Χθες Τρίτη μαίνονταν μάχες σε αρκετές αφγανικές επαρχίες, όμως οι ισλαμιστές αντάρτες επικέντρωναν τις προσπάθειές τους στο βόρειο τμήμα της χώρας, όπου έχουν καταλάβει αρκετές δεκάδες περιφέρειες αφότου οι ΗΠΑ άρχισαν να αποσύρουν τις δυνάμεις τους.
Ο αμερικανικός στρατός επιβεβαίωσε χθες Τρίτη ότι έχει σχεδόν αποπερατώσει την απόσυρση των μελών του από το Αφγανιστάν, όπου οι αρχές αναπτύσσουν εκατοντάδες στρατιώτες και φιλοκυβερνητικούς παραστρατιωτικούς για να σταματήσουν ευρείας κλίμακας επίθεση των Ταλιμπάν στον βορρά.
Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είπε τον Απρίλιο πως ήθελε να έχει ολοκληρωθεί η αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων ως την 20ή επέτειο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου.
Δύο μήνες και πλέον πριν από την προθεσμία αυτή, το αμερικανικό Πεντάγωνο έχει ολοκληρώσει «πάνω από το 90%» της διαδικασίας απόσυρσής του από τη χώρα της Ασίας.
Την περασμένη εβδομάδα οι τελευταίοι στρατιωτικοί των ΗΠΑ εγκατέλειψαν την αεροπορική βάση Μπαγκράμ, τη μεγαλύτερη στο Αφγανιστάν. Περίπου 50 χλμ. βόρεια από την Καμπούλ, υπήρξε νευραλγικό κέντρο των επιχειρήσεών τους από την έναρξη της αμερικανικής επέμβασης στη χώρα, μετά τις τρομοκρατικές ενέργειες της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη και στο Πεντάγωνο.
Ο Λευκός Οίκος διευκρίνισε την Παρασκευή πως οι τελευταίοι αμερικανοί στρατιωτικοί θα έχουν εγκαταλείψει την αφγανική επικράτεια ως τα τέλη Αυγούστου.
«Μεγάλη επίθεση»
Χθες Τρίτη μαίνονταν μάχες σε αρκετές αφγανικές επαρχίες, όμως οι ισλαμιστές αντάρτες επικέντρωναν τις προσπάθειές τους στο βόρειο τμήμα της χώρας, όπου έχουν καταλάβει αρκετές δεκάδες περιφέρειες αφότου οι ΗΠΑ άρχισαν να αποσύρουν τις δυνάμεις τους.
Μπροστά στην ανησυχητική προέλαση των Ταλιμπάν στον βορρά, πολύ μακριά από τα παραδοσιακά οχυρά τους στον νότο, η αφγανική κυβέρνηση αποφάσισε να στείλει ενισχύσεις και να προετοιμάσει αντεπίθεση.
«Έχουμε σκοπό να εξαπολύσουμε μεγάλη επίθεση για να ανακαταλάβουμε τα εδάφη που χάσαμε», τις περιφέρειες που έπεσαν «στα χέρια του εχθρού», διαβεβαίωσε το Γαλλικό Πρακτορείο ο Φαουάντ Αμάν, εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας. «Οι δυνάμεις μας έχουν αρχίσει να οργανώνονται στο πεδίο για την επιχείρηση αυτή».
Εκατοντάδες στρατιώτες και φιλοκυβερνητικοί παραστρατιωτικοί κινητοποιήθηκαν στις επαρχίες Ταχάρ και Μπανταχσάν, όπου οι Ταλιμπάν κατέλαβαν μέσα σε μικρό διάστημα αχανή εδάφη, ενίοτε χωρίς καν να δοθεί μάχη.
Αυτές οι δύο επαρχίες αποτελούν μέρος των προπυργίων της λεγόμενης Συμμαχίας του Βορρά, που πολεμούσε τη δεκαετία του 1990 το καθεστώς των Ταλιμπάν. Οι ισλαμιστές ουδέποτε τις είχαν ελέγξει ολόκληρες.
Όμως η ταχύτητα και η άνεση με την οποία προελαύνουν οι ισλαμιστές αυτή τη φορά στις δύο επαρχίες έχει καταφέρει βαρύ ψυχολογικό πλήγμα στις αφγανικές αρχές.
Φόβοι μετά την αποχώρηση από την Μπαγκράμ
Αξιωματικοί του αφγανικού στρατού παραδέχονται ότι δεν μπόρεσαν να προστατεύσουν από την επίθεση των Ταλιμπάν απομονωμένες αγροτικές περιοχές, διαβεβαιώνουν όμως ότι θα επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στο να εγγυηθούν την ασφάλεια αστικών κέντρων, βασικών οδικών αξόνων και παραμεθόριων πόλεων.
Η αποχώρηση των δυνάμεων των ΗΠΑ και του NATO από την Μπαγκράμ, ένα από τα τελικά στάδια της οριστικής αποχώρησής τους, συνεπάγεται ωστόσο τη μείωση της ζωτικής σημασίας αεροπορικής υποστήριξης που παρείχαν ως εδώ οι Αμερικανοί στον αφγανικό στρατό.
Ο αφγανός νέος διοικητής της βάσης διαμαρτυρήθηκε πως δεν είχε καν ειδοποιηθεί για την αποχώρηση, που ολοκληρώθηκε νωρίς το πρωί της Παρασκευής. Το Πεντάγωνο αντίθετα διαβεβαίωσε χθες πως οι αρχές είχαν ειδοποιηθεί, δύο ημέρες νωρίτερα.
«Η ακριβής ώρα της αποχώρησης δεν είχε αποκαλυφθεί, για λόγους επιχειρησιακής ασφάλειας», διευκρίνισε ο εκπρόσωπός του Τζον Κέρμπι.
Ο αφγανός σύμβουλος εθνικής ασφαλείας Χαμντουλά Μοχίμπ παραδέχθηκε χθες ότι η απουσία της αμερικανικής αεροπορικής υποστήριξης ανάγκασε τον αφγανικό στρατό να εγκαταλείψει κάποιες απομακρυσμένες θέσεις και περιοχές. «Όμως η διαδικασία αυτή είναι υπό έλεγχο», καθώς «οι αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας και η αφγανική Πολεμική Αεροπορία αναδιοργανώνονται», διαβεβαίωσε.
Τη Δευτέρα, χίλιοι αφγανοί στρατιωτικοί βρήκαν καταφύγιο στο γειτονικό Τατζικιστάν, έπειτα από σφοδρές δυνάμεις με τους Ταλιμπάν. Αρκετές εκατοντάδες συνάδελφοί τους είχαν προηγηθεί τις προηγούμενες εβδομάδες.
Στο Τατζικιστάν, επιστράτευση
Οι Ταλιμπάν ελέγχουν ήδη από τα τέλη Ιουνίου την κυριότερη συνοριακή διέλευση με το Τατζικιστάν και άλλα φυλάκια από τα οποία μπορεί κανείς να περάσει στη γειτονική χώρα, όπως και περιφέρειες που οδηγούν στην Κουντούζ, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, περίπου πενήντα χιλιόμετρα από τα σύνορα.
Αντιμέτωπος με την κατάσταση αυτή ο τατζίκος πρόεδρος Εμαμαλί Ραχμόν διέταξε χθες Δευτέρα την «κινητοποίηση 20.000 εφέδρων» για να ενισχύσουν τη φύλαξη των συνόρων.
Οι μάχες στον βορρά ώθησαν τη Ρωσία να κλείσει το προξενείο της στην πόλη Μαζάρ-ι-Σαρίφ, την πρωτεύουσα της επαρχίας Μπαλχ κι ένα από τα κυριότερα αφγανικά αστικά κέντρα, κοντά στα σύνορα με το Ουζμπεκιστάν.
Η Γερμανία, η οποία ολοκλήρωσε την απόσυρση των δικών της στρατιωτικών ήδη, την περασμένη εβδομάδα, έπραξε το ίδιο.
Οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την Κυριακή τον έλεγχο της περιφέρειας Παντζουάι, η οποία θεωρείται στρατηγικής σημασίας, στο παλιό τους προπύργιο, τη νότια επαρχία Κανταχάρ. Χθες Τρίτη, διαβεβαίωσαν πως κατέλαβαν άλλη μια περιφέρεια στη γειτονική επαρχία Νιμρόζ.