Ι. Η κατάργηση των ασφαλιστικών εισφορών στις προσαυξήσεις των
υπερωριών, νυχτερινών και αργιών από 6-3-2025 θα μειώσει περαιτέρω τις
νέες συντάξεις στον ιδιωτικό τομέα
Με το άρθρο 41 του ν. 5184/2025 (ΦΕΚ Α 34) καταργήθηκαν οι
ασφαλιστικές εισφορές στην προσαύξηση όλων των μορφών πρόσθετης εργασίας.
Εκεί ορίζεται ότι: «Στην περίπτωση προσαύξησης των αποδοχών των
εργαζόμενων πλήρους απασχόλησης κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 143, περί
επιδόματος νυκτερινής εργασίας, 184, περί αμοιβής υπερεργασίας και υπερωρίας
και 209, περί προσαύξησης αμοιβής για εργασία κατά τις Κυριακές και τις αργίες
του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (π.δ. 80/2022, Α’ 222), το συνολικό ποσό
της ασφαλιστικής εισφοράς ασφαλισμένων μισθωτών και εργοδοτών υπολογίζεται
επί του ποσού των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων, χωρίς να
προσμετράται η προσαύξηση αυτή, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής
διάταξης.».
Η κατάργηση των ασφαλιστικών εισφορών στις προσαυξήσεις όλων των
μορφών πρόσθετης εργασίας (υπερεργασία, υπερωρίες, νυχτερινά, Κυριακέςαργίες) θεσπίστηκε ως «αντιστάθμισμα» στους εργοδότες για τη γενικευμένη
χρήση τής Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας (ΨΚΕ).
Έτσι, από 6-3-2025, αναφορικά με τους μισθωτούς τού ιδιωτικού τομέα με
πλήρη απασχόληση, τα ποσά που αντιστοιχούν σε προσαυξήσεις των επιδομάτων
νυχτερινής εργασίας, αμοιβής υπερεργασίας, υπερωρίας και προσαύξησης
αμοιβής για εργασία κατά τις Κυριακές και αργίες, ΔΕΝ υπόκεινται σε ασφαλιστικές
εισφορές (εργατικές και εργοδοτικές).
Προς αποσαφήνιση της διάταξης του άρθρου 41 του ν. 5184/2025
εκδόθηκε στις 14-3-2025 η υπ’αριθ. 8/2025 Εγκύκλιος του ΕΦΚΑ, όπου
επεξηγείται:
●το άρθρο 143 του Π.Δ. 80/2022 για το επίδομα νυχτερινής εργασίας
(προσαύξηση κατά 25%)
●το άρθρο 184 του ίδιου Π.Δ. για την αμοιβή υπερεργασίας (προσαύξηση
κατά 20% για τις επιπλέον 5 ώρες την εβδομάδα) και υπερωριών (προσαύξηση
κατά 40% για τις πέραν των 45 ώρες) και
2
●το άρθρο 209 του Π.Δ. 80/2022 για την προσαύξηση αμοιβής για εργασία
κατά τις Κυριακές και αργίες (προσαύξηση 75%)
τα οποία εφαρμόζονται στους εργαζόμενους με πλήρη απασχόληση.
Στην ίδια Εγκύκλιο τονίζεται επίσης ότι οι προσαυξήσεις υπολογίζονται επί
του νομίμου ημερομισθίου και όχι επί των τυχόν συμφωνημένων υψηλότερων
αποδοχών και ότι για τις ανωτέρω προσαυξήσεις δεν καταβάλλονται ασφαλιστικές
εισφορές (εργοδοτικές και εργατικές), ενώ δίνονται και παραδείγματα.
Πρόκειται για ρύθμιση που θα επιφέρει στο μέλλον μείωση
συντάξεων στους εργαζόμενους αφού θα προσφέρουν νυχτερινή εργασία,
υπερεργασία, υπερωρίες και εργασία κατά τις Κυριακές-αργίες χωρίς να
έχουν καταβληθεί οι αντίστοιχες ασφαλιστικές εργοδοτικές και εργατικές
εισφορές για τις προσαυξήσεις που θα συνέβαλαν στο ύψος τής τελικής
σύνταξής τους.
IΙ. Με το νέο εργασιακό ν/σ η κυβέρνηση καταργεί και τις
ασφαλιστικές εισφορές στις πρόσθετες προσαυξήσεις από οικειοθελείς
παροχές τού εργοδότη καθώς και στις πρόσθετες προσαυξήσεις από
παροχές που προβλέπονται από ΣΣΕ
Σύμφωνα με το εργασιακό σχέδιο νόμου (που τέθηκε προς συζήτηση και
ψήφιση στη Βουλή), η κυβέρνηση καταργεί τις ασφαλιστικές εισφορές και επί όλων
των πρόσθετων προσαυξήσεων από οικειοθελείς παροχές των εργοδοτών προς
τους εργαζόμενους καθώς και επί των πρόσθετων προσαυξήσεων που
προβλέπονται από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (ΣΣΕ)!
Ειδικότερα, με το άρθρο 68 του εργασιακού ν/σ με τίτλο «Υπολογισμός
εισφορών σε περίπτωση προσαύξησης για νυχτερινή εργασία, υπερεργασία,
υπερωρία και εργασία κατά τις Κυριακές και αργίες πλέον της νόμιμης»
τροποποιείται η διάταξη του άρθρου 41 του πρόσφατου (από Μαρτίου) ν.
5184/2025 ως εξής: «Στην περίπτωση προσαύξησης των αποδοχών των
εργαζόμενων πλήρους απασχόλησης κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 150, περί
επιδόματος νυκτερινής εργασίας, 194, περί αμοιβής υπερεργασίας και υπερωρίας
και 219, περί προσαύξησης αμοιβής για εργασία κατά τις Κυριακές και τις αργίες
του Κώδικα Εργατικού Δικαίου (π.δ. 62/2025, Α΄ 121), καθώς και στην περίπτωση
χορήγησης επιπλέον της προβλεπόμενης στα ανωτέρω άρθρα προσαύξησης από
3
συλλογική σύμβαση εργασίας ή οικειοθελώς από τον εργοδότη, το συνολικό ποσό
της ασφαλιστικής εισφοράς ασφαλισμένων μισθωτών και εργοδοτών υπολογίζεται
επί του ποσού των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων, χωρίς να
προσμετράται η προσαύξηση αυτή, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής
διάταξης.».
Γίνεται προφανές ότι η διάταξη αυτή, αν ψηφιστεί και υλοποιηθεί, θα
μειώσει περαιτέρω τις νέες συντάξεις του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες σήμερα
ανέρχονται στα 2/3 των αντίστοιχων συντάξεων του δημόσιου τομέα, όπως έχουμε
αποκαλύψει με πρόσφατη έρευνά μας, βασισμένη μόνο στα επίσημα στοιχεία τού
Υπουργείου Εργασίας και του ΕΦΚΑ (βλ. φύλλο 192/13-9-2025). Επιπροσθέτως,
θα στερήσει χρήσιμους πόρους από τον ΕΦΚΑ και γενικά από το ασφαλιστικό
σύστημα της χώρας.
Από όλα τα παραπάνω, γίνεται σαφές ότι η κατάργηση των ασφαλιστικών
εισφορών επί των προσαυξήσεων της νυχτερινής εργασίας, της υπερεργασίας,
των υπερωρίες και την εργασία κατά τις Κυριακές-αργίες (για τους εργαζομένους
με πλήρη απασχόληση) και τώρα ΚΑΙ επί των πρόσθετων προσαυξήσεων από
οικειοθελείς παροχές τού εργοδότη καθώς και επί των πρόσθετων παροχών που
προβλέπονται από ΣΣΕ, δεν είναι στη σωστή κατεύθυνση. Διότι, αφενός μεν θα
περιοριστούν τα έσοδα του ΕΦΚΑ, αφετέρου δε -και κυρίως- θα μειωθούν οι
συντάξεις των νέων ασφαλισμένων αφού υπερεργασία, υπερωρίες, νυχτερινά και
εργασία κατά τις Κυριακές και αργίες αποτελούν συντάξιμο μισθό και συμβάλλουν
στο τελικό ύψος τής σύνταξης των ασφαλισμένων.
Η κυβέρνηση θα μπορούσε να βρει άλλους τρόπους για να ενισχύσει την
εργοδοσία (κυρίως του τουρισμού, της εστίασης αλλά και του λιανεμπορίου και της
βιομηχανίας), χωρίς να στερήσει τους μελλοντικούς συνταξιούχους από σημαντικό
τμήμα τής σύνταξής τους καταργώντας τις ασφαλιστικές εισφορές στις
προσαυξήσεις επί όλων των παραπάνω μορφών αμειβόμενης μισθωτής εργασίας
(πέραν του 8ώρου).
Κατά συνέπεια, είναι προφανές ότι οι χαμηλοί μισθοί και η φτωχοποίηση
των μισθωτών τού ιδιωτικού τομέα («working poors») θα εντείνει περαιτέρω τη
«συνταξιοδοτική φτώχεια» («pension poverty») των σημερινών αλλά και των
μελλοντικών συνταξιούχων. Όχι μόνο ως συνέπεια των μνημονιακών περικοπών
και της απαγόρευσης της αύξησης των συντάξεων («πάγωμα» αυξήσεων) μέχρι
4
τον Δεκέμβριο του 2022 (άρθρο 3 ν. 4475/2017), αλλά και λόγω της σημερινής
μείωσης των μισθών τού ιδιωτικού τομέα, κυρίως μέσω της υπερφορολόγησής
τους αλλά και του θηριώδη πληθωρισμού που, παρά τις όποιες προσπάθειες,
παραμένει ο υψηλότερος στην ΕΕ.
Έτσι η φτωχοποίηση μισθωτών και συνταξιούχων, που αποτελούν
«συγκοινωνούντα δοχεία», συντηρείται, γενικεύεται και με το νέο εργασιακό ν/σ
δυστυχώς ενισχύεται και θα πλήξει κυρίως τους νέους συνταξιούχους τού
ιδιωτικού τομέα.
Αγγελική Α. Μητροπούλου
Διδάκτωρ-Δικηγόρος