Με την επιβολή των παρανοϊκών και πρωτοφανών στην Ιστορία κυρώσεων στη Ρωσία, η Δύση επεδίωκε την καταστροφή της οικονομίας της καθώς και την πλήρη απομόνωσή της από το διεθνές οικονομικό σύστημα.
Η κίνησή της αυτή όμως εξελίχθηκε σε μπούμερανγκ για δύο βασικούς λόγους:
Πρώτον, επληξε την αξιοπιστία του δολαρίου ως του κυρίαρχου διεθνούς αποθεματικού νομίσματος.
Οι ΗΠΑ φαίνεται με αυτή την απόφασή τους πέτυχαν έναν καταστροφικό πλήγμα έναντι του νομίσματός τους όταν απέκοψαν τη Ρωσία από το σύστημα πληρωμών SWIFT και «πάγωσαν» πάνω από 350 δισεκατομμύρια δολάρια από τα αποθέματά της σε χρυσό και συνάλλαγμα.
Αυτή η πράξη από μόνη της μείωσε μαζικά την εμπιστοσύνη στο νομισματικό σύστημα που βασίζεται στο δολάριο μεταξύ πολλών κρατών, ειδικά εκείνων του Παγκόσμιου Νότου που ήταν από καιρό δύσπιστες όσον αφορά την ηγεμονία των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να αμφισβητήσουν περαιτέρω τη βιωσιμότητα και τον διατήρηση των αποθεματικών τους στο πάλαι ποτέ δολάριο – καθώς αυτά μπορούν να κατασχευθούν κατά τις βουλές των ΗΠΑ καθιστώντας τις χώρες αιχμάλωτες.
Δεύτερον, μη δυτικά κράτη άρχισαν να διαμορφώνουν ένα δίκτυο διμερών εμπορικών σχέσεων εκτός της «επικράτειας» του δολαρίου, συνειδητοποιώντας ότι θα πρέπει να ξεκινήσουν έναν.. νομισματικό πόλεμο στο δολάριο προκειμένου να δώσουν το σήμα ότι… η παγκοσμιοποίηση δεν είναι μόνο αμερικανική υπόθεση, αλλά θα πρέπει να αφορά έναν πολυπολικό κόσμο – με περιφερειακές οικονομικές ενώσεις που θα αναπτύσσουν μεταξύ τους εμπορικούς δεσμούς στηριγμένους σε βάση ισοτιμίας με την ηγεσία της Κίνας και της Ρωσίας.
Αλλωστε, την αρχή την έκανε η Ρωσία με τις συναλλαγές για ενεργειακά προϊόντα σε τοπικό νόμισμα και συνέχισε η Σαουδική Αραβία που δήλωσε ότι θα δέχεται τοπικά νομίσματα για την πώληση πετρελαίου.
Εναλλακτικές λύσεις και οικονομική ολοκλήρωση
Η διαδικασία δημιουργίας ενός κοινού νομίσματος των χωρών BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) συνδέεται με μια σειρά από δυσκολίες, αν και υπάρχουν και εναλλακτικές λύσεις, δήλωσε ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Alexander Pankin σε συνέντευξή του στο TASS την Παρασκευή 4 Μαρτίου 2023
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Luiz Inacio Lula da Silva ανέφερε πρόσφατα την πρωτοβουλία δημιουργίας κοινών νομισμάτων στο πλαίσιο του οργανισμού που θα χρησιμοποιηθούν σε αμοιβαίους διακανονισμούς, όπως σημείωσε ο Pankin.
Προηγουμένως, ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin πρότεινε στη σύνοδο κορυφής των BRICS τον περασμένο Ιούνιο να εξεταστεί η πιθανότητα δημιουργίας ενός διεθνούς αποθεματικού νομίσματος με βάση το καλάθι των νομισμάτων των χωρών BRICS, πρόσθεσε.
«Και πρέπει να πω ότι το μερίδιο των συναλλαγών εκτός δολαρίου μεταξύ των χωρών BRICS αυξάνεται.
Σε αυτό το πλαίσιο δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι εκφράζονται οι ιδέες για τη δημιουργία ενός κοινού νομίσματος του οργανισμού.
Τούτου λεχθέντος, θα πρέπει να το παραδεχτούμε ότι υπάρχουν ορισμένες δυσκολίες και σε αυτό το θέμα», είπε ο αναπληρωτής υπουργός.
Υπάρχουν και εναλλακτικές λύσεις, σημείωσε ο διπλωμάτης.
«Θα ήταν πιο ρεαλιστικό να θεωρήσουμε ένα υποθετικό νόμισμα BRICS όχι ως το νόμισμα που θα αντικαταστήσει τα εθνικά, αλλά ως ένα νέο πολλά υποσχόμενο πολυπλευρικό εργαλείο που βασίζεται στο καλάθι των νομισμάτων των κρατών μελών», σημείωσε ο Pankin.
«Ένα από τα μοντέλα που προσφέρθηκαν προηγουμένως προτείνει τη λειτουργία του νομίσματος BRICS ως αποθεματικό παρόμοιο με τα ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα που εκδίδονται από το ΔΝΤ», είπε, προσθέτοντας ότι αυτή η επιλογή απαιτεί επίσης ενδελεχή ανάλυση μέσω των αρμόδιων κρατικών φορέων της Ρωσίας και των εταίρων τους στην ομάδα των BRICS.
Οι BRICS σε προσβλέπουν στην οικονομική ολοκλήρωση που σημαίνει ότι δεν στοχεύουν στη διαμόρφωση ενός κοινού οικονομικού χώρου με ενιαία ρύθμιση στον χρηματοοικονομικό, τον μεταναστευτικό και άλλους τομείς, τόνισε ο διπλωμάτης.
«Οι BRICS κινούνται πτος μια ολοκληρωμένη στρατηγική εταιρική σχέση, μια απαιτούμενη πλατφόρμα για την προσέγγιση των θέσεων σε ένα ευρύ φάσμα διακρατικού και ισότιμου διαλόγου», δήλωσε
Οι συναλλαγές με yuan
Η Ρωσία ανακοίνωσε πως μειώνει περαιτέρω την εξάρτησή της από το δολάριο ΗΠΑ επιλέγοντας να συναλλάσσεται με το κινεζικό yuan, απαντώντας στον περιορισμό των οικονομικών της δραστηριοτήτων της λόγω των οικονομικών και πολιτικών κυρώσεων που της επιβλήθηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, από τα δυτικά χρηματοπιστωτικά δίκτυα των κρατών συμμάχων των ΗΠΑ.
Η Ρωσία έχει απαγορεύσει την χρήση του δολαρίου ΗΠΑ, και στράφηκε προς το κινεζικό yuan ως εναλλακτική λύση, παρότι είναι αμφίβολη αυτή η ανατροπή για τους ειδικούς, που επισημαίνουν πως θα μπορούσε να αποδειχθεί είτε ευλογία για τη Μόσχα, είτε σημαντικός κίνδυνος, ενώ την ίδια ώρα ο πρόεδρος Vladimir Putin επεκτείνει τις σχέσεις της χώρας του με το Πεκίνο, ιδιαίτερα στο ενεργειακό μέτωπο.
Οι εξαγωγές της Ρωσίας στο Πεκίνο
«Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του τρέχοντος έτους, η Ρωσία έχει γίνει ένας από τους ηγέτες στις εξαγωγές πετρελαίου προς την Κίνα», είπε ο Putin στην αρχή μιας τηλεδιάσκεψης με τον Κινέζο πρόεδρο Xi Jinping τον Δεκέμβριο.
Οι εξαγωγές αργού και μαζούτ της Ρωσίας με έκπτωση στην Κίνα αυξήθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ τον Ιανουάριο, ξεπερνώντας το προηγούμενο υψηλό που είχε καθοριστεί τον Απρίλιο του 2020.
Σύμφωνα με την εταιρεία πληροφοριών Kpler, οι ροές αργού και μαζούτ προς την Κίνα αυξήθηκαν στα 1,66 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα για να ξεκινήσουν 2023.
Με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου να ανοίγει ξανά τις αγορές της μετά την εγκατάλειψη της στρατηγικής της για το COVID-Zero, οι ειδικοί της αγοράς προβλέπουν ότι το εμπόριο ενέργειας θα μπορούσε να αναπτυχθεί με πολύ πιο σημαντικό ρυθμό.
Οι εκπτώσεις
Αλλά ενώ η Ρωσία χρησιμοποιεί τα έσοδα από τις πωλήσεις ενεργειακών προϊόντων της με έκπτωση στην Κίνα για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, το Πεκίνο επωφελείται με πολλούς τρόπους.
Το πρώτο είναι η εξοικονόμηση 13 δολαρίων το βαρέλι στα ρωσικά Ουράλια, τα οποία επί του παρόντος διαπραγματεύονται περίπου στα 60 δολάρια το βαρέλι.
Το δεύτερο είναι ότι μια άλλη σημαντική αγορά βασίζεται στο κινεζικό yuan.
Τα στοιχεία που συγκέντρωσε η Wall Street Journal δείχνουν ότι οι εγχώριοι εξαγωγείς ενέργειας πληρώνονται σε yuan.
Το κρατικό επενδυτικό ταμείο του έθνους, το οποίο είναι ένα πολεμικό σεντούκι για να εξασφαλίσει ότι το Κρεμλίνο πληρώνει τους λογαριασμούς του, χρησιμοποιεί το yuan για να διατηρήσει τα έσοδά του που προέρχονται από το πετρέλαιο.
Το περασμένο καλοκαίρι, μεγάλες εταιρείες, όπως ο βασιλιάς του αλουμινίου Rusal, ο ενεργειακός κολοσσός Rosneft και η δανειστική εταιρεία Bistrodengi, άρχισαν να εκδίδουν ομόλογα σε γουάν εντός της Ρωσίας.
Επιπλέον, ένας αυξανόμενος αριθμός εταιρειών δανείζονται κεφάλαια σε yuan , ενώ τα νοικοκυριά έχουν καταθέσει κινεζικό νόμισμα αξίας περίπου 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ρωσικές τράπεζες.
Με το ρούβλι να δέχεται επίθεση από τη διεθνή κοινότητα και τις ευρύτερες συζητήσεις για το τέλος της ηγεμονίας του δολαρίου, πολλοί καταναλωτές στράφηκαν στο yuan για καταφύγιο.
Αν και τα δολάρια και τα ευρώ εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών εξαγωγικών διακανονισμών, η επικράτηση των πληρωμών σε yuan και ακόμη και στο ρούβλι αυξάνεται.
Η παράκαμψη των κυρώσεων
Εν τω μεταξύ, το Υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε τον Φεβρουάριο ότι θα πουλήσει περισσότερο από το 5% του αποθέματός του σε yuan.
Η ρωσική κυβέρνηση αποσύρει από τα αποθέματά της για να καλύψει το έλλειμμα του προϋπολογισμού που οφείλεται στη μείωση κατά 46% σε ετήσια βάση των ενεργειακών εσόδων τον Ιανουάριο.
Οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν επιβάλει αυστηρότερες κυρώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου της Ρωσίας, ενώ οι τιμές του αργού πετρελαίου έχουν υποχωρήσει λόγω των φόβων για παγκόσμια ύφεση και της αυστηροποίησης της πολιτικής της κεντρικής τράπεζας.
Το μείγμα αργού πετρελαίου των Ουραλίων έχει υποχωρήσει περίπου 30% σε σχέση με ένα χρόνο πριν.
Παρά τις τελευταίες εξελίξεις, εκτιμήσεις δηλώνουν ότι η ανάληψη από τα αποθέματά της σε yuan θα μπορούσε να επιτρέψει στη Ρωσία να καλύψει τις δημοσιονομικές της τρύπες για έως και τρία χρόνια.
Προς το παρόν, αυτή μπορεί να είναι η μόνη επιλογή για τον Putin και τη Ρωσία.
Ωστόσο, οι παρατηρητές προειδοποιούν ότι αυτό θα μπορούσε να έχει συνέπειες για τη Μόσχα.
«Η Ρωσία ανταλλάσσει την εξάρτησή της από το δολάριο με την εξάρτησή της από το yuan.
Εάν οι σχέσεις με την Κίνα επιδεινωθούν, η Ρωσία μπορεί να αντιμετωπίσει απώλειες αποθεματικών και διακοπές πληρωμών», έγραψε η Alexandra Prokopenko, ανεξάρτητη αναλύτρια στο Carnegie Endowment for International Peace.
Ταυτόχρονα, ο Putin μπορεί να επιχειρεί να βελτιώσει τη θέση του ρουβλίου και να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις κυκλοφορώντας ένα ψηφιακό ρούβλι τον Απρίλιο.
Η Τράπεζα της Ρωσίας θα συνεργαστεί με 13 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και προεπιλεγμένες επιχειρήσεις για να συμμετάσχει σε ένα πιλοτικό έργο της κεντρικής τράπεζας για το ψηφιακό νόμισμα (CBDC), ανέφεραν τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Οι αξιωματούχοι λένε ότι η Μόσχα διερευνά μια νέα ψηφιακή μορφή για διεθνείς διακανονισμούς ως μέρος ευρύτερων προσπαθειών για την κατασκευή ενός νέου χρηματοοικονομικού και νομισματικού συστήματος για την οικονομία μετά την εισβολή.
Άνοδος του yuan
Η χρήση του yuan από την Ρωσία θα μπορούσε να θεωρηθεί πρόοδος για τον μεγαλύτερο στόχο της Κίνας να επεκτείνει την εμβέλεια του yuan στο διασυνοριακό εμπόριο.
Εκτός από το ότι η Ρωσία αγκαλιάζει το κινεζικό νόμισμα, περισσότερες χώρες εξετάζουν το ενδεχόμενο να διευθετήσουν το εμπόριο τους με την Κίνα σε yuan .
Η ιρακινή κυβέρνηση επιβεβαίωσε στο Reuters ότι λαμβάνει μέτρα για να επιτρέψει στο εμπόριο από την Κίνα να διακανονίζεται απευθείας σε yuan εν μέσω της έλλειψης δολαρίων ΗΠΑ της χώρας.
«Είναι η πρώτη φορά που οι εισαγωγές θα χρηματοδοτούνται από την Κίνα σε yuan , καθώς οι ιρακινές εισαγωγές από την Κίνα έχουν χρηματοδοτηθεί μόνο σε δολάρια [ΗΠΑ]», δήλωσε ο Mudhir Salih, οικονομικός σύμβουλος της κυβέρνησης.
Το παιχνίδι της Σαουδικής Αραβίας και το πετρέλαιο
Πέρυσι, η Wall Street Journal δημοσίευσε μια έκθεση που ανέφερε ότι η Σαουδική Αραβία εξέταζε το ενδεχόμενο να δεχτεί yuan αντί για δολάρια για τις πωλήσεις κινεζικού πετρελαίου.
Μιλώντας σε συνέντευξή του στο Bloomberg στο Νταβός της Ελβετίας για το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ τον Ιανουάριο, ένας Σαουδάραβας αξιωματούχος αποκάλυψε ότι το Βασίλειο είναι ανοιχτό να συζητήσει το εμπόριο σε άλλα νομίσματα εκτός του δολαρίου.
«Δεν υπάρχουν προβλήματα με τη συζήτηση για το πώς θα διευθετήσουμε τις εμπορικές μας ρυθμίσεις, είτε είναι σε δολάριο ΗΠΑ, είτε είναι ευρώ, είτε είναι το ριάλ Σαουδικής Αραβίας», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Mohammed Al-Jadan.
«Δεν νομίζω ότι υποχωρούμε ή αποκλείουμε οποιαδήποτε συζήτηση που θα βοηθήσει στη βελτίωση του εμπορίου σε όλο τον κόσμο».
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν ενισχύσει το διμερές εμπόριο με την Κίνα, με το εμπόριο να ξεπερνά τα 75 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021.
Αυτό κάνει τους ειδικούς να αναρωτιούνται εάν η Μέση Ανατολή προετοιμάζεται για μια κατάρρευση του πετροδολαρίου και προετοιμάζεται για την άνοδο του πετροyuan .
«Η Κίνα έχει μεταφέρει τις επενδύσεις της στον Κόλπο.
Το επίπεδο της βασισμένης σε έργα, οικονομικής και στρατιωτικής συνεργασίας ξεπερνά τη συνεργασία με τις ΗΠΑ σε πολλά επίπεδα, και το εμπόριο προσανατολίζεται επίσης προς την Κίνα από μια ισορροπία προς ένα προτιμώμενο σύστημα», δήλωσε η Irina Tsukerman, γεωπολιτική αναλύτρια και πρόεδρος της ασφάλειας, όπως δήλωσε η συμβουλευτική εταιρεία Scarab Rising, στους The Epoch Times.
Νέο Καλάθι αποθεματικών νομισμάτων
Ωστόσο, η Κίνα αναπτύσσει ακόμη και παρουσία στη Νότια Αμερική αφού η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας (PBoC) ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι υπέγραψε ένα μνημόνιο κατανόησης (MOU) για τη θέσπιση συμφωνιών εκκαθάρισης yuan στη Βραζιλία.
Το εμπόριο μεταξύ των δύο εθνών ανήλθε συνολικά σε 172 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι.
Ωστόσο, τον Ιούνιο του 2022, ο Putin ανακοίνωσε ότι τα μέλη των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική) σχεδίαζαν ένα νέο αποθεματικό καλάθι νομισμάτων που θα υπονόμευε την κυριαρχία του δολαρίου.
Αυτή θα μπορούσε να είναι μια πιο ρεαλιστική επιλογή στην εντεινόμενη παγκόσμια εκστρατεία αποδολαριοποίησης, λέει ο Tsukerman.
«Ένα μείγμα νομισμάτων BRICS είναι πιο πιθανός υποψήφιος για την αποδολαριοποίηση από το κινεζικό γουάν από μόνο του, λόγω εγγενών αδυναμιών στο yuan και στην οικονομία της ίδιας της Κίνας.
Οι περισσότερες χώρες απλά δεν βλέπουν το yuan τόσο αξιόπιστο για να κάνουν τη μετάβαση», δήλωσε.
Ο επικεφαλής των παγκόσμιων αγορών της ING, Chris Turner, δήλωσε σε σημείωμά του ότι αυτό θέλει να «χτυπήσει την ηγεμονία των ΗΠΑ του ΔΝΤ», προσθέτοντας ότι «θα επιτρέψει στις BRICS να οικοδομήσουν τη δική τους σφαίρα επιρροής και νομισματική μονάδα εντός αυτής της σφαίρας. ”
Δυαδικό νομισματικό καθεστώς
Αλλά ο Nouriel Roubini, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Atlas Capital Team, θεωρεί ότι το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα θα αντιμετωπίσει ένα «δυαδικό» νομισματικό καθεστώς που «θα αντικαταστήσει τελικά το μονοπολικό».
Γράφοντας σε στήλη των Financial Times τον περασμένο μήνα, ο Roubini υποστήριξε ότι η διεθνής οικονομία διασπάται από την αμερικανική και την κινεζική επιρροή.
Αν και ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι άκαμπτοι νομισματικοί έλεγχοι της Κίνας θα εμπόδιζαν το yuan να ξεπεράσει ποτέ το δολάριο, ο Roubini πιστεύει ότι οι ΗΠΑ διατηρούν τα δικά τους μη ελκυστικά χαρακτηριστικά «μεταξύ εχθρών και συγγενών φίλων».
«Αυτές περιλαμβάνουν οικονομικές κυρώσεις κατά των αντιπάλων της, περιορισμούς στις εσωτερικές επενδύσεις σε πολλούς τομείς και εταιρείες ευαίσθητους στην εθνική ασφάλεια, ακόμη και δευτερεύουσες κυρώσεις σε… φίλους που παραβιάζουν τις βασικές», έγραψε ο Roubini.
Σύμφωνα με τη Νομισματική Σύνθεση των Επίσημων Συναλλαγματικών Αποθεμάτων (COFER) του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), το μερίδιο του yuan στα συνολικά συναλλαγματικά αποθέματα υποχώρησε περισσότερο από 7% από έτος σε έτος το τρίτο τρίμηνο κάτω από τα 298 δισεκτομμύρια δολάρια.
Συγκριτικά, η αντιπροσώπευση του δολαρίου ΗΠΑ μειώθηκε επίσης περίπου 9% στα 6,441 τρισεκατομμύρια δολάρια.
