Μεγάλος πανηγυρισμός στα μέσα ενημέρωσης επειδή έπεσε σε ιστορικά χαμηλά η απόδοση του ελληνικού ομολόγου.
Γνωρίζω καλά ότι αυτό είναι μια θετική οικονομική είδηση καθώς δείχνει ότι δεν υπάρχει φόβος για οικονομική κατάρρευση της χώρας, ενώ ταυτόχρονα σημαίνει ότι μπορεί το δημόσιο να δανειστεί πιο χαμηλά.
Ξέρω ότι υπάρχουν και άλλες «θετικές οικονομικές ενδείξεις» για το επιχειρηματικό κλίμα ή την προοπτική των επενδύσεων.
Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των οικογενειών στην Ελλάδα δεν έχει κρατικά ομόλογα στην κατοχή της.
Ούτε μπορεί να ζήσει με δάνεια, ακόμη και εάν τα επιτόκια είναι πολύ χαμηλά.
Οι άνθρωποι ζουν με μισθούς και μεροκάματα.
Με αυτά πληρώνουν ενοίκια και λογαριασμούς, σπουδάζουν παιδιά (διότι η «δωρεάν παιδεία» είναι το συντομότερο ανέκδοτο), ξεχρεώνουν δάνεια.
Και στην Ελλάδα οι μισθοί είναι χαμηλοί. Όπως και εάν τους μετρήσει κανείς.
Επειδή για κάμποσα χρόνια είχε εκτιναχθεί η ανεργία στα ύψη και ο κόσμος δεχόταν να δουλεύει κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, συνηθίσαμε ότι το βασικό είναι κάποιος να έχει μισθό.
Και να πρέπει να λέει κι ευχαριστώ από πάνω!
Φτάσαμε στο σημείο να θεωρούμε ότι 650 ευρώ (μεικτά) είναι αξιοπρεπής μισθός – κάποιοι λένε ότι δεν χρειαζόταν καν η αύξηση που έγινε πέρσι – ότι είναι «καλή αρχή» να εργάζεται κάποιος με μερική απασχόληση για 300-400 ευρώ.
Θεωρούμε «πετυχημένο» τον πτυχιούχο με μεταπτυχιακό σε κλάδο αιχμής που παίρνει 800 ευρώ.
Ξέρω ότι θα έρθουν διάφοροι θα μου δείξουν ισολογισμούς και διαγράμματα, καμπύλες ζήτησης, κόστη και δυναμικές της αγοράς για να μου αποδείξουν ότι πιο πάνω δεν γίνεται αυτή τη στιγμή.
Μπορεί και να έχουν δίκιο.
Όμως, αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα: ότι πλέον συνηθίσαμε να θεωρούμε «ανάπτυξη» το να έχουν έναν χαμηλό μισθό οι άνθρωποι, εφόσον έτσι δεν είναι άνεργοι.
Όμως, αυτό δεν αναιρεί ότι αυτό παραμένει άδικο.
Ότι σήμερα η μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας τα φέρνει δύσκολα.
Ότι δεν μπορεί επί μακρόν να συνεχιστεί μια κατάσταση όπου εργαζόμενοι που δουλεύουν σκληρά, που έχουν γνώσεις και δεξιότητες, πτυχία και μεταπτυχιακά θα αμείβονται πολύ πιο χαμηλά από όσο αξίζουν.
Η ανάπτυξη, οι επενδύσεις, η κίνηση στην αγορά, η βελτίωση των οικονομικών δεικτών, έχουν νόημα όταν μεταφράζονται και σε καλύτερους μισθούς, όταν σημαίνουν πραγματική βελτίωση της θέσης των εργαζομένων.
Διαφορετικά το έργο το έχουμε ξαναδεί: «Οι αριθμοί ευημερούν και οι άνθρωποι δυστυχούν».
