Στην επιβολή πανευρωπαϊκού φόρου για την προστασία του περιβάλλοντος από τη ρύπανση προσανατολίζονται ισχυρά κέντρα στην Ε.Ε., πράγμα που σημαίνει ότι το κόστος μετακυλίεται στους πολίτες, που θα υποχρεωθούν να πληρώνουν ακριβότερα υπηρεσίες και αγαθά.
Ήδη από το άτυπο Eurogroup στο Ελσίνκι τον Σεπτέμβριο, έχουν δρομολογηθεί οι διαβουλεύσεις για τον φόρο αυτόν και οι προτάσεις που έχουν ήδη πέσει στο τραπέζι, προκαλώντας αντιπαραθέσεις και μέσα στην Ε.Ε. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κάποιου είδους “πράσινος” φόρος θα τεθεί σε ισχύ και μένει να διαπιστωθεί ποιους θα επιβαρύνει, πότε θα ενεργοποιηθεί κι αν θα προβλεφθούν ισοδύναμα.
Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι επειδή ακριβώς υπάρχει διάσταση απόψεων για τις ενδεδειγμένες λύσεις, οι Ευρωπαίοι έχουν αναθέσει στον ΟΟΣΑ να εκπονήσει σχετική μελέτη και οι πρώτες ενδείξεις είναι ότι τα καύσιμα– με τον έναν ή τον άλλο τρόπο- θα αποτελέσουν το πεδίο εφαρμογής του νέου φόρου.
«Οι ενεργειακοί φόροι δεν είναι η μοναδική λύση, αλλά δεν μπορούμε να αναστρέψουμε την κλιματική αλλαγή χωρίς αυτούς. Πρέπει να εφαρμοστούν δίκαια και να χρησιμοποιηθούν για να βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο και να διευκολύνουν την ομαλή μετάβαση (σ.σ. σε άλλες μορφές ενέργειας) για τις ευάλωτες ομάδες», σημειώνει ο γ.γ. του ΟΟΣΑ Α. Γκουρία, δίνοντας το στίγμα της μελέτης του ΟΟΣΑ: φορολογώντας τις ρυπογόνες μορφές ενέργειας, είναι ένα αποτελεσματικό μέσο για να μειώσουμε τις εκπομπές ρύπων.
Με δεδομένο, λοιπόν, ότι οι φόροι στα καύσιμα κίνησης είναι σχετικά υψηλοί, τι μένει; Οι μηδενικοί- όπως τονίζει ο ΟΟΣΑ- φόροι στις διεθνείς πτήσεις και στη ναυτιλία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά βάση Ολλανδοί, Σουηδοί και Γερμανοί έβαλαν στο τραπέζι του Eurogroup την πρόβλεψη ενός ειδικού φόρου στις αεροπορικές μετακινήσεις (aviation tax), με βάση τη θεωρία «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι υπήρξε αντίδραση κυρίως από τους «μικρούς» του Νότου (Μάλτα, Κύπρος), αλλά και οι υπόλοιποι του Νότου δεν έδειξαν να… ενθουσιάζονται από την ιδέα μιας επιπλέον φορολογίας, την ώρα που η συζήτηση υποτίθεται ότι πρέπει να γίνει σε άλλη κατεύθυνση για την ευρωπαϊκή οικονομία. Όσον αφορά στη θέση της Ελλάδας, υψηλόβαθμος αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών ξεκαθαρίζει ότι η Αθήνα είναι αντίθετη σε επιβολή “πράσινου” φόρου σε αυτά τα πεδία.
Όπως προκύπτει από τα συγκριτικά στοιχεία μελέτης του Tax Foundation, οι πτήσεις στην Ευρώπη θεωρούνται φτηνές, ωστόσο περίπου οι μισές χώρες επιβάλλουν κάποιου είδους φόρο στις αεροπορικές μετακινήσεις, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Στην πραγματικότητα, μόνο Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Νορβηγία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο χρεώνουν φόρο στο εισιτήριο, ενώ άλλες χώρες επιβαρύνουν τις πτήσεις μόνο με ΦΠΑ. Το Ηνωμένο Βασίλειο αυτή τη στιγμή έχει τον υψηλότερο φόρο στις πτήσεις, χρεώνοντας 40,04 ευρώ ανά επιβάτη, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στην 7η θέση με 9,72 ευρώ. Ενδιαφέρον είναι, επίσης, το στοιχείο ότι ενώ ΗΠΑ, Καναδάς, Ιαπωνία χρεώνουν Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης στα καύσιμα των αεροπλάνων, στην Ευρώπη υπάρχει εξαίρεση.
Το θέμα του νέου «πράσινου» φόρου, ακόμα κι αν τελικά δεν επιβαρύνει τις αεροπορικές πτήσεις αλλά εφαρμοστεί αλλού, θα συζητηθεί και στις επόμενες συνεδριάσεις του Ecofin.