Γιαχαραντάν και τα κουκιά μπαγλάν… Υπάρχει μια μεγάλη παρανόηση: όταν η αστυνομία δέρνει τον κόσμο στα πανεπιστήμια και στους δρόμους, όταν οι φοιτητές στο Α.Π.Θ. ή τα κίτρινα γιλέκα στη Γαλλία πετσοκόβονται από τις χειροβομβίδες κρότου-λάμψης, αυτό δεν είναι αστυνομοκρατία. Αυτό είναι το σημείο της αμφισβήτησής της, το φούντωμα της εξέγερσης που τρέμουν οι ελίτ, η όξυνση της ταξικής πάλης που έλεγαν κι οι παλιοί. Η καταστολή είναι απλώς η κρατική απάντηση στην εξέλιξη αυτή.
Αστυνομοκρατία είναι η υποταγή. Είναι ο παραλογισμός των νόμων και των κανονισμών που
συντρίβουν τον άνθρωπο. Είναι ο μοντέρνος, ηλεκτρονικός χαφιεδισμός και η πατροπαράδοτη, αειθαλής ρουφιανιά. Είναι το να σου ζητάν παντού και για οτιδήποτε πιστοποιητικά. Είναι η διαφθορά. Είναι το να κερνάς τους μπασκίνες για να μη σου ρίξουν πρόστιμο. Είναι η λογοκρισία και το ανώτερο στάδιό της, η αυτολογοκρισία. Είναι με λίγα λόγια η διπλή διεύρυνση της αστυνόμευσης και του ελέγχου, όταν όλο και πιο πολλές λειτουργίες της οικονομικής και κοινωνικής ζωής εκχωρούνται στη δικαιοδοσία των
μπάτσων, ενώ ταυτόχρονα στην καθημερινότητα των πολιτών και των εργαζομένων ενσωματώνονται όλο και περισσότερες μπατσικές αρμοδιότητες.
Αυτή η διαδικασία – το προτσές, που έλεγαν οι παλιοί – εμφανίστηκε στον Δυτικό κόσμο από την εποχή ακόμη της Σιδηράς Κυρίας και του Ρέηγκαν. Η επιτάχυνσή της δεν συμβαδίζει με τα επίπεδα έντασης της ταξικής πάλης – τουναντίον. Ισχυροποιήθηκε με την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, απέκτησε συντριπτική ορμή στα χρόνια του «πολέμου ενάντια στην τρομοκρατία» και έφτασε στην τελειότητά του στην εποχή της ντεμέκ πανδημίας. Οι διάφοροι υστερισμοί και οι καταγέλαστες απαγορεύσεις σε σχέση με τις πρόσφατες εξελίξεις στη Μεσημβρινή Ρωσσία θα μπορούσαν να είναι η τελευταία πινελιά και… εβουαλά! Κυρίες και κύριοι, καλώς ήλθατε στο σημείο τομής όλων ανεξαιρέτως των δυστοπιών της λογοτεχνίας και του σινεμά… Ακόμη κι εκεί όμως, περιγράφεται μια ορισμένη
αντίσταση, είτε είναι ο Johnny Savage του “Brave New World”, είτε οι άνθρωποι-βιβλία του «Fahrenheit 451», είτε τα εξεγερμένα ξαδερφάκια μας του «Πλανήτη των Πιθήκων». Τι πάει λοιπόν στραβά στην ταλαίπωρη μας Γη και στον κατακα(η)μμένο ομφαλό της;
Ξεκινώντας από τα πρόσφατα, είναι σαφές πως η ευρωπαϊκή αριστερά – μαζί κι η ελληνική –
απέτυχαν να εκτιμήσουν τη σημασία της «πανδημίας» για την ολοκλήρωση και ποιοτική αναβάθμιση του προτσές που περιγράψαμε. Tα παράλογα μέτρα και οι διαχωρισμοί στη βάση των εμβολιασμών διαμόρφωσαν ένα «ακροατήριο» που – αν και συντηρητικό – για πρώτη ίσως φορά συγκρούστηκε με τη λογική της συμμόρφωσης. Μόλις ωστόσο το «ακροατήριο» επιχείρησε να γίνει υποκείμενο μιας αντικυβερνητικής πολιτικής, η αριστερά έκανε reset στις εργοστασιακές της ρυθμίσεις: αντί να οικοδομήσει συμμαχίες για την ανατροπή των επίμαχων πολιτικών, άρχισε να αναζητεί ακροδεξιούς στις «ψεκ» πορείες και να διοργανώνει αντισυγκεντρώσεις, προκρίνοντας τις ταυτοτικές της εμμονές έναντι της συγκρότησης πραγματικών αντιστάσεων. Κάπως έτσι, οι ψηφοφόροι του Μελανσόν έδωσαν την ευκαιρία στον Μακρόν να σαπίζει ανενόχλητος στο ξύλο τα κίτρινα γιλέκα για καμιά διακοσο-
πενηνταριά Σαββατοκύριακα ακόμη, για να μην βγει η «ακροδεξιά» Λεπέν. Βλακεία, ή κάτι χειρότερο;
Η αστυνομική αυθαιρεσία γίνεται επίκαιρη κάθε φορά που κάποιο βίντεο καταφέρνεί δια πυρός και σιδήρου να βρει το δρόμο της δημοσιότητας, όμως δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα ανδράποδα στην ύστερη καπιταλιστική Δύση. Εταιρείες τηλεπικοινωνιών, τράπεζες, διαφημιστικές, εισπρακτικές, η εφορία, υπενθυμίσεις «για την ασφάλεια του λογαριασμού σας» (ή απλά η Ασφάλεια) εισβάλουν καθημερινά στα άδυτα του ιδιωτικού χώρου και χρόνου και ανατρέπουν τις επίπλαστες κανονικότητες, ληστεύοντας, λεηλατώντας και εκβιάζοντας. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, από τη στιγμή που εκδόθηκε το πρώτο κορονοπάσο, η αστική – έστω – δημοκρατία ενταφιάστηκε και τυπικά. Πλέον το σύστημα διακυβέρνησης στην αμαρτωλή Εσπερία είναι η τεχνο-φεουδαρχία.
Η ψηφιακή ζωή και τα ήθη της εισέβαλαν στην πραγματικότητα και απειλούν τη γυμνή ζωή. Όπως ο ηλεκτρονικός άρχων έχει δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω στους λογαριασμούς των δουλοπάροικων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έτσι κι ο κάθε μπάτσος μπορεί να γονατίσει στο λαιμό σου και να σου κόψει την αναπνοή. Τα ΜΑΤ του Μητσοτάκη, του Μακρόν ή των …Πράσινων της Γερμανίας, εκτοξεύουν τα χημικά τους κι εφορμούν στην εξεγερμένη πλέμπα, χρησιμοποιώντας τακτικές των Πραιτοριανών της Ρώμης των λατιφουντίων – με όμοια ανύπαρκτες ηθικές αναστολές. Όσο για τον «πολίτη»; Πάει, τον χάσαμε τον μακαρίτη… Με πρόσχημα την πανδημία, οι δημόσιες υπηρεσίες – των νοσοκομείων συμπεριλαμβανομένων – δέχονται μόνο με ραντεβού, όποιον και όποτε γουστάρουν. Έτσι
κι αλλιώς όλες σχεδόν οι επαφές – πλην του ξύλου – των «υπόχρεων» με το κράτος, δε γίνονται πλέον με «πρόσωπο» αλλά μέσω των κωδικών του “TAXIS-net”. Οι καθημερινές συσπάσεις των μυριάδων πλατφορμών, επίσημων και μη, σπρώχνουν τελικά τον άνθρωπο ως το ψηφιακό, παχύ έντερο του κράτους. Εκεί η φορολογική, υγειονομική και κοινωνική του υπόσταση ομογενοποιούνται στο άμορφο και ελαφρώς αηδιαστικό – πλην όμως οικολογικό και απαραίτητο – λίπασμα της Νέας Εποχής.
Έτσι και μελετήσει όμως κανείς το αστυνομικό δελτίο των τελευταίων τριών ετών (ακόμη κι αν παραβλέψει τις υπερβολές του ηλεκτρονικού τύπου) αντιλαμβάνεται πως σε κοινωνικό επίπεδο το πράγμα αρχίζει να ξεφεύγει – ακόμη και στη χώρα μας, όπου όσοι είναι άνω των σαράντα μεγάλωσαν με τις πόρτες ξεκλείδωτες… Τι άλλαξε; Ποιες είναι οι τάσεις που τροφοδοτούν τόση αγριότητα; Τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα; Η απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά επείγουν και δεν είναι καθόλου εύκολες.
Ειδικά για τα ζητήματα της έμφυλης βίας και των σεξουαλικών εγκλημάτων, κυκλοφορεί η αντίληψη πως αυτά γίνονταν πάντοτε, όμως τώρα η γενναία στάση των ακτιβιστών και ακτιβιστριών (sic) δίνει στα θύματα την δυνατότητα να μιλήσουν. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά μόνον εν μέρει – κι ως γνωστόν, οι μισές αλήθειες είναι χειρότερες κι από ψέματα. Είναι σαν να λες πως η αύξηση των περιπτώσεων καρκίνου οφείλεται αποκλειστικά στις νέες διαγνωστικές τεχνικές – αυτό όμως στην πραγματικότητα θα σήμαινε πως είναι μια αύξηση φαινομενική. Έτσι όμως βγάζεις λάδι τη ρύπανση του πλανήτη, την πολλαπλή τοξικότητα της διατροφικής αλυσίδας, το στρες, τις πυρηνικές δοκιμές ή τις απροσδιόριστης έντασης και
ποιότητας ακτινοβολίες – για να μην γίνω κακός και θυμηθώ το απεμπλουτισμένο ουράνιο που μέσω του Αξιού φτάνει στο μακεδονίτικο κριθάρι μας κι από εκεί στα κριτσίνια και τη μπύρα μας…
Υπάρχει λοιπόν μια τάση – δεν λέω προσπάθεια, καθώς ορισμένοι και ορισμένες είναι όντως αφελείς – να παραβλέπουμε πως είναι αυτή ακριβώς η αυξανόμενη και πολλαπλή καταδυνάστευση που γεννά τις εγκληματικές συμπεριφορές. Εκτίοντας την άδικη και απάνθρωπη υγειονομική ποινή στην οποία τον καταδίκασαν εσχάτως, ο λαός μας απέκτησε ψυχολογία και υγεία φυλακισμένου. Η κρατική και εταιρική καταπίεση – όντας παρόμοιες με τη βασιλική απολυταρχία και τις αυθαιρεσίες των φεουδαρχών – παράγουν πλέον ένα μοντέλο ανθρώπου με μεσαιωνική ψυχοσύνθεση και συμπεριφορά.
Όσο απομακρυνόμαστε από τη λογική, όσο απεμπολούμε κάθε δημοκρατική κατάκτηση και τρέχουμε ολοταχώς προς την καρδιά των σκοτεινών αιώνων, τόσο πιο συχνά βλέπουμε τον πάσα ένα που διαθέτει ένα φανταστικό ή πραγματικό ψήγμα εξουσίας να επιχειρεί να επιβληθεί – θεσμικά, οικονομικά, ψυχολογικά ή σεξουαλικά. Μπασκίνες (εκλάβετε παρακαλώ την συνεχή χρήση παρεμφερών εκφράσεων της αργκώ ως εμφατική διάκριση από τον όρο «αστυνομικός») εργοδότ(ρι)ες, εργολάβοι, σύζυγοι και σύντροφοι, ενήλικες, ειδικοί, όλοι ψάχνουν – και βρίσκουν – το επόμενό θύμα τους.
Μιας λοιπόν και οι πίθηκοι και η ευλογιά τους είναι στη μόδα, ας θυμηθούμε πως αυτές οι
εξουσιαστικές και ενίοτε βίαιες συμπεριφορές (με στόχο κατά κανόνα τους πιο αδύναμους) είναι μια κατάρα που τη μοιραζόμαστε με τους εξελικτικούς μας συγγενείς. Ενυπάρχουν στα πρωτεύοντα, όχι ως νομοτέλεια, αλλά ως βιολογική τάση που προκύπτει από – και ταυτόχρονα επικυρώνει – την όποια κατάταξη των ατόμων εντός της αγέλης ή της κοινωνίας. Η τάση αυτή ενισχύεται όσο οι ιεραρχικές δομές «σκληραίνουν», συνέπεια εξωτερικών απειλών ή έλλειψης πόρων, ενώ αντίθετα αποδυναμώνεται όταν οι συνθήκες βελτιώνονται για όλους και οι ιεραρχίες παύουν να έχουν νόημα. Τα πολιτικά και άλλα δικαιώματα – τόσο ως φιλοσοφικός προβληματισμός όσο και ως θεσμικές κατακτήσεις – αναδύθηκαν σε στιγμές αμφισβήτησης του κράτους και των αξιωματούχων του και ανόδου του ρόλου των καθημερινών ανθρώπων. Το κράτος δίνει το παράδειγμα και σε συνθήκες ακραίας καταπίεσης, όποτε η εξουσία υπογραμμίζει κυνικά το εφήμερο της ζωής των μη προνομιούχων, οι λογικές που επικρατούν είναι το «σκότωσε να φας και κλέψε να έχεις» και το «ό,τι φάμε ό,τι πιούμε κι ό,τι αρπάξει ο απ’ αυτός μας»…
Όμοιο με πανίσχυρο μαγνητικό πεδίο το πανοπτικό των ψηφιακών κολοσσών προσανατολίζει και κανονικοποιεί τις μικρές και μεγάλες εξουσίες. Το να αποδίδει κανείς τις γυναικοκτονίες και τα συναφή στην πατριαρχία ή σε άλλες ιστορικο-κοινωνικές δομές από καιρό ξεθωριασμένες στον τόπο μας και όχι στην αναδυόμενη τυραννία, είναι αφελές. Το να επαφίεται μάλιστα στην ίδια την τυραννία για την τιμωρία των ενόχων ή «ενόχων» που αυτή γεννά, είναι εγκληματικό. Ίσως σήμερα ακόμη να καταδικάζονται ή να «ακυρώνονται» ορισμένοι από τους εξουσιαστές, όμως μη γελιέστε, αυτό είναι προσωρινό. Η νέο-φεουδαρχία θα χρειαστεί σύντομα τα δικά της τέρατα: δήμιους, βασανιστές, μπόγιες
και φυσικά, στρατιώτες με την εκάστοτε στολή. «Έχουμε πόλεμο!» – ενάντια στον κοροναϊό, ενάντια στον δικτάτορα Πούτιν, ενάντια στην κλιματική αλλαγή… Στον πόλεμο όμως οι πολεμιστές δικαιούνται διασκεδάσεων και τα εγκλήματα τους παραγράφονται. Στο τέλος, τους χρίζουμε και ιππότες…
Μπορεί να σας φανεί παράξενο, ωστόσο και στο Μεσαίωνα υπήρχαν …δικαιωματικοί ακτιβιστές – και δικαιωματικές ακτιβίστριες, υποθέτω… Για να καταπολεμήσουν τη διευρυμένη γουρουνιά, τη λαϊκή χυδαιότητα και την αναίσθητη αμάθεια (ή ανάποδα;) οι περισσότεροι εξ αυτών επικαλούνταν την επερχόμενη Αποκάλυψη, τις Δέκα Εντολές ή τη Βίβλο. Άλλοι πάλι κατέφευγαν στο εθιμικό ή φυλετικό δίκαιο και στα όποια ψήγματα ελληνικού φιλοσοφικού ανθρωπισμού είχαν επιβιώσει της Ρωμαϊκής πρακτικότητας. Δεν φαίνεται να έπεισαν και πολλούς, καίτοι αναφέρονται μεταξύ των στυλοβατών της
μεσαιωνικής ηθικής. Αδυνατώντας ωστόσο ή αποφεύγοντας να συγκρουστούν με το καθεστώς της φεουδαρχίας, γρήγορα μετατράπηκαν σε στήριγμά του, εμπλουτίζοντας το βιβλίο των ηρώων του τρόμου με φιγούρες όπως αυτές του κυνηγού μαγισσών, του Μεγάλου Ιεροεξεταστή ή του Advocatus Diaboli. Αυτά και έτερον ουδέν – ένεκα του ενεργειακού κόστους…
ΥΓ: Όσον αφορά την αναζήτηση ακροδεξιών στις διάφορες πορείες και αλλαχού: όποιος ψάχνει φασίστες, ας ξεκινήσει από την Ουκρανία – έχει πολλούς. Εκτός αν γυρεύει ίχνη μόνον και ουχί τον ίδιο τον λέοντα…
Nuntiusweb