Η διόγκωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών στο 9,7% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022, έχει αναδείξει ξανά το συγκεκριμένο διαρθρωτικό πρόβλημα της οικονομίας με πολλούς θεσμικούς παράγοντες να ζητούν συνέχιση των μεταρρυθμίσεων για τη μόνιμη λύση του.
Τελευταίος, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος σε συνέντευξή του επεσήμανε άλλη μια φορά το πρόβλημα, τονίζοντας ότι η λύση του περνά μέσα από τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και της διατήρησης του υψηλού ρυθμού αύξησης των επενδύσεων. Ενδεικτικά, ο κ. Στουρνάρας, επεσήμανε δύο τομείς που μπορούν να συμβάλλουν στην υποκατάσταση μέρους των εισαγωγών, οι οποίες συντηρούν σε υψηλά επίπεδα το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών: Την πρωτογενή παραγωγή και τον τομέα της ενέργειας.
Σε ό,τι αφορά την πρωτογενή παραγωγή, τόνισε ότι θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα, να μειωθεί το έλλειμμα των ανεπεξέργαστων τροφίμων υποκαθιστώντας τις εισαγωγές, με αύξηση της εγχώριας παραγωγής. Στον τομέα της ενέργειας, βοήθεια στη μείωση του ελλείμματος, δεν θα δώσει μόνο η αλλαγή του ενεργειακού μίγματος με αύξηση του ποσοστού παραγωγής ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της χώρας, αλλά και η εξοικονόμηση ενέργειας. Έργα όπως η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, αλλά και η ηλεκτρική διασύνδεση όλων των νησιών, με τα εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας της ενδοχώρας, είναι επενδύσεις που γίνονται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Κλειδί οι επενδύσεις
Κλειδί για τη μόνιμη αντιμετώπιση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, είναι η συνέχιση της προσπάθειας για την αύξηση των επενδύσεων. Ο διοικητής της ΤτΕ θύμισε ότι κατά την 8ετία της οικονομικής κρίσης, οι επενδύσεις έπεσαν κάτω από το 10% του ΑΕΠ. Με την προσπάθεια των τελευταίων ετών, οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν φέτος στο 14% του ΑΕΠ. Ωστόσο, η Ελλάδα, θα συνεχίσει να βρίσκεται ακόμη πολύ χαμηλά σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ, όπου οι επενδύσεις κατά μέσο όρο, έφτασαν το 2022 το 23% του ΑΕΠ.
Μέσω των επενδύσεων, θα αυξηθεί η παραγωγικότητα της οικονομίας και θα παραχθούν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, τα οποία θα ισορροπήσουν κάποια στιγμή, τη διαφορά στην αξία εισαγωγών – εξαγωγών. Σημειώνεται ότι και μετά τη διετία 2021 – 2022 κατά την οποία οι εξαγωγές αυξήθηκαν με διψήφια ποσοστά, ο λόγος της αξίας εισαγωγών προς τις εξαγωγές παρέμεινε στο 1,5 προς 1.
Όλα αυτά, έχουν ως προαπαιτούμενο την ορθή και έγκαιρη αξιοποίηση των κονδυλίων ύψους άνω των 30 δισ. ευρώ τα οποία έχουν εξασφαλιστεί για την ώρα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τα 20,7 δισ., του νέου ΕΣΠΑ για την περίοδο 2021-2027.
Σήμα κινδύνου και από Κομισιόν
Προηγουμένως, τον κίνδυνο που εγκυμονεί η διεύρυνση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, είχε κρούσει, έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνέχεια των συμπερασμάτων των εκθέσεων που δημοσιεύτηκαν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Στην έκθεση, η Κομισιόν επισημαίνει ότι παρότι η κορύφωση του ελλείμματος για το 2022 οφείλεται στην αύξηση των τιμών της ενέργειας των τροφίμων και των πρώτων υλών που είχαμε το 2022, το ελληνικό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, παρότι θα αποκλιμακωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 9,7% το 2022, στο 7,3% για φέτος και στο 6,4% το 2024, θα παραμείνει από τα υψηλότερα εντός της ΕΕ.
Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, μαζί με το ύψος του χρέους αλλά και το υψηλό ακόμη ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, είναι οι τρεις ακραίες μακροοικονομικές ανισορροπίες, τις οποίες καταγράφει η Επιτροπή για την Ελλάδα. Τονίζεται μάλιστα, ότι παρά την αποκλιμάκωσή του μετά την καταγεγραμμένη μείωση των τιμών της ενέργειας, θα παραμείνει με διαφορά το μεγαλύτερο εντός της ΕΕ. Τούτο διότι το έλλειμμα δεν έχει συγκυριακά αλλά διαρθρωτικά χαρακτηριστικά τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα.