Οι βομβαρδισμοί στην Τηλλυρία, 8 και 9 Αυγούστου 1964, είναι μια ακόμη επέτειος για την Κύπρο με δύο όψεις. Από την μια, οι Έλληνες της Κύπρου τιμούν νεκρούς και θυμούνται καταστροφές ενώ από την άλλη, οι Τούρκοι γιορτάζουν μια ακόμη «επιτυχία». Η ελληνοκυπριακή πλευρά καταφεύγει, έκτοτε, στα επαναλαμβανόμενα μνημόσυνα, την ίδια ώρα κατά την οποία λιγοστεύουν όσοι θυμούνται για το τι έγινε τότε. Λιγοστεύουν κι αυτοί που αφηγούνται, ήταν μάρτυρες των γεγονότων. Από την άλλη, στα κατεχόμενα, όπως αναφέρει ο καθηγητής Πέτρος Παπαπολυβίου (Φιλελεύθερος 11.8.2014), επένδυσαν στην προπαγάνδα, με αποκορύφωμα το γνωστό μακάβριο μουσείο, για «τα θύματα της ελληνικής βαρβαρότητας». Σημειώνει δε πως ο πάλαι ποτέ ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, εγκάθετος της Άγκυρας, Ραούφ Ντενκτάς δεν κουράστηκε να μιλά για χρόνια για αυτό που ονόμαζε «σύνδρομο της Κρήτης» των ομοεθνών του. Ανεξαρτήτως της οπτικής γωνίας, που ο καθένας «διαβάζει» τα γεγονότα, οι φωτογραφίες από απανθρακωμένα πτώματα αποτελούν την αδιάσειστη μαρτυρία για τα όσα διαδραματίσθηκαν τον Αύγουστο του 1964. Ήταν τότε που μπήκε στο λεξιλόγιο των Κυπρίων οι βόμβες ναπάλμ. Δέκα χρόνια αργότερα, η «Αϊσέ ήλθε για διακοπές» και έμεινε.
- «…Από της 4ης μέχρι της 7ης εσπερινής της σήμερον περί τα 30 τουρκικά αεριοπροωθούμενα μαχητικά αεροσκάφη επετίθεντο κατά της Κύπρου και έρριψαν ροκέττας και επολυβόλησαν κατωκημένους χώρους και άμαχον πληθυσμόν. Τα τουρκικά αεροσκάφη εξετέλουν εφορμήσεις κατά κύματα. Αι πληγείσαι περιοχαί είναι η Πόλις Χρυσοχούς, το Γουδί, η Σκούλλη, ο Πωμός, ο Παχύαμμος, ο Πύργος και ο Ξερός …( επίσημο ανακοινωθέν του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών 8ης Αυγούστου 1964 ).
- « …Την 2αν απογευματινήν ώραν της σήμερον τουρκικά αεροσκάφη επετέθησαν κατά του Νοσοκομείου Πωμού, δύο νοσοκομειακών αυτοκινήτων εις το χωρίον και αυτού τούτου του χωρίου.
Τα τουρκικά αεροσκάφη έρριψαν ροκέττας και εμπρηστικάς βόμβας και εμυδραλλιοβόλησαν τους αμάχους. Συνεπεία της επιδρομής το νοσοκομείον κατερειπώθη, τα δύο ασθενοφόρα αυτοκίνητα κατεστράφησαν ολοσχερώς και το χωρίον κατεκάη. Αι απώλειαι εις νεκρούς και τραυματίας, άπαντας πολίτας, είναι σοβαρώταται (επίσημο ανακοινωθέν του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών, 9 Αυγούστου 1964).
Οι βομβαρδισμοί στην Τηλλυρία δεν ήταν τυχαίο, μεμονωμένο, γεγονός. Πρέπει κανείς να το προσεγγίσει εντάσσοντας το μέσα στους ευρύτερους σχεδιασμούς της Τουρκίας σε βάρος της Κύπρου. Των διαχρονικών επεκτατικών επιδιώξεων. «Δεδομένων των απειλών που στο παρελθόν (1963, 1964, 1967) είχε εκτοξεύσει, καθώς και των βομβαρδισμών που είχε διενεργήσει στην περιοχή Τηλλυρίας τον Αύγουστο του 1964, η Τουρκία καθιστούσε κατά τρόπο σαφή και αναμφισβήτητο τις προθέσεις της για στρατιωτική εισβολή και κατάληψη εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας» ( «Φάκελος της Κύπρου», Ελληνική Βουλή, Α΄ τόμος, πορίσματα, σελίδα 360).
Η Τουρκία επιχείρησε τότε, το 1964, να δημιουργήσει στρατιωτικό προγεφύρωμα στην περιοχή Κοκκίνων – Μασούρας. Σε ένα προγεφύρωμα, που χρησιμοποιείτο για αποβίβαση στρατιωτικών δυνάμεων από την Τουρκία καθώς και φορτία οπλισμού. Ένας θύλακας, ο οποίος θα ενωνόταν με άλλους και να δημιουργηθεί βαθμηδόν μια «ενιαία περιοχή», αμιγώς τουρκική.
Κάθε χρόνο, η Κυπριακή Δημοκρατία διευκολύνει την πραγματοποίηση εκδηλώσεων των Τουρκοκυπρίων στα Κόκκινα. Τούτο συνιστά εν πολλοίς διευκόλυνση για τη συμμετοχή σε μια εκδήλωση μίσους. Διευκολύνει τη συμμετοχή Τουρκοκυπρίων σε μια εκδήλωση για να γιορταστεί η επέτειος των τουρκικών βομβαρδισμών στην περιοχή της Τηλλυρίας, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο αμάχων αλλά και εθνοφρουρών. Τι γιορτάζουν; Τους βομβαρδισμούς και το θάνατο και τις καταστροφές που προκλήθηκαν . Τι αποσκοπεί αυτή η «συνεργασία»; Να… βοηθηθούν για να γιορτάζουν μια στρατιωτική επιχείρηση. Τέτοιες «διευθετήσεις δεν προάγουν τη συνεργασία και δεν ρίχνουν γέφυρες συνεννόησης. Προσφέρουν πεδίο για περαιτέρω καλλιέργεια του μίσους. Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί να διευκολύνουν οι Τούρκοι εκδηλώσεις των Ελλήνων, στα κατεχόμενα, για το 1821, την ΕΟΚΑ, την Κυπριακή Δημοκρατία; Όχι βέβαια. Δεν είναι όλα «καλά παιδιά»!
