Το «Υπό το φως των όσων γνωρίζουμε» του πρωτοεμφανιζόμενου Ζία Χάϊντερ Ράχμαν, που εκδόθηκε τελευταία από τις εκδόσεις «Πόλις» είναι ένα πολυσέλιδο, φιλοσοφημένο, εγκεφαλικό βιβλίο, για το οποίο σημασία έχουν οι σκέψεις του Αγγλομπαγκλαντεσιανού συγγραφέα, παρά η εξέλιξη της ιστορίας. Αυτή γίνεται πιο ενδιαφέρουσα και με το αναμενόμενο σασπένς για τις τύχες των ηρώων, μόνο στο τελευταίο τρίτο του μυθιστορήματος. Η υπόθεση επικεντρώνεται στις συζητήσεις δύο αγαπημένων φίλων, αποφοίτων της Οξφόρδης, του αφηγητή, ευκατάστατου νέου Πακιστανικής καταγωγής και του ήρωα, του Ζαφάρ, ενός ευφυέστατου ανθρώπου, γόνου πάμφτωχης οικογένειας από το Μπαγκλαντές.
Με αφορμή την ζωή τους στο Λονδίνο, στην Ν. Υόρκη, όπου δουλεύουν ως τραπεζίτης ο ένας και ως χρηματιστής ο άλλος και στην Ντάκα, στο Ισλαμαμπαντ, στην Καμπούλ, όπου ταξιδεύει για μία Μ.Κ.Ο. για τα ανθρώπινα δικαιώματα ο Ζαφάρ μιλούν για διάφορα φλέγοντα ζητήματα. Έτσι αναλύεται η αγγλική αποικιοκρατία και ο ρόλος της στην διάσπαση Ινδιών και Πακιστάν, όπως και η κύρια ευθύνη των υπερπόντιων κατακτητών για τον αιματηρό πόλεμο του Πακιστάν εναντίον του Μπαγκλαντές το 1971, η καταστροφική εμπλοκή της Αμερικής στο Αφγανιστάν μετά το 2000, η αλλοτριωτική και ταπεινωτική για τον ντόπιο πληθυσμό στάση των επικυρίαρχων Αμερικανών στην χώρα. Αναφέρεται με ξεκάθαρο τρόπο η οικονομική κρίση του 2008 και ο καταλυτικός ρόλος του χρηματοοικονομικού συστήματος και των τραπεζών. Τονίζονται σε άλλα κεφάλαια οι ταξικές διαφορές στην Αγγλία και η διαφοροποίηση ακόμη και των αποφοίτων των μεγάλων πανεπιστημίων με υψηλά προσόντα, βάσει της κοινωνικής καταγωγής και του οικογενειακού πλούτου, περισσότερο και από την φυλή ή το θρήσκευμα. Με πολλαπλούς δηλαδή τρόπους αποδεικνύονται οι ισχυροί δεσμοί του μεγάλου κεφαλαίου, που ενοποιούν και ενδυναμώνουν τα προνομιούχα μέλη του. Επισημαίνεται ο ρόλος της Εκκλησίας, αλλά παράλληλα και η αναζήτηση του θείου και επίσης εντάσσεται στο έργο η σημασία της ταυτότητας και του σταθεροποιητικού αισθήματος της ύπαρξης ριζών, για να είναι το άτομο ισορροπημένο. Δεν παραλείπεται φυσικά ο έρωτας, μέσα από την επώδυνη σχέση του Ζαφάρ και της αριστοκρατικής Έμιλυ, που ο συγγραφέας θεωρεί ότι, για να είναι αληθινός, απαιτείται πάνω από όλα σεβασμός του συντρόφου και εμπιστοσύνη. Τέλος υπάρχει το πάθος για τα μαθηματικά, που επιλέγεται ως η μόνη επιστήμη, που βασίζεται στην αλήθεια, όταν μάλιστα πολλά γύρω μας είναι ψευδή.
Το βιβλίο χωρίς περιγραφές προσώπων και χώρων, μόνο των απαραιτήτων, με λιτότητα έκφρασης γενικά και χωρίς ωραιοποιήσεις, αναδεικνύει κυρίως τους προβληματισμούς του Ράχμαν για κορυφαία ζητήματα της κοινωνικής ζωής. Συνεπικουρείται από αποσπάσματα αγαπημένων του συγγραφέων (Τζότζεφ Κόντραντ, Σκοτ Φιτζέραλντ, Γκράχαμ Γκρην, Ρόμπερτ Φροστ, Τζωρτζ ΄Ελιοτ, Τόμας Μαν, Φίλιπ Ροθ) ιστορικών και επιστημόνων, όπως ο Κουρτ Γκέντελ, ο Αϊνστάϊν , που επιλέγει για την αρχή του κάθε κεφαλαίου του, για να τονίσει όσα και ο ίδιος θέλει να αναπτύξει. Γενικά, ο συγγραφέας παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο πρώτο μυθιστόρημα, που δείχνει στοχασμό, προβληματισμό και σκέψη ανοικτή και προοδευτική για τα ζητήματα του καιρού μας.
*Η Αθανασιάδου Μυρσίνη είναι εκπαιδευτικός
Nuntiusweb