Η παραβίαση ακόμη μιας κόκκινης γραμμής-Το πλήγμα Ισραήλ στην Ιρανική πρεσβεία

Επιθέσεις εναντίον διπλωματικών αποστολών έχουν κατά καιρούς υπάρξει αρκετές ανά τον κόσμο: από τις πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις (έργο της Αλ Κάιντα) στις αμερικανικές πρεσβείες του Νταρεσαλάμ και του Ναϊρόμπι το 1998, μέχρι την επίθεση αυτοκτονίας στην πρεσβεία του Ισραήλ στο Μπουένος Άιρες το 1992, και από τις αλλεπάλληλες εφόδους ένοπλων αρμενικών οργανώσεων σε τουρκικές εγκαταστάσεις την δεκαετία του ’80, μέχρι την πολυήμερη ομηρία στην ιαπωνική πρεσβεία της Λίμα, μετά από εισβολή μελών της οργάνωσης Tupac Amaru τον Δεκέμβριο του 1996. Για να μη βάλουμε στον λογαριασμό διαδηλώσεις που παίρνουν βίαιη τροπή, με εκτόξευση βομβών μολότοφ, κατάληψη κτλ.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η επιθετική ενέργεια προέρχεται είτε από συγκεντρωμένο πλήθος είτε από κάποια εκτός νόμου οργάνωση (μερική εξαίρεση αποτελεί η ομηρία του προσωπικού της αμερικανικής πρεσβείας στην Τεχεράνη το 1979, όπου την πρωτοβουλία είχε και πάλι το πλήθος, που όμως έλαβε μετά τις ευλογίες του κράτους εν μέσω επαναστατικού αναβρασμού).

Μοναδική περίπτωση κατά την οποία κράτος στοχοποιεί ξένη διπλωματική αποστολή ήταν ο βομβαρδισμός το 1999 της κινεζικής πρεσβείας στο Βελιγράδι από τις αμερικανικές δυνάμεις που επιχειρούσαν κατά της Γιουγκοσλαβίας. Το πλήγμα αποδόθηκε σε λάθος και οι ΗΠΑ απολογήθηκαν δια στόματος Μπιλ Κλίντον. Όμως οι Κινέζοι ιθύνοντες συχνά επικαλούνται το γεγονός μέχρι τις μέρες μας, καταγγέλλοντας την αμερικανική πλευρά.

Όμως τη Δευτέρα είχαμε την πρώτη αναμφίβολα ηθελημένη (έστω και χωρίς ρητή ανάληψη ευθύνης) και μάλιστα πολύνεκρη επίθεση από κράτος εναντίον διπλωματικών εγκαταστάσεων άλλου κράτους σε έδαφος τρίτης χώρας. Η αεροπορική επιδρομή στο προάστιο Μεζέχ της Δαμασκού, όπου και οι περισσότερες ξένες αποστολές στη Συρία, εναντίον κτηρίου παρακείμενου στην πρεσβεία του Ιράν, το οποίο χρησιμοποιούνταν για προξενικό γραφείο και χώρος κατοικίας διπλωματών, είχε ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον τελευταίο απολογισμό, τον θάνατο οκτώ Ιρανών, δύο Σύρων και ενός Λιβανέζου.

Οι έξι πύραυλοι που εκτοξεύθηκαν από μαχητικά F-35 προκάλεσαν την πλήρη ισοπέδωση του κτηρίου, ενώ μεταξύ των νεκρών συμπεριλαμβάνεται ο Ιρανός στρατηγός των Φρουρών της Επανάστασης Ρεζά Ζαχεντί, υπεύθυνος για τη Συρία και τον Λίβανο, καθώς και ο αναπληρωτής του. Προηγούμενες πληροφορίες ότι κατά τη στιγμή της επίθεσης πραγματοποιούνταν στο προξενείο συνάντηση με υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία της (φιλο-ιρανικής) παλαιστινιακής οργάνωσης “Ισλαμική Τζιχάντ” δεν επιβεβαιώθηκαν.

Κλιμάκωση

Μολονότι είναι αλλεπάλληλες τα τελευταία χρόνια οι αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ στη Συρία, συχνά εναντίον στόχων του Ιράν και της λιβανικής οργάνωσης Χεζμπολλάχ που συμπολεμούν με το καθεστώς Άσαντ, η χθεσινή ενέργεια ξεπερνά μια διεθνή “κόκκινη γραμμή”. Οι διπλωματικές εγκαταστάσεις αποτελούν τυπικά έδαφος της εκπροσωπούμενης χώρας και χαίρουν ασυλίας, ακόμη και μεταξύ κρατών σε εμπόλεμη κατάσταση. Η επίθεση στο ιρανικό προξενείο συνιστά οιονεί κήρυξη πολέμου στην Ισλαμική Δημοκρατία.

Πρόκειται συνεπώς για μία κίνηση μεγάλης κλιμάκωσης της έντασης, σύμφωνη αφενός με την επιδίωξη του Ισραήλ να καταλύσει τους νόμους και τα έθιμα που ρυθμίζουν τις σχέσεις πολέμου και ειρήνης μεταξύ των κρατών (ή μάλλον να τεθεί το ίδιο υπεράνω αυτών) και αφετέρου με την προσπάθεια να μετατρέψει τη σύγκρουση που μαίνεται στην Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου σε ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο, που θα εκβιάσει και την άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ.

Η πολεμική προσπάθεια του Ισραήλ στη Γάζα δεν μπορεί να είναι πραγματικά επιτυχής, όπως και αν εξελιχθεί, όσο στο “βόρειο μέτωπο” επικρέμαται η απειλή της Χεζμπολλάχ, ενώ στους κόλπους της κυβέρνησης Νετανιάχου επικρατεί η άποψη ότι δεν έχει νόημα η αναμέτρηση με τα παρακλάδια του αυτοαποκαλούμενου “άξονα της αντίστασης”, δίχως επίθεση στον εγκέφαλό του που είναι η Ισλαμική Δημοκρατία.

Το Ιράν και οι σύμμαχες σε αυτό οργανώσεις αντιμετωπίζουν σοβαρό δίλημμα: δεν έχουν λόγους να εγκαταλείψουν τη λογική της “στρατηγικής υπομονής”, ήτοι της σχετικής αυτοσυγκράτησης και να απαντήσουν σπασμωδικά, πράττοντας ακριβώς αυτό που οι αντίπαλοί τους επιθυμούν, αλλά και δεν μπορούν να μείνουν αδρανείς, χωρίς να αποκαταστήσουν κάποια αποτροπή απέναντι στο Ισραήλ.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, το έχει η κυβέρνηση Μπάιντεν, στον βαθμό που ο Νετανιάχου ξεδιπλώνει ερήμην της σχεδιασμούς που την εμπλέκουν (και δεν συμβαδίζουν απαραίτητα με τα αμερικανικά συμφέροντα). Ήδη διακυβεύεται η ηρεμία που είχε εξασφαλισθεί τον τελευταίο ενάμιση μήνα στη Συρία και το Ιράκ, όπου με υπόγεια συνεννόηση ΗΠΑ και Ιράν είχαν τερματισθεί οι επιθέσεις σιιτικών πολιτοφυλακών εναντίον των εκεί αμερικανικών δυνάμεων.

Μάλιστα η ταπείνωση της Ουάσιγκτον επιδεινώνεται από το γεγονός ότι την ίδια μέρα ισραηλινές δυνάμεις φόνευσαν επτά στελέχη της μη κυβερνητικής οργάνωσης World Central Kitchen από την Πολωνία, την Αυστραλία και την Ιρλανδία, ενώ είχαν ολοκληρώσει τη διανομή τροφίμων στη βάση ακριβώς της πρότασης Μπάιντεν για λειτουργία ανθρωπιστικού λιμενοβραχίονα στη Γάζα.