Δεν σταματούν πουθενά και σε κανέναν οι Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, καθώς σύμφωνα με νέες πληροφορίες πέτυχαν νίκη στρατηγικής σημασίας, καταλαμβάνοντας σήμερα τον κυριότερο οδικό άξονα που οδηγεί από το Αφγανιστάν στο Τατζικιστάν, έναν δρόμο νευραλγικής σημασίας για το εμπόριο της κεντρικής Ασίας, με τις αφγανικές δυνάμεις να τρέπονται σε υποχώρηση.
Χθες Δευτέρα, οι Ταλιμπάν κατέλαβαν άλλες οκτώ περιφέρειες στο Αφγανιστάν, με την προέλασή τους ουσιαστικά να καλύπτει το «κενό ισχύος» που δημιουργείται από την αποχώρηση των ΗΠΑ και των συμμαχικών δυνάμεων του NATO από τη χώρα, γεγονός που σταδιακά «ανοίγει το δρόμο» στους Ταλιμπάν να πετύχουν σημαντικές επιτυχίες.
Οι ισλαμιστές αντάρτες ελέγχουν πλέον το σημαντικότερο μεθοριακό φυλάκιο με το Τατζικιστάν και τους άλλους δρόμους που οδηγούν σε αυτήν τη χώρα, όπως και τις περιφέρειες γύρω από την Κουντούζ, την πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, που απέχει περίπου 50 χιλιόμετρα, ανέφεραν πολλοί τοπικοί αξιωματούχοι στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Δύο μέλη του επαρχιακού Συμβουλίου, ο Αμρουντίν Ουάλι και ο Χαλιντίν Χάκμι, επιβεβαίωσαν ότι έχει καταληφθεί το μεθοριακό πέρασμα του Σιρ Χαν καθώς και «όλα τα άλλα συνοριακά φυλάκια, έπειτα από μάχη μιας ώρας». Ένας αξιωματικός, που θέλησε να παραμείνει ανώνυμος, είπε ότι «οι Ταλιμπάν ξεκίνησαν την επίθεση την περασμένη νύχτα και το πρωί ήταν παντού, ήταν εκατοντάδες». «Αναγκαστήκαμε να εγκαταλείψουμε τις θέσεις μας. Ορισμένοι στρατιώτες διέσχισαν τα σύνορα προς την κατεύθυνση του Τατζικιστάν» για να σωθούν, πρόσθεσε.
«Αποκαθιστούμε την ομαλότητα»
Ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Ζαμπιχουλάχ Μουτζάχιντ είπε ότι οι αντάρτες «αποκαθιστούν την ομαλότητα» στα σύνορα. Προσπάθησε επίσης να καθησυχάσει το Τατζικιστάν: «Δεν θέλουμε το κακό του και θα κρατήσουμε τα σύνορα από την αφγανική πλευρά», επέμεινε.
Ενώπιον της αστραπιαίας επέλασης των Ταλιμπάν στον βορρά, το υπουργείο Άμυνας του Αφγανιστάν έστειλε χθες τη νύχτα ενισχύσεις στην Κουντούζ, εκατοντάδες άνδρες, κυρίως μέλη των ειδικών δυνάμεων. Η πόλη, που απέχει 50 χιλιόμετρα από τα σύνορα, είχε πέσει δύο φορές στα χέρια των Ταλιμπάν στο παρελθόν, το 2015 και το 2016 και πλέον είναι περικυκλωμένη από τους αντάρτες.
Ένας ανταποκριτής του Γαλλικού Πρακτορείου που βρίσκεται στην Κουντούζ άκουσε σήμερα πυρά, κάτι που υποδηλώνει ότι οι Ταλιμπάν βρίσκονται κοντά. Ο εκπρόσωπος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Κουντούζ, Μασούντ Ουάχντατ, είπε ότι «υπήρχαν 150 φορτηγά με εμπορεύματα όταν έπεσε το Σιρ Χαν. Δεν έχουμε κανένα νέο τους, θα είναι τεράστια οικονομική απώλεια αν τα αγαθά αυτά χαθούν στις μάχες».
Η σημασία του οδικού άξονα
Η Καμπούλ συνδέεται με την Ντουσάμπε και την υπόλοιπη κεντρική Ασία, την πρωτεύουσα του Τατζικιστάν, με μια γέφυρα στον ποταμό Παντζ. Τα εγκαίνιά της, το 2007, ενίσχυσαν σημαντικά τις περιφερειακές εμπορικές συναλλαγές.
Η απώλεια αυτού του μεθοριακού φυλακίου συνιστά σοβαρή ήττα για την αφγανική κυβέρνηση, εκτίμησε ο Ατικουλάχ Αμαρχάιλ, ειδικός σε αμυντικά ζητήματα. «Η ανικανότητα να υπερασπιστούν μια τόσο σημαντική θέση μαρτυρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αρχές να διατηρήσουν τον έλεγχο επί του πεδίου», εξήγησε.
Οι Ταλιμπάν πολλαπλασιάζουν τις επιθέσεις τους αφότου ξεκίνησε, τον Μάιο, η αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν. Ο ισχυρός άνδρας του βόρειου Αφγανιστάν, ο πρώην κυβερνήτης της επαρχίας Μπαλχ, Μοχάμαντ Ατα Νουρ, κάλεσε σήμερα την κυβέρνηση να κηρύξει «εθνική κινητοποίηση» για να αντιμετωπιστούν αυτές οι επιθέσεις.
Ο αφγανικός στρατός βάλλεται από παντού, ιδίως στις βόρειες, ανατολικές και δυτικές επαρχίες –Κουντούζ, Μπαγλάν, Μπανταχσάν, Φαριάμπ, Μαϊμάνα– και χάνει συνεχώς έδαφος. Πρόσφατα υπέστη σοβαρές απώλειες και αναγκάστηκε να υποχωρήσει από προκεχωρημένες, πολιορκημένες θέσεις του, σε απομονωμένες ζώνες.
Οι Ταλιμπάν από την άλλη είναι παρόντες σχεδόν σε όλες τις επαρχίες: υποστηρίζουν ότι έχουν καταλάβει 87 περιφέρειες από τον Μάιο και περικύκλωσαν πολλές μεγάλες πόλεις, όπως είχαν κάνει και τη δεκαετία του 1990. Τότε, κατέλαβαν τελικά σχεδόν ολόκληρη τη χώρα και εγκαθίδρυσαν ένα αυταρχικό ισλαμικό καθεστώς, το οποίο ανατράπηκε το 2001, με την αμερικανική εισβολή.
Η στρατηγική των Ταλιμπάν
«Περισσότερες από 50 από τις 370 περιφέρειες έχουν πέσει (σ.σ. στα χέρια των Ταλιμπάν) από τις αρχές Μαΐου. Οι περισσότερες περιβάλουν επαρχιακές πρωτεύουσες, κάτι που υποδηλώνει ότι οι Ταλιμπάν παίρνουν θέση για να προσπαθήσουν να καταλάβουν τις πρωτεύουσες αυτές, αφού αποχωρήσουν πλήρως οι ξένες δυνάμεις», είπε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ η ειδική εκπρόσωπος του Οργανισμού στην Καμπούλ, Ντέμπορα Λάιονς.
Ένα στέλεχος των Ταλιμπάν επανέλαβε την Κυριακή την πρόθεση των ανταρτών «να εγκαθιδρύσουν ένα αυθεντικό ισλαμικό καθεστώς μέσω διαπραγμάτευσης», όμως οι ενδοαφγανικές συνομιλίες που ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο στην Ντόχα έχουν βαλτώσει.
Η Λάιονς, στην τηλεδιάσκεψη του ΣΑ του ΟΗΕ που οργανώθηκε από την Εσθονία, χαρακτήρισε «ανησυχητικές» τις πρόσφατες στρατιωτικές επιτυχίες των Ταλιμπάν, λέγοντας ότι «θα ήταν τραγικό να συνεχιστεί η στρατιωτική εκστρατεία». Προειδοποίησε επίσης ότι απειλείται όλη η πρόοδος που επιτεύχθηκε την τελευταία 20ετία στο Αφγανιστάν.
«Η διαφύλαξη των δικαιωμάτων των γυναικών αποτελεί προτεραιότητα» και «δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως αντάλλαγμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», είπε, τονίζοντας: «Τα δικαιώματα των γυναικών, των ανδρών, των ανθρώπων, δεν είναι διαπραγματεύσιμα». Μιλώντας εξ ονόματος των ΗΠΑ, η Αμερικανίδα πρέσβειρα στον ΟΗΕ Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ είπε ότι η χώρα της δεν θα αναγνωρίσει μια αφγανική κυβέρνηση που θα αναλάβει την εξουσία δια της βίας.