Για 13η χρονιά (2012-2024) οι χαμηλόμισθοι του ιδιωτικού τομέα στερούνται το επίδομα γάμου-τέκνων
Από 2 έως 4 μισθοί οι απώλειες κατ’έτος
Να χορηγηθεί άμεσα και αναδρομικά η οικογενειακή παροχή στους αμειβόμενους με κατώτατο μισθό
Μια απαράδεκτη και αντίθετη στο Σύνταγμα κατάσταση σε βάρος των εργαζομένων με τέκνα στον ιδιωτικό τομέα διαιωνίζεται από το 2012 μέχρι και σήμερα, με συνέπεια εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι γονείς, κυρίως οι αμειβόμενοι με κατώτατο μισθό, να έχουν μεγάλες απώλειες στα εισοδήματά τους.
Η θεσμική αυτή ανισότητα σε βάρος των χαμηλόμισθων του ιδιωτικού τομέα επιτάθηκε μετά και την τελευταία νομοθετική πρωτοβουλία τής σημερινής κυβέρνησης για σημαντική αύξηση της οικογενειακής παροχής στους δημοσίους υπαλλήλους που έχουν τέκνα και αριθμούν πάνω από το 50% του συνόλου (άρθρο 21 ν. 5045/2023).
Αντίθετα, η οικογενειακή παροχή στον ιδιωτικό τομέα, για τους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό, έχει καταργηθεί από το 2012 και δεν χορηγείται μέχρι και σήμερα. Σημειωτέον ότι στην πρόσφατη υπ’αριθ. 25058/29-3-2024 (ΦΕΚ Β 1974) απόφαση της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, με την οποία καθορίστηκε το νέο ύψος του κατώτατου μισθού-ημερομισθίου από 1-4-2024, κατ’εξουσιοδότηση του άρθρου 26 του ν. 5085/2024 (ΦΕΚ Α 203), ουδεμία αναφορά γίνεται στην οικογενειακή παροχή των αμειβομένων με τον νέο νομοθετημένο κατώτατο μισθό.
Συγκεκριμένα η ανωτέρω ΥΑ αναφέρει: «… αποφασίζουμε: Τον καθορισμό, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 103 του ν. 4172/2013 (Α’ 167), του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση, ως εξής: α) Για τους υπαλλήλους ο κατώτατος μισθός ορίζεται στα οκτακόσια τριάντα ευρώ (830,00 €). β) Για τους εργατοτεχνίτες το κατώτατο ημερομίσθιο ορίζεται σε τριάντα επτά ευρώ και επτά λεπτά (37,07 €). Η απόφαση αυτή ισχύει από 1 Απριλίου 2024.».
Ι.Χωρίς οικογενειακή παροχή εργάτες-υπάλληλοι του ιδιωτικού τομέα για την περίοδο 2012-2024!
Με τον ν. 4093/2012 (ΦΕΚ Α 222), βασικό εφαρμοστικό νόμο που υλοποίησε τις δεσμεύσεις τού β’ Μνημονίου (ν. 4046/2012), όλα τα επιδόματα επί του κατώτατου μισθού καταργήθηκαν ενώ το επίδομα προϋπηρεσίας (τριετίες-πολυετίες), που παρέμεινε, «πάγωσε» μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω του 10%!
Η συγκεκριμένη διάταξη του ν. 4093/2012 (υποπαρ. ΙΑ.11 παρ.1), που ισχύει δυστυχώς ακόμη και σήμερα, ρητά αναφέρει στο εδάφιο (ε) ότι «Πέραν της μηνιαίας τακτικής προσαύξησης λόγω προϋπηρεσίας, καμία άλλη προσαύξηση δεν περιλαμβάνει στον νομοθετικώς καθορισμένο κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο» και στο εδάφιο (στ) ότι «Έως ότου η ανεργία διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10% αναστέλλεται η προσαύξηση του νομοθετικώς καθορισμένου νόμιμου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου για προϋπηρεσία που συμπληρώνεται μετά την 14-2-2012».
Ο «γυμνός» χωρίς επιδόματα, νομοθετημένος κατώτατος μισθός («single minimum wage system») εξυπηρετούσε τη βασική αρχή του β’ Μνημονίου (4046/2012, ΦΕΚ Α 28) για τη «βουλγαροποίηση» των ελληνικών μισθών και την προϊούσα απόκλισή τους από τους μισθούς τής ευρωζώνης.
Η ρήτρα βουλγαροποίησης» που συμφωνήθηκε με το β’ Μνημόνιο (ΦΕΚ Α 28, σελ. 713) ανέφερε ότι: «Τα μέτρα αυτά θα δώσουν τη δυνατότητα μείωσης της απόκλισης στο επίπεδο του κατώτατου μισθού σε σχέση με τους ανταγωνιστές μας (Πορτογαλία, Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη). Αναμένουμε ότι το μέτρο αυτό θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της υψηλής ανεργίας των νέων, την απασχόληση των ατόμων στα περιθώρια της αγοράς εργασίας και θα ενθαρρύνει την αλλαγή από τον ανεπίσημο στον επίσημο τομέα εργασίας. (…) Αυτό θα ευθυγραμμίσει το πλαίσιο του κατώτατου μισθού της Ελλάδας με αυτό συγκρίσιμων κρατών και θα του επιτρέψει να εκπληρώσει τη βασική του λειτουργία, δηλαδή της διασφάλισης ενός ενιαίου δικτύου ασφαλείας για όλους τους υπαλλήλους».
Εξάλλου, ενώ η σημερινή κυβέρνηση «ξεπάγωσε» τις τριετίες (όπως η ίδια υποστηρίζει) από 1-1-2024 (βλ. πλήρη ανάλυσή μας στην «Εφημερίδα των Συνταξιούχων 60+» με τίτλο «Η αλήθεια για τις τριετίες», φύλλο 90) με τη διάταξη του άρθρου 33 του ν. 5053/2023 (ΦΕΚ Α 58), ουδέν αποφάσισε για την επαναχορήγηση («ξεπάγωμα») των οικογενειακών επιδομάτων στον ιδιωτικό τομέα τόσο για την περίοδο από 2012 έως σήμερα (2024), όσο και για το μέλλον. Το γεγονός ότι η κυβέρνηση με τον ν. 5053/2023 (άρθρο 33) «ξεπάγωσε» τις τριετίες και όχι τα οικογενειακά επιδόματα, σημαίνει ότι η κατάργησή τους στον ιδιωτικό τομέα και για την προϋπηρεσία από το 2012 και μετά, είναι οριστική.
Αυτό επιβεβαιώθηκε άλλωστε και από το γεγονός ότι στην ανωτέρω πρόσφατη ΥΑ, ουδέν απολύτως αναγράφεται για τη χορήγηση της οικογενειακής παροχής στους αμειβόμενους με τον νέο κατώτατο μισθό-ημερομίσθιο, όπως προαναφέραμε.
ΙΙ.Μεγάλες οι απώλειες σε μισθούς κατά την περίοδο 2012-2024. Από 2 έως 4 μισθούς χάνουν ετησίως οι μισθωτοί από τη μη καταβολή τής οικογενειακής παροχής
Μεγάλες είναι οι απώλειες των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, ιδιαίτερα αυτών που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, για την περίοδο 2012-2024 λόγω της απαγόρευσης χορήγησης του οικογενειακού επιδόματος (10% του κατώτατου μισθού) από τον ν. 4093/2012.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη μας, οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα που αμείβονται με ημερομίσθιο χάνουν από 2 έως 4 μισθούς ετησίως!! Οι απώλειες των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα για την περίοδο από το 2012 μέχρι και τον Μάρτιο 2024 λόγω της απαγόρευσης χορήγησης του οικογενειακού επιδόματος (10% του κατώτατου μισθού) από τον ν. 4093/2012, υπολογίζονται και καταγράφονται ενδεικτικά στον παρακάτω πίνακα:
Χρονικό διάστημα Ποσά
Από 1/1/2012 μέχρι 31/12/2019, ήτοι 99 μισθοί (1 μισθός για το 2012 και 14 για καθένα από τα επόμενα έτη) (58,60 € Χ 99) 5.801,40
Από 1/1/2020 μέχρι 31/12/2021, ήτοι 28 μισθοί (2 έτη Χ 14) (65 € Χ 28) 1.820
Από 1/1/2022 μέχρι 30/4/2022, ήτοι 4 μισθοί (66,3 € Χ 4) 265,20
Από 1/5/2022 μέχρι 31/3/2023, ήτοι 13 μισθοί (10 για το 2022 και 3 για το 2023) (71,30 € Χ 13) 926,90
Από 1/4/2023 μέχρι 31/3/2024, ήτοι 14 μισθοί (11 για το 2023 και 3 για το 2023) (78 € Χ 14) 1.092
ΣΥΝΟΛΟ ΕΤΩΝ 2012-31/3/2024 9.905,50 ευρώ
Αντιθέτως, με τον ν. 5045/2023 (ΦΕΚ Α 136) με τίτλο «Ενίσχυση του εισοδήματος των μισθωτών, των νέων, της οικογένειας και της εργασίας. Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις» αυξήθηκαν οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων από 1-1-2024, καθώς και τα ήδη καταβαλλόμενα οικογενειακά επιδόματα (γάμου και τέκνων) των δημοσίων υπαλλήλων μέχρι και 40%.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 21 τροποποιείται η παρ.1 του άρθρου 15 του ν. 4354/2015 και η προτεινόμενη διάταξη με τίτλο «Οικογενειακή παροχή» έχει ως εξής: «1. Για την ενίσχυση της οικογένειας των υπαλλήλων, που εμπίπτουν στις διατάξεις του παρόντος νόμου, χορηγείται μηνιαία οικογενειακή παροχή, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση των υπαλλήλων, ως εξής: Για υπάλληλο με τέκνα ανήλικα ή ανίκανα σωματικά ή πνευματικά για άσκηση βιοποριστικού επαγγέλματος με ποσοστό αναπηρίας πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον, η παροχή ορίζεται σε εβδομήντα (70) ευρώ για ένα (1) τέκνο, σε εκατόν είκοσι (120) ευρώ συνολικά για δύο (2) τέκνα, σε εκατόν εβδομήντα (170) ευρώ συνολικά για τρία (3) τέκνα, σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ συνολικά για τέσσερα (4) τέκνα και προσαυξάνεται κατά εβδομήντα (70) ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο. Η κατά τα ανωτέρω παροχή χορηγείται για τέκνα φυσικά, θετά ή αναγνωρισθέντα, εφόσον είναι άγαμα και δεν υπερβαίνουν το 18ο έτος της ηλικίας τους ή το 19ο έτος, εφόσον φοιτούν στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.».
Έτσι η οικογενειακή παροχή (επίδομα τέκνων) διαμορφώθηκε από 1-1-2024 για όλους τους μισθωτούς του δημόσιου τομέα που δικαιούνται οικογενειακής παροχής (334.000 ή 50,3% του συνόλου των δημοσίων υπαλλήλων) ως εξής:
Αριθμός τέκνων Οικογ. παροχή 2023 Οικογ. παροχή 2024
1 50 € 70 €
2 70 € 120 €
3 120 € 170 €
4 170 € 220 €
Για κάθε τέκνο από 5 και πάνω 70 € επιπλέον
ΙΙΙ.Κατώτατος μισθός-«πάγωμα» οικογενειακών επιδομάτων: Μηχανισμοί εσωτερικής υποτίμησης!
Με την υπ’αριθ. 6/28-2-2012 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ, ΦΕΚ Α 38), κατ’εφαρμογή του β’ Μνημονίου (ν. 4046/2012, άρθρο 1 παρ. 6 και υποπαρ. ΙΑ.11), ο νόμιμος κατώτατος μισθός και το ημερομίσθιο, όπως είχαν καθοριστεί με την ΕΓΣΣΕ της 15-7-2010, μειώθηκαν.
Πιο συγκεκριμένα, ο μηνιαίος μισθός κατέπεσε από 751 ευρώ μεικτά στα 586 ευρώ μεικτά (κατώτατος) για τους εργαζομένους άνω των 25 ετών (μείωση 22%) και στα 510 ευρώ μεικτά (μείωση 32%) για τους εργαζομένους κάτω των 25 ετών («υποκατώτατος»), με αντίστοιχα κατώτατα ημερομίσθια ύψους 26,18 και 22,83 ευρώ.
Με τον ν. 4093/2012 (ΦΕΚ Α 222), βασικό εφαρμοστικό νόμο που υλοποίησε τις δεσμεύσεις τού β’ Μνημονίου (ν. 4046/2012, ΦΕΚ Α 28) και ο κατώτατος μισθός -και επίσημα πλέον- από 751 ευρώ (μεικτά) έπεσε για τους εργατοϋπαλλήλους άνω των 25 ετών στα 586,08 ευρώ (μεικτά), για δε τους κάτω των 25 ετών στα 510,95 ευρώ (μεικτά). Για τους εργατοϋπαλλήλους άνω των 25 ετών που αμείβονταν με ημερομίσθιο, όπως προαναφέρθηκε, ορίστηκε σε 26,18 ευρώ, για δε τους κάτω των 25 ετών σε 22,83 ευρώ.
Με τον ίδιο νόμο, όλα τα επιδόματα επί του κατώτατου μισθού καταργήθηκαν, όπως προαναφέρθηκε, ενώ το επίδομα προϋπηρεσίας (τριετίες-πολυετίες) που παρέμεινε, «πάγωσε» μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω του 10%!
Εξάλλου, με τον ν. 4152/2013 (υποπαρ. ΙΔ.2 σελ. 1619, ΦΕΚ Α 107) καθορίστηκε χαμηλότερος κατώτατος και νέος «υποκατώτατος» μισθός για τους λεγόμενους «ωφελούμενους εργαζόμενους» των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ το ποσό των 490 και 427 ευρώ μεικτά (για τους άνω και κάτω των 25 ετών), με αντίστοιχα κατώτατα ημερομίσθια ύψους 19,16 και 17,1 ευρώ.
Ειδικότερα η παραπάνω ρύθμιση όρισε ότι: «Οι καθαρές αμοιβές ορίζονται κατά παρέκκλιση της ισχύουσας νομοθεσίας σε 19,6 ευρώ ημερησίως και όχι μεγαλύτερες από 490 ευρώ μηνιαίως για ωφελούμενους ηλικίας 25 ετών και άνω και σε 17,1 ευρώ ημερησίως και όχι πάνω από 427 ευρώ μηνιαίως για ωφελούμενους ηλικίας κάτω των 25 ετών».
ΙV.Χορήγηση οικογενειακών επιδομάτων, άμεσα και αναδρομικά!
Από τους ανωτέρω πίνακες, γίνεται κατανοητό πως το ύψος των απωλειών για εργάτες-υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα, που είναι γονείς, είναι πολύ μεγάλο. Έτσι, καθίσταται άμεση ανάγκη να χορηγηθεί η οικογενειακή παροχή σε όλους τους εργαζόμενους που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και στερούνται της οικογενειακής παροχής ήδη για πολλά χρόνια, καθώς και σε όσους άλλους δεν καταβάλλεται λόγω του ότι δεν προβλέπεται από ατομικές ή συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Γι’αυτό επιβάλλεται να χορηγηθεί η οικογενειακή παροχή σε όλους τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, άμεσα και αναδρομικά.
Η ανισότητα αυτή μεταξύ υπαλλήλων στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, που δεν είναι συμβατή με το Σύνταγμα και τους διεθνείς κανόνες, πρέπει άμεσα να αρθεί. Η λεηλασία τού εισοδήματος φτωχών ανθρώπων «του μεροκάματου» δεν έχει καμιά απολύτως νομική και ηθική δικαιολογία. Όπως δεν έχει κανένα λογικό έρεισμα σήμερα, εν έτει 2024, και η συνέχιση τής εφαρμογής τού σκληρού μνημονιακού ν. 4093/2012! Η ισότητα στις παροχές εξ εργασίας σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα είναι συνταγματική αναγκαιότητα και η μη εφαρμογή της δεν συνάδει με σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος.
Άλλωστε, στη χώρα μας η κατάρρευση των γεννήσεων κατά την περίοδο 2010-2023 και η έκρηξη του δημογραφικού προβλήματος (βλ. το βιβλίο μας «Αγορά εργασίας και συντάξεις. Η χρονοβόμβα τού Δημογραφικού», Εκδόσεις 60+) απαιτούν γενναία στήριξη των χαμηλόμισθων ιδιαίτερα στρωμάτων τού πληθυσμού για την ενίσχυση του εισοδήματος των ιδίων και την ενθάρρυνσή τους στη δημιουργία οικογένειας.
Αλέξης Π. Μητρόπουλος
Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ
Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://enypekk.gr/2024/04/21/alexis-mitropoulos-kathigitis-proedros-enypekk-choris-oikogeneiako-epidoma-o-neos-katotatos-misthos
Απαγορεύεται η οποιαδήποτε αναδημοσίευση, χωρίς την άδεια του εκδότη και οπωσδήποτε χωρίς την αναφορά της πηγής προέλευσης του περιεχομένου.
