Ανάμεσα στα άλλα, η καθυστέρηση της εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε., φέρνει στην επιφάνεια τα ρήγματα στη σχέση Γερμανίας και Γαλλίας. Κατά πολλούς, αθεράπευτα.
Η έκτακτη σύνοδος κορυφής της Τετάρτης για το Brexit έφερε σε αντιπαράθεση τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος επιθυμούσε τη μικρότερη δυνατή παράταση του “σίριαλ”, με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ, που ηγούνταν της προσπάθειας μακράς αναβολής. Και η διαφωνία δημοσιοποιήθηκε, πράγμα σπάνιο, με βαριές εκφράσεις.
Η Μέρκελ χαρακτήρισε “ακατανόητο” το σκεπτικό του Μακρόν, ενώ άνθρωποί της, όπως ο Χριστιανοδημοκράτης πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Μπούντεσταγκ Νόρμπερτ Ρέντγκεν κατηγόρησαν τον ένοικο των Ηλυσίων ότι δίνει προτεραιότητα στα εσωτερικά πολιτικά του συμφέροντα έναντι της ευρωπαϊκής ενότητας. Ενώ το Βερολίνο, σχολιάζει ειρωνικά ο Ζαν Κατρμέρ της Liberation, βαθύς γνώστης των τεκταινομένων στους διαδρόμους των Βρυξελλών, ουδέποτε έπραξε κάτι παρόμοιο, όπως λ.χ. όταν “χειριζόταν την ελληνική κρίση κατά τρόπο βάναυσο, προκειμένου να μην αναστατώσει του Γερμανούς ψηφοφόρους”.
Κατά τον ίδιο αρθρογράφο, ο Μακρόν “πέρασε το κατώφλι”: μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα κατά το οποίο επένδυε στη γαλλογερμανική σχέση, έχει οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι οι Χριστιανοδημοκράτες, αλλά και οι συγκυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες υπερασπίζονται αποκλειστικά τα γερμανικά εθνικά συμφέροντα, τα οποία μεταμφιέζουν σε ευρωπαϊκά.
Επί ενάμιση χρόνο, ο Γάλλος πρόεδρος βλέπει τους εταίρους πέραν του Ρήνου να ακυρώνουν τη μία πρωτοβουλία του μετά την άλλη, είτε πρόκειται για την δημιουργία ενός προϋπολογισμού και ενός κοινοβουλίου της ευρωζώνης, είτε για την φορολόγηση των κολοσσών της πληροφορικής, τη δημιουργία ευρωστρατού κ.ο.κ.
Ιδιαίτερη πικρία αισθάνεται το Μέγαρο των Ηλυσίων για το γεγονός ότι τα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των γαλλικών, εμφάνισαν τον Μακρόν απομονωμένο στην σύνοδο της Τετάρτης, όταν είχε την υποστήριξη του Βελγίου, της Ισπανίας, της Μάλτας, του Λουξεμβούργου και δευτερευόντως της Αυστρίας και της Δανίας.
Η γαλλική πλευρά, καταλήγει χαρακτηριστικά ο Κατρμέρ, αισθάνεται ότι δεν υπάρχει πλέον λόγος να μπαίνει σε συμβιβασμούς που αποδυναμώνουν την ευρωπαϊκή ενοποίηση: αν το Βερολίνο δεν επιθυμεί περισσότερη Ευρώπη ή ενδιαφέρεται απλώς για μια γερμανική Ευρώπη, ας το πει ανοικτά. Αλλά το Παρίσι δεν έχει λόγο να συνεχίσει αυτό το παιχνίδι χάριν μιας Ένωσης που δεν είναι παρά κατ’ όνομα Ευρωπαϊκή.
Η συζήτηση δεν είναι φιλολογική: το νεώτερο επεισόδιο της γαλλογερμανικής αντιπαράθεσης πρόκειται να εκτυλιχθεί σήμερα Δευτέρα, οπότε η Γαλλία θα καταψηφίσει στο Συμβούλιο Υπουργών την επανέναρξη μιας νέας εμπορικής διαπραγμάτευσης μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε., στη θέση της ατυχήσασας συμφωνίας ΤΤΙΡ.
Ο Γάλλος πρόεδρος δηλώνει ότι δεν είναι νοητή η διαπραγμάτευση με την κυβέρνηση Τραμπ, όσο αυτή αρνείται να συμμορφωθεί με το Σύμφωνο των Παρισίων για την κλιματική μεταβολή και έχει θεσπίσει εναντίον της ευρωπαϊκής πλευράς δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο.
Το κοινό μυστικό, ωστόσο, είναι ότι ο Μακρόν επιθυμεί να μείνει εκτός της νέας διαπραγμάτευσης, ο ευαίσθητος για τη Γαλλία τομέας της αγροτικής παραγωγής, παρά τις υπερατλαντικές πιέσεις περί του αντιθέτου.
Μάλιστα ο Ντόναλντ Τραμπ απειλεί ευθέως με επιβολή δασμών στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, θέτοντας τη Γερμανία σε συναγερμό.
Ο Βόλφγκανγκ Μύνχαου των Financial Times επισημαίνει ότι οι συνεργάτες του Μακρόν (άνθρωποι με ιδιαίτερους δεσμούς με την άλλη πλευρά του Ρήνου) άργησαν να αντιληφθούν ότι με την εκλογική ήττα του Σοσιαλδημοκράτη διεκδικητή της καγκελαρίας Μάρτιν Σουλτς η γερμανική πολιτική επέστρεψε στις “νόρμες” της.
Ιδιαίτερο σοκ αποτέλεσαν εν συνεχεία οι τοποθετήσεις της Άνεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ σε ό,τι αφορά την κοινή εξωτερική πολιτική και άμυνα. Η διάδοχος της Μέρκελ στην ηγεσία της Χριστιανοδημοκρατίας υποστήριξε ότι η Γαλλία θα πρέπει να παραδώσει στην Ε.Ε. την έδρα του μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ παράλληλα πρότεινε την κατάργηση του Στρασβούργου ως δεύτερης έδρας του Ευρωκοινοβουλίου.
Επιπλέον πρότεινε στη Γαλλία την κοινή κατασκευή αεροπλανοφόρου, πρόταση η οποία δεδομένης της καθήλωσης των γερμανικών στρατιωτικών δαπανών ακούγεται ειρωνική.
Για το Παρίσι, το πρόβλημα δεν είναι η Μέρκελ – αλλά το τι ακολουθεί.
Κατά τον Μύνχαου, μία νέα εστία κρίσης απειλείται να προκύψει λόγω της αντίθεσης του Μακρόν στην ανάληψη της προεδρίας της Κομισιόν από τον Βαυαρό Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου του ΕΛΚ.
Όμως, ο μεγαλύτερος κίνδυνος, κατά τον ίδιο, θα είναι μια πιθανή επιστροφή της κρίσης της ευρωζώνης. Η Γαλλία είναι περισσότερο εκτεθειμένη από το Γερμανία στο ιταλικό χρέος, κυριότερη πηγή ανησυχίας για τη νομισματική ένωση. Οι δε γαλλικές συνταγές της προώθησης της ενοποίησης της αγοράς κεφαλαίων και της αναμόρφωσης των δημοσιονομικών περιορισμών για την τόνωση των επενδύσεων αποτελούν στη Γερμανία ταμπού.
Παρά τις θεαματικές χειρονομίες σύσφιξης των διμερών σχέσεων, όπως η συνυπογραφή πρόσφατα της Συμφωνίας του Άαχεν, Γαλλία και Γερμανία μπαίνουν, όπως διαπιστώνει ο Μύνχαου, σε φάση απόκλισης των συμφερόντων και των ηγεσιών τους. Οι κραδασμοί θα γίνουν αισθητοί σε όλη την Ευρώπη.
