Ο Ολλανδός πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε, τον κάλεσε κατά την τελευταία, επεισοδιακή σύνοδο κορυφής των “27” στα τέλη Ιουνίου να διαβάσει το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας περί αποχώρησης ενός κράτους-μέλους από την Ε.Ε., ενώ ο Πορτογάλος ομόλογός του, Αντόνιο Κόστα, υπενθύμισε ότι μπορεί κανείς να διατηρήσει με τους λοιπούς εταίρους σχέσεις αποκλειστικά εμπορικές, όπως έχουν επιλέξει η Ελβετία και η Νορβηγία.
Όμως ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν, δεν κάμπτεται. Γνωρίζει, άλλωστε, καλά τα όρια των αντιστάσεων των λοιπών μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από τον περασμένο Δεκέμβριο, οπότε με την απειλή του βέτο στον πολυετή κοινοτικό Προϋπολογισμό (και κοντά σε αυτόν στο Ταμείο Ανάκαμψης από την πανδημία) ξεδόντιασε το σχέδιο της Κομισιόν για συμπερίληψη των κριτηρίων του σεβασμού του κράτους δικαίου στη χρηματοδότηση των κρατών-μελών.
Ιδιόμορφη αντεπίθεση
Εξού και παρά τη γραπτή αντίδραση 17 κρατών-μελών ήδη πριν από τη σύγκληση της τελευταίας συνόδου, ο επίμαχος ουγγρικός νόμος (αντιγραφή σχετικού ρωσικού “πρωτοτύπου”) περί απαγόρευσης της “προπαγάνδισης της ομοφυλοφιλίας” στους ανηλίκους τέθηκε από προχθές κανονικά σε εφαρμογή.
Μάλιστα, ο Ούγγρος πρωθυπουργός πήρε την πρωτοβουλία αποστολής πληρωμένων καταχωρίσεων σε εφημερίδες όλης της Ευρώπης, προκειμένου να εξηγήσει το γιατί ο συγκεκριμένος νόμος (παραπλανητικά καλούμενος “νόμος για την καταπολέμηση της παιδοφιλίας”) συνιστά απλώς κατοχύρωση του δικαιώματος των οικογενειών να έχουν αυτές τον πρώτο λόγο στην ανατροφή των παιδιών τους. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι έχει υπερασπιστεί τα LGBT δικαιώματα, αλλά αυτό δεν σχετίζεται με την απαγόρευση εμφάνισης μη εγκεκριμένων μηνυμάτων στα μίντια ή την εκπαίδευση, όταν μη κυβερνητικές οργανώσεις πραγματοποιούν σε σχολεία ενημερωτικά σεμινάρια, λ.χ., για την αλλαγή φύλου.
Η απόφαση, πάντως, ορισμένων βελγικών εφημερίδων να αρνηθούν την καταχώριση, στο όνομα των περιορισμών που υφίσταται η ελευθερία του Τύπου στην Ουγγαρία, μάλλον ενίσχυσε το επικοινωνιακό παιχνίδι του ηγέτη του ισχυρού άνδρα της Βουδαπέστης.
Στο όνομα της κυριαρχίας
Για την ακρίβεια, ο Όρμπαν, περισσότερο επιτυχημένος πολιτικά ηγέτης της “ριζοσπαστικής”, λαϊκιστικής, νέας Δεξιάς στην Ευρώπη, δεν κινείται σαν κάποιος που δίνει αμυντικό αγώνα. Όχι μόνο βρήκε εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την υποστήριξη μιας μικρής (αλλά όχι και αμελητέας) μειοψηφίας, αποτελούμενης από την Πολωνία και την προεδρεύουσα το τρέχον εξάμηνο Σλοβενία, αλλά εμφανίστηκε κατά την επίσκεψή του την εβδομάδα αυτή στο Βελιγράδι ως ο “ανάδοχος” της αναζωογόνησης της ενταξιακής προοπτικής της Σερβίας, καλώντας την Ε.Ε. να διευρυνθεί στα Δυτικά Βαλκάνια.
Ακόμα περισσότερο, έπειτα από ένα μακρόσυρτο σίριαλ σχετικά την παραμονή ή μη του ουγγρικού κυβερνώντος κόμματος Fidesz στους κόλπους του ΕΛΚ, ο Όρμπαν τέθηκε επικεφαλής μιας νέας συσπείρωσης της ευρωπαϊκής σκληρής Δεξιάς, συνυπογράφοντας το “μανιφέστο” 16 κομμάτων από συνολικά 15 κράτη-μέλη (που δυνάμει αθροίζουν 110 ευρωβουλευτές), με το οποίο ζητείται μια Ε.Ε. με βάση “ισχυρά και κυρίαρχα κράτη-μέλη”, αντί για μια ομοσπονδιακή, φεντεραλιστική Ευρώπη, ενώ γίνεται σημαία η υπεράσπιση των παραδοσιακών ευρωπαϊκών αξιών. Άλλωστε τα δύο αυτά συνδέονται, στον βαθμό που πρωτοβουλίες όπως η απαγόρευση της “προπαγάνδισης της ομοφυλοφιλίας” στην Ουγγαρία ή η περιστολή του δικαιώματος των γυναικών της Πολωνίας στην άμβλωση επενδύονται με τη λογική της υπεράσπισης της εθνικής κυριαρχίας και της εγχώριας συνταγματικής τάξης, απέναντι σε μία Ε.Ε. έτοιμη να διογκώσει τις αρμοδιότητές της πέραν των προβλεπομένων από τις καταστατικές συνθήκες.
Και έπεται συνέχεια…
Το ότι το Fidesz και το ομογάλακτο Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης της Πολωνίας είναι τα μόνα εκ των 16 που ασκούν κυβερνητική εξουσία είναι, άλλωστε, κάτι που θα μπορούσε σύντομα να αλλάξει. Ο Εθνικός Συναγερμός στη Γαλλία ευελπιστεί να εκλέξει την επόμενη άνοιξη στην προεδρία της Δημοκρατίας τη Μαρίν Λεπέν, γεγονός το οποίο θα έχει αναμφίβολα σεισμικό αντίκτυπο στην Ευρώπη, παρά τις απόπειρες μετατόπισης της ηγέτιδας της γαλλικής ακροδεξιάς προς τη “μετριοπάθεια”. Την ίδια στιγμή οι ρόλοι στην Ιταλία είναι καταλλήλως μοιρασμένοι, με τη Λέγκα του Σαλβίνι να στηρίζει την κυβέρνηση Ντράγκι και τους “Αδελφούς της Ιταλίας” της Μελόνι να την αντιπολιτεύεται, ενώ ετοιμάζονται για την από κοινού κατάληψη της εξουσίας, όποτε έρθει η ώρα της κάλπης.
Είναι, λοιπόν, ο Όρμπαν μια “ανορθογραφία” ή μήπως ο προπομπός μιας μεγάλης, πανευρωπαϊκής στροφής προς τα δεξιά;
Η ιδιοτέλεια και η “κατασκευασμένη πραγματικότητα”
Στο Ευρωκοινοβούλιο τουλάχιστον πέντε πολιτικές ομάδες είναι έτοιμες να ζητήσουν την επιβολή κυρώσεων στη Βουδαπέστη, ενώ η Κομισιόν, πολύ πιο ευέλικτα, παρακρατεί κονδύλια (συνολικού ύψους 7,2 δισ. ευρώ) με προορισμό την Ουγγαρία επικαλούμενη όχι τον επίμαχο νόμο, αλλά τα προβλήματα αδιαφάνειας και διαφθοράς στην ουγγρική κρατική μηχανή.
Πράγματι, όπως αναφέρει ο κοινοτικός οργανισμός καταπολέμησης της διαφθοράς Olaf, οι καταγγελίες κακοδιαχείρισης για την Ουγγαρία είναι οι περισσότερες από ό,τι για οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέλος και αφορούν περίπου 4% όλων των κοινοτικών κονδυλίων που εισέρρευσαν. Χαρακτηριστικά, δέκα εταιρείες συνδεόμενες με τον Όρμπαν, συμπεριλαμβανομένης αυτής του γαμπρού του, εισέπραξαν 6,5 δισ. ευρώ σε κρατικές αναθέσεις από το 2010 έως το 2018.
Είναι τέτοιου τύπου προβλήματα που μοιάζει να απασχολούν περισσότερο τον ουγγρικό λαό, παρά οι “πόλεμοι αξιών”, καθώς, σύμφωνα με τον Ντάβιντ Βιγκ, διευθυντή της Διεθνούς Αμνησίας Ουγγαρίας, τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων σε έρευνα συμπατριωτών του αντιμετωπίζουν τον επίμαχο νόμο με χλευασμό.
Δεν είναι πάντως η πρώτη φορά που ο Όρμπαν, όπως και οι ομοϊδεάτες του εν γένει, δίνουν τις μάχες της αρεσκείας τους στο πεδίο μιας “κατασκευασμένης πραγματικότητας”, αν κρίνουμε και από το γεγονός ότι οι χώρες της Ομάδας Βίζεγκραντ βγήκαν στο ευρωπαϊκό προσκήνιο κυρίως καταγγέλλοντας τη μετανάστευση από μουσουλμανικές χώρες, η οποία στην δική τους επικράτεια είναι αριθμητικώς αμελητέα.
