Τα τελευταία 20 χρόνια, ιδιαίτερα όμως από το 2010 μέχρι σήμερα, στη μνημονιακή περίοδο δηλαδή, όπου απαγορεύτηκαν οι προσλήψεις στο Δημόσιο ή περιορίστηκε δραστικά ο αριθμός του τακτικού του προσωπικού, έχουμε τη γενίκευση των ελαστικών μορφών εργασίας, τις προσλήψεις συμβασιούχων σε δημόσιο και ΟΤΑ, αναπληρωτών δασκάλων και καθηγητών στην εκπαίδευση, επικουρικών γιατρών και άλλου προσωπικού στα νοσοκομεία ή μέσω προγραμμάτων του ΟΑΕΔ και του ΕΣΠΑ, για την κάλυψη των πάγιων και διαρκών αναγκών. Μάλιστα, τα τελευταία τρία χρόνια έχουμε σε πολλές περιπτώσεις την παράταση ή την ανανέωση αυτών των συμβάσεων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν χιλιάδες τέτοιοι εργαζόμενοι που εργάζονται για πάνω από δύο και τρία χρόνια.
Ακραίες περιπτώσεις, σε καθεστώς μόνιμης εργασιακής ομηρίας, βρίσκονται οι εργαζόμενοι στο Πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι, στα ΚΔΑΠ, τα ΚΗΦΗ και στα ΕΣΠΑ (σε παιδικούς και άλλες κοινωνικές δομές) των ΟΤΑ, οι οποίοι εργάζονται μέχρι και δεκαπέντε χρόνια με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Και σε όσες περιπτώσεις προκηρύχθηκαν -μέσω ΑΣΕΠ- διαγωνισμοί για μόνιμες θέσεις, η συντριπτική πλειονότητα των συναδέλφων που εργάζονταν απολύθηκε, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η 3Κ/2018 για τους συμβασιούχους καθαριότητας των ΟΤΑ.
Σε ίδια και χειρότερη εργασιακή ανασφάλεια, βρίσκεται και η συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, όταν δεν βρίσκονται σε καθεστώς μακροχρόνιας ανεργίας. Μάλιστα βάσει του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ του υπουργείου Εργασίας, που αφορά στη ροή της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, οι ελαστικές σχέσεις (μερική απασχόληση, εκ περιτροπής, ενοικιαζόμενη εργασία, μπλοκάκια κ.λπ.) έχουν γίνει καθεστώς αφού και βάσει των τελευταίων στοιχείων για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2018 το ποσοστό των νέων συμβάσεων πλήρους απασχόλησης είναι κάτω από το 50%.
Η πλειονότητα των εργαζομένων μερικής απασχόλησης εργάζεται περισσότερες ώρες, πολλές φορές με πλήρες ωράριο, ενώ αμείβεται και ασφαλίζεται με καθεστώς μερικής απασχόλησης. Για να μην πούμε για τις εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους, που εργάζονται και δεν πληρώνονται κανονικά ή αναγκάζονται να επιστρέψουν τα δώρα, την κατάργηση της Κυριακάτικης αργίας, τα σπαστά ωράρια κ.λπ.
Για το ΜΕΤΑ αποτελεί πρώτης προτεραιότητας ζήτημα η πάλη για την ανατροπή αυτής της εργασιακής ζούγκλας. Μάλιστα, οι εξελίξεις σε χώρες της ΕΕ (βλ. Αυστρία με την υπερψήφιση του 12ωρου εργασίας) δείχνουν ότι οι εργοδότες και οι κυβερνήσεις πήραν φόρα και θέλουν να μας τα πάρουν όλα.
Το μόνο δίκαιο και σωστό αίτημα, που μπορεί να συγκεντρώσει την υποστήριξη της συντριπτικής πλειονότητας των εργαζομένων, είναι ο αγώνας για τη μετατροπή όλων των συμβάσεων – σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα – για εργασίες και ανάγκες που είναι πάγιες και διαρκείς, από ορισμένου σε αορίστου χρόνου. Οι κυβερνήσεις και οι εργοδότες δεν το θέλουν, γιατί έτσι έχουν εργαζόμενους ομήρους, «φθηνούς», χωρίς εργασιακά δικαιώματα, υποταγμένους και υπό την δαμόκλειο σπάθη της ανεργίας και της απόλυσης.
Αποτελεί κοροϊδία και όχι μόνον ο κυβερνητικός ισχυρισμός ότι υπάρχει συνταγματική απαγόρευση για τη μετατροπή το συμβάσεων από ορισμένου (ΙΔΟΧ) σε αορίστου χρόνου (ΙΔΑΧ) στο Δημόσιο. Το Σύνταγμα απαγορεύεται την πρόσληψη έκτακτου προσωπικού ή την παράταση συμβάσεων για την κάλυψη των πάγιων αναγκών των υπηρεσιών του Δημοσίου, οι οποίες πρέπει να γίνονται με μόνιμο προσωπικό. Η πρακτική όμως που ακολουθείται είναι διαφορετική: η συντριπτική πλειονότητα των συμβάσεων ορισμένου χρόνου ή έργου στην καθαριότητα, στη φύλαξη και στην εστίαση ή των επικουρικών και αναπληρωτών που συνάπτονται στο Δημόσιο, στα νοσοκομεία, στους ΟΤΑ και στην παιδεία, είναι συμβάσεις όχι για πρόσκαιρες ανάγκες, αλλά για πάγιες και διαρκείς.
Αντισυνταγματικό είναι αυτό και όχι η «διόρθωση» της παρανομίας και της αδικίας. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά δικαστήρια αναγνωρίζουν αυτή την παρανομία και αδικία, αποφασίζουν την μετατροπή αυτών των συμβάσεων από ορισμένου σε αορίστου χρόνου και υποχρεώνουν τη Διοίκηση να συμμορφωθεί.
Θεωρούμε ότι τα συνδικάτα, στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, οφείλουν να θέσουν ως πρώτης προτεραιότητας ζήτημα την οργάνωση και το συντονισμό των αγώνων για τη μόνιμη και σταθερή εργασία, που περνά μέσα από την άμεση μετατροπή των υπαρχουσών συμβάσεων ΙΔΟΧ σε ΙΔΑΧ, την επαναπρόσληψη απολυμένων συναδέλφων, και να πάψουν να αναμασούν την κυβερνητική, εργοδοτική και νεοφιλελεύθερη «καραμέλα», ότι αυτό είναι αντισυνταγματικό ή δικαίωμα του εργοδότη.