Αναμφισβήτητα, ο ρόλος της Κίνας στις παγκόσμιες υποθέσεις ενισχύεται ολοένα και περισσότερο, κάτι το οποίο «καθρεπτίζεται» στις σχέσεις μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, στο ειρηνευτικό σχέδιο 12 σημείων για την Ουκρανία και στην ενίσχυση των σχέσεων της με τις ευρωπαϊκές και λατινοαμερικανικές δυνάμεις.
Την περασμένη εβδομάδα, η Κίνα συνέχισε τη διπλωματική της προσέγγιση προτείνοντας τη διεξαγωγή συνομιλιών μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης.
«Η Κίνα δεν θέλει οι Ηνωμένες Πολιτείες να είναι η κυρίαρχη δύναμη.
Θέλει να ζήσει δίπλα στις Ηνωμένες Πολιτείες» δήλωσε ο οικονομολόγος, διευθυντής του Κέντρου Βιώσιμης Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο Columbia και πρόεδρος του Δικτύου Λύσεων Αειφόρου Ανάπτυξης του ΟΗΕ, Jeffrey Sachs σε συνέντευξή του στο δίκτυο Democracy Now.
Έχει επίσης υπηρετήσει ως σύμβουλος τριών Γενικών Γραμματέων του ΟΗΕ και επί του παρόντος υπηρετεί ως υπέρμαχος λύσεων βιώσιμης ανάπτυξης υπό τον Γενικό Γραμματέα Antonio Guterres.
Τι λέει η Κίνα
Σύμφωνα με τον κ. Sachs, η συνάντηση Macron – Xi Jinping ήταν ορόσημο…
Αυτό που επιδιώκει η Κίνα, αν το δούμε από την οπτική της Κίνας, είναι η αληθινή πολυμέρεια.
Και τι σημαίνει αυτό; Η πολυπολικότητα, ένας άλλος όρος που χρησιμοποιούν οι Κινέζοι, και αυτό σημαίνει ότι δεν θέλουν έναν κόσμο υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, θέλουν έναν πολυπολικό κόσμο.
Και η βάση αυτού; Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν το 4,1% του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ η Κίνα αντιστοιχεί στο 17,5% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Η οικονομία της Κίνας είναι συγκρίσιμη με την οικονομία των ΗΠΑ και πράγματι η Χώρα του Δράκου είναι ο κύριος εμπορικός εταίρος για μεγάλο πολλές χώρες του κόσμου, αναφέρει ο καθηγητής.
Έτσι, η Κίνα λέει, «Είμαστε εκεί, επίσης, δίπλα σας. Θέλουμε έναν πολυπολικό κόσμο. Δεν θέλουμε έναν κόσμο υπό την ηγεσία των ΗΠΑ».
Και ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες μερικές φορές μιλούν για μια τάξη βασισμένη σε κανόνες, το γεγονός είναι ότι η στρατηγική τους είναι μία: η κυριαρχία.
Τα «βήματα»
«Όπως αναφέρει και ο καθηγητής του Harvard Robert Blackwill, “από την ίδρυσή τους οι Ηνωμένες Πολιτείες εστιάζουν στην απόκτηση και διατήρηση εξουσίας σε διάφορους αντιπάλους, πρώτα στη βορειοαμερικανική ήπειρο, μετά στο δυτικό ημισφαίριο και, τέλος, σε παγκόσμιο επίπεδο”» λέει ο Sachs και συμπληρώνει:
Λοιπόν, η Κίνα δεν θέλει οι Ηνωμένες Πολιτείες να είναι η εξέχουσα δύναμη.
Θέλει να ζήσει δίπλα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Blackwill, γράφοντας το 2015, είπε ότι η άνοδος της Κίνας αποτελεί απειλή για την κυριαρχία των ΗΠΑ.
Και παρουσίασε μια σειρά από βήματα «αντιμετώπισης» της ασιατικής χώρας, που η κυβέρνηση Biden ακολουθεί στην πραγματικότητα σχεδόν πιστά.
Αυτό που η Blackwill είχε πει το 2015 είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να δημιουργήσουν «νέες προτιμησιακές εμπορικές σχέσεις μεταξύ φίλων και συμμάχων για να αυξήσουν τα αμοιβαία κέρδη τους αποκλείοντας συνειδητά την Κίνα».
Θα πρέπει να υπάρξει «ένα καθεστώς τεχνολογικού ελέγχου» που θα μπλοκάρει τις στρατηγικές ικανότητες της Κίνας να συσσωρεύει «δυνατότητες πολιτικής ισχύος ενώ οι ΗΠΑ υποχρεούνται να ενισχύσουν τις στρατιωτικές δυνάμεις τους κατά μήκος της ασιατικής χερσονήσου.
Αναμφισβήτητα, λέει ο Sachs, αυτό έχει γίνει η εξωτερική πολιτική του Biden.
«Η Κίνα το ξέρει.
Η Κίνα πραγματικά αντιδρά.
Αλλά αυτό που είναι πολύ σημαντικό και ενδιαφέρον να κατανοήσουμε, και το έχουμε δει στον πόλεμο της Ουκρανίας, το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου δεν θέλει οι ΗΠΑ να είναι παγκόσμια δύναμη.
Οι περισσότερες χώρες του κόσμου θέλουν έναν πολυπολικό κόσμο και, ως εκ τούτου, δεν στηρίζουν τις κυρώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών στη Ρωσία.
Και αυτό ήταν επίσης το μήνυμα του Προέδρου Lula που επισκέφθηκε την Κίνα, λέγοντας στον Πρόεδρο Xi Jinping: “Εμείς, ως Βραζιλία, θέλουμε πολυπολικότητα, αληθινή πολυπολικότητα.
Θέλουμε μια ειρήνη στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας που θα βασίζεται όχι στην αντίληψη των ΗΠΑ περί κυριαρχίας –ας πούμε, διεύρυνση του ΝΑΤΟ– αλλά μάλλον μια ειρήνη που θα αντανακλά έναν πολυπολικό κόσμο”.
Οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον η κυρίαρχη παγκόσμια οικονομία και η G7, η οποία είναι οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Γερμανία και η Ιαπωνία, είναι στην πραγματικότητα οικονομικό μέγεθος μικρότερο από τις χώρες μέλη των BRICS, που είναι η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική.
Άρα, στην πραγματικότητα, βρισκόμαστε σε έναν πολυπολικό κόσμο, ωστόσο διαπιστώνεται μια ιδεολογική σύγκρουση.
Στην πραγματικότητα, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρονται.
Οι πολιτικοί μας αποσύρονται από την παγκόσμια οικονομική και νομισματική σκηνή και ανοίγουν τον χώρο για ένα εντελώς διαφορετικό είδος διεθνούς χρηματοδότησης.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα.
Οι ΗΠΑ ήταν οι δημιουργοί της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Αλλά τώρα το Κογκρέσο δεν βάζει νέα χρήματα στην Παγκόσμια Τράπεζα.
Το Κογκρέσο λέει, “Όχι. Γιατί να σπαταλάμε τα χρήματά μας διεθνώς;” και ούτω καθεξής, και γίνεται πολλή φασαρία σχετικά με αυτό.
Έτσι, η Κίνα και οι υπόλοιποι BRICS λένε: “Εντάξει, θα φτιάξουμε τη δική μας αναπτυξιακή τράπεζα” και ίδρυσαν τη Νέα Τράπεζα Ανάπτυξης, ή μερικές φορές αποκαλούμενη τράπεζα BRICS, με έδρα τη Σαγκάη».
Και αυτός είναι μόνο ένας από τους θεσμούς που αλλάζουν πραγματικά το σκηνικό.
Υπάρχει η Asia Infrastructure Investment Bank, AIIB, με έδρα το Πεκίνο, στην πραγματικότητα.
Οι ΗΠΑ προσπαθούν να ελέγξουν την κατάσταση μέσω του δολαρίου, ωστόσο οι υπόλοιπες χώρες λένε:
«Θα συνδιαλλαγούμε με γιουάν.
Θα ανταλλάξουμε σε ρούβλια.
Θα ανταλλάξουμε σε ρουπίες.
Θα συναλλαχθούμε με τα δικά μας εθνικά νομίσματα».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες διπλασιάζουν τις κυρώσεις: Θα κατασχέσουμε τα αποθέματά σας.
Θα το κάνουμε, αν δεν ακολουθήσετε».
Και οι άλλες χώρες λένε: «Ξέρετε, αν θέλετε να περάσετε από τον ΟΗΕ και να επιβάλετε πραγματικά πολυμερείς κανόνες, είμαστε μαζί σας.
Αλλά αν θέλετε απλώς να επιβάλετε τους κανόνες, δεν θα ακολουθήσουμε».
Και έτσι, έχουμε αυτή την πολύ αστεία έκφραση που ονομάζεται «διεθνής τάξη βασισμένη σε κανόνες».
Η μόνιμη πεντάδα
«Ξέρετε, η P5, η μόνιμη πεντάδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα, η Ρωσία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ήταν η νικήτρια ομάδα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1945.
Έγραψαν στους κανόνες του ΟΗΕ ότι θα είναι τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και θα έχουν δικαίωμα βέτο σε οποιαδήποτε αλλαγή στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.
Οπότε είναι πραγματικά μια ομάδα που έδωσε στον εαυτό της δύναμη την οποία βλέπουν οι άλλες 188 χώρες του κόσμου και λένε: “Τι είναι αυτό; Χρειαζόμαστε αλλαγές”.
Θα έλεγα ότι η χώρα που εκπλήσσεται και απογοητεύεται περισσότερο από αυτό, στην πραγματικότητα, είναι η Ινδία.
Η Ινδία είναι πλέον η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν 335 εκατομμύρια, περίπου, σε πληθυσμό. Βρετανία, Γαλλία, περίπου 60 εκατομμύρια. Ινδία, 1,4 δισεκατομμύριο.
Αλλά δεν είναι στο Συμβούλιο Ασφαλείας, παρότι είναι πυρηνική δύναμη, μια παγκόσμια υπερδύναμη,
Η Βραζιλία, η μεγαλύτερη οικονομία της Νότιας Αμερικής, ομοίως, δεν είναι στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Ωστόσο, καθώς ερχόμαστε αντιμέτωποι με την πραγματικότητα, πλέον βαίνουμε προς μια εποχή που οι ΗΠΑ δεν θα είναι το νούμερο 1.
Βιώνουμε την εποχή του μετα-δυτικού κόσμου, η κυριαρχία των ΗΠΑ τελειώνει
Οπότε, αυτοί οι διεθνείς θεσμοί πρέπει να αλλάξουν, διαφορετικά δεν θα λειτουργήσουν στον 21ο αιώνα.
Και αν δεν λειτουργήσουν, στην πραγματικότητα θα είναι μια καταστροφή για εμάς.
Ο Πρόεδρος Lula τόλμησε να “επισκεφθεί, με λίγα λόγια, τον πυρήνα αυτού του ζητήματος, που τα περισσότερα από τα ΜΜΕ μας δεν τολμούν να εξηγήσουν στον αμερικανικό λαό, και αυτό είναι η επέκταση του ΝΑΤΟ.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία βασικά αφορά την προσπάθεια των ΗΠΑ να επεκτείνουν τη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία και στη Γεωργία.
Η Γεωργία είναι μια χώρα στον Καύκασο, επίσης στη Μαύρη Θάλασσα.
Κόκκινη γραμμή…
Η στρατηγική των ΗΠΑ, που χρονολογείται δεκαετίες πίσω, ήταν να περικυκλώσουν τη Ρωσία στη Μαύρη Θάλασσα, με την Ουκρανία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, την Τουρκία και τη Γεωργία.
Όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ να περιβάλλουν τη Ρωσία και τον ναυτικό της στόλο στη Μαύρη Θάλασσα.
Από την άλλη, η Ρωσία έχει δηλώσει ξεκάθαρα:
“Αυτή είναι η κόκκινη γραμμή μας”.
Και το λέει εδώ και δεκαετίες.
Και το είπε ξεκάθαρα το 2007, πριν ο George Bush ο νεότερος είχε την τρελή ιδέα να ανακοινώσει το 2008 ότι η Ουκρανία θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ.
Και αυτό είπε ο Πρόεδρος Lula και ο Πρόεδρος Xi Jinping της Κίνας:
Δεν μπορούμε να ανεχτούμε έναν πόλεμο που είναι ουσιαστικά ένας πόλεμος αντιπροσώπων μεταξύ της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών για την επέκταση της στρατιωτικής συμμαχίας των ΗΠΑ.
Κρατήστε λίγο χώρο.
Κρατήστε κάποια απόσταση.
Aυτό είναι το νόημα του Προέδρου Lula.
Αυτό εννοεί η Κίνα όταν λέει στο ειρηνευτικό της σχέδιο: “Θέλουμε ένα ειρηνευτικό σχέδιο που σέβεται τα συμφέροντα ασφάλειας όλων των μερών.
Αυτό είναι η κωδική λέξη που λέει:
Κάντε ειρήνη.
Τερματίστε τον πόλεμο.
Αλλά μην επεκτείνετε το ΝΑΤΟ μέχρι τα σύνορα”.
Χρειαζόμαστε πολυπολικότητα, όχι μια αμερικανική αυτοκρατορία» καταλήγει ο Sachs.
