“Θυσία” για την κατεπείγουσα απορρόφηση της χρηµατοδότησης για την εξόφληση των “φεσιών” του Δηµοσίου προς τους συνταξιούχους έχουν γίνει τα εφάπαξ του ιδιωτικού τοµέα. Και αυτό γιατί το υπουργείο Εργασίας, αφού καθυστέρησε τραγικά πέρσι στην καταβολή νέων συντάξεων και εφάπαξ, έχει αποφασίσει να δώσει προτεραιότητα στην απονοµή των υψηλών εφάπαξ του Δηµοσίου και προπαντός των πρώην ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΣΕ, ΕΡΤ) και όχι στην απονοµή των χαµηλών εφάπαξ του ιδιωτικού τοµέα, σύµφωνα µε ασφαλείς πληροφορίες του “Κεφαλαίου”.
Καταβάλλοντας υψηλότερα εφάπαξ –κατ’ εντολή του υπ. Εργασίας–, το Ενιαίο Ταµείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) δείχνει ότι καταβάλλει υψηλότερα ποσά σε σχέση µε εκείνα τα οποία θα εµφανιζόταν ότι καταβάλλει σε περίπτωση που εξοφλούσε χαµηλά εφάπαξ.
Έτσι, το ΕΤΕΑΕΠ εµφανίζει υψηλό βαθµό απορρόφησης της ειδικής χρηµατοδότησης του κράτους για την εξόφληση των ληξιπροθέσµων οφειλών του προς τους ασφαλισµένους του, οι οποίοι έχουν “βγει” στη σύνταξη και περιµένουν έως και τέσσερα χρόνια για να λάβουν το εφάπαξ.
Αντίθετα, αν το ίδιο ταµείο κατέβαλλε τα χαµηλά εφάπαξ του ιδιωτικού τοµέα, τότε θα εµφάνιζε χαµηλό βαθµό απορρόφησης της ειδικής χρηµατοδότησης. Με αυτόν τον τρόπο, όµως, το υπουργείο Εργασίας αδικεί χιλιάδες συνταξιούχους του ιδιωτικού τοµέα, τσαλαπατώντας τις διακηρύξεις του περί “ενιαίων κανόνων” στο ασφαλιστικό.
Τεράστια ψαλίδα στην αναμονή
Η άνιση αυτή µεταχείριση µεταξύ συνταξιούχων του Δηµοσίου από τη µια µεριά και του ιδιωτικού τοµέα από την άλλη φαίνεται, µεταξύ άλλων, και στους χρόνους αναµονής των εφάπαξ.
Σύµφωνα µε στοιχεία του ίδιου του κλάδου εφάπαξ του ΕΤΕΑΕΠ, αυτή την περίοδο εξετάζονται αιτήσεις για τα εφάπαξ συνταξιούχων των υπουργείων (κατά µέσο όρο 23.000 ευρώ) µε ηµεροµηνία παραλαβής τον Μάρτιο του 2016, αιτήσεις για εφάπαξ συνταξιούχων Νοµικών Προσώπων Δηµοσίου Δικαίου µε παραλαβή τον Ιούλιο του 2017 και αιτήσεις για εφάπαξ πρώην εργαζοµένων στη ΔΕΗ (κατάµέσο όρο 40.000 ευρώ) οι οποίες έχουν ηµεροµηνία παραλαβής τον Δεκέµβριο του 2015.
Με άλλα λόγια, ο χρόνος αναµονής για τα εφάπαξ στο στενό Δηµόσιο, τα Νοµικά Πρόσωπα Δηµοσίου Δικαίου και τις πρώην ΔΕΚΟ δεν ξεπερνά –σύµφωνα µε τις πιο ακραίες περιπτώσεις– τους 22 µήνες.
Την ίδια στιγµή, η αναµονή για τα εφάπαξ του ιδιωτικού τοµέα φτάνει ακόµα και τους 36 µήνες. Για παράδειγµα, κατά την τρέχουσα περίοδο εξετάζονται οι αιτήσεις για εφάπαξ των συνταξιούχων δικηγόρων και γιατρών µε ηµεροµηνία παραλαβής τον Ιανουάριο του 2016, οι αιτήσεις των συνταξιούχων ξενοδοχοϋπαλλήλων µε παραλαβή τον Ιούλιο του 2014. Επίσης, εξετάζονται οι αιτήσεις των συνταξιούχων συµβολαιογράφων µε ηµεροµηνία παραλαβής τον Ιούλιο του 2014.
Γιατί υπάρχει πίεση
Η γιγάντια πίεση για την εξόφληση των ληξιπρόθεσµων οφειλών προς τους συνταξιούχους στις πλάτες του ΕΤΕΑΕΠ προέρχεται από τη δέσµευση της κυβέρνησης να “κλείσει” αυτή την εκκρεµότητα µε βάση συγκεκριµένο χρονοδιάγραµµα, µε τελικό ορόσηµο το τέλος του προσεχούς Ιουνίου.
Η δέσµευση υλοποίησης αυτής της µνηµονιακής δράσης έχει οδηγήσει στο να δίδονται λίγα και υψηλά εφάπαξ αντί για πολλά και χαµηλά. Με άλλα λόγια, όµως, η κυβέρνηση, για χάρη της τήρηση της µνηµονιακής δέσµευσης, αδικεί κατάφωρα τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τοµέα.
Κι αυτό, γιατί αυξάνει τον χρόνο αναµονής για τη λήψη της συγκεκριµένης ασφαλιστικής παροχής την οποία δικαιούνται.
Το µόνο που “σώζει” προς το παρόν το ΕΤΕΑΕΠ είναι ότι έχουν µειωθεί δραστικά, κατά τους τελευταίους µήνες, οι αιτήσεις για νέες συντάξεις και έτσι για νέα εφάπαξ.
Πώς φτάσαµε στο σηµερινό αδιέξοδο
Η κυβερνητική επιλογή αυτή δεν ήταν “αναπόφευκτη”, καθώς η εναλλακτική θα ήταν να εµφανιστεί χαµηλός βαθµός απορρόφησης της ειδικής χρηµατοδότησης (δίδοντας πολλά αλλά χαµηλά εφάπαξ) και, έτσι, να τεθεί σε κίνδυνο η τήρηση της µνηµονιακής δέσµευσης, µαζί και η καταβολή όσο το δυνατόν περισσότερων εφάπαξ.
Η σηµερινή κατάσταση αδικίας σε βάρος των εφάπαξ του ιδιωτικού τοµέα οφείλεται πρωταρχικά στο γεγονός ότι η ίδια η κυβέρνηση επέδειξε µεγάλη χρονική καθυστέρηση γενικότερα στην καταβολή συντάξεων, κύριων, επικουρικών και εφάπαξ κατά τη διάρκεια του 2017.
Αυτή η καθυστέρηση ήταν που οδήγησε αναγκαστικά στο να χρειαστεί να επιλέξει µεταξύ της καταβολής λίγων και υψηλών ή πολλών και χαµηλών εφάπαξ.
Η καθυστέρηση αυτή οφείλεται σε δύο βασικούς λόγους:
-Ο πρώτος λόγος είναι η αργοπορία του υπουργείου Εργασίας να εκδώσει τις εφαρµοστικές εγκυκλίους που ήταν αναγκαίες για τον υπολογισµό των νέων συντάξεων βάσει του νόµου Κατρούγκαλου.
Έτσι, οι αρµόδιες υπηρεσίες των Ταµείων δεν µπορούσαν να εκδώσουν επί µακρόν πέρσι καµία νέα κύρια σύνταξη. Χωρίς, όµως, οριστική απόφαση έκδοσης κύριας σύνταξης, δεν µπορεί να εκδοθεί οριστική απόφαση έκδοσης εφάπαξ και επικουρικής. Έτσι, πέρσι, συσσωρεύτηκε ένας µεγάλος αριθµός εκκρεµών αιτήσεων για εφάπαξ, ο οποίος πρέπει πλέον να µειωθεί, και µάλιστα κατεπειγόντως.
-Ο δεύτερος λόγος ήταν η πολιτική απόφαση της κυβέρνησης να κατεβάσει τον πήχη των δαπανών για νέες συντάξεις και εφάπαξ και έτσι να εµφανίσει ιδιαίτερα υψηλά πλεονάσµατα στα Ταµεία.
Τα υψηλά πλεονάσµατα των Ταµείων, µε τη σειρά τους, έκαναν δυνατή την παροχή του “κοινωνικού µερίσµατος” τον περασµένο Δεκέµβριο, ικανοποιώντας τη “φιλο-λαϊκή” επικοινωνιακή πολιτική της κυβέρνησης. Από την άλλη µεριά, όµως, χιλιάδες συνταξιούχοι δεν έλαβαν τις βεβαιωµένες παροχές που δικαιούνται, καταβάλλοντας επί δεκαετίες τις ασφαλιστικές εισφορές τους.