Η συμφωνία, τα μέτρα και η (μη) επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων

Τώρα που η συμφωνία έκλεισε και το τραίνο της αξιολόγησης μπήκε στις ράγες του μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι και να ετοιμαζόμαστε σιγά σιγά για το αρνί.

Η συμφωνία βέβαια μιλάει για νέες μειώσεις των συντάξεων. Ασφαλώς τώρα που η κυβέρνηση βλέπει πιο ψύχραιμα τα πράγματα καταλαβαίνει πως πέρυσι το Μάιο που ψήφιζε το ασφαλιστικό και έλεγε πως δεν θα υπάρξουν νέες μειώσεις δεν είχε μπροστά της όλα τα δεδομένα. Η λεγόμενη προσωπική διαφορά των παλαιών συνταξιούχων καταργείται πριν καλά καλά υπολογιστεί.

Η συμφωνία μιλάει και για μείωση του αφορολόγητου. Για αύξηση δηλαδή του φόρου για εκείνους τους φοροφυγάδες εργαζόμενους και συνταξιούχους που έχουν εισόδημα μικρότερο από 8.636 € το χρόνο ή 720 € το μήνα. Γιατί βεβαίως πρέπει να πληρώσουν φόρο ακόμη και γι’ αυτά που οι μισθωτοί επιστρέφουν στους μπράβους της εργοδοσίας.

Την ίδια ώρα ακούσαμε και για 13 στελέχη (καλά δεν μπορούσαν να είναι ένας λιγότερος ή ένας παραπάνω;) που κατέθεσαν κείμενο συμβολής (;;;) ψηφίζοντας κάποιοι κατά της εισήγησης και κάποιοι λευκό. Τώρα θα αναρωτηθεί κανείς κείμενο συμβολής και καταψήφιση πως συμβιβάζεται. Συμβιβάζεται γιατί στα πλαίσια του έντιμου συμβιβασμού το τρομερό παιδί τους έκανε τη χάρη να στείλει και το δικό τους κείμενο για συζήτηση στις οργανώσεις του κόμματος.

Ας δούμε όμως τι ακριβώς υπάρχει πίσω από τις κυβερνητικές εξαγγελίες περί επαναφοράς των συλλογικών συμβάσεων.

1. Κατ’ αρχήν να θυμίσουμε ότι εδώ και πέντε χρόνια ο κατώτατος μισθός είναι καθηλωμένος στα 586 € για τους άνω των 25 και στα 511 € για τους κάτω των 25 ετών.

2. Η πρόβλεψη του νόμου 4093/2012 για καθορισμό του κατώτατου μισθού με νόμο και όχι με συλλογικές διαπραγματεύσεις των κοινωνικών συνομιλητών παραμένει.

3. Το προ μνημονίων θεσμικό πλαίσιο προέβλεπε ότι όλοι οι όροι μιας συλλογικής σύμβασης που έληξε ή καταγγέλθηκε συνεχίζουν να ισχύουν για το μισθωτό μέχρι τη λύση της εργασιακής του σχέσης. Αυτό καταργήθηκε με το νόμο 4046/12 και την πράξη 6 του Υπουργικού Συμβουλίου του 2012 (ΠΥΣ 6) και απέμειναν να μετενεργούν μόνο οι όροι που αφορούν το βασικό μισθό και τέσσερα επιδόματα (ωρίμανσης, τέκνων, σπουδών και επικίνδυνο). Η κατάργηση της μετενέργειας όλων των λοιπών όρων παραμένει.

4. Το προ μνημονίων θεσμικό πλαίσιο όριζε πως αν η σχέση εργασίας ρυθμίζεται από περισσότερες ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις τότε υπερισχύει η ευνοϊκότερη για τον εργαζόμενο (συρροή). Με το νόμο 4024/12 αυτό καταργήθηκε και υπερισχύει η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση δικαίωμα υπογραφής για την οποία απέκτησαν εκτός από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και ενώσεις προσώπων που εργάζονται στην ίδια επιχείρηση. Η ρύθμιση αυτή παραμένει.

5. Το προ μνημονίων θεσμικό πλαίσιο όριζε πως με Υπουργική απόφαση επεκτείνεται μια κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας σε όλους τους εργαζόμενους του κλάδου. Γι’ αυτό επαίρεται η κυβέρνηση ότι θα επανέλθει το Φθινόπωρο του 2018 ωστόσο αυτό αφ’ ενός προβλεπόταν από προηγούμενο νόμο και αφ’ ετέρου αυτό θα γίνεται μόνο αν στους εργοδότες που εκπροσωπούνται στις διαπραγματεύσεις εργάζεται το 51% των εργαζομένων του κλάδου. Αυτό είτε θα αμφισβητείται είτε κάποιοι εργοδότες σκόπιμα δεν θα είναι μέλη των εργοδοτικών οργανώσεων με αποτέλεσμα η ρύθμιση να μείνει κενό γράμμα.

6. Η ρύθμιση της ΠΥΣ 6/2012 που προβλέπει ότι αναστέλλονται οι όροι συλλογικών συμβάσεων που προβλέπουν αυξήσεις μισθών με την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου συνεχίζει να βρίσκεται σε ισχύ.
7. Τέλος δεν υπάρχει καμία αναφορά για το τελευταίο αποκούμπι της διαιτησίας που είχαν οι εργαζόμενοι. Ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) συνεχίζει να βρίσκεται στο γύψο.

Το αποτέλεσμα τα προηγούμενα χρόνια ήταν οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας να δεχθούν πολύ ισχυρά πλήγματα και το εργατικό κόστος να γίνει στοιχείο του ανταγωνισμού.

Η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας υπονομεύθηκε, αποδυναμώθηκε και όροι της καταργήθηκαν, οι κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας υπονομεύθηκαν και έχασαν την ισχύ τους και εκτός από κάποιες λίγες επιχειρησιακές οι υπόλοιπες υπογράφηκαν από εργοδοτικά σωματεία που ξεπήδησαν την περίοδο της κρίσης ή από ενώσεις προσώπων. Ταυτόχρονα στις επιχειρησιακές συνδικαλιστικές οργανώσεις που συνεχίζουν να αντιστέκονται στις εργοδοτικές πιέσεις μπαίνει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το δίλημμα της μείωσης των κερδών, των προβλημάτων του ανταγωνισμού, των μικρότερων αποδοχών του προσωπικού μιας όμορης επιχείρησης και της απειλής του λουκέτου και των απολύσεων με στόχο την αποδοχή της μείωσης των αποδοχών.

Τα χειρότερα έπονται. Η κατάργηση του κατώτατου μισθού που υπέγραφε η ΓΣΕΕ έχει ήδη σημάνει την αρχή του τέλους της συνομοσπονδίας. Αυτό σε συνδυασμό με το χτύπημα που συνεχίζουν να δέχονται οι κλαδικές, οι ομοιοεπαγγελματικές και οι επιχειρησιακές συμβάσεις θα συνεχίσει να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο σύνολο των ομοσπονδιών και των πρωτοβάθμιων σωματείων. Η κατάργηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων θα θέσει σε κίνδυνο ακόμη και την ύπαρξη των συνδικαλιστικών οργανώσεων.