Μια ξεχωριστή παράσταση έλαβε χώρα τις τελευταίες εβδομάδες στον ευρύτερο χώρο του Bios στην Πειραιώς. Ο σκηνοθέτης της Γιάννης Χουβαρδάς αφού δίδαξε, στο πλαίσιο σεμιναρίου υποκριτικής, μια ομάδα νέων ηθοποιών, ανέβασε μαζί τους το έργο του Έντεν φον Χόρβατ Κάζιμιρ και Καρολίνα, γραμμένο το 1932.
Γερμανόφωνος – και άπατρις όπως δήλωνε ο ίδιος – συγγραφέας του μεσοπολέμου ο Χόρβατ, έζησε σε διάφορες πόλεις της Κεντρικής Ευρώπης, μεταξύ αυτών το Μόναχο της Γερμανίας, όπου τοποθετεί και την ιστορία του Κάζιμιρ και της Καρολίνας. Η δράση εκτυλίσσεται ένα βράδυ στη μεγαλύτερη γιορτή της χώρας, στο Oktoberfest του Μονάχου. Το νεαρό ζευγάρι, έρχεται να διασκεδάσει, αλλά σύντομα όλα ανατρέπονται. Η οικονομική ανέχεια που μαστίζει την πλειονότητα του γερμανικού λαού και τους μικροαστούς ήρωες του έργου σε συνδυασμό με την ελαφρότητα της γιορτής, θα τους οδηγήσει στον βίαιο χωρισμό. Ο Κάζιμιρ, λίγες ώρες νωρίτερα είχε απολυθεί από τη δουλειά του και η Καρολίνα, με την ευκολία του ανθρώπου που δεν εμβαθύνει στις πράξεις του, τον εγκαταλείπει για να βρει έναν οποιονδήποτε συνοδό που να μπορεί να πληρώσει τη διασκέδασή της. Η κοινωνική κρίση στη χώρα βαθαίνει επιβάλλοντας τη χαλαρότητα των ηθών.
Σε ένα εορταστικό περιβάλλον που θυμίζει κάτι ανάμεσα σε τσίρκο και λούνα παρκ συνωστίζονται όλες οι μεσαίες και κατώτερες κοινωνικές τάξεις, χάνοντας, για όσο χρόνο διαρκεί η παρουσία τους στη γιορτή, τα στεγανά τους. Καθώς πρέπει κύριοι ανακατεύονται με τον υπόκοσμο, τους πάμπτωχους εργάτες, τους ανέργους, τις πόρνες. Νεαρά κορίτσια έρχονται αποφασισμένα να διασκεδάσουν με κάθε κόστος. Μπύρα, λουκάνικα, παγωτό, το τρενάκι, ο ιππόδρομος και φτηνά θεάματα με πρωταγωνιστές τα «τέρατα», αποτελούν αναπόσπαστα μέρη της γιορτής. Κάθε δύσμορφο ανθρώπινο πλάσμα (τέρας) επιδεικνύεται και γίνεται αντικείμενο ανελέητης παρατήρησης και χλευασμού. Η αστική δημοκρατία έχει προ πολλού χρεοκοπήσει.
Ο Χουβαρδάς χρησιμοποίησε ως σκηνικό χώρο κάθε γωνιά του ισογείου, εντός και εκτός του κτιρίου, και του πρώτου ορόφου του Bios στην Πειραιώς. Οι δεκαεννιά ηθοποιοί της παράστασης ανακατεύτηκαν με τους θεατές που μετατράπηκαν σε συμμετέχοντες, ήδη από την ώρα που έφταναν στον χώρο. Τους υποδέχονταν στο μπαρ μία ηθοποιός-σερβιτόρα και ένας κομπέρ. Οι πρώτες από τις 117 σκηνές του έργου, έως τον χωρισμό του ζευγαριού εκτυλίχθηκαν εκεί, ανάμεσα στα τραπέζια και τα σκαμπώ της μπάρας. Στη συνέχεια η Καρολίνα με τον νέο της σύντροφο, τον ράφτη Σύρτσινγκερ, παρέσυραν τους θεατές στα απαγορευμένα μέρη της γιορτής, στον πάνω όροφο, όπου ανά ομάδες έμπαιναν σε ένα ημιφωτισμένο δωμάτιο, πνιγμένο στους καπνούς και τις φωνές. Χαρτοπαίκτες, πόρνες, ένας υπόκοσμός σε πλήρη ανάπτυξη, που δέχεται στους κόλπους του και τους κατά τα άλλα ευυπόληπτους πολίτες για να τους διασκεδάσει.
Από εκεί ξανά κάτω στην κύρια αίθουσα του θεάτρου οι θεατές της παράστασης, αλλά ταυτόχρονα και συμμετέχοντες στο Oktoberfest, παρακολούθησαν την παρέλαση-επίδειξη των τεράτων και τον ιππόδρομο. Η Καρολίνα, με την ελαφρότητα και την αστάθεια που τη χαρακτήριζε, εγκατέλειψε και τον δεύτερο νεαρό για να βρεθεί δίπλα σε έναν ευκατάστατο μεσοαστό προχωρημένης ηλικίας και παντρεμένο, τον Ράουχ. Αυτός θα της προσέφερε την απόλαυση του ιπποδρόμου και την προοπτική μιας απόδρασης, μιας εκδρομής με το πολυτελές αυτοκίνητό του. Η δράση μεταφέρθηκε έξω από το μπάρ στο πεζοδρόμιο της Πειραιώς, ενώ οι θεατές έμειναν καθισμένοι μέσα και παρακολούθησαν αρκετές σκηνές να εκτυλίσσονται πίσω από τις τζαμαρίες, με τη βοήθεια μικροφώνων. Αυτό έδωσε την ευκαιρία να ανακατευτούν και οι περαστικοί του δρόμου στις σκηνές του έργου, με ό,τι απρόοπτο μπορούσε να συμβεί σε κάθε παράσταση.
Η αναχώρηση του Ράουχ και της Καρολίνας με το αυτοκίνητο επανέφερε τη δράση μέσα στο μπαρ. Ο Κάζιμιρ απογοητευμένος βρήκε παρηγοριά στη συντροφιά μιας εξίσου θλιβερής γυναικείας ύπαρξης, σχολιάζοντας πικρόχωλα την Καρολίνα. Λίγο αργότερα, ωστόσο, η κοπέλα και ο ηλικιωμένος συνοδός της καταφτάνουν τραυματισμένοι από ένα ατύχημα που τους συνέβηκε. Η αμφίπλευρα ιδιοτελής σχέση τους τελειώνει όταν αυτός με χυδαίο τρόπο τη διώχνει. Στο τέλος του έργου, οι προσπάθειες να επανασυνδεθεί το αρχικό ζευγάρι δεν ευοδώνονται, αφήνοντας μια γεύση απαισιοδοξίας. Ο χωρισμός τους είναι οριστικός.
Καταλυτική και δυσοίωνη σε όλο το έργο υπήρξε η παρουσία του Ζέπελινγκ, που πετούσε πάνω από τη γιορτή και το παρακολουθούσαν όλοι με το κεφάλι στραμμένο στον ουρανό, κολλημένοι στις τζαμαρίες του Bios. Η υπέρτατη απόλαυση που υποσχόταν, ως κυρίαρχος των αιθέρων, και ταυτόχρονα ο συμβολισμός του ως το απαύγασμα του δυτικού πολιτισμού, ακριβώς την παραμονή της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία, προκαλεί στον θεατή συναισθήματα αποτροπιασμού και τρόμου. Ο εφιάλτης του φασισμού, ειδικά σε περιόδους έντονης κοινωνικής κρίσης, είναι πάντα ενεργός και απειλητικός.
Όλοι οι συντελεστές υποστήριξαν με πάθος τη δουλειά του σκηνοθέτη: Η Εύα Μανιδάκη και η Ιωάννα Τσάμη με τα ευφάνταστα σκηνικά και κοστούμια τους αντίστοιχα, η Στέλλα Κάλτσου με τους φωτισμούς, ο Jan van de Enger με την επιμέλεια της μουσικής και η Όλγα Σπυράκη με την επιμέλεια της κίνησης. Και, φυσικά, οι τέσσερις μουσικοί Μικές Γλύκας, Ιφιγένεια Καραμήτρου, Νίκος Νικολακόπουλος, Νικολάια Τριανταφύλλου και οι δεκαεννιά ηθοποιοί Βασίλης Αθανασόπουλος, Αλέξανδρος Βάρθης, Ευάγγελος Βογιατζής, Έκτωρ Γασπαράτος, Παναγιώτης Γεωργούλας, Κάτια Γκουλιώνη, Θωμάς Καζάσης, Παναγιώτης Καμμένος, Νίκος Καμόντος, Μάγδα Κόρπη, Νάντια Μαργαρίτη, Έλενα Μεγγρέλη, Νικόλας Μίχας, Δημήτρης Μπίτος, Κέλλυ Νικηφόρου, Σοφία Πριόβολου, Γιώργος Σαββίδης, Ναταλί-Τερέζα Τσάβεζ, Ιώβη Φραγκάτου.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει τόσο στη μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα όσο και στη δραματουργία της παράστασης η οποία υποστηρίχθηκε και από το εξαιρετικό πρόγραμμα που τη συνόδευε.
*Η Ναταλί Μηνιώτη είναι Διδάκτωρ Θεατρολογίας.
Nuntiusweb