Νέες ραγδαίες εξελίξεις έρχονται με ταχύτητα στην περιοχή μας σε σχέση με την Τουρκία, αφού από κοινού ΕΕ-ΗΠΑ κινούνται για να την επαναφέρουν στο “μαντρί” της δύσης, δίνοντας μπόνους σε αυτήν,και όχι επιβάλλοντας νέες κυρώσεις εναντίον της, όπως έδειξαν και οι πρόσφατες πωλήσεις όπλων σε Πολωνία και Φιλιππίνες.
Αρχικά ο αναπληρωτής υπουργός εξωτερικών της Τουρκίας και h Αμερικανός ομόλογός του πρόκειται να συναντηθούν στην Τουρκική πρωτεύουσα σήμερα Πέμπτη για διαβουλεύσεις.
Το τουρκικό υπουργείο εξωτερικών επιβεβαίωσε ότι οι Σεντάτ Ονάλ και Βέντι Σέρμαν θα πραγματοποιήσουν πολιτικές διαβουλεύσεις, με άγνωστο αντικείμενο,ενώ σίγουρα στην ατζέντα θα αναφερθεί ζητήματα με Ελλάδα-Κύπρο.
“Οι δύο ανώτεροι αξιωματούχοι αναμένεται να ασχοληθούν με τις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ καθώς και περιφερειακά και διεθνή θέματα κατά τη διάρκεια της συνάντησης”, αναφέρει η λιτή ανακοίνωση.
Το αμερικανικό think tank German Marshall Fund όμως, μας προετοιμάζει για μια “ειρηνική” Α.Μεσόγειο, ενώ αναφέρει ότι ΕΕ-ΗΠΑ από κοινού εργάζονται για το θέμα της Τουρκίας και την επαναφοράς της στο “μαντρί” της δύσης, προφανώς σε βάρος του ελληνισμού.
”Η ΕΕ, αρχικά δημοσίευσε την φιλόδοξη «νέα διατλαντική ατζέντα για τις παγκόσμιες αλλαγές», βάσει της οποίας θα προσδιοριστούν οι σχέσεις με την Τουρκία, η οποία αποτελεί μέρος μεταξύ των θεμάτων συνεργασίας των δύο πλευρών.
Σύμφωνα με τη νέα ατζέντα, «Η ΕΕ και οι ΗΠΑ μοιράζονται ένα σοβαρό στρατηγικό ενδιαφέρον για μια σταθερή και ασφαλή Ανατολική Μεσόγειο. Πρέπει να επιδιώξουμε μια συντονισμένη προσέγγιση στις σχέσεις μας με την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης των τρεχουσών προκλήσεων”, αναφέρει η σχετική έκθεση.
“Η ιδέα είναι ότι «η ΕΕ και οι ΗΠΑ πρέπει να επιδιώξουν τα κοινά τους συμφέροντα και να αξιοποιήσουν τη συλλογική τους δύναμη για να φέρουν αποτελέσματα στις στρατηγικές τους προτεραιότητες», ανέφερε μέλος των συμβούλων του Μπάιντεν.
“Υπάρχει ευρεία διατλαντική συμφωνία ότι η Τουρκία είναι ένας σημαντικός σύμμαχος του ΝΑΤΟ, μια περιφερειακή δύναμη και ένας οικονομικός εταίρος, με σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση ή την εξασθένιση της σταθερότητας στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και πέραν αυτής.
Αυτή η χώρα έφερε σημαντικά πρόσφατα αποτελέσματα σε Αζερμπαϊτζάν, Συρία, Λιβύη, Κύπρο, Ανατολική Μεσόγειο, Βαλκάνια και Ανατολική Ευρώπη.
Υπάρχει αμφιβολία και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού για θέματα διακυβέρνησης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα και για την ασταθή προσέγγιση της Άγκυρας με τη Μόσχα.
Ωστόσο, η απόκτηση από την Τουρκίας πυραύλων S-400, η δημοκρατική οπισθοδρόμηση και η ενεργή άσκηση πίεσης σε ομάδες επικριτών του Ερντογάν εξηγούν την σημερινή κατάσταση και στάση του Μπάιντεν.
Υπάρχει επίσης ανησυχία σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με τις προσπάθειες της Τουρκίας για διάλυση της πολιτικής, στρατιωτικής και ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ των αντιπάλων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Τα προσωρινά βήματα της Άγκυρας προς τη συμφιλίωση με τους αντιπάλους της στον μουσουλμανικό κόσμο, ειδικά την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ενδεχομένως τη Σαουδική Αραβία, αποσκοπούν στην απόσυρση τους από την συμμαχία τους με Ισραήλ, Ελλάδα και Κύπρο.
Η τουρκική πρόταση περί «λύσης δύο κρατών» στο πρόβλημα της διχοτόμησης της Κύπρου, σε αντίθεση με την πρόταση του ΟΗΕ για μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία, δεν θεωρείται εποικοδομητική σε Βρυξέλλες και Ουάσινγκτον.
Οι δραστηριότητες γεώτρησης της Τουρκίας και η ναυτική παρουσία σε αμφισβητούμενα ύδατα στην Ανατολική Μεσόγειο οδήγησαν στην επιβολή κυρώσεων της ΕΕ εναντίον δύο αξιωματούχων της κρατικής Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου (TPAO).
Ωστόσο, η ευρύτερη ανησυχία του Μπάιντεν για την ενότητα του ΝΑΤΟ τον οδήγησε να αποθαρρύνει την ΕΕ από την επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων στην Τουρκία, όπως ζητήθηκε από την Κύπρο και την Ελλάδα.
Αντ ‘αυτού, η Ουάσινγκτον υποστήριξε τις συνομιλίες αποκλιμάκωσης μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
Την ίδια περίοδο, το Ηνωμένο Βασίλειο, και όχι η ΕΕ, ήταν πίσω από τις πρόσφατες ανεπιτυχείς προσπάθειες για επανεκκίνηση της διαδικασίας διακανονισμού του ΟΗΕ στην Κύπρο.
Η στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στην Λιβύη τώρα, αποδείχθηκε αποφασιστική για να νικηθούν οι δυνάμεις του Χαλίφα Χαφτάρ, που τον στηρίζουν ανοιχτά ή κρυφά, η Αίγυπτο, η Γαλλία, η Ρωσία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία, ενώ στη συνέχεια είχαμε την ίδρυση της προσωρινής κυβέρνησης της Εθνικής Ενότητας.
Η ΕΕ δεν έχει διαδραματίσει ενεργό ρόλο στις προσπάθειες σταθεροποίησης της Λιβύης, επειδή τα κράτη μέλη υποστήριξαν διαφορετικές φατρίες στον εμφύλιο πόλεμο της χώρας.
Οι μη συντονισμένες εθνικές πρωτοβουλίες των κρατών μελών για τη Λιβύη εμποδίζουν τις συνδυασμένες διπλωματικές προσπάθειες της ΕΕ.
Αυτό καθιστά δύσκολο για την ΕΕ να συνεργαστεί με την Ουάσινγκτον στα αυτά τα θέματα.
Οι ευρωπαϊκές χώρες τείνουν να επικεντρώνονται στην Τουρκία ως οικονομικό εταίρο και χώρα διέλευσης σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν την Τουρκία σε στρατηγικό πλαίσιο, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις σχέσεις με τη Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν και τις χώρες του Κόλπου.
Η Αυστρία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ολλανδία συγκαταλέγονται μεταξύ των κορυφαίων εμπορικών και επενδυτικών εταίρων της Τουρκίας και η χώρα είναι ζωτικής σημασίας για τις ευρωπαϊκές αλυσίδες εφοδιασμού, ιδίως στον τομέα των αυτοκινήτων και των μηχανημάτων.
Η Τουρκία θα γίνει μια ακόμη πιο σημαντική πηγή εισροών για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, εάν επιτευχθούν οι προσπάθειες μείωσης των αλυσίδων εφοδιασμού και μείωσης της εξάρτησης από την Κίνα.
Το άγχος στην Τουρκία κατά τις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές του 2023 μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω ενδείξεις εθνικισμού που επηρεάζουν τα διατλαντικά συμφέροντα και αξίες.
Οποιεσδήποτε κινήσεις όπως η προσάρτηση ή η απειλή προσάρτηση της Βόρειας Κύπρου, οι παραγγελίες για επιπλέον ρωσικούς πυραύλους, η απαγόρευση του Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (HDP) ή άλλες μορφές εγχώριας καταστολής πρέπει να αντιμετωπιστούν με σταθερά μέτρα από την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων, κατά προτίμηση σε συνεννόηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι φιλοδοξίες της ΕΕ για μια νέα διατλαντική ατζέντα συνεργασίας για την Τουρκία δεν είναι ρεαλιστικές.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν, επιθυμεί μια συντονισμένη προσέγγιση με την ΕΕ όποτε είναι δυνατόν. Οι ευρωπαϊκές χώρες θα αναζητήσουν κατανόηση από την Ουάσινγκτον για τον υψηλότερο βαθμό εμπλοκής τους με την Τουρκία σχετικά με το εμπόριο, την ενέργεια, τη μετανάστευση και άλλα συγκεκριμένα ενδιαφέροντα.
Θα “κοιτάξουν” προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και απρόθυμα, για διπλωματικές πρωτοβουλίες ή για συγκρούσεις που δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν ή να επιλύσουν στη Βόρεια Αφρική, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Η Ουάσιγκτον θα παροτρύνει τη διατλαντική ενότητα σε θέματα που θεωρούνται στρατηγικά, όπως οι αγορές όπλων της Τουρκίας από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης μιας πιθανής στρατηγικής εξόδου από το ΝΑΤΟ για την Άγκυρα. Η διατλαντική συνεργασία σε τέτοια δυσάρεστα ζητήματα θα απαιτήσει ανταλλαγές, αμοιβαία υποστήριξη και διπλωματική επιδεξιότητα για την επιτυχία“, αναφέρει το ινστιτούτο.
Το think tank German Marshall Fund, το οποίο ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά του κόσμου, ουσιαστικά, μας προειδοποιεί ότι οι σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ και Τουρκίας παρά τις παρανομίες του καθεστώτος Ερντογάν, θα παραμείνουν “θερμές” αφού η στρατηγική σημασία της Άγκυρας είναι τεράστια για τις ΗΠΑ.
Η Τουρκία δεν θα αφεθεί στην “αγκαλιά” της Ρωσίας, ενώ σε περίπτωση κλιμάκωσης της κόντρας Μόσχας-Ουάσιγκτον, η χώρα αυτή θα διαδραματίσει βασικό ρόλο λόγω εγγύτητας και Τουρκογενών πληθυσμών κοντά και εντός της ρωσικής επικράτειας.
Εφόσον ισχύουν όλα αυτά, το βάρος για υποχωρήσεις όμως, θα πέσει και πάλι, εξολοκλήρου στην Ελλάδα και την Κύπρο, που θα κληθούν για μία ακόμη φορά να “εξημερώσουν το νεο-Οθωμανικό θηρίο”.
Η γενικότερη αντίληψη είναι ότι ΗΠΑ-ΕΕ θα κάνουν τα πάντα για να έχουν την Τουρκία μαζί τους, και αυτό σίγουρα δεν συμφέρει σε καμία περίπτωση την Ελλάδα.
Πηγή: Πενταπόσταγμα