Η θάλασσα έχει δασικό ή μη δασικό χαρακτήρα;
Η πρ. αν. Υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη έκανε την ακόλουθη δήλωση με αφορμή τη χθεσινή συνεδρίαση της, αρμόδιας για τα δάση, επιτροπής ενστάσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής με Πρόεδρο τον Δασάρχη Λαυρίου:
«Συνεδρίασε χθες η, αρμόδια για τα δάση, επιτροπή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής με θέμα τις ενστάσεις ενάντια στην Πράξη Χαρακτηρισμού του Δασάρχη Πειραιά για το πρ. αεροδρόμιο του Ελληνικού και τη Χερσόνησο του Αγίου Κοσμά.
Στην επιτροπή συζητήθηκαν ξεχωριστά δυο ενστάσεις: H ένσταση της εταιρείας του ελληνικού δημοσίου «Ελληνικό ΑΕ» κατά του χαρακτηρισμού 37 στρεμμάτων στη χερσόνησο του Αγίου Κοσμά ως δάσους. Και η ένσταση 56 πολιτών της περιοχής, που συνδέονται με την άτυπη επιτροπή πολιτών για τη δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου στο Ελληνικό, με την οποία ζητείται η ακύρωση της Πράξης Χαρακτηρισμού ή έστω η τροποποίηση της με πλήρη αποδοχή των συμπερασμάτων της, συνυποβληθείσας με την ένσταση, «’Εκθεσης Φωτοερμηνείας-Πραγματογνωμοσύνης» των δασολόγων-περιβαλλοντολόγων Δημήτρη Παλάσκα και Δημήτρη Τσιάρα, οι οποίοι κατόπιν παραγγελίας των Χρήστου Κορτζίδη, Μαριλένας Ιατρίδου και Δημήτρη Τσιάρα, ερμήνευσαν εκατοντάδες αεροφωτογραφίες της περιοχής με λήψεις από το 1929 μέχρι πρόσφατα, έλαβαν υπόψη τα αποτελέσματα – τελικές εκθέσεις και χάρτες – των δύο σχετικών ερευνητικών προγραμμάτων του ΕΜΠ του 1996 και του 2007 για το χώρο του πρ. αεροδρομίου του Ελληνικού και πραγματοποίησαν επίσκεψη-αυτοψία σε όλα τα τμήματα της επίμαχης έκτασης των 6.200 στρεμμάτων, τα οποία δεν είναι αποκλεισμένα από τοίχους ή περιφράξεις που καθιστούν απαγορευτική την είσοδο σε αυτά. Τα συμπεράσματα τους είναι ότι, πέρα από τα 37 στρέμματα, στα οποία υπάρχει τυπικό δασικό οικοσύστημα από ψηλά δέντρα με μέση πυκνότητα κάλυψης μεγαλύτερη από το 45% του εδάφους συνολικά και, κατά τόπους, μεγαλύτερη από το 65%, καθώς και την κλασσική όχι μόνο χλωρίδα αλλά και πανίδα του δασικού οικοσυστήματος (ωδικά πτηνά, ερπετά, χελώνες κλπ), υπάρχουν διάσπαρτα –στον Άγιο Κοσμά, αλλά όχι μόνο – και άλλα τμήματα, που πληρούν τον χαρακτηρισμό τους ως δασικές εκτάσεις, ανεβάζοντας τη συνολική δασική έκταση στα 423,78 στρέμματα, σημαντικό μέρος από τα οποία εμφανίζονται στην Πράξη Χαρακτηρισμού του Δασάρχη ως «τεχνητές δασικές φυτείες», οι οποίες σύμφωνα με την πρόσφατη γνωμοδότηση του ΝΣΚ, την προκληθείσα λόγω της ιδιωτικοποίησης του Ελληνικού, δεν απολαμβάνουν την από το Σύνταγμα προστασία των φυσικών δασών. (Στη γνωμοδότηση εμφανίζεται ν’ αγνοείται η ακριβώς αντίθετη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας).
Διαβάζοντας την Έκθεση, στην οποία στηρίχθηκαν οι ενστάσεις μας, και παρακολουθώντας τη συζήτηση στην Επιτροπή – η οποία σήμερα πραγματοποιεί αυτοψία και θ’ αποφασίσει μέσα στις επόμενες μέρες – προβάλλουν ως ολοφάνερα για κάθε άνθρωπο καλής θέλησης, και μάλιστα ανεξάρτητα από την άποψη που έχει για την ίδια την ιδιωτικοποίηση του τελευταίου αδόμητου πνεύμονα επίδρασης επί του μικροκλίματος στην Αττική, σειρά ερωτημάτων αλλά και συμπερασμάτων, τα σημαντικότερα από τα οποία κατά τη γνώμη μου είναι τα παρακάτω:
Πρώτον: Η σύνταξη, μετά από επίμονη απαίτηση της δημόσιας εταιρείας «Ελληνικό ΑΕ», Πράξης Χαρακτηρισμού περί του δασικού ή μη χαρακτήρα τμημάτων της ιδιωτικοποιούμενης γιγάντιας παραθαλάσσιας έκτασης αποκτά σουρεαλιστικό χαρακτήρα, όταν η συζήτηση των ενστάσεων γίνεται σε γραφείο που το χωρίζει μεσοτοιχία από το χώρο φύλαξης των θεωρημένων, αλλά όχι ακόμα αναρτημένων, νέων δασικών χαρτών για ολόκληρη την Αττική – οι οποίοι, σύμφωνα με μνημονιακή δέσμευση της κυβέρνησης, θα πρέπει να έχουν αναρτηθεί όλοι έως τέλος Νοεμβρίου. Οι δασικοί χάρτες, που σύμφωνα με το Σύνταγμα αποτελούν την ανώτατη νομοθετική κατοχύρωση του δασικού ή μη χαρακτήρα οποιουδήποτε σημείου στη χώρα, αν και θεωρημένοι παραμένουν απόρρητοι μέχρι την ανάρτηση τους τόσο απέναντι στους ενδιαφερόμενους πολίτες όσο και – σύμφωνα με τη διαβεβαίωση τους – και των ίδιων των δασαρχών. Ο Δασάρχης Πειραιά, δηλ., εξέδωσε την Πράξη Χαρακτηρισμού και ο Δασάρχης Πειραιά θ’ αποφανθεί επί των ενστάσεων επ’ αυτής αγνοώντας το περιεχόμενο των θεωρημένων τελικών χαρτών, οι οποίοι θα δημοσιοποιηθούν εντός διμήνου.
Και προκύπτει το εύλογο ερώτημα: Τι θα γίνει αν τέλος Νοέμβρη αποκαλυφθεί ότι οι χάρτες θεσμοθετούν τα συμπεράσματα της «΄Εκθεσης» περί 410 στρεμμάτων δασικού χαρακτήρα, αλλά μέχρι τη δημοσίευση τους έχει υπογραφεί η τελική σύμβαση – όπως ακριβώς επιδιώκουν «επενδυτής» και κυβέρνηση – και οι μπουλντόζες έχουν ήδη αποψιλώσει τις «εκτός συνταγματικής προστασίας» «τεχνητές δασικές φυτείες»; Η διοίκηση της – κατά τ’ άλλα, εταιρίας προστασίας του ελληνικού δημοσίου συμφέροντος – «Ελληνικό ΑΕ» δε μπορούσε να περιμένει τους δασικούς χάρτες για δυο ακόμα μήνες; Ή η ελληνική κυβέρνηση, αν τόσο πολύ βιαζόταν να ολοκληρώσει την ιδιωτικοποίηση του «καλύτερου παραθαλάσσιου οικοπέδου της Ευρώπης», δε θα μπορούσε να επισπεύσει την ανάρτηση των – ήδη θεωρημένων – χαρτών της περιοχής;
Δεύτερον: Ο Δασάρχης Πειραιά εξέδωσε Πράξη Χαρακτηρισμού θεωρώντας ότι ολόκληρη η έκταση των 6.200 στρεμμάτων του πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού και της χερσονήσου του Αγίου Κοσμά είναι εκτός σχεδίου. Αυτό το έκανε επειδή αν και είχε θέσει ερώτημα στις πολεοδομικές υπηρεσίες των τριών όμορων δήμων για το καθεστώς της περιοχής – αν υπάρχουν ή όχι τμήματα με ρυμοτομικό σχέδιο κλπ – δεν έλαβε απάντηση. Απάντηση δεν έλαβαν μέχρι σήμερα και οι πολίτες, που επίσης είχαν θέσει το ίδιο ερώτημα. Και το ερώτημα τίθεται επειδή είναι γνωστό ότι στη θέση που δημιουργήθηκε το πρ. αεροδρόμιο Ελληνικού, υπήρχε θεσμοθετημένη χρήση αγροτικής γης και οικισμοί με ρυμοτομικό σχέδιο, που απαλλοτριώθηκαν. Μέχρι σήμερα δεν έχει «ανακαλυφθεί» οποιαδήποτε πράξη ανάκλησης του τότε ρυμοτομικού σχεδίου, πράγμα που λογικά σημαίνει ότι κομμάτια της περιοχής βρίσκονται εντός σχεδίου. Αυτό είναι κρίσιμης σημασίας, επειδή για οτιδήποτε εντός σχεδίου δεν μπορεί να εκδοθεί Πράξη Χαρακτηρισμού και άρα η σχετική Πράξη – και οι ίδιοι οι υπό ανάρτηση δασικοί χάρτες – για τα συγκεκριμένα τμήματα δεν έχουν οποιαδήποτε ισχύ. Ωστόσο, όπως αποκαλύφθηκε, οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης έστειλαν απάντηση συνοδευόμενη από σχέδια και χάρτες (α.π. 8594/6-10-2016 έγγραφο της ΥΔΟΜ Ελληνικού-Αργυρούπολης): ΄Οχι όμως στο Δασαρχείο Πειραιά, αλλά στην «Ελληνικό ΑΕ», η οποία με τη σειρά της κοινοποίησε στο Δασαρχείο Πειραιά μόνο το διαβιβαστικό έγγραφο, χωρίς τα συνοδά κείμενα και χάρτες. Με άλλα λόγια, η διοίκηση της «Ελληνικό ΑΕ», η οποία διορίστηκε προκειμένου να υπερασπίζεται το δημόσιο συμφέρον κατά τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης, «έκατσε» – και συνεχίζει να «κάθεται» μέχρι σήμερα – πάνω στην υπηρεσιακή απάντηση του Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης περί του ρυμοτομικού σχεδίου στην περιοχή.
Το αν υπάρχουν ή όχι και ποια τμήματα εντός σχεδίου στο Ελληνικό είναι κρίσιμου χαρακτήρα για το χαρακτηρισμό της βλάστησης σε αυτά: Ότι συνιστά φύτευση άλσους ή πάρκου σε εντός σχεδίου περιοχή προστατεύεται – όχι ως δάσος, αλλά ως «αστικό πράσινο».
Σε τελευταία ανάλυση, όπως επισημαίνουν στην «Έκθεση» τους οι δύο δασολόγοι-περιβαλλοντολόγοι, ακόμα κι αν ολόκληρη η τεράστια αυτή περιοχή ήταν εκτός σχεδίου, και πάλι θ’ αποτελούσε «αστικό ακίνητο», καθώς δεν βρίσκεται στην άκρη του πουθενά, αλλά περιστοιχίζεται από τον (ασφυκτικό) πολεοδομικό ιστό της Αττικής. Κι εντός αστικού ακινήτου προστατεύεται κάθε είδους προέλευσης «αστικό πράσινο». Αυτό βεβαίως δεν αποτελεί κανενός είδους ελαφρυντικό για την απαράδεκτη συμπεριφορά της διοίκησης της «Ελληνικό ΑΕ», η οποία όχι μόνο πίεσε για μια Πράξη Χαρακτηρισμού που αγνοεί τους δασικούς χάρτες, όχι μόνο προσφεύγει για τον αποχαρακτηρισμό των 37 στρεμμάτων δάσους στον Άγιο Κοσμά στην Πράξη Χαρακτηρισμού, αλλά αποκρύπτει και παρακρατά παράνομα μέχρι σήμερα τα σχετικά με το υπάρχον ρυμοτομικό σχέδιο στην περιοχή.
Τρίτον: Η Πράξη Χαρακτηρισμού στηρίχθηκε για την ορθή εφαρμογή των ορίων του ακινήτου όχι σε σύγχρονο τοπογραφικό διάγραμμα, ως όφειλε να παραδώσει η «Ελληνικό ΑΕ», στο οποίο σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία θα έπρεπε να υπάρχουν «τοποθετημένα» όλα τα σημερινά αλλά και τα μελλοντικά (σύμφωνα με το ΣΟΑ του «επενδυτή») κτίσματα, όλες οι οριογραμμές, γραμμές παραλίας και αιγιαλού ως έχουν. Για την Πράξη Χαρακτηρισμού έγινε χρήση τοπογραφικού διαγράμματος βασισμένου σε αντίστοιχο της Γενικής Υπηρεσίας Στρατού, στο οποίο δεν υπάρχει κανένα κτίσμα, υπάρχον ή μελλοντικό. Το εκπληκτικό είναι ότι το διάγραμμα αυτό, το οποίο υπήρχε απλωμένο πάνω στο τραπέζι της επιτροπής ενστάσεων κατά τη χθεσινή συζήτηση, φέρει τρεις διαφορετικής προέλευσης θεωρήσεις για την ακρίβεια των αποτυπωμένων στοιχείων και για την ορθή μεταφορά των οριογραμμών αιγιαλού, παραλίας και παλαιού αιγιαλού, που έχουν ελεγθεί και θεωρηθεί από την Κτηματική Υπηρεσία Πειραιά: 1. Έλεγχο από το μηχανικό Γ.Αβραάμ και θεώρηση απ’ την Προϊσταμένη της ΠΔΔΠ Αττικής Ευαγγελία Κωφού. 2. Για την «Ελληνικό ΑΕ», υπογραφή της Προέδρου και Διευθύνουσας Συμβούλου, Σουλτάνας Σπυροπούλου. 3. Για το ΥΠΕΝ/Διεύθυνση ΤΕ-ΓΠ, ο Αν.Διευθυντής Στ.Παυλόπουλος.
Βεβαίως, το κρίσιμο τοπογραφικό της ΓΥΣ είναι του …1950. Από τότε άλλαξαν πολλά. Όπως ότι κτίστηκε στο χώρο αυτό ένα πολιτικό αεροδρόμιο. Όπως ότι άλλαξε όλη η μορφολογία της θάλασσας με προσχώσεις. Το αποτέλεσμα είναι ένας τραγέλαφος. Μπροστά στα μάτια μας στο χαρτί πάνω στο τραπέζι της επιτροπής ενστάσεων στη θέση της πίστας προσγείωσης του πρώην αεροδρόμιου του Ελληνικού υπήρχαν …λόφοι (όπως ήταν το 1950). Παραθαλάσσιες «φλοίδες» γης στην παραλία του Αγίου Κοσμά δεν συμπεριλαμβάνονται στην Πράξη Χαρακτηρισμού, παρ’ όλο που ανήκουν στο ακίνητο, επειδή ακόμα τότε εκεί το 1950 υπήρχε θάλασσα. Και το αποκορύφωμα: Ο Δασάρχης Πειραιώς στην Πράξη Χαρακτηρισμού χαρακτηρίζει 50 στρέμματα σημερινής θάλασσας ως «μη δασικού χαρακτήρα»…
Πάλι καλά που για την υπεράσπιση της τιμής της Δημόσιας Διοίκησης υπάρχει το, αναφερόμενο στην «Έκθεση» των δύο δασολόγων, 4027/10-3-2016 έγγραφο του Αυτοτελούς Γραφείου Ελληνικού προς τον Γενικό Γραμματέα Δημόσιας Περιουσίας και το Δασαρχείο Πειραιά, στο οποίο αναφέρεται η, προφανής ως εξήγηση, μαύρη αλήθεια: «Δεν ελέγχθηκε για την ακρίβεια της τοπογραφικής αποτύπωσης και άλλων πολεοδομικής φύσεως πληροφοριών, καθώς και για την ακρίβεια οριοθέτησης-εφαρμογής των ορίων του Δημοσίου Ακινήτου ΑΒΚ 109Π.»
Ας προσπαθούσαν κάποιοι να πουλήσουν έτσι το πιο ασήμαντο οικόπεδο εντός ή εκτός σχεδίου. Θα τα κατάφερναν; Τι να πει κανείς για τη στάση, τις μεθοδεύσεις και τις ευθύνες πριν απ’ όλα της κυβέρνησης, αλλά και μέρους του τμήματος εκείνου της Διοίκησης που έχει ταχθεί να προασπίζεται τη δημόσια περιουσία και το ευρύτερο δημόσιο συμφέρον;
Επειδή αυτές τις μέρες κύματα μαύρης προπαγάνδας προσπαθούν να δημιουργήσουν αρνητικά αντανακλαστικά σε ένα κόσμο που πραγματικά αγνοεί τους θησαυρούς που κρύβει αυτό το γιγάντιο δημόσιο παραθαλάσσιο οικόπεδο με ειρωνείες τύπου «έχει αρχαία το Ελληνικό;» (στο υπέδαφος του οποίου διασταυρώνονται τρεις αρχαίοι δήμοι…) ή «έχει δάσος στο Ελληνικό;», θα ήθελα με τη σειρά μου να ρωτήσω αυτούς που ξέρουν να υπογράφουν σήμερα και επιδιώκουν με κάθε κόστος και θυσία να βάλουν τις τελικές υπογραφές αύριο: “Έχει λόφους στην πίστα προσγείωσης στο Ελληνικό; Κι η θάλασσα – έχει δασικό ή μη δασικό χαρακτήρα στο Ελληνικό;”»
Αθήνα, 14.9.2017
