοκτήτης καταστήματος franchise της τουρκικής εταιρίας οικιακών ηλεκτρικών συσκευών Vestel, δήλωσε ότι η αδύναμη λίρα οδήγησε ανοδικά τα κόστη, μεγάλο μέρος των οποίων καταβάλλονται σε ξένο νόμισμα.

«Κάθε μήνα, υπάρχει μια αύξηση τιμών 4-5% λόγω της αστάθειας στη συναλλαγματική ισοτιμία», δήλωσε.

Ο Σόι ήταν ο ένας από τους εννέα καταστηματάρχες μεγάλων και μεσαίων εταιριών που μίλησε στο Reuters στο συγκεκριμένο εμπορικό κέντρο, των οποίων τα προϊόντα είναι εγχώρια και εισαγόμενα. Όταν το Reuters επισκέφθηκε το εμπορικό κέντρο ένα πρωινό αυτής της εβδομάδας, στα καταστήματα επικρατούσε ησυχία.

Αρκετοί από αυτούς, δείχνοντας τις σχεδόν άδειες αίθουσες, δήλωσαν ότι οι πωλήσεις έχουν μειωθεί και οι πελάτες, που έχουν πληγεί από τις υψηλότερες συναλλαγματικές ισοτιμίες, δεν μπορούν να αντέξουν τις αυξήσεις τιμών.

Κάποιοι πελάτες στο εμπορικό κέντρο δήλωσαν ότι έχουν κουραστεί από το πόσο γρήγορα αυξάνονται οι τιμές κάποιων προϊόντων σε δολάρια, ιδιαίτερα σε τεχνολογικά προϊόντα όπου η Τουρκία εξαρτάται σχεδόν απολύτως από εισαγωγές.

«Σε αυτές τις εποχές, ως καταναλωτές, απέχουμε από προϊόντα οι τιμές των οποίων είναι σε δολάρια», δήλωσε ο Μούτλου, διαχειριστής χαρτοφυλακίου. Πρόσθεσε ότι αποφεύγει την αγορά ακριβών ξένων προϊόντων έως ότου να σταθεροποιηθεί η λίρα. «Περιμένω για τις εκλογές και μετά», δήλωσε.

Ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν προκάλεσε μαζική πώληση της ήδη αποδυναμωμένης λίρας την περασμένη εβδομάδα όταν δήλωσε ότι σχεδιάζει να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο της οικονομίας μετά τις εκλογές του επόμενου μήνα, εντείνοντας τις ανησυχίες για την επιρροή του στη νομισματική πολιτική.

Οι απώλειες της λίρας, που έχουν διαβρώσει την αγοραστική δύναμη των απλών Τούρκων, θα μπορούσαν να αποτελέσουν κακό οιωνό για τις πιθανότητές του στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές της 24ης Ιουνίου.

Το Τουρκικό Στατιστικό Ινστιτούτο ανακοίνωσε ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποχώρησε τον Μάιο στο χαμηλότερο επίπεδο της χρονιάς. Ο δείκτης εμπιστοσύνης
διαμορφώθηκε στις 69,9 μονάδες αυτό τον μήνα από τις 71,9 τον Απρίλιο. Κάθε τιμή κάτω από τις 100 μονάδες υποδηλώνει απαισιόδοξες προοπτικές.

Μία ένωση Τούρκων λιανέμπορων κάλεσε την κυβέρνηση τον Νοέμβριο να προχωρήσει σε φοροελαφρύνσεις καθώς τα κέρδη και η ανάπτυξή τους έχουν πληγεί από την αδύναμη λίρα, λέγοντας ότι αρκετές μεγάλες εταιρίες λιανικών πωλήσεων περιόρισαν τα σχέδιά τους για επέκταση πέρυσι.Ο Μπιλάλ Σαγιάν, υποδιευθυντής στην εταιρία ενδυμάτων Sarar, δήλωσε ότι το κατάστημά του δυσκολεύεται να πληρώσει το ενοίκιο που καταβάλλεται σε δολάρια – το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή οι μεσαίες επιχειρήσεις στην Τουρκία.

Ο αριθμός των Τούρκων πελατών έχει επίσης μειωθεί σημαντικά, αφήνοντας τις εταιρίες να εξαρτώνται ολοένα και πιο πολύ από τους τουρίστες που επωφελούνται από τη συναλλαγματική ισοτιμία, δήλωσε.

Στα 15 χρόνια διακυβέρνησης, ο Ερντογάν και το κόμμα του, το AK, ενθάρρυναν την κατασκευή εμπορικών κέντρων στη χώρα, με την οικονομική ανάπτυξη να ενισχύεται μέσω της αύξησης της κατασκευαστικής δραστηριότητας και του λιανικού εμπορίου.

Η Κωνσταντινούπολη εξελίχθηκε σε ένα τουριστικό προορισμό για αγορές, ειδικά για τουρίστες από τη Μέση Ανατολή, που τώρα προσφέρουν μια αχτίδα ελπίδας για τις τουρκικές επιχειρήσεις. «Βιώνουμε μια Αραβική Άνοιξη. Δυστυχώς, αυτή είναι η ζωή που ζούμε», δήλωσε ο Τόλγκα, υπάλληλος πολυκαταστήματος.

Πανικός στα κατεχόμενα της Κύπρου μετά την κατάπτωση της λίρας

Σοβαρή ανησυχία έχει προκληθεί στους Τουρκοκύπριους από την κατρακύλα της τουρκικής λίρας και την κακή πορεία της τουρκικής οικονομίας. Το τελευταίο διάστημα έχει καταγραφεί στα κατεχόμενα σημαντική αύξηση στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών με αποτέλεσμα οι Τουρκοκύπριοι να δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να ανταποκριθούν στις καθημερινές ανάγκες. Οι τιμές στα καύσιμα και το κρέας αυξήθηκαν περίπου κατά 15% ενώ οι τιμές στις υπηρεσίας υγείας κατά 50%. Η οικονομική πίεση έχει μειώσει και τον αριθμό των Τουρκοκυπρίων που καταφεύγουν για αγορές στις ελεύθερες περιοχές, από όπου αγοράζουν προϊόντα τα οποία δεν μπορούν να βρουν στο ψευδοκράτος, καθώς ως μη νόμιμη οντότητα δεν διαθέτει αντιπροσωπείες γνωστών εταιρειών του εξωτερικού. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι Τουρκοκύπριοι «δημόσιοι υπάλληλοι» πληρώνονται απευθείας από τη Τουρκία.

Η οικονομική κατάσταση οδήγησε τον λεγόμενο «πρωθυπουργό» του ψευδοκράτους να αναφερθεί στο ενδεχόμενο ακόμα και αλλαγής νομίσματος ώστε να εγκαταλειφθεί η τουρκική λίρα.

Οι Τουρκοκύπριοι σε μια προσπάθεια να διαφυλάξουν τις οικονομίες τους που βρίσκονται κατατεθειμένες σε τουρκικές τράπεζες, επιδεικνύουν ενδιαφέρον για άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών σε κυπριακές τράπεζες στις ελεύθερες περιοχές. Τυπικά δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα πλην αυτό της ταυτοποίησης της διεύθυνσης παραμονής, το οποίο όσοι εργάζονται στις ελεύθερες περιοχές μπορούν να ξεπεράσουν με τη χρησιμοποίηση της διεύθυνσης της εργασίας τους, με τη σύμφωνη γνώμη του εργοδότη τους.