Ακινητοποιημένα σε τουρκικά ύδατα βρίσκονται πολλά δεξαμενόπλοια πετρελαίου, μετά τη θέσπιση από τις δυτικές δυνάμεις ενός “ανώτατου ορίου τιμών” με στόχο το ρωσικό πετρέλαιο, καθώς οι αρχές της Άγκυρας απαίτησαν από τους ασφαλιστές να υποσχεθούν ότι κάθε πλοίο που πλέει στα Στενά της θα είναι πλήρως καλυμμένο.
Βάσει των κυρώσεων της ΕΕ που τέθηκαν σε ισχύ τη Δευτέρα, 5 Δεκεμβρίου 2022, τα δεξαμενόπλοια που φορτώνουν ρωσικό αργό πετρέλαιο αποκλείονται από την πρόσβαση σε δυτικές θαλάσσιες ασφαλίσεις, εκτός εάν το πετρέλαιο πωλείται κάτω από το ανώτατο όριο τιμών της G7, που είναι 60 δολάρια το βαρέλι.
Το ανώτατο όριο θεσπίστηκε για να διατηρηθεί η ροή του πετρελαίου, ενώ παράλληλα περιορίζονται τα έσοδα της Μόσχας.
Τέσσερα στελέχη της πετρελαϊκής βιομηχανίας δήλωσαν ότι η Τουρκία απαίτησε νέες αποδείξεις ασφάλισης υπό το πρίσμα του ανώτατου ορίου τιμών, αλλά το τουρκικό υπουργείο Μεταφορών δεν επιβεβαίωσε τους ισχυρισμούς.
Από τη μεριά της, η Ρωσία έχει ορκιστεί να συνεχίσει να εξάγει το πετρέλαιό της ακόμη και αν αποκοπεί από τις δυτικές αγορές ασφάλισης.
Επίσης, έχει δηλώσει ότι δεν θα συναλλάσσεται με καμία χώρα που τηρεί το ανώτατο όριο.
Άγκυρα σε Βόσπορο και Δαρδανέλια
Περίπου 19 δεξαμενόπλοια αργού πετρελαίου περίμεναν να διασχίσουν τα τουρκικά ύδατα τη Δευτέρα, σύμφωνα με ναυλομεσίτες, εμπόρους πετρελαίου και υπηρεσίες δορυφορικού εντοπισμού.
Τα πλοία είχαν ρίξει άγκυρα κοντά στον Βόσπορο και τα Δαρδανέλια, τα δύο στενά που συνδέουν τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας της Ρωσίας με τις διεθνείς αγορές.
Το πρώτο δεξαμενόπλοιο έφτασε στις 29 Νοεμβρίου και περιμένει εδώ και έξι ημέρες, σύμφωνα με έναν ναυλομεσίτη που μίλησε στα διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Τα δεξαμενόπλοια που περιμένουν στα τουρκικά ύδατα και γύρω από αυτά είναι το πρώτο σημάδι ότι το ανώτατο όριο τιμών θα μπορούσε να διαταράξει τις παγκόσμιες ροές πετρελαίου πέρα από τις εξαγωγές της Ρωσίας.
Μεγάλο μέρος του πετρελαίου στα πλοία στα ανοικτά της Τουρκίας είναι προέλευσης Καζακστάν, σύμφωνα με τους ναυλομεσίτες και το TankerTrackers.com, που παρακολουθούν τις παγκόσμιες μεταφορές πετρελαίου.
Το πετρέλαιο του Καζακστάν φτάνει στα ρωσικά λιμάνια μέσω αγωγού και δεν αποτελεί στόχο των δυτικών κυρώσεων.
Οι μεθοδεύσεις της Άγκυρας
Η Άγκυρα ζήτησε από όλα τα δεξαμενόπλοια αργού πετρελαίου που διέρχονται από τα τουρκικά Στενά να προσκομίσουν επιστολές από τους παρόχους προστασίας και αποζημίωσης, γνωστούς ως P&I Clubs, που επιβεβαιώνουν ότι η ασφαλιστική κάλυψη θα παραμείνει σε ισχύ για την κάλυψη περιστατικών όπως διαρροές πετρελαίου και συγκρούσεις.
Ωστόσο, ο Διεθνής Όμιλος P&I Clubs, ο οποίος εκπροσωπεί 13 αμοιβαίους ασφαλιστές που παρέχουν κάλυψη ευθύνης στο 90% περίπου της παγκόσμιας ναυτιλίας, δήλωσε τη Δευτέρα ότι το τουρκικό αίτημα “υπερβαίνει κατά πολύ” τις γενικές πληροφορίες που συνήθως απαιτούνται.
Δεν ήταν δυνατόν οι πάροχοι P&I να εγγυηθούν την κάλυψη ακόμη και σε περίπτωση παραβίασης των κυρώσεων, ανέφερε ο όμιλος.
Ο Nick Shaw, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου, δήλωσε στους Financial Times ότι βρισκόταν σε “συνεχείς εποικοδομητικές συζητήσεις με τις αρμόδιες αρχές για να προσπαθήσει να επιλύσει την κατάσταση”.
Ένας αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών δήλωσε ότι οι ΗΠΑ “γνωρίζουν πώς η νέα πολιτική της κυβέρνησης της Τουρκίας θα μπορούσε να περιπλέξει την κίνηση των πλοίων μέσω των τουρκικών στενών” και, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, “έθεσαν αυτές τις ανησυχίες σε πρόσφατες επαφές με Τούρκους αξιωματούχους”.
Ο σκιώδης στόλος
Η Ρωσία έχει συγκεντρώσει ένα λεγόμενο “σκιώδη στόλο” από περισσότερα από 100 δεξαμενόπλοια για να προσπαθήσει να παρακάμψει τους δυτικούς περιορισμούς στις εξαγωγές πετρελαίου της, τα οποία μπορούν να λειτουργούν είτε χωρίς ασφάλιση είτε από παρόχους εκτός της Δύσης.
Ένας συμμετέχων της πετρελαϊκής βιομηχανίας δήλωσε ότι οι ρωσικές ασφαλιστικές εταιρείες έχουν παράσχει επιβεβαιωτικές επιστολές στις τουρκικές αρχές προκειμένου να εξασφαλίσουν τη διέλευση από τα τουρκικά ύδατα.
Οι φορτωτές με ασφάλιση από δυτικούς παρόχους ήταν αυτοί που καθυστερούσαν, πρόσθεσε το άτομο.
Τα δεξαμενόπλοια που μετέφεραν διυλισμένα προϊόντα, όπως βενζίνη και ντίζελ και όχι αργό πετρέλαιο, πέρασαν επίσης από τις τουρκικές αρχές, καθώς οι κυρώσεις της ΕΕ για αυτά τα καύσιμα δεν θα τεθούν σε ισχύ πριν από τον Φεβρουάριο.