Χρηματική ικανοποίηση εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου ύψους 200.000 ευρώ για την αποκατάσταση της ισότητας στα δημόσια βάρη, η οποία διαταράχθηκε με την υπέρμετρη βλάβη που υπέστη η υγεία της θυγατέρας της εκκαλούσας-εφεσίβλητης από την αποτυχία για πλήρη ανοσοποίηση της δεύτερης δόσης εμβολίου, η διενέργεια του οποίου προβλέπεται ως υποχρεωτική προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος, επιβλήθηκε με απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών (ΤρΔΕφΑθ 1390/2022).
Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, ο υποχρεωτικός εμβολιασμός ανηλίκων με το επίμαχο εμβόλιο, κατά τα οικεία επιστημονικά δεδομένα, αποβλέπει στην προστασία της δημόσιας υγείας, ήτοι στην εξυπηρέτηση σκοπού υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος, συνιστάμενου στην προστασία από ανεξέλεγκτη εκδήλωση της νόσου ιλαράς και των επικίνδυνων για τη ζωή επιπλοκών της και παρουσιάζει στατιστικά, εξαιρετικά περιορισμένη πιθανότητα παρενεργειών.
Κατά συνέπεια, δεν αντίκειται στο άρθρο 5 παρ.5 του Συντάγματος, αφού αποτελεί θεμιτό περιορισμό του ατομικού δικαιώματος στην υγεία, χάριν προστασίας της δημόσιας υγείας, η οποία αποτελεί ευθεία υποχρέωση του Κράτους με τη λήψη θετικών μέτρων για την προστασία της (άρθρο 21 παρ. 3 Συντάγματος).
Επομένως, κατ’ άρθρο 4 παρ.5 του Συντάγματος, στη περίπτωση ζημίας, η οποία προήλθε από νόμιμη πράξη των οργάνων του Δημοσίου, όπως παρενέργειες εμβολιασμού έστω σπάνιες αλλά πιθανές και ενδεχόμενες, η οποία όμως ζημία (ασθένεια, θάνατος) υπερβαίνει τα όρια της θυσίας, στην οποία είναι ανεκτό από την έννομη τάξη να υποβάλλονται οι πολίτες χάριν του δημοσίου συμφέροντος, το Δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, για την αποκατάσταση της ισότητας των πολιτών στα δημόσια βάρη.
Η απόφαση
Εν προκειμένω, το δικαστήριο έκρινε ότι, δεδομένου ότι δεν προέκυψε ότι η θυγατέρα της εκκαλούσας-εφεσίβλητης είχε νοσήσει κατά φυσικό τρόπο από ιλαρά πριν από την πραγματοποίηση της δεύτερης δόσης του τριδύναμου εμβολίου ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς «MMR-II», όταν ο οργανισμός της δεν είχε ανοσοποιηθεί πλήρως αλλά κατά ποσοστό 95% (σύμφωνα με τις σχετικές πληροφορίες του Ε.Ο.Φ., η ανοσοποίηση επιτυγχάνεται κατά ποσοστό 95% με εφάπαξ δόση (κεφάλαιο 5) και, για το λόγο αυτό, συνιστάται δεύτερη δόση του ίδιου εμβολίου ή μονοδύναμου εμβολίου ιλαράς (κεφάλαιο 4.1.), με συνέπεια όταν ο οργανισμός της εκτέθηκε στον ιό της ιλαράς, νόσησε από υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα, ως επιπλοκή του κεντρικού νευρικού συστήματος προερχόμενη από ιλαρά.
Η εμφάνιση υποξείας σκληρυντικής πανεγκεφαλίτιδας αποτελεί σπάνια αλλά ενδεχόμενη ανεπιθύμητη παρενέργεια του ανωτέρω εμβολίου, η οποία αναφέρεται ως υπαρκτή, σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες του Ε.Ο.Φ.
Ως εκ τούτου, ο εμβολιασμός της ανήλικης με τη δεύτερη δόση του εμβολίου, κρίθηκε ότι τελούσε σε αιτιώδη συνάφεια με την επελθούσα βλάβη στην υγεία της, εφόσον η αποτυχία του εμβολίου να επιφέρει την πλήρη ανοσοποίηση αυτής έναντι του ιού της ιλαράς επέτρεψε στον ιό να την προσβάλει και να εκδηλώσει τις ζημιογόνες παρενέργειες στο κεντρικό νευρικό της σύστημα.
Η δε βλάβη που επήλθε στην υγεία της ανήλικης είναι υπέρμετρη, αφού προβλέπεται σε ποσοστό μίας περίπτωσης ανά 1.000.000 χορηγηθεισών δόσεων εμβολίων, και ο μη αναστρέψιμος χαρακτήρας της υπερβαίνει τα όρια της θυσίας, στην οποία είναι ανεκτό, από την έννομη τάξη, να υποβάλλονται οι πολίτες χάριν του δημοσίου συμφέροντος.
Επομένως, το Ελληνικό Δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, κατ’ άρθρο 4 παρ. 5 του Σ., ως χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ισότητας στα δημόσια βάρη, η οποία διαταράχθηκε με την ως άνω υπέρμετρη βλάβη που υπέστη η υγεία της θυγατέρας της εκκαλούσας-εφεσίβλητης από την αποτυχία, για πλήρη ανοσοποίηση, της δεύτερης δόσης του επίμαχου εμβολίου, η διενέργεια του οποίου προβλέπεται ως υποχρεωτική προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος, κατά την ορθή κρίση της εκκαλούμενης απόφασης.
Το ύψος της χρηματικής ικανοποίησης της ηθικής βλάβης προσδιορίστηκε στο ποσό των 200.000 ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής.