Όταν η Ελλάδα μπήκε στο ευρώ την 1η Ιανουάριο του 2002 είχε τα εξής οικονομικά δεδομένα:
Από τον παραπάνω πίνακα παρατηρούμε ότι η Ελλάδα στις 31 Δεκεμβρίου του 2001, στις 12 την νύχτα ακριβώς, είχε χρέος 151,8 δις ευρώ, δηλαδή 103,7% του ΑΕΠ, με ΑΕΠ 146,4 δις ευρώ. Από τα 151,8 δις ευρώ που ήταν το συνολικό χρέος της χώρας, μόλις το 37,9 δις ευρώ ήταν σε ξένο νόμισμα, και σε ποσοστό ως προς το ΑΕΠ ήταν 25,88%. Το υπόλοιπο χρέος ήταν σε δραχμές που η χώρα εξέδιδε υπό το δίκαιο της, και άρα το χρέος αυτό ήταν και εθνική αποταμίευση και άνευ κινδύνου, γιατί μια χώρα που εκδίδει το νόμισμα της ποτέ δεν πτωχεύει. Άρα επί της ουσίας το πραγματικό χρέος της χώρας έως τα μεσάνυχτα της 31ης Δεκεμβρίου 2001, ήταν μόλις το 25,88 % του ΑΕΠ ή 37,9 δις ευρώ. Οίκοθεν νοείται ότι εκείνο το χρέος ήταν πλήρως βιώσιμο. Επίσης τι παρατηρούμε από το παραπανω γράφημα; Ότι ο προϋπολογισμός ήταν ελλειμματικός, το ιδιωτικό χρέος ειχε φθάσει τα 95 δις ευρω, πρωτόγνωρο για την Ελλάδα από την εποχή που έγινε κράτος, όπως επίσης ελλειμματικό ηταν και το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών.
Αλλά στις 12 η ώρα την νύχτα και 1 δευτερόλεπτο, μπήκε το 2002 και η Ελλάδα μπήκε στην Ευρωζώνη. Εκείνη την στιγμή ακριβώς, ένα χρέος ύψους 151,8 δις ευρώ μετατράπηκε εξ ολοκλήρου, σε χρέος σε ξένο νόμισμα, το ευρώ. Όπως και όλα τα άλλα ελλείμματα και ο δανεισμός του ιδιωτικού τομέα μετατράπηκαν σε ξενο νόμισμα.
Ουδέποτε στην νεότερη ιστορία της Ελλάδος δεν υπήρξε τέτοια ομοψυχία, τέτοια ενότητα του Λαού και της ηγεσίας με στόχο η Ελλάδα να εισέλθει στην Ευρωζώνη. Ποιός δεν θυμάται το χαμόγελο του κυρίου Σημίτη να επιδεικνύει τα ευρώ που μόλις είχε πάρει από ένα ΑΤΜ, τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, τον κύριο Παπαδήμο, να κλαίει από χαρά και οι τραπεζίτες, λίγο πιο πέρα, να αλληλοσυγχαίρονται.
Ήσαν οι μόνοι που είχαν κατανοήσει τι έγινε. Είχαν γίνει τα αφεντικά πια της Ευρώπης. Είχαν γίνει συνέταιροι στα κράτη της ευρωζώνης. Θα διεκδικούσαν πια ένα μεγαλο μερίδιο στο ΑΕΠ κάθε χώρας, αφού αυτοί θα εξέδιδαν το χρήμα εφ’ εξής. Τα πραγματικά αφεντικά της ευρωζώνης.
Οι πολιτικοί και ο λαός, που επευφημούσαν για την μεγάλη επιτυχία της Ελλάδος που μόλις είχε εισέλθει στο ευρώ, είχαν ξεχάσει ότι μόλις τώρα δα, είχαν μετατρέψει ένα χρέη σε δικό τους νόμισμα σε ξένο νόμισμα, το ευρώ. Κανείς δεν σκέφτηκε ότι μπροστά μας πια έτρεχαν τόκοι και χρεολυσία πρωτοφανούς ύψους, από της ιδρύσεως του Ελληνικού Κράτους, που θα έπρεπε να αποπληρώνονται εφεξής σε ξένο νόμισμα, σε ευρώ.
Που και πως θα έβρισκαν τα ευρώ μελλοντικά για να κινηθεί η ελληνική οικονομία και η χώρα να τιμά τα χρέη της αφού από εκείνη την στιγμή άρχισε να αυξάνεται το χρέος. Το ευρω, το ξενο νόμισμα γενικά το βρίσει ένα κράτος, χρήστης ξενου νομίσματος ή από δανεισμο ή από εξαγωγες. ¨άλλος τρόπος δεν υπάρχει. Από τον παραπάνω πίνακα παρατηρούμε, ότι ήταν θέμα χρόνου η Χώρα να πτωχεύσει για 5η φορά στην ιστορία της και πάντα με ξένο νόμισμα ((1828, 1843, 1893, 1932 με χρυσό, 2010 με ευρώ). Αλλά είπαμε στο σύστημα του εύρω κρίσεις δεν υπάρχουν (Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι=Ο Θεός αποβλακώνει όποιον σκοπεύει να καταστρέψει).
Τι θα μπορούσε να κάνει η Ελλάδα;
Με αυτά τα δεδομένα, χωρίς νομισματική κυριαρχία και με ότι αυτό συνεπάγεται, θα έπρεπε ένας συνετός κυβερνήτης να ακύρωνε την είσοδο της χώρας στην ευρωζώνη ή την επομένη, εφ’ όσον ο λαός ήθελε ως νόμισμα του το ευρώ, να ακολουθήσει άλλες πολιτικές, συμβατές με το υπόδειγμα του ευρώ, και όχι τις επεκτατικές πολιτικές που ασκήθηκαν ως το 2008. Η χώρα είχε εισέλθει οικειοθελώς σε ένα σύστημα που περιγράφει η Συνθήκη του Μάαστριχτ όπου ‘δεν υπάρχει διάσωση, δεν υπάρχει έξοδος, δεν υπάρχει πτώχευση΄.
Ποιές θα μπορούσαν να ήσαν οι πολιτικές που έπρεπε να ακολουθηθούν και τι επιτυχία θα μπορούσαν να έχουν στο τοπίο του ευρώ.
- Επιθετική εξαγωγική πολιτική.
Προβλήματα: Οι διαπραγματεύσεις για την είσοδο της χώρας στην ΕΕ και στην ευρωζώνη, οδήγησαν την χώρα να έχει ασθενή βιομηχανική βάση, περιορισμένη αγροτική παραγωγή, άρα χαμηλή παραγωγικότητα και προϊόντα μη διεθνώς εξαγώγιμα. Παράλληλα οι παρεχόμενες υπηρεσίες δεν ήσαν διεθνώς ανταγωνιστικές. Μάλιστα, κοινή ήταν η πίστη της ελληνικής ελίτ, ότι η χώρα θα γινόταν χώρα παροχής υψηλών προδιαγραφών υπηρεσιών και ότι δεν θα έχει ανάγκη την βιομηχανία και αγροτική παραγωγή.
- Επιβολή μέτρων για την μείωση των εισαγωγών.
Προβλήματα: μη συμβατά μέτρα με τους κανονισμούς της ΕΕ.
2.Τουρισμός.
Προβλήματα: Περιορισμένες δυνατότητες λόγω ισχυρού ανταγωνισμού και οτιδήποτε καταναλώνεται από τον τουρισμό κατά βάση εισάγεται. Ο Τουρισμός δεν είναι συνδεδεμένος με την περιορισμένη ελληνική παραγωγή.
- Άμεσες ξένες επενδύσεις.
Προβλήματα: περιορισμένες δυνατότητες, σκληρός διεθνής ανταγωνισμός.
- Εμβάσματα από το εξωτερικό.
Προβλήματα: Ελάχιστα πιά.
- Ιδιωτικοποίηση κρατικής περιουσίας.
Προβλήματα: Πουλήθηκαν ορισμένα φιλέτα χωρίς καθαρές διαδικασίες. Περιορισμένο ενδιαφέρον.
- Βοήθεια από το εξωτερικό.
Προβλήματα: Απίθανο.
- Διαπραγματεύσεις για την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων της χώρας.
Προβλήματα: Απίθανο.
- Στο αδιέξοδο αυτό υπήρχε άλλη μια δυνατότητα. Συνεχής δανεισμός. Αυτή η πολιτική ακολουθήθηκε
Προβλήματα: Ούτε καν τους πέρασε από το μυαλό ότι αυτή η πολιτική θα μπορούσε να έχει ένα οδυνηρό τέλος όπως και είχε. Γιατί δεν πέρασε από το μυαλό τους; Γιατί στο υπόδειγμα του ευρώ δεν μπορεί να υπάρξει κρίση.
Είπαμε, η ελεύθερη αγορά εργασίας, η ελεύθερη αγορά αγαθών και υπηρεσιών, και η ελεύθερη αγορά χρήματος συνιστούν ένα μηχανισμό που αυτορυθμίζεται.
Αυτός είναι και ο ορισμός της ιδανικής παγκοσμιοποίησης που αποτυπώθηκε με την ύπαρξη του ευρώ. Ιδανική παγκοσμιοποίηση υπάρχει μόνο στην ευρωζώνη.
Η χώρα παρέμεινε στο ευρώ δανειζόμενη, όχι μόνο ο δημόσιος τομέας, αλλά και ο ιδιωτικός τομέας. Ποιός το έκανε αυτό; Ποιός δάνειζε μια χώρα που δεν μπορούσε να ασκήσει καμμία πολιτική. Ποιος δάνειζε πολίτες και επιχειρήσεις που δεν είχαν πιστοληπτική δυνατότητα Μα η ΕΚΤ και οι Τράπεζες και οι πολιτικοί εκτελούσαν, αριστεροί, δεξιοί, κεντρώοι και πάσης άλλης απόχρωσης.
Και φθάσαμε το 2010 που ήρθε το Ιππικό (Τρόικα) επιβλήθηκαν τα μνημονια και τα πραγματα έγιναν και γίνονται χειρότερα. Μια ιστορία που θα την δούμε προσεχώς.
Σπύρος Στάλιας, Οικονομολόγος
spyridonstalias@hotmail.com
Νέα Υόρκη 28/4/2022
