Πλαίσιο θέσεων για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Κείμενο για διάλογο

Πρόλογος.

Αντί προλόγου, τρία  ρητορικά ερωτήματα:

• Ποιο κομμουνιστικό ή γενικότερα αριστερό Κόμμα- δεν αναφέρομαι σε «Οικολόγους» – είναι ενάντια στην αξιοποίηση των εγχώριων πόρων;
• Η ΛΑ.Ε, υιοθετεί την κληρονομιά του Μπάτση για την αξιοποίηση των εγχώριων πόρων και  το έργο του Φαράκου για την ενέργεια;
• Αν παρατηρήσουμε το σπίτι μας, βλέπουμε να υπάρχουν αντικείμενα, εκτός των ξύλινων που δεν έχουν παραχθεί από ορυκτούς πόρους;

Δεδομένα σχετικά με την εκμετάλλευση των δικών μας υδρογονανθράκων.

-Για δεκαετίες, η αριστερά, αντικρούοντας τη θεωρία της ψωροκώσταινας,  πρωτοστατούσε για την προώθηση της έρευνας και αξιοποίησης των εγχώριων πόρων. Τα τελευταία χρόνια, στελέχη της Αριστεράς, επηρεαζόμενα από  εύλογες ευαισθησίες των τοπικών κοινωνιών αλλά και «οικολόγους», κλίνει και υιοθετεί απόψεις που αγνοούν τον παραγωγικό τομέα, λες και η οικονομία και η παραγωγή μπορούν να τροφοδοτηθούν με κοπανιστό αέρα. Μάλιστα, στελέχη της Αριστεράς φθάνουν στο σημείο να αντιτίθενται, γενικευμένα, ακόμη και σε  έργα ΑΠΕ που αφορούν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές Χρειάζεται η εξής διευκρίνιση. Άλλο η ιδιωτικοποίηση και η παράδοση της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ σε ιδιώτες, άλλο η απουσία σχεδιασμού που επιτρέπει δημιουργία πολύ μεγάλων αιολικών πάρκων ή υδροηλεκτρικών μονάδων μακριά από ένα ορθολογικό σχεδιασμό και τελείως άλλο η κάθετη αντίδραση, αυτό είναι λάθος, σε ενεργειακά έργα από ΑΠΕ. Η θέση της Αριστεράς, γενικά. Πρέπει να είναι υπέρ της ανάπτυξης των ΑΠΕ, φυσικά με σωστό ενεργειακό σχεδιασμό και δημόσιο έλεγχο. Αυτό δεν  σημαίνει, όπως προαναφέραμε, πως έργα που λόγω μεγέθους δημιουργούν επιπτώσεις ή λόγω της εμπλοκής ιδιωτών παραδίδουν την ηλεκτρική ενέργεια στους ιδιώτες, μας βρίσκουν σύμφωνους. Και τα έργα ΑΠΕ πρέπει να αξιολογούνται,  αλλά η αντίληψή μας είναι πως  σε αντίστοιχες μονάδες πχ 100 MW,  θερμικές ή ΑΠΕ, ασφαλώς προτιμότερες είναι οι ΑΠΕ, οι οποίες όμως έχουν το αρνητικό της μη αποθήκευσης ενέργειας και επομένως δεν μπορεί να υπάρξει ηλεκτρενεργειακό σύστημα βασιζόμενο αποκλειστικά στις  ΑΠΕ.

-Την τελευταία περίοδο, ορισμένα στελέχη και οργανώσεις της ΛΑ.Ε, προβληματίζονται από τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.

-Για να συνεννοούμαστε, δεν υπάρχει περίπτωση –μιλώ για τεχνική προετοιμασία και όχι αστάθμητους γεωπολιτικούς παράγοντες- να ξεκινήσει εκμετάλλευση υδρογονανθράκων πριν την παρέλευση 10ετίας (7 χρόνια διαρκεί ο κύκλος ερευνών στην ξηρά και 8 στη θάλασσα. Αν βρεθούν εκμεταλλεύσιμες ποσότητες απαιτούνται τουλάχιστον 3-5 χρόνια για τις εγκαταστάσεις).

-Για όποιον παρακολουθεί στενά το θέμα,  η τεράστια καθυστέρηση της χώρας μας στην έρευνα,  οφείλεται στην εγκληματική καθυστέρηση κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Παλαιότερες κυβερνήσεις οδήγησαν τον κρατικό φορέα έρευνας  ΔΕΠ-ΕΚΥ, ο οποίος μαζί με το επιστημονικό  δυναμικό του, είχε αποκτήσει εμπειρία,  στην αγκαλιά του Λάτση (1998), στα ΕΛΠΕ και έκτοτε για πάνω από μία τουλάχιστον δεκαετία, δεν έγινε καμία ερευνητική δραστηριότητα, ενώ υπήρξε παραχώρηση γεωεπιστημόνων μας για έρευνα σε άλλες χώρες –πχ Λιβύη-Αίγυπτο – για διερεύνηση των δικών τους υδρογονανθράκων,  σε όφελος δηλαδή άλλων χωρών και επιχειρήσεων, μαζί ασφαλώς και των ΕΛΠΕ.

-Έτσι, αν σήμερα βρισκόμαστε σε αρχική φάση στις έρευνες που διεξάγεται στη χώρα μας θεωρώ πρωθύστερο τον διάλογο και τη συζήτηση για το αν πρέπει να εκμεταλλευτούμε υδρογονάνθρακες, αφού δεν ξέρουμε αν έχουμε και πού τους έχουμε.

Μιλάμε, όπως προανέφερα, για πρώιμη φάση και πρώιμη συζήτηση αφού είναι αναγκαία η παρέλευση  τουλάχιστον μίας δεκαετίας πριν φθάσουμε στο στάδιο της εκμετάλλευσης.

Η κριτική μας, λοιπόν, κατά τη γνώμη μου, δεν πρέπει να εστιάζεται στην αναγκαιότητα να προχωρήσει η  έρευνα σήμερα, αλλά αντίθετα στο γιατί έχει καθυστερήσει τόσο, και στο αν σήμερα διεξάγεται με ορθολογικό τρόπο. Δεν πρέπει δηλαδή εμείς, με τη στάση μας, να δίνουμε άφεση αμαρτιών στις  προηγούμενες κυβερνήσεις που επέδειξαν μακροχρόνια αδράνεια (15+ χρόνια) στον τομέα αυτό. Εκεί θα έπρεπε να εστιάζεται  η κριτική μας  και όχι στο γεγονός της  διεξαγωγής ερευνών που θα μας αποκαλύψει τους όποιους υπάρχοντες υδρογονάνθρακες στη χώρα μας.

Δεδομένα σήμερα

• Που βρισκόμαστε σήμερα σε σχέση με την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων;
• Μετά την πολυετή στασιμότητα, μετά το έτος 2014, έχει φύγει η χώρα από την αδράνεια και επιδεικνύει βούληση να αξιοποιήσει τους υδρογονάνθρακες της, αφού προηγηθεί η έρευνα για το υπάρχον δυναμικό και τα γενικότερα χαρακτηριστικά του.
• Ενώ είναι σωστό να προβληματιζόμαστε για τον τρόπο αξιοποίησης των υδρογονανθράκων, είναι λάθος κατά τη γνώμη μου να προβληματιζόμαστε για την ανάγκη ή μη αξιοποίησης και να παίρνουμε απορριπτική θέση. Οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι στην Ελλάδα, για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της, περίπου το 70% των αναγκών αυτών, καλύπτεται με εισαγόμενους υδρογονάνθρακες (είτε πετρέλαιο, είτε φυσικό αέριο.). Το πετρέλαιο εισάγεται  τις τελευταίες δεκαετίες, με ορισμένες διακυμάνσεις από χρόνο σε χρόνο, από χώρες όπως Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Καζαχστάν, Ιράν, Λιβύη κλπ. και το φυσικό αέριο από Ρωσία, Αλγερία, Αζερμπαϊτζάν μέσω Τουρκίας και κάποιες ποσότητες από το ελεύθερο εμπόριο. Σήμερα η Ελλάδα και τα ΕΛΠΕ υποτασσόμενα στις κατευθύνσεις ΗΠΑ δεν κάνουν εισαγωγές από Ιράν.
• Για να γίνει κατανοητή, η σημασία των υδρογονανθράκων, σε ειδικούς τομείς πχ στις μεταφορές, το ποσοστό εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, εισαγόμενα καύσιμα, είναι πάνω από το 95%. Παράλληλα, επισημαίνουμε πως οι υδρογονάνθρακες είναι η βάση της χημικής βιομηχανίας, αφού από αυτούς είναι δυνατή η σύνθεση και η παραγωγή 80.000 περίπου διαφορετικών προϊόντων.  Για την εξασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας και την μείωση του βαθμού  εξάρτησης απαιτούνται στοχευμένες δράσεις σε πολλούς τομείς.
• Η σημαντική χρησιμότητα αυτών των υλών για θέρμανση, ψύξη, κίνηση οχημάτων, καθιστά προς το παρόν αναντικατάστατες αυτές τις ύλες και η ανεύρεση και εκμετάλλευση τέτοιων εγχώριων πόρων, θα συμβάλλει στην εξοικονόμηση οικονομικών πόρων και στην μείωση της εξάρτησης.
• Είναι βέβαια γεγονός, πως, οι ύλες αυτές δημιουργούν επιπτώσεις στο περιβάλλον, με την αύξηση των ρύπων (πχ CΟ2) και ένταση του  φαινομένου  του θερμοκηπίου και επομένως  η μεγαλύτερη δυνατή απεξάρτηση από τους υδρογονάνθρακες είναι πρώτιστος  στόχος.
• Επειδή όμως, δεν είναι εφικτή η άμεση εγκατάλειψη τους, αλλά μόνο η σταδιακή μείωση, οι 2 κύριοι τρόποι μείωσης της εξάρτησης μας είναι η μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας και η ανεύρεση των δικών μας υδρογονανθράκων, που υπάρχουν στην επικράτειά μας, ώστε να υποκαταστήσουμε στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό μέρος των εισαγωγών μας.
• Τα τελευταία χρόνια, μετά από την απαράδεκτη αδράνεια που αναφέραμε των διαφόρων κυβερνήσεων, προωθήθηκε ερευνητική δραστηριότητα με τη Νορβηγική εξειδικευμένη εταιρεία PGS. Η προσπάθεια διερεύνησης του δυναμικού υδρογονανθράκων ξεκίνησε εκ νέου το 2012
• Ως σήμερα, με ώθηση από υπουργείο και εποπτεία της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ), έχει προχωρήσει η επιλογή εταιριών για έρευνα και εκμετάλλευση τους σε συγκεκριμένες περιοχές: (Βλέπε Παράρτημα 1)
• To δίλημμα βιομηχανία ή τουρισμός; Η Ελλάδα έχει πανέμορφα τοπία και κλίμα και θα μπορούσε να πει κάποιος, ότι όλη η χώρα ενδείκνυται για ανάπτυξη του Τουρισμού. Βεβαίως είναι σημαντικότατος ο ρόλος του Τουρισμού όμως, η μονοδιάστατη, η μονόπλευρη ανάπτυξη και είναι στρεβλή και κρύβει κινδύνους, ιδιαίτερα σε  περιόδους κρίσεων. Η Οικονομία μας έχει ανάγκη να εξασφαλιστεί η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της, με μακροχρόνιο εθνικό δημοκρατικό σχεδιασμό, με συμμετοχή δηλαδή όλων των σχετικών φορέων, έχει ανάγκη όμως την ανάπτυξη  και άλλων τομέων. Έχει μεγάλη σημασία να αναπτυχθεί ο αγροτικός τομέας, η προώθηση της μεταποίησης – ιδιαίτερα σε κλάδους όπως αυτός των τροφίμων – της ναυπηγικής δραστηριότητας, της ναυτιλίας μας, της αλιείας, του κλάδου της ηλεκτρονικής, της αυτοκινητοβιομηχανίας, της αμυντικής βιομηχανίας κλπ., πολύπλευρη δηλαδή ανάπτυξη με θετικό αποτέλεσμα τη μείωση των εισαγωγών.
• Εκτιμώ, ότι, σε ορισμένες περιοχές, σ/φοι και στελέχη, επηρεάζονται από «οικολογικές» κινήσεις. Η ΛΑ.Ε ασφαλώς έχει και οφείλει να επιδεικνύει ιδιαίτερες οικολογικές ευαισθησίες. Όμως, δεν είναι δυνατό να διαπαιδαγωγούμε την κοινωνία με όρους που υπερβαίνουν τη λογική. Η Αριστερά και μιλάμε ειδικότερα για τη ΛΑ.Ε, είναι κόμμα με οικολογικές ευαισθησίες, όμως διαφέρουμε από ορισμένους «οικολογούντες» στο γεγονός, πως εμείς αντιμετωπίζουμε τα σύνθετα και δύσκολα  θέματα, με την ολιστική λογική,  εκεί όπου εμφανίζονται συγκρούσεις συμφερόντων. Παίρνουμε υπόψη όλες και όχι μερικές παραμέτρους του αναπτυξιακού θέματος πριν καταλήξουμε σε απαντήσεις και δράσεις.
• Μία περιοχή, την όποια περιοχή,  την βλέπουμε με σχεδιασμό, με τη λογική της συνύπαρξης διαφορετικών δραστηριοτήτων(πχ αγροτικές, μεταποιητικές, τουριστικές κλπ.) και  με κριτήριο το συνολικό κοινωνικό όφελος και ασφαλώς με το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Σε αυτό βοηθάει η χωροθέτηση ειδικών ζωνών (πχ λατομική ζώνη, βιομηχανική περιοχή, περιοχή Natura, αρχαιολογικοί χώροι) ώστε να έχουμε σχεδιασμένη ανάπτυξη.
• Επιδιώκουμε τη σταδιακή και όσο γίνεται ταχύτερη απεξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα. Η κλιματική αλλαγή, η συνδεόμενη μ’ αυτήν αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη και η αύξηση της συγκέντρωσης των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα επιβάλλουν εγρήγορση, επιτάχυνση των ενεργειών και σχολαστική τήρηση των στόχων της απεξάρτησης. Όμως πρακτικά δεν μπορεί να γίνει από τη μία στιγμή στην άλλη, αλλά σταδιακά και με τρόπο που να μην δημιουργεί άλλα προβλήματα. (Σημείωση: Δεν είναι δυνατό να υιοθετούμε απόλυτες και εξωπραγματικές θέσεις όπως την  παροιμιώδη  πρόταση του μακαρίτη Παπαγιαννάκη, σε συνεδρίαση της Π.Γ. του ΣΥΝ πριν ορισμένες δεκαετίες για το άμεσο κλείσιμο όλων των λιγνιτωρυχείων).

Ιδεολογικές αναφορές και σκέψεις

• Δεν πρέπει, την αντίληψή μας, να την διαπερνάει  η λογική, πως επειδή δεν κυβερνάμε εμείς σήμερα, μπορούμε αβασάνιστα να υιοθετούμε την όποια άποψη, κυρίως αυτή που λέει ότι «ναι μεν δεχόμαστε να γίνει το Χ έργο ή η τάδε παραγωγική δραστηριότητα,   αλλά μακριά από την αυλή μας…».
• Στην σημαντική συζήτηση που διεξάγεται σήμερα για τους πιθανούς κινδύνους από την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε διάφορες περιοχές της χώρας, όσοι αντιδρούν, δεν συνυπολογίζουν τους υφιστάμενους ήδη σήμερα τεράστιους κινδύνους.
• Συγκεκριμένα τεράστιες ποσότητες πετρελαιοειδών διακινούνται από και προς τον Ασπρόπυργο, τους Αγίους Θεοδώρους, την Ελευσίνα, την Πάχη, το Καλοχώρι και άλλα λιμάνια της χώρας κάθε μέρα. Μέσω του Αιγαίου διακινούνται επίσης τεράστιες ποσότητες προερχόμενες από την Ρωσία. Το φυσικό αέριο με δίκτυο αγωγών φτάνει στα σπίτια μας. Κίνδυνος να συμβεί ατύχημα πάντα υπάρχει. Οι κίνδυνοι όμως αυτοί   δεν μας οδήγησαν ως σήμερα στη θέση για μη  χρήση και μη  κατανάλωση των Υδρογονανθράκων.
• Η πιθανή υιοθέτηση της αντίληψης για μη αξιοποίηση των δικών μας υδρογονανθράκων πρέπει να οδηγεί στην απόφαση για τη μη χρήση τους γενικά και επομένως ,εμείς πρώτοι, δίνοντας το παράδειγμα, πρέπει να εγκαταλείψουμε την χρήση τους στα οχήματα, στη  θέρμανση κλπ.

Θέσεις Προτάσεις μας

• Η ΛΑΪΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ, σαν υπεύθυνο Κόμμα, οφείλει να είναι υπέρ της αξιοποίησης του πλούτου της χώρας μας με όρους δημοσίου συμφέροντος και προστασίας του περιβάλλοντος. Οφείλει να  αντικρούσει τις όποιες  αντιεπιστημονικές και φοβικές αντιλήψεις στην κοινωνία για την έρευνα Υδρογονανθράκων και παράλληλα να ορίσει τις προϋποθέσεις για μια επωφελή εξορυκτική δραστηριότητα.

• Είμαστε υπέρ της σχεδιασμένης προώθησης της έρευνας και αξιοποίησης των υδρογονανθράκων, γι’ αυτό αντιτιθέμεθα σε παραχωρήσεις περιοχών και επιλογή Εταιρειών με διαδικασίες “Fast Track”, από εξωθεσμικά όργανα, με κίνδυνο για την καταλήστευση των όποιων κοιτασμάτων ανακαλυφθούν.
• Ζητούμενο είναι η ύπαρξη ενός θεσμικού πλαισίου, που θα διασφαλίζει ασφάλεια για τους εργαζόμενους, προστασία για το περιβάλλον, έσοδα για το κράτος, και ασφαλώς λογικά κέρδη για τις εταιρείες. Το θεσμικό πλαίσιο πρέπει να ευνοεί την ανάπτυξη εγχώριων εταιρειών παροχής υπηρεσιών και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
• Απαιτείται η δημιουργία σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, αξιοκρατικά στελεχωμένου Φορέα Υδρογονανθράκων, με επιστήμονες και τεχνικούς που αποδεδειγμένα διαθέτουν την γνώση και την εμπειρία για να ελέγξουν τις Εταιρείες. Ο Φορέας δεν θα εμπλέκεται στις κοινοπραξίες  των εταιρειών εκμετάλλευσης. Αντικείμενο του Φορέα θα είναι η διενέργεια των ερευνητικών Γύρων, ο έλεγχος των Εταιρειών, η εκπόνηση  επιχειρησιακών  σχεδίων και  συναφών προϋπολογισμών, κανονισμών εξορυκτικών εργασιών, περιβαλλοντικών  κανονισμών, εναλλακτικά  σενάρια  κατανομής  εσόδων. Θα φροντίζει για την  διαχρονική  βιωσιμότητα του  εγχειρήματος, στη λογική ότι οι πόροι αυτοί (υδρογονάνθρακες), είναι πεπερασμένοι και ανήκουν και στις μελλοντικές γενιές.
• Οι μνημονιακές κυβερνήσεις διαμόρφωσαν ένα μοντέλο αξιοποίησης του ορυκτού μας πλούτου που εγγυάται μόνο τα κέρδη των πολυεθνικών. Μείωσαν την φορολογία στο 25%, αύξησαν υπερβολικά το μέγεθος της προς παραχώρηση περιοχής (Block) και απέκλεισαν την κρατική συμμετοχή στις κοινοπραξίες (Ν4001/11). Η επίκληση του συνταξιοδοτικού Νορβηγικού μοντέλου και η ψήφιση του ειδικού λογαριασμού για την ενίσχυση των συνταξιοδοτικών ταμείων (Ν4162 21/6/13), προτού προχωρήσουν οι έρευνες αποτελεί φτηνή εξαπάτηση των συνταξιούχων.
• Οι αδιαφανείς διαδικασίες που ακολουθούνται στην επιλογή αναδόχων, η έλλειψη ουσιαστικού δημόσιου ελέγχου, η τεράστια βραδύτητα που υπήρξε στην ίδρυση του αρμόδιου δημόσιου φορέα ΕΔΕΥ ΑΕ, που προβλέπεται από τον Ν.4001/2011, η επικοινωνιακή διαχείριση και ο πλειστηριασμός προσδοκιών, είναι ζητήματα για τα οποία έχουν ευθύνη και οι παλιές κυβερνήσεις αλλά και όλες οι μνημονιακές.
• Οι όποιες θεωρίες και απόψεις περί τεράστιων κοιτασμάτων δεν στηρίζονται σε επιστημονικά στοιχεία, αποτελούν εκτιμήσεις, που κύριο στόχο έχουν να εξαπατήσουν και  αποπροσανατολίσουν τους πολίτες.
• Αξιοποίηση της εμπειρίας εκείνων των οργανωμένων κρατών που έχουν συστήσει ειδικούς φορείς που ασχολούνται με θέματα ασφάλειας των εγκαταστάσεων των πετρελαϊκών εργασιών, την αποφυγή  περιβαλλοντικής ρύπανσης, την υγεία των εργαζομένων κλπ. Έχουν σχέδια εκτάκτων αναγκών και έμπειρο προσωπικό για τον περιορισμό των επιπτώσεων σε περίπτωση ατυχήματος.  Από μόνη της η ύπαρξη ελεγκτικών μηχανισμών δεν αποτρέπει το 100% των «ατυχημάτων». Χρειάζεται ελεγκτικός μηχανισμός στελεχωμένος από ικανούς και έμπειρους ανθρώπους και βέβαια κρατική συμμετοχή και κοινωνικός έλεγχος.
• Η άμεση εμπλοκή του κράτους στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επικερδή εκμετάλλευση των όποιων κοιτασμάτων, αλλά και για τον εκ των έσω έλεγχο των Εταιρειών. Η ανεξάρτητη κρατική Εταιρεία θα προβαίνει  -κατά  περίπτωση- σε  εκείνες τις  επιλεκτικές συνεργασίες (joint ventures-JVs) με ιδιωτικές ή δημόσιες Εταιρείες, ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη χρηματοδότηση και  αποτελεσματικότητα (efficiency) του  εγχειρήματος.
• Αναγκαία, απαραίτητη και προϋπόθεση για την επιτυχία της ερευνητικής διαδικασίας, κρίνεται η ύπαρξη και στενή συνεργασία τόσο του Φορέα όσο και της Κρατικής Εταιρείας με τα υφιστάμενα δημόσια ερευνητικά ινστιτούτα (ΙΓΜΕ-ΕΛΚΕΘΕ. Με την ενοποίηση της  βασικής έρευνας και την αξιοποίηση του εγχώριου επιστημονικού δυναμικού μπορούμε να είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε σωστά τ’ αποτελέσματα των ερευνών και να χαράξουμε την σωστή στρατηγική για το μέλλον.
• Εκτίμησή μας είναι ότι η εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ενεργειακά καύσιμα, που σήμερα ανέρχεται για το ΦΑ σε 65% και το πετρέλαιο σε 85% θα συνεχιστεί. Η εμπλοκή της Ελλάδας στους σχεδιασμούς ΗΠΑ αλλά και το πλαίσιο της Ενεργειακής Ένωσης δεν εξυπηρετεί τα δικά μας  συμφέροντα αλλά των ΗΠΑ και των ενεργειακών ομίλων της Ε.Ε. Στην περίοδο που ήταν υπουργός παραγωγικής ανασυγκρότησης ο Π. Λαφαζάνης έδωσε αγώνα,  ώστε η κάθε χώρα μέλος, να μπορεί με βάση τις ιδιομορφίες της, να έχει βαθμούς ελευθερίας για να προωθεί τα δικά της συμφέροντα τη δική της ενεργειακή πολιτική.
• Προτείνουμε ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης, που στοχεύει στην παραγωγική ανασυγκρότηση, στην αλλαγή του καταναλωτικού προτύπου και στην περιφερειακή ανάπτυξη, αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής και συνολικά της χώρας. Που θα προωθεί μία πραγματικά πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική
• Από τις πρώτες δράσεις που πρέπει να αναληφθούν είναι η  μεγαλύτερη εξοικονόμηση στην κατανάλωση ενέργειας, και η όσον το δυνατόν μεγαλύτερη    οικονομία στην κατανάλωση του πετρελαίου και Φυσικού Αερίου. Η εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να προκύψει με πολλούς τρόπους. Ενδεικτικά αναφέρουμε: την καλύτερη ενεργειακή απόδοση των μηχανών, των κτιρίων, την άμεση καύση του φυσικού αερίου και όχι την μετατροπή του σε ηλεκτρική ενέργεια, την χρησιμοποίηση μέσων μαζικής μεταφοράς κ.α.
• Βασικός κορμός ενός αριστερού προγράμματος πρέπει να  είναι η ορθολογική αξιοποίηση των φυσικών πόρων και να τίθενται  όροι που θα διέπουν την  αξιοποίησή αυτή. Επίσης βασική προϋπόθεση ενός τέτοιου προγράμματος  είναι η διεξοδική συζήτηση με τον λαό και την κοινωνία. Τα ενεργειακά θέματα απαιτούν εξέταση και ανάλυση σε βάθος γιατί διαπλέκονται πολλές παράμετροι, διαφορετικού περιεχομένου. Γεωπολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και τεχνολογικά θέματα διαπλέκονται με θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και ασφάλειας των εργαζομένων. Δίπλα στην περιβαλλοντική προστασία, τα γεωπολιτικά θέματα ίσως   είναι  τα σπουδαιότερα, αφού περιοχές με ενεργειακούς πόρους, όπως δείχνει η παγκόσμια εμπειρία, έχουν εξελιχτεί σε πεδία διεθνών  συγκρούσεων.
• Βεβαίως μακροπρόθεσμος (δηλαδή στρατηγικός μας) στόχος είναι η σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα (γαιάνθρακες, πετρέλαιο, φυσικό αέριο), με δραστική μείωση της κατανάλωσης τους, που όμως δεν μπορεί να γίνει άμεσα αλλά με συγκεκριμένο μελετημένο σχεδιασμένο και χρονοδιάγραμμα Στην κατεύθυνση αυτή θα συμβάλλει η ανάπτυξη του σιδηροδρόμου η  συνολική ανάπτυξη των ηλεκτροκίνητων μέσων σταθερής τροχιάς) η αξιοποίηση γενικά των μαζικών μέσων μεταφοράς και η σταδιακή ενσωμάτωση όλων των μορφών ΑΠΕ (με τον ρυθμό που αυτές θα εξελίσσονται τεχνολογικά) στο ενεργειακό ισοζύγιο.
• Σημαντική όμως δράση για την μείωση της ενεργειακής εξάρτησης είναι αυτό που συζητάμε, δηλαδή η έρευνα για ανεύρεση εγχώριων πόρων και στη συνέχεια η πιθανή αξιοποίησή τους. Καμιά χώρα στο κόσμο που διαθέτει υδρογονάνθρακες δεν απεμπολεί την δυνατότητα αξιοποίησής τους. Φυσικά το πώς και πότε θα εκμεταλλευθούμε τους δικούς μας  πόρους απαιτεί σχεδιασμό, και μέτρα που θα διασφαλίζουν τόσο την εθνική κυριαρχία, την περιβαλλοντική προστασία, όσο και το οικονομικό όφελος. Η όποια αξιοποίηση πρέπει να συνυπολογίζει και τις οικονομικές επιπτώσεις θετικές και αρνητικές στο σύνολο της χώρας και στις τοπικές κοινωνίες, ώστε να  αποτρέπει δυσμενείς επιπτώσεις σε άλλους τομείς  και ν’ αποβεί συμφέρουσα στο κοινωνικό σύνολο.
• Εκείνο που ασφαλώς τονίζουμε και απαιτούμε είναι να ισχύουν οι αυστηρότερες προϋποθέσεις σε θέματα ασφάλειας των εργαζομένων και του περιβάλλοντος.
• Το ν’ αποκλείουμε όμως εκ προοιμίου την όποια πιθανή εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, επικαλούμενοι περιβαλλοντικούς λόγους και λόγους προστασίας των έμβιων όντων, γνωρίζοντας ότι οι υδρογονάνθρακες για αρκετές δεκαετίες ακόμη θα είναι απαραίτητοι και στη χώρα μας, παρά την δική μας θέση και θέληση για δραστική μείωσή τους, ισοδυναμεί με άρνηση της πραγματικότητας. Ο προβληματισμός ενός Κόμματος που περιορίζει τη συζήτηση στο αν  πρέπει να ερευνήσουμε ή όχι υδρογονάνθρακες  μοιάζει να αγνοεί ότι τα ορυκτά καύσιμα είναι, ακόμα, μέρος της ζωής μας και όσο κι’ αν επιθυμούμε την αντικατάστασή τους από ΑΠΕ, απαιτείται, όπως όλοι αναγνωρίζουν αρκετός χρόνος.
• Είναι δικαιολογημένες οι ανησυχίες για κινδύνους κινδύνων στο περιβάλλον από ατυχήματα. ‘Όμως, υπάρχουν  οργανωμένα κράτη που διαθέτουν ειδικούς οργανισμούς για την θέσπιση και έκδοση κανονισμών και ειδικούς ελεγκτικούς φορείς, που ασχολούνται αποκλειστικά με θέματα ασφάλειας των εγκαταστάσεων, για την ασφαλή εκτέλεση των πετρελαϊκών εργασιών, για την αποφυγή  περιβαλλοντικής ρύπανσης και την προστασία των οικοσυστημάτων και της υγείας των εργαζομένων σε πλατφόρμες εξόρυξης πετρελαίου,  κλπ. Έχουν εκπονήσει σχέδια εκτάκτων αναγκών και διαθέτουν έμπειρο προσωπικό και κατάλληλα μέσα για τον περιορισμό των επιπτώσεων σε περίπτωση ατυχήματος. Στην χώρα μας ο μηχανισμός ελέγχου και προστασίας είναι ο ΕΔΕΥ σύμφωνα με νόμο που ψηφίστηκε τον Αύγουστο του 2011. Ο φορέας αυτός θα μπορούσε να είχε παράξει πολύ μεγαλύτερο έργο αν οι κυβερνήσεις είχαν φροντίσει στην έγκαιρη στελέχωση και στην οικονομική υποστήριξη του. Πρέπει με συμβολή της ΕΔΕΥ και του αρμόδιου υπουργείου να δημιουργηθούν όλες εκείνες οι προϋποθέσεις που  εγγυώνται την ασφαλή εκτέλεση των πετρελαϊκών εργασιών..
• Από μόνη της η ύπαρξη ελεγκτικών μηχανισμών δεν αποτρέπει το 100% των ατυχημάτων. Χρειάζεται αφενός μεν ο ελεγκτικός μηχανισμός να είναι στελεχωμένος από ικανούς και έμπειρους τεχνικούς, αφετέρου δε να υπάρχει κρατική συμμετοχή στις κοινοπραξίες των πετρελαϊκών εταιρειών και ουσιαστικός  κοινωνικός έλεγχος.
• Στη χώρα μας στην οποία εκτιμάμε πως υπάρχουν κοιτάσματα υδρογονανθράκων δεν μπορούμε τουλάχιστον σήμερα με τις έρευνες πολύ πίσω ακόμη, να μιλάμε για Eldorado υδρογονανθράκων. Οι όποιες θεωρίες και απόψεις περί τεραστίων κοιτασμάτων δεν στηρίζονται σε επιστημονικά στοιχεία, αποτελούν εκτιμήσεις, που κύριο στόχο έχουν να εξαπατήσουν τους πολίτες και να διαμορφώσουν συνθήκες εξυπηρέτησης ξένων συμφερόντων. Αναμένουμε με ενδιαφέρον τ’ αποτελέσματα των ερευνών και απαιτούμε την μέγιστη δυνατή πληροφόρηση. Η προϊστορία δυστυχώς από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων του Πρίνου είναι αρνητική, στο οικονομικό σκέλος, αφού σηματοδοτεί μια πορεία καταλήστευσης. Το θέμα αυτό δεν μπορεί να μας αφήνει αδιάφορους.
• Για την μέγιστη περιβαλλοντική προστασία, για την χρυσή τομή σε θέματα  κόστους οφέλους, πιστεύουμε πως η αξιοποίηση των οποιονδήποτε κοιτασμάτων προϋποθέτει ένα δημόσιο φορέα ενέργειας, ο οποίος θα διασφαλίζει τα συμφέροντα της κοινωνίας και της χώρας και όχι των πολυεθνικών.
• Τα κοινωνικά κινήματα και οι επιστημονικοί φορείς πρέπει να συμμετέχουν στην διαμόρφωση των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων και ασφαλώς και στον έλεγχο τήρησής τους.

Παράρτημα 1

Περιοχές και εταιρείες με τις οποίες έχουν προχωρήσει συμβάσεις  για έρευνα και εκμετάλλευση    υδρογονανθράκων.

• -για τη σύμβαση έρευνας και παραγωγής στην Αιτωλοακαρνανία που έχει υπογραφεί με την  Energean Oil &Gas
• -τις δύο συμβάσεις  με τα ΕΛΠΕ για τις παραχωρήσεις σε  “Αρτα – Πρέβεζα” και “Βορειοδυτική Πελοπόννησος” (ΕΛΠΕ) και τέλος
• -τη σύμβαση με την κοινοπραξία Total-Edison-ΕΛΠΕ για τη θαλάσσια περιοχή 2 στο Ιόνιο
• Ας σημειωθεί ότι οι εν λόγω εταιρίες επιλέγησαν μετά από διαγωνισμούς, που ξεκίνησαν το 2014
• -Τέλος σε εξέλιξη βρίσκεται η διαγωνιστική διαδικασία για την παραχώρηση δύο ακόμα θαλάσσιων περιοχών στο Ιόνιο και νοτιο-δυτικά της  Κρήτης. Και οι δύο περιοχές τέθηκαν σε παραχώρηση μετά από σχετικά αιτήματα που υπέβαλαν οι ενδιαφερόμενες εταιρίες και συγκεκριμένα η κοινοπραξία των ExxonMobil/Total/EΛΠΕ  για την Κρήτη και η Energean για το Ιόνιο.  Η εκδήλωση ενδιαφέροντος είναι ανοιχτή ως το Μάρτιο 2018.

Παράρτημα 2.

Έγκριση πρότασης Ν. Συλικιώτη, ευρωβουλευτή ΑΚΕΛ για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων

https://energypress.gr/news/egkrisi-protasis-n-sylikioti-gia-tin-ereyna-kai-ekmetalleysi-ydrogonanthrakon