Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα: Η περιοδεία που πραγματοποιεί από την Δευτέρα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στις μοναρχίες του Περσικού Κόλπου εικονογραφεί την επιδεξιότητα με την οποία η Μόσχα αξιοποιεί τον αναβαθμισμένο (μετά τη συριακή της εμπλοκή) ρόλο της στη Μέση Ανατολή και κυρίως τις ρωγμές που έχουν ανοίξει ανάμεσα στις ΗΠΑ και τους στενότερους συμμάχους της στην περιοχή.
Η κορύφωση της περιοδείας ήταν ασφαλώς η συνάντηση του Λαβρόφ με τον διάδοχο και ισχυρό άνδρα της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκηπα Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν, παρουσία και άλλων τεσσάρων μελών της βασιλικής οικογένειας: των πριγκήπων Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν (υπουργού Ενέργειας), Αμπντουλάχ μπιν Μπαντάρ (αρχηγού της Εθνοφρουράς), Χάλεντ μπιν Σαλμάν (υφυπουργού Άμυνας) και Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν (υπουργού Εξωτερικών).
Κατά τη συνάντηση συζητήθηκαν, όπως ανακοινώθηκε χαρακτηριστικά, όχι μόνο διμερή αλλά και περιφερειακά θέματα, σε μία συγκυρία κατά την οποία η δεδομένη ανησυχία των Σαούντ για τον ρόλο του Ιράν, επιδεινώνεται από την νευρικότητα για τις αδιάγνωστες ακόμη προθέσεις της νέας κυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν στη Ουάσιγκτον.
Ειδικότερα, ο Σαουδάραβας διάδοχος έχει πολλούς λόγους να φοβάται προσωπικά για πιθανές αμερικανικές ενέργειες παραγκωνισμού του, χάριν περισσότερο αξιόπιστων στα μάτια της Ουάσιγκτον μελών της βασιλικής οικογένειας, καθώς νωπές είναι οι μνήμες από το παλατιανό πραξικόπημα που οδήγησε σε κατ’ οίκον περιορισμό τον άλλοτε διάδοχο και υπουργό Εξωτερικών (άρα κατεξοχήν υπεύθυνο για το συντονισμό με τις υπηρεσίες των ΗΠΑ για την αντιτρομοκρατική πολιτική) πρίγκηπα Μοχάμαντ μπιν Νάγιεφ. Ο “φάκελος” της προσωπικής εμπλοκής του Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν στην στυγερή δολοφονία του εξόριστου δημοσιογράφου Τζαμάλ Χασόγκι έχει ήδη δημοσιοποιηθεί από τη CIA, όσο και αν ο Τζο Μπάιντεν απέφυγε να προχωρήσει σε επιβολή κυρώσεων, ενώ και ο πόλεμος στην Υεμένη (κατεξοχήν πρωτοβουλία του διαδόχου και υπουργού Άμυνας) εξελίσσεται καταστροφικά για τα σαουδαραβικά συμφέροντα, με τις δυτικές κυβέρνήσεις να ετοιμάζονται να πάρουν αποστάσεις και με τους σιίτες αντάρτες Χούθι να εξαπολύουν επιθέσεις με drones εναντίον πετρελαϊκών εγκαταστάσεων τόσο στο δυτικό όσο και στο ανατολικό τμήμα του βασιλείου. Το πλήγμα του περασμένου Σαββάτου στη Ρας Τανούρα, απ’ όπου εξάγεται το 7% της παγκόσμιας πετρελαϊκής παραγωγής, υπήρξε το σημαντικότερο και έγινε οδυνηρά αισθητό στις αγορές.
Εξ ού και στις κοινές δηλώσεις του Λαβρόφ με τον Σαουδάραβα ομόλογό του, ο Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν έκανε λόγο για “σθεναρή αποτρεπτική δράση” απέναντι στις επιθέσεις αυτές, καλωσόρισε τις διεθνείς προσπάθειες για περιορισμό του ιρανικού πυρηνικού και βαλλιστικού προγράμματος και τόνισε πως η ζώρα του επιθυμεί να μετατραπεί η ευρύτερη περιοχή του Περσικού Κόλπου σε “ζώνη ελεύθερη από όπλα μαζικής καταστροφής”.
Το ότι στην ατζέντα βρίσκεται η προοπτική πώλησης ρωσικών συστημάτων s-300 στη Σαουδική Αραβία (προκειμένου να καλυφθούν οι προφανείς πλέον ελλείψεις των αμερικανικών Patriot που προστατεύουν τις σαουδαραβικές εγκαταστάσεις) δεν είναι τυχαίο.
Ο Λαβρόφ, από την πλευρά του, στάθηκε στην συνεργασία που έχουν ήδη αναπτύξει η Μόσχα και το Ριάντ στο πλαίσιο του OPEC+ για τη ρύθμιση των πετρελαϊκών τιμών (βλ. για το “γονάτισμα” του αμερικανικού σχιστολιθικού κλάδου).
Με άλλα λόγια, ο Οίκος των Σαούντ πιεζόμενος εσωτερικά και εξωτερικά διεκδικεί έναν ρόλο περισσότερο ασφαλή από αυτόν του δεδομένου (και αναλώσιμου) αγοραστή αμερικανικών εξοπλισμών και ανακυκλωτή πετροδολαρίων.
Σε όλα αυτά, θα πρέπει να προστεθεί η πολύπλευρη κινητικότητα της ρωσικής διπλωματίας στην περιοχή, όπως αυτή αποτυπώθηκε και στην τριμερή συνάντηση του Λαβρόφ στο Κατάρ με τους ομολόγους του Εμιράτου και της Τουρκίας, Μοχάμεν μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι και Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όπου αποφασίστηκε η σύμπηξη τριμερούς συνεργασίας για την πολιτική επίλυση της συριακής κρίσης.
