Είναι ανησυχητικό ότι μετά από 11 χρόνια, ο κόσμος πάλι παλεύει να βγει από το τούνελ της ύφεσης
Από το 2009, όταν και είχε κινητοποιηθεί όλος ο πλανήτης για να αντιμετωπίσει τη μεγάλη ύφεση που προκλήθηκε από την κρίση των subprimes δανείων στις ΗΠΑ, τρία ήταν τα επαναλαμβανόμενα μηνύματα των κεντρικών τραπεζών και των κυβερνήσεων:
– «Σε αυτήν την κρίση τα μέτρα είναι διαφορετικά, επειδή οι κυβερνήσεις επενδύουν στην ανάκαμψη αυξάνοντας τις δημόσιες δαπάνες»,
– «Τα κεφάλαια από τα σχέδια τόνωσης θα ενισχύσουν την ανάκαμψη»
– «Οι κεντρικές τράπεζες βοηθούν μια ισχυρότερη ανάκαμψη μειώνοντας τα επιτόκια και αυξάνοντας τη ρευστότητα».
Στη συνέχεια, το 2010 έφτασε και η Ευρωζώνη μπήκε σε μια βαθύτερη κρίση.
Σε όλη τη δεκαετία, η περιοχή ήταν κατά περιόδους σε ύφεση, με παρόμοια χαρακτηριστικά.
Οι αρχές έκαναν το ίδιο με το 2009.
Επέκταση και προσποίηση.
Την ίδια ώρα, τροφοδότησαν τις δομικές ανισορροπίες και προσποιήθηκαν ότι κάθε φορά ήταν διαφορετική.
Το τρίπτυχο της συμφοράς
Είναι ανησυχητικό ότι μετά από 11 χρόνια, ο κόσμος πάλι παλεύει να βγει από το τούνελ της ύφεσης.
Μια πρόσφατη ανάλυση της Ned Davis Research δείχνει ότι καθώς αυξάνεται το δημόσιο χρέος, η ανάπτυξη επιβραδύνεται και η ανάκαμψη θέσεων εργασίας είναι ασθενέστερη.
Χρησιμοποιώντας μια ανάλυση πολλαπλών παραγόντων με δεδομένα από το 1951 έως το 2020, καθώς το δημόσιο χρέος προς το ΑΕΠ υπερβαίνει το 100%, η πραγματική ανάπτυξη ετησίως μειώνεται στο 1,6%, οι επενδύσεις σε μη κατοικίες και η ανάκτηση μισθοδοσίας εκτός αγροτικής εκμετάλλευσης εξασθενεί στο 0,6% ετησίως.
Απογοήτευση και το 2021
Σύμφωνα με τους αναλυτές, δύο παράγοντες υποδεικνύουν ότι η ανάκαμψη το 2021 θα είναι πιθανώς απογοητευτική.
Οι μαζικές εισφορές ρευστότητας, με 26 τρισ. δολάρια από τις κεντρικές τράπεζες, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ως επί το πλείστον για να διαιωνίσουν τις αυξημένες κυβερνητικές δαπάνες, τις τρέχουσες δαπάνες και τη χρηματοδότηση του δημόσιου χρέους.
Ο δεύτερος είναι ότι οι εταιρικοί ισολογισμοί έχουν υποστεί ζημιά σε επίπεδο που θα δυσκολευτούν να δουν μια σημαντική αύξηση των επενδύσεων.
Ακόμη και η S&P Global αναμένει ότι οι παγκόσμιες κεφαλαιουχικές δαπάνες θα παραμείνουν χαμηλές το 2021.
Χρέος και όχι ανάπτυξη
Οι εκτιμήσεις της παγκόσμιας ανάπτυξης φαίνονται προς ώρας πολύ αισιόδοξες.
Η συναίνεση εκτιμά ανάκαμψη 4% παγκοσμίως το 2021, επιστρέφοντας στο ΑΕΠ του 2019 στα τέλη του 2022.
Αυτό προϋποθέτει έναν εξαιρετικό και άνευ προηγουμένου δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή του χρέους και της ρευστότητας.
Μία από τις πιο σημαντικές ανησυχίες είναι να δούμε μια ανάκαμψη του ΑΕΠ που θα οδηγείται από μια φουσκωμένη δημόσια δαπάνη και ένα χρέος που δεν θα δημιουργούσε αρκετή αύξηση της απασχόλησης.
Αυτό αποκαλείται ανάκαμψη σε σχήμα «Κ», όπου ορισμένοι τομείς ανακάμπτουν γρήγορα (τεχνολογία, τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας) και η πλειονότητα (Μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενοι) είτε δεν ανακάμπτουν είτε επιδεινώνονται.
Χρήματα από το.. ελικόπτερο
Σε αυτήν την κρίση, οι ανεπτυγμένες χώρες είχαν στη διάθεσή τους έναν τεράστιο δημοσιονομικό χώρο για να αντιμετωπίσουν την πανδημία.
Μια οικονομία με υψηλή ρευστότητα και χαμηλά επιτόκια.
Ορισμένες χώρες έχουν χρησιμοποιήσει μέρος αυτού του χώρου για να διατηρήσουν τον επιχειρηματικό ιστό και να βοηθήσουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Άλλες, οι περισσότερες, αύξησαν τις διαρθρωτικές ανισορροπίες και τις τρέχουσες δαπάνες χωρίς πραγματική οικονομική απόδοση.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένας σημαντικός κίνδυνος αύξησης των ανέργων όπου η προσφορά εργασίας δεν απορροφάται πλήρως.
Οι λάθος προσεγγίσεις
Μια κρίση φερεγγυότητας δεν μπορεί να λυθεί με ρευστότητα.
Όλα τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης των κεντρικών τραπεζών δεν εμποδίζουν την επιτάχυνση του ντόμινο πτωχεύσεων το 2021, όπως είδαμε στην Ευρώπη μετά την αισιοδοξία του 2009.
Αυτή η χρηματοπιστωτική κρίση θα έλθει επειδή η οικονομία δεν πιέζεται από την έλλειψη πρόσβασης στην πίστωση ή τα χαμηλά επιτόκια, αλλά το κεφάλαιο κίνησης αυξάνεται πολύ πάνω από τις πωλήσεις.
Ο ρόλος του Ταμείου Ανάκαμψης
Οι προσδοκίες σχετικά με τον αντίκτυπο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης φαίνονται για την ώρα υπερβολικές.
Υπερβολική ελπίδα δίνεται στη επίδραση του κεϋνσιανού πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος αυτών των κεφαλαίων, παρά την απόδειξη της χαμηλής αποτελεσματικότητάς τους, που έχουν ήδη αντιπαραβληθεί μετά την απογοήτευση του σχεδίου ανάπτυξης και απασχόλησης του 2009 και του σχεδίου Juncker.
Η πιθανότητα να χρησιμοποιηθούν αυτά τα κεφάλαια και μη παραγωγικά είναι μεγάλη.
Τι μπορεί να αναμένεται;
Σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές, ορισμένες σχετικές υποβαθμίσεις των εκτιμήσεων αύξησης του ΑΕΠ στις χώρες με το υψηλότερο χρέος και όπου ο δημοσιονομικός χώρος έχει χρησιμοποιηθεί για να διαιωνίσει τις τρέχουσες κυβερνητικές δαπάνες και να χρηματοδοτήσει αυτόματους σταθεροποιητές.
Μπορεί επίσης να δούμε μια μεγάλη αύξηση του χρέους καθώς η αύξηση του ΑΕΠ υπονομεύει τις προσδοκίες και τα ελλείμματα παραμένουν αυξημένα, κάτι που θα επηρεάσει και τις εκτιμήσεις και του 2022.
Καθώς οι κυβερνήσεις ενδέχεται να αποφασίσουν να αυξήσουν τους φόρους για να χρηματοδοτήσουν μέρος της αύξησης του ελλείμματος, ο αντίκτυπος στις θέσεις εργασίας και την ανάπτυξη θα είναι πιθανώς μεγαλύτερος.
Ο σχηματισμός κεφαλαίου
Υπάρχει επίσης ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη.
Ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου ενδέχεται να απογοητεύσει καθώς το 2020 σημειώθηκε μια άνευ προηγουμένου στάση της οικονομίας που οδήγησε σε μια ανώμαλη αύξηση της πλεονάζουσας ικανότητας για μια τόσο σύντομη κρίση.
Ο δημοσιονομικός και ο νομισματικός χώρος δεν αποτελούν δικαιολογία για αντιρρυθμίσεις και σπατάλη χρημάτων.
Οι χώρες έχουν τη μοναδική ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν αυτά τα εργαλεία για να ενισχύσουν τον παραγωγικό ιστό και να δημιουργήσουν απασχόληση, αλλά δυστυχώς ένα μεγάλο μέρος έχει σπαταληθεί.
Υπάρχει μόνο ένας τρόπος ενίσχυσης της ανάκαμψης: να μειωθούν οι διαρθρωτικές ανισορροπίες και να εφαρμοστούν σοβαρά μέτρα για την προσέλκυση κεφαλαίων.
Nuntiusweb