Ένας αποκαλυπτικός χάρτης του Bureau of Εnergy Resources (Γραφείο Ενεργειακών Πόρων) της επίσημης υπηρεσίας του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, που συντονίζει τις προσπάθειες για την ενεργειακή πολιτική της «σύμμαχου χώρας», έρχεται να εκθέσει ανεπανόρθωτα τις πολιτικές ηγεσίες της κυπριακής και ελληνικής κυβέρνησης, θέτοντας αμείλικτα ερωτήματα για το ποιόν ρόλο τελικά επιτελούν στην προάσπιση της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας των δύο χωρών, κρατικών οντοτήτων του ελληνισμού.
Ο χάρτης αυτός αποχαρακτηρίστηκε μόλις στις 5 Ιουνίου του 2019 και δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό ιστότοπο mcclatchyd.com με τίτλο: «Η ομάδα Trump υιοθετεί ένα σχέδιο αγωγού για να αποκλείσει την Ευρώπη από ρωσικά καύσιμα» (Trump team is adopting a pipeline plan to wean Europe off Russian fuel).
Με τον συγκεκριμένο χάρτη και το δημοσίευμα των Αμερικανών, ασχολήθηκε και ο ελληνικός ιστότοπος in.gr από τις 7/6/2019 εδώ, χωρίς ωστόσο να φιλοτιμηθεί κανείς από τους επίσημους παράγοντες των κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας να διαμαρτυρηθεί ή να δώσει κάποιες εξηγήσεις για το θέμα.
Ανάλυση
Στον χάρτη αποτυπώνονται οι δυνητικές διαδρομές εξαγωγής φυσικού αερίου στην περιοχή που προτείνονται από τις ΗΠΑ ενώ καθορίζονται χωρίς περιστροφές τα όρια των ΑΟΖ Κύπρου, Τουρκίας, καθώς και οι οριοθετήσεις των θαλάσσιων οικοπέδων στην περιοχή. Θα μπορούσε να εικάσει κανείς ότι όλα αυτά δεν είναι τίποτα περισσότερα παρά ασκήσεις επί χάρτου και ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα.
Δυστυχώς όμως δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία, ότι ο χάρτης απεικονίζει την βασική, κεντρική και θεμελιώδη ενεργειακή στρατηγική πολιτική των ΗΠΑ, ανεξάρτητα από το ποια παράταξη, Δημοκρατικοί ή Ρεπουμπλικάνοι, βρίσκονται καβάλα στον Λευκό Οίκο, όπως αναφέρεται στο αμερικανικό δημοσίευμα:
«Η γοητεία με τους περιφερειακούς ενεργειακούς πόρους αποτέλεσε τη βάση μιας οργανωτικής αρχής για τη χάραξη πολιτικής μεταξύ των βασικών μελών του εσωτερικού κύκλου του Trump, οι οποίοι θεωρούν τις ανάγκες πετρελαίου και φυσικού αερίου ως κρίσιμες για τις στρατηγικές τους έναντι της Ρωσίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τις πηγές του Λευκού Οίκου και της Άμυνας.
Είναι μια σπάνια περίπτωση συνέχισης μεταξύ των διοικήσεων του Trump και του Obama. Ο χάρτης δημιουργήθηκε αρχικά από τους χαρτογράφους του κρατικού τμήματος και τους ενεργειακούς διπλωμάτες.» [1]
Τι παρατηρούμε στον επίμαχο Χάρτη;
1. Ο East Med που πρόσφατα συμφωνήθηκε από Ισραήλ, Ελλάδα και Κύπρο, δεν υπάρχει πουθενά στο πεδίο.
2. Προτεινόμενος αγωγός από το κοίτασμα Αφροδίτη της Κύπρου (μπλε διακεκομμένη γραμμή) διασχίζει την ΑΟΖ Κύπρου, εισέρχεται στο έδαφος της Κύπρου (νότιο τμήμα), συνεχίζει μέσω κατεχομένων εδαφών στην βόρεια θαλάσσια περιοχή της μεγαλονήσου και καταλήγει στα παράλια της Τουρκίας.
3. Αγωγός που ξεκινάει από το κοίτασμα Λεβιάθαν του Ισραήλ (καφέ διακεκομμένη γραμμή), διασχίζει την ΑΟΖ της Κύπρου για να καταλήξει στο Ισκεντερούν (Αλεξανδρέττα) της Τουρκίας.
4. Δεν αναγνωρίζεται η Κυπριακή υφαλοκρηπίδα, στο μέρος που αντιστοιχεί στην ελεύθερη Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ η Κυπριακή ΑΟΖ δεν αποτυπώνεται στο σύνολό της, αλλά μόνο το οριοθετημένο κομμάτι με Ισραήλ, Αίγυπτο και Λίβανο.
5. Αναγνωρίζεται η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ της Τουρκίας δυτικά της Κύπρου και νότια μέχρι την μέση γραμμή με την Αίγυπτο (Turkey continental shelf claim).
6. Η ισχυριζόμενη και αναγνωρισμένη από τον χάρτη υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας, καταλαμβάνει μέρος (περίπου το μισό) των οριοθετημένων οικοπέδων της Κυπριακής ΑΟΖ στο νοτιοδυτικό τμήμα της (οικόπεδα 4,5,6 και 7).
7. Δεν υπάρχει πουθενά το ελληνικό νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελλόριζου, ενώ η περιοχή αυτή καταχωρείται στην υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας.
8. Αναγνωρίζεται η επήρεια της ηπειρωτικής Τουρκίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπως αυτή αποτυπώθηκε στο πρόσφατο μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης σε ποσοστό άνω του 80%.
Όπως αντιλαμβάνεται και ο πλέον μη ειδικός, εδώ δεν πρόκειται για μια απλή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και της Ελλάδας, αλλά ουσιαστικά για μη αναγνώριση των κρατικών υποστάσεων των δύο χωρών. Σα να μην υπάρχουν.
Ελλάδα και Κύπρος χρησιμοποιούνται κατά το δοκούν ως χώρος, προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα της ενεργειακής και γεωπολιτικής στρατηγικής των ΗΠΑ και του Ισραήλ, απέναντι στην Ρωσσία, με έπαθλο την Ευρωπαϊκή Ένωση, την συγκράτηση της Τουρκίας στον δυτικό συνασπισμό και τον έλεγχο της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου.
Το εξωφρενικό στην όλη υπόθεση βρίσκεται στην σαφή αναφορά των δημοσιευμάτων, και που αποκαλύπτει σε δηλώσεις του ο πρώην Ειδικός συντονιστής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για Θέματα Ενέργειας Αμος Χοκστάιν, ότι ο χάρτης παρουσιάστηκε προσωπικά στον ίδιο τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό 2015-2017 και έθεσε τις βάσεις για την προσέγγιση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ μετά την κρίση του στολίσκου της Γάζας, ενώ (ο συγκεκριμένος χάρτης) βρίσκεται στην κατοχή τόσο της Κύπρου, όσο του Ισραήλ και του Λιβάνου:
«Ο Hochstein, ο οποίος συνεργάστηκε στενά με τον πρώην αντιπρόεδρο Τζων Μπάιντεν καθ ‘όλη τη διάρκεια της θητείας του στην κυβέρνηση, δήλωσε ότι ο χάρτης παρουσιάστηκε προσωπικά στον Τούρκο Πρόεδρο Τάγιϊπ Ερντογάν κατά την ειρηνευτική διαδικασία της Κύπρου 2015-2017 και έθεσε τις βάσεις για την προσέγγιση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ μετά την κρίση του στολίσκου της Γάζας. «Οι Λιβανέζοι το έχουν, οι Ισραηλινοί το έχουν, οι Κύπριοι το έχουν – αυτό ήταν ένα τεράστιο ενδιαφέρον» [2]
Τι μας λέει εδώ ο κ. Χόκστάιν; Ότι όλοι γνώριζαν. Δηλαδή από την περίοδο διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό 2015-2017, όπου συμμετείχε και η Ελλάδα, είχαν λάβει υπ’ όψη τους τον χάρτη οι εμπλεκόμενες χώρες. Δεδομένης μάλιστα της στενής σχεδόν όμορης σύμπλευσης Ελλάδας και Κύπρου, θα μας ήταν τελείως ανυπόστατο να θεωρήσουμε ότι η ελληνική πλευρά δεν είχε λάβει γνώση. Και τα αμείλικτα ερωτήματα που προκύπτουν είναι:
• Τι ακριβώς έκανε η Ελλάδα και η Κύπρος για να αντιμετωπίσουν αυτή την εξέλιξη; Γιατί καμμία χώρα δεν προέβη σε δημοσιοποίηση των ανθελληνικών σχεδίων των ΗΠΑ στην περιοχή;
• Γιατί ακόμα και μετά την εγχώρια δημοσιοποίηση του θέματος από το in.gr, σύσσωμο το πολιτικό σύστημα ποιεί τη νήσσαν;
• Να υποθέσουμε οτι υπήρχε κρυφή αποδοχή Ελλάδας και Κύπρου στα εν λόγω σχέδια και ίσως συνενόηση με το καθεστώς Ερντογάν;
• Τι ακριβώς συζήτησαν Τσίπρας και Ερντογάν επί τρείς ώρες στην Άγκυρα στην τελευταία επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στην γείτονα;
• Γιατί η τότε αντιπολίτευση και σημερινή κυβέρνηση δεν ασχολήθηκε με το ζήτημα;
• Οδηγεί αυτός ο σχεδιασμός με μαθηματική ακρίβεια στην συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων, όπως έντεχνα και ύπουλα αφήνεται να εννοηθεί από μη μοναχοφάηδες, πρώην πρωθυπουργικούς δεινόσαυρους, κοινοβουλευτικά πολιτικά κόμματα, ΜΜΕ και τις παραφυάδες τους;
Το πυροτέχνημα του East Med.
Θα μπορούσε να απαντήσει κανείς εδώ, ότι η συμφωνία με το Ισραήλ και την Κύπρο για τον αγωγό East Med, είναι ουσιαστικά μια έμμεση ανακήρυξη ΑΟΖ! Ότι οι ΗΠΑ παρακολουθώντας τον Ερντογάν να τους κάνει νερά και να απομακρύνεται από τον δυτικό συνασπισμό, επανεκτίμησαν τα δεδομένα, και αποφάσισαν να αναβαθμίσουν τον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας και της Κύπρου αντικαθιστώντας τις δύο χώρες με την Τουρκία. Ότι απομονώθηκε η Τουρκία! Οι ΗΠΑ στηρίζουν τον East Med. Ο αγωγός είναι οικονομικά βιώσιμος και θα εξισορροπήσει την τροφοδοσία της Ευρώπης από το μονοπώλιο του φυσικού αερίου της Ρωσσίας.
Άλλωστε έτσι δεν μας λένε οι πολιτικοί ταγοί του έθνους μας, τα καθεστωτικά ΜΜΕ και οι απανταχού αμερικανόφιλοι δημοσιογράφοι;
Ας επισημάνουμε λοιπόν μερικά πράγματα.
1. Όπως επισημαίνει η Δρ. Κέρη Π. Μαυρομμάτη, δικηγόρος, διδάκτωρ Διεθνούς Δικαίου, (σχετικό άρθρο εδώ) καθώς και όλοι οι πανεπιστημιακοί και ακαδημαϊκοί σχετικοί με το Δίκαιο της Θάλασσας και γνώστες της Σύμβασης του 1982 του Montego Bay γνωρίζουν, «(α) ότι η θαλάσσια ζώνη ΑΟΖ υφίσταται από το χρονικό σημείο που παράκτιο κράτος-Ελλάδα θα την θεσπίσει ή την υιοθετήσει ρητά και (β) τα κυριαρχικά δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης φυσικών πόρων στο βυθό και στο υπέδαφος της ΑΟΖ του παράκτιου κράτους, όπως της Ελλάδας, αποκτώνται μόνον εφόσον και από το χρονικό σημείο που το ελληνικό κράτος, με εθνική νομική πράξη ρητής δήλωσης – ρητής διακήρυξης, υιοθετήσει ΑΟΖ.
Έτσι η σύναψη οιασδήποτε διακρατικής δικαιοπραξίας/συμφωνίας έρευνας και εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων (φυσικού αερίου ή πετρελαίου), όπως είναι η συμφωνία δημιουργίας του αγωγού East Med στην Α. Μεσόγειο, δεν είναι αναγκαία ούτε αντικαθιστά την προαπαιτούμενη ρητή διακήρυξη υιοθέτησης ΑΟΖ από την Ελλάδα με εσωτερική νομοθετική συστατική πράξη για να ασκήσει τα παραπάνω κυριαρχικά της δικαιώματα στην ΑΟΖ της ηπειρωτικής και της νησιωτικής Ελλάδας.» [3]
2. Οι ΗΠΑ παρακολουθούν την Τουρκία να διεκδικεί και να βάζει εμπόδια στον δυτικό συνασπισμό από το 2003 όταν δεν επέτρεψε την χρησιμοποίηση της αμερικανικής βάσης στο Ιντσιρλίκ προκειμένου να επιχειρούν οι αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ. Έκτοτε κλιμακώνει τις αντιρρήσεις της αναφορικά με τον ρόλο που της επιφυλάσσουν οι ΗΠΑ, ενώ από την στιγμή του πραξικοπήματος παρωδία, ανατροπής του Ερντογάν, πουλά ακριβά το τομάρι της, ασκώντας πολυδιάστατη έως ακραία εξωτερική πολιτική (βλέπε συμμαχία της Αστάνα), αμφισβητεί την Συνθήκη της Λωζάνης και διεκδικεί τον ρόλο περιφερειακής υπερδύναμης με άξονα τον τυχοδιωκτικό νεοοθωμανικό αναθεωρητισμό σε κάθε επίπεδο.
Ο επίμαχος χάρτης δεν είναι ένας παλαιός σχεδιασμός των ΗΠΑ, που θα δικαιολογούσε μια αλλαγή στα γεωπολιτικά της στηρίγματα. Αντίθετα όπως αναφέρθηκε σχεδιάστηκε το 2015-17 και αποχαρακτηρίστηκε μόλις τον Ιούνιο του 2019, επτά μήνες πριν την τελική συμφωνία για τον East Med κι ενώ ήδη είχε προσυμφωνηθεί ο αγωγός με την επίσκεψη Πομπέο – Τσίπρα στην Ιερουσαλήμ τρείς μήνες πριν! (Μάρτιος 2019) Η πολιτική της Τουρκίας και οι διεκδικήσεις της ήταν ήδη γνωστές και εφαρμοσμένες επί του πεδίου.
Θα ήταν εντελώς παράλογο να θεωρεί κάποιος ότι οι ΗΠΑ δεν ενδιαφέρονται πλέον για την Τουρκία γιατί δεν είναι του χεριού τους. Αντίθετα η υπερπρονομιακή γεωγραφική της θέση, και η διαχρονική στρατηγική της Τουρκίας, είναι αυτή που αναγκάζει τις ΗΠΑ, την ΕΕ και την Ρωσσία, να λαμβάνουν πολύ σοβαρά τις απαιτήσεις της, όσο παράλογες, ανυπόστατες και παράνομες είναι. Η Τουρκία εκτός κι αν ένας μεγασεισμός την εξαφανίσει, θα συνεχίζει να αποτελεί εξαιρετικό έδαφος και κρισιμότατο γεωπολιτικό πεδίο, στην προσπάθεια ελέγχου της περιοχής για την εξουδετέρωση, μερική ή ολική, ή τον περιορισμό, αμφότερων των ισχυρών δυνάμεων, ειδικά δε της Ρωσσίας. Πάντως με μια προσεκτική ματιά στην ιστορία, δεν μπορεί να αμφιβάλλει κανείς, για το ποιος έχει υποστεί την μη υπεράσπιση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων από τις ΗΠΑ και τους ευγενείς δυτικούς συμμάχους μας. Η Τουρκία ή η χώρα μας;
3. Η Τουρκία όχι μόνο δεν απομονώνεται, αλλά βαθαίνει την συμμετοχή της στο παγκόσμιο γεωστρατηγικό πόκερ, μπαίνει μπροστά στις γεωπολιτικές εξελίξεις και καλείται να συνδιαμορφώνει αποτελέσματα συνομιλώντας σε κορυφαίο επίπεδο με όλους τους δρώντες. Αυτά είναι γνωστά. Τελευταίο και τρανό παράδειγμα, η συμμετοχή της στην επικείμενη συνάντηση του Βερολίνου αναφορικά με την Λιβύη και η πρόσφατη πρωτοβουλία της μαζί με την Ρωσσία για το ίδιο ζήτημα. Το αν θα βγει ζημιωμένη στο τέλος είναι ζητούμενο, αλλά μέχρι στιγμής είναι αδιαμφισβήτητα κερδισμένη.
Ακόμα και οι ΗΠΑ δεν πιστεύουν στον East Med.
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες είναι οι αναλύσεις από το δημοσίευμα του mcclatchyd.com. όπου οι ίδιοι οι Αμερικανοί αναλυτές υπογραμμίζουν:
«Τον Μάρτιο, ο Pompeo παρακολούθησε τελετή υπογραφής στο Τελ Αβίβ μεταξύ αξιωματούχων της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Κύπρου για συμφωνία για την προώθηση ενός αγωγού 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων που θα διευκόλυνε την εξαγωγή τοπικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Οι κρατικοί της εθνικής ασφάλειας λένε στον McClatchy ότι ήταν ένα σκόπιμο σήμα υποστήριξης των ΗΠΑ για το έργο, αν και εξακολουθούν να εκφράζουν σκεπτικισμό σχετικά με τη σκοπιμότητα και το κόστος της τοποθέτησης σωλήνων τόσο βαθιά κάτω από τη θάλασσα.
Υποστηρίζουμε βασικά την έννοια ενός αγωγού -είναι πολύ ελκυστικό. Το ερώτημα είναι αν είναι οικονομικά βιώσιμο», δήλωσε ένας κρατικός αξιωματούχος. «Εάν ο αγωγός κάνει το αέριο πολύ ακριβό στην ευρωπαϊκή αγορά αυτή τη στιγμή, προφανώς αυτό θα πρέπει να εξεταστεί.» [4]
Τα ίδια όμως μας λέει, όχι κάποιος τυχαίος αρθρογράφος, αλλά ο Simon Henderson, διευθυντής του προγράμματος Bernstein για τον Κόλπο και την Ενεργειακή Πολιτική στο Ινστιτούτο Ουάσινγκτον για την Πολιτική της Εγγύς Ανατολής. Αφού διαβεβαιώνει ότι η πολιτική στρατηγική των ΗΠΑ, είναι να οικοδομηθεί ένα ενεργειακό δίκτυο στην Ανατολική Μεσόγειο που θα τροφοδοτήσει με φυσικό αέριο την Ευρώπη, αποδυναμώνοντας την Μόσχα, καταλήγει στην συνέχεια:
«Η ιδέα ότι η ενέργεια της Ανατολικής Μεσογείου θα μπορούσε να επηρεάσει το ενεργειακό ισοζύγιο της Ευρώπης με τέτοιο τρόπο ώστε να μειώσει το μερίδιο αγοράς της Ρωσίας είναι μια φαντασία – η δίψα της Ευρώπης για φυσικό αέριο είναι τόσο τεράστια και η ικανότητα της Ρωσίας να προσφέρει αυτό το φυσικό αέριο είναι τόσο μεγάλη, άγριο όνειρο ακόμη και να ελπίζουμε ότι μπορούμε να το επιτύχουμε, δεδομένων των περιορισμένων αποθεμάτων που ανακαλύφθηκαν μέχρι τώρα», δήλωσε ο Henderson. «Ελπίζοντας να βρεθεί το αέριο δεν είναι το ίδιο με την εξεύρεση αερίου. Οι διπλωμάτες ενέργειας από τις διοικήσεις του Τράμπ και του Ομπάμα έχουν θέσει την ελπίδα σε πολλά υποσχόμενα δεδομένα που δείχνουν ότι υπάρχει αρκετό φυσικό αέριο για να σβήσει ολόκληρη την Ευρώπη. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις για το πόσα ορυκτά καύσιμα υπάρχουν κάτω από τις εξωτερικές ακτές της Ανατολικής Μεσογείου βασίζονται σε εκλεπτυσμένο, αλλά ανακριβές, σεισμικό μοντέλο» [5]
Τα ίδια διαβάζουμε και στο Washington Institute
Ο επίμαχος χάρτης αναρτήθηκε και αποτέλεσε πεδίο αναλύσεων και στο Washington Institute.
Το συγκεκριμένο Ινστιτούτο έχει ως αποστολή «να προωθήσει μια ισορροπημένη και ρεαλιστική κατανόηση των αμερικανικών συμφερόντων στη Μέση Ανατολή και να προωθήσει τις πολιτικές που τα εξασφαλίζουν. Το ανώτατο ερευνητικό προσωπικό του Ινστιτούτου περιλαμβάνει εμπειρογνώμονες σε ένα ευρύ φάσμα πολιτικών, στρατιωτικών, ασφάλειας και οικονομικών θεμάτων που καλύπτουν κάθε γωνιά της Μέσης Ανατολής, ενώ οι απόφοιτοί του συνεχίζουν να υπηρετούν σχεδόν σε κάθε σκέλος της κυβέρνησης που διαδραματίζει ρόλο στη χάραξη πολιτικής στη Μέση Ανατολή – συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, του Κρατικού Τμήματος, του Πενταγώνου και της κοινότητας πληροφοριών. Συνεργάζεται με το Κογκρέσο, τα εκτελεστικά πρακτορεία, τον στρατό και την κοινότητα πληροφοριών.» [6]
Σε άρθρο ανάλυση με τίτλο «Τα εμπόδια που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τα πεδία αερίου Leviathan του Ισραήλ», ο Simon Henderson, αφού ξεδιπλώνει τις ανησυχίες και τις αντιδράσεις των πολιτών του Ισραήλ αναφορικά με την εγγύτητα του Leviathan στις ακτές και τον κίνδυνο καρκινογεννέσεων, επισημαίνει με ρεαλιστικό τρόπο την δυσκολία του εγχειρήματος του East Med σχετικά με την Τουρκία:
«Εν τω μεταξύ, οι πρόσφατες κινήσεις της Τουρκίας περιπλέκουν περαιτέρω την περιφερειακή εικόνα για τις ισραηλινές εξαγωγές. Αν και οι προβληματικοί ισχυρισμοί αέριων αγωγών της Άγκυρας βρίσκονται επί μακρόν στην ημερήσια διάταξη των συζητήσεων για την ασφάλεια των ΗΠΑ-Ισραήλ εδώ και μήνες, η συμφωνία περί θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης τον Νοέμβριο αύξησε αυτές τις ανησυχίες. Ένας κινητός αγωγός βυθού για την είσοδο του κυπριακού και ισραηλινού φυσικού αερίου στην Ελλάδα και την Ιταλία θα πρέπει τώρα να περάσει από αμφισβητούμενες αποκλειστικές οικονομικές ζώνες, οι οποίες θα μπορούσαν να καθυστερήσουν εάν δεν μπλοκάρουν το έργο. Το ολοένα και πιο συγκρουσιακό στυλ της Τουρκίας προσθέτει επίσης αβεβαιότητα στην προοπτική εκμετάλλευσης των ανακαλύψεων υδρογονανθράκων από την Κύπρο, συμπεριλαμβανομένου του πεδίου της Αφροδίτης, μέρος του οποίου βρίσκεται στην ΑΟΖ του Ισραήλ. Εν ολίγοις, ο εορτασμός για νέες ροές φυσικού αερίου μπορεί να είναι σύντομος.» [7]
Ας ξαναδούμε λοιπόν όλα τα δεδομένα
Ο αποχαρακτηρισμένος χάρτης της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ δεν αποτυπώνει πουθενά τον East Med, ενώ παράλληλα αγνοεί ως να μην υπάρχουν τις εδαφικές κυριαρχίες της Κύπρου και της Ελλάδας. Από τις ίδιες τις ΗΠΑ και τα επίσημα επιτελεία χάραξης της πολιτικής εθνικής ασφάλειας και ενεργειακής πολιτικής, διαπιστώνουμε μεγάλο σκεπτικισμό και βαθιές αντιρρήσεις για την οικονομική και τεχνολογική βιωσιμότητα του αγωγού, τα βεβαιωμένα κοιτάσματα και την ποσότητά τους, αλλά και την επικινδυνότητα των αμφισβητούμενων ΑΟΖ που σχεδιάζεται να περάσει ο αγωγός. Παρά τις διαβεβαιώσεις ήδη από το 2019, Αίγυπτος και Ιταλία, σημαντικές χώρες για την υλοποίηση και βιωσιμότητα του αγωγού, δεν συμμετέχουν στο εγχείρημα.
Το Ισραήλ δια στόματος Νετανιάχου, διασαφηνίζει ότι δεν είναι διατεθειμένο να έρθει σε αντιπαράθεση με την Τουρκία και δη πολεμική, για τον East Med. ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ και Ισραήλ, επιθυμούν σφόδρα την παραμονή της Τουρκίας στο δυτικό μαντρί, στην βασική επιδίωξη απομόνωσης της Ρωσσίας και κατ’ επέκταση του Ιράν. Παρά τα αδιαμφισβήτητα αυτά δεδομένα, η Ελλάδα συμφωνεί για τον East Med, που δεν συμμετέχει η Τουρκία, σε μια διαδρομή που θα περιλαμβάνει μεγάλα τμήματα της ΑΟΖ της, χωρίς να έχει ανακηρύξει ΑΟΖ κι ενώ η Τουρκία αμφισβητεί με επιθετικές κινήσεις την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, ακόμα και της Κρήτης.
Η Τουρκία έχει διαμηνύσει με σαφή τρόπο, ότι χωρίς την συμμετοχή της, δεν θα υπάρξει καμμιά εκμετάλλευση στην Α. Μεσόγειο. Οι έμπρακτες αμφισβητήσεις της στην Κυπριακή ΑΟΖ, και το μνημόνιο με την Λιβύη αποδεικνύουν ότι δεν θα κάνει πίσω. Ακόμα και οι ΗΠΑ, δια στόματος Πάιατ, δεν θεωρούν παράνομο το μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης, το οποίο προσβάλει την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας και θέτει εν αμφιβόλω την υλοποίηση του East Med με τα σημερινά δεδομένα. Ο East Med Act, μπορεί να έγινε νόμος των ΗΠΑ, αλλά αμφισβητείται έντονα από την αμερικανική διοίκηση του Τραμπ και βέβαια δεν αφορά αποκλειστικά τον συγκεκριμένο σχεδιασμό του αγωγού East Med.
Η ελληνική πολιτική άρχουσα τάξη και ο κομματικός συρφετός της, σε μια εμφατική αντίθεση, ενώ πανηγυρίζει την υπογραφή για τον αγωγό προπαγανδίζοντας την γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας, συνεχίζει να χρυσώνει την συνεκμετάλλευση στο Αιγαίο και αλλού και να δηλώνει με τον πιο επίσημο τρόπο στις ΗΠΑ και την διεθνή κοινότητα, ότι η Ελλάδα είναι δεδομένη και προβλέψιμη. Η Τουρκία με την επιθετική της τακτική και τον εκφρασμένο επεκτατισμό της, δεν ενδιαφέρεται απλά για συνεκμετάλλευση, αλλά για την συγκυριαρχία και τον έλεγχο στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής, της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου, διεκδικώντας τον ρόλο περιφερειακής υπερδύναμης και ισότιμου δρώντα με τις ισχυρές δυνάμεις, στον ρευστό πολυπολικό πλανητικό σύστημα ισχύος.
Συμπερασματικά
Η Ελλάδα με αιχμή του δόρατος και όχημα τον East Med, αποδέχεται οικειοθελώς ένα γεωπολιτικό μνημόνιο, που εξυπηρετεί με πολυποίκιλο τρόπο:
1. Αποκλειστικά την ασφάλεια των ΗΠΑ και του Ισραήλ στην ευρύτερη περιοχή της Αν Μεσογείου.
2. Τον περιορισμό και την αποδυνάμωση της Ρωσσίας, που μονοπωλεί την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρωπαϊκής ηπείρου και που στέκεται εμπόδιο στην απόλυτη κυριαρχία των ΗΠΑ και της Δύσης ευρύτερα σε γεωπολιτικό επίπεδο.
3. Την υπενθύμιση και την πίεση στην Τουρκία, χρησιμοποιώντας ως εναλλακτική για τον αγωγό την δεδομένη Ελλάδα, ότι η θέση της δεν μπορεί παρά να βρίσκεται στον δυτικό συνασπισμό.
4. Την αποδοχή των απαιτήσεων του Ερντογάν έναντι της Ελλάδας και την δορυφοροποίηση της χώρας μας στην ισχύ του γεωπολιτικού αποτυπώματος της Τουρκίας.
5. Την τοποθέτηση της Ελλάδας ως «μπροστινού» και εξιλαστήριο θύμα στις ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις και τους ανταγωνισμούς ανάμεσα σε ΗΠΑ, ΕΕ και Γερμανία, Ρωσσία.
6. Την με μαθηματικό τρόπο απώλεια του σκληρού πυρήνα της εθνικής κυριαρχίας της χώρας μας, την εδαφική της ακεραιότητα.
Με όλα τα δεδομένα και πεπραγμένα της καθεστηκυίας πολιτικής και οικονομικής τάξης της χώρας μας, έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε, όχι μόνο ότι τα πολιτικά, με όρους κυβερνησιμότητας κόμματα, είναι ανίκανα να αποτρέψουν τις παραπάνω πιθανότατες εξελίξεις, αλλά σε υπερθετικό βαθμό έχουν αποδεχτεί και συμφωνήσει ως αναπότρεπτη κατάληξη τον ρόλο της Ελλάδας και του ελληνισμού ευρύτερα, στην θέση μιας τραγικής Ιφιγένειας. Και αυτό συμβαίνει γιατί η λογική του «Ανήκωμεν εις την Δύσην» δεν αντιστοιχεί στην έννοια της ισότιμης συμμετοχής, αλλά στην βαθιά ριζωμένη αντίληψη μιας αδύναμης και ψωροκώσταινας Ελλάδας, που πάντα έχει την ανάγκη των δυτικών προστατών, όχι βέβαια για την υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας, αλλά για την διατήρηση του μονοπωλίου της εξουσίας και της ευγενούς δωρεάς φτηνών συγκριτικά προνομίων μιας φαναριώτικης άρχουσας τάξης, παρακολούθημα και κολαούζο κάθε αλλότριας δύναμης που επιδιώκει την απαλλοτρίωση του ελληνικού λαού για τα δικά της συμφέροντα.
Το απέδειξαν με τα οικονομικά μνημόνια δέκα χρόνια τώρα, και συνεχίζουν με τα γεωπολιτικά μνημόνια στις μέρες μας. Αν και δεν είναι αντικείμενο αυτού του κειμένου, λύσεις υπάρχουν και έχουν κατατεθεί και κατατίθενται διαρκώς από φορείς, συλλογικότητες και προσωπικότητες, δυστυχώς χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψη, και χωρίς να δημοσιοποιούνται με ισότιμο τρόπο στον ελληνικό λαό.
Ο κυριότερος εχθρός δεν είναι ούτε οι ΗΠΑ, ούτε η Τουρκία, ούτε καμμιά δύναμη που επιβουλεύεται και επικυριαρχεί στην χώρα μας. Ο βασικός εχθρός είναι εσωτερικός, ακούει στο όνομα της κυρίαρχης οικονομικοπολιτικής άρχουσας τάξης, η οποία αντιμετωπίζει τον λαό μας ως εχθρό.
Αυτόν τον Εχθρό Λαό, που απ’ ότι φαίνεται θα καλεστεί πολύ σύντομα να αναλάβει τις ευθύνες του και να θέσει το εθνικό ζήτημα από την αρχή, διεκδικώντας την λαϊκή κυριαρχία και θέτοντας την εθνική ανεξαρτησία στην αιχμή του δόρατος των αγώνων που νομοτελειακά έρχονται.
Παραπομοπές:
[1], [2], [4], [5] Trump team is adopting a pipeline plan to wean Europe off Russian fuel (mcclatchyd.com.)
[3] Αρθρο. East Med: Η συμμετοχή της Ελλάδας στη συμφωνία δημιουργίας αγωγού στην Ανατολική Μεσόγειο δεν συνιστά απόκτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στην ελληνική ΑΟΖ
[6] MISSION & HISTORY (https://www.washingtoninstitute.org/about/mission-and-history)
[7] The Obstacles Still Facing Israel’s Leviathan Gas Field (https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/the-obstacles-still-facing-israels-leviathan-gas-field).
