Οι εργαζόμενοι στην Εφορεία Αρχαιοτήτων καλούν σε υπεράσπιση του δημόσιου αγαθού της ιστορικής μνήμης και του αθηναϊκού τοπίου.
«Με την τροπολογία υπ’ αρ. 214/37/4-3-2020 στο νομοσχέδιο “Στρατηγική αναπτυξιακή προοπτική των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ρύθμιση ζητημάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες διατάξεις”, ιδρύεται η «Εθνικός Κήπος – Μητροπολιτικό Πράσινο Α.Ε.», στην οποία παραδίδεται η «διαχείριση» του Εθνικού Κήπου και του Λόφου του Φιλοπάππου. Πρόκειται για την απαρχή της εφαρμογής μιας νέας πολιτικής που μετατρέπει μία Α.Ε. σε διαχειριστή, αλλά στην πραγματικότητα σε δικαιούχο αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων. Το μοντέλο αυτό αποτελεί την έναρξη μιας νέου τύπου προσέγγισης του ιστορικού τοπίου της Αθήνας.
Ως εργαζόμενοι στην Εφορεία Αρχαιοτήτων της πόλης της Αθήνας δεν είναι δυνατόν να παρακολουθούμε σιωπηλοί την εκχώρηση των δημοσίων αγαθών και των μνημείων σε ανώνυμες εταιρείες που θα διαχειρίζονται τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία με μόνο κανόνα «τον κανόνα της ιδιωτικής οικονομίας». Οι δύο χώροι που παραχωρούνται είναι κηρυγμένοι και προστατεύονται από τον αρχαιολογικό νόμο (Ν. 3028/2002).
Ο λόφος του Φιλοπάππου εντάσσεται στον κηρυγμένο ως οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο των Λόφων Μουσών (Φιλοπάππου), Πνύκας, Νυμφών (ΦΕΚ 154/ΑΑΠ/22-4-2008). Πρόκειται για αρχαιολογικό χώρο, μη ανεσκαμμένο στο σύνολό του, έκτασης 650 στρεμμάτων.
Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τρεις πολύ σημαντικούς αρχαίους χώρους: την Πνύκα, το μνημείο του Φιλοπάππου και τις «Φυλακές Σωκράτους», τον βυζαντινό ναό του Αγίου Δημητρίου Λουμπαρδιάρη, καθώς και τα κηρυγμένα, ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία, λιθόστρωτα και το Αναπαυτήριο Πικιώνη. Η περιοχή περιλαμβάνεται στη «ζώνη ανασχέσεως» (buffer zone) της Ακρόπολης, μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και στον Κατάλογο των Μνημείων της Αθήνας που τους έχει απονεμηθεί το Σήμα Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2014 (European Heritage Label).
Ο Εθνικός κήπος έχει κηρυχθεί ως ιστορικός τόπος «ως χαρακτηριστικός και ομοιογενής χώρος…ως μοναδικό στη χώρα παράδειγμα αρχιτεκτονικής τοπίου…στον οποίο έχουν αποτυπωθεί διαδοχικές εξελικτικές φάσεις της νεώτερης ιστορίας των Αθηνών και έχει άρρηκτα συνδεθεί στην συλλογική μνήμη των κατοίκων της πόλης με σημαντικές καμπές της ιστορίας του ελληνικού κράτους καθώς και με την καθημερινή ζωή τους…» (ΦΕΚ 49/ΑΑΠ/23-3-2011). Είναι ένας χώρος που βρίθει ορατών αρχαιοτήτων και αποτελεί τη ρωμαϊκή επέκταση των Αθηνών.
Η τροπολογία, που παραδίδει σε ιδιωτική διαχείριση τους δύο δημόσιους και προστατευόμενους από τον αρχαιολογικό νόμο τόπους, δεν συνυπογράφεται από την Υπουργό Πολιτισμού, παρ’ ότι η προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και προβλέπεται από το άρθρο 24 του Συντάγματος.
Στα άρθρα της τροπολογίας περιγράφεται ένα μόρφωμα που αναλαμβάνει την διαχείριση των δύο προστατευόμενων από τον αρχαιολογικό νόμο τόπων και εν δυνάμει κάθε προστατευόμενου χώρου μέσα στο αθηναϊκό πεδίο, με μόνη προϋπόθεση την έκδοση ενός προεδρικού διατάγματος (!):
– «Η συνιστώμενη Εταιρεία λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας».
– «Η διάρκεια της Εταιρείας ορίζεται σε 40 έτη..»
– «…Mε Π.Δ. που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών, η Εταιρεία μπορεί να αναλαμβάνει τη διαχείριση και άλλων, συναφών με τους σκοπούς της χώρων».
-«Η Εταιρεία μπορεί να προβαίνει σε εκπόνηση μελετών.., εκτέλεση έργων ή ανάθεση σε τρίτους», «σε αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων και εκμίσθωση χώρων που διαχειρίζεται» και κυρίως σε «ανάληψη ως δικαιούχου έργων ή δράσεων στο πλαίσιο …επιχειρησιακών ή άλλων προγραμμάτων..».
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι στην υπό ίδρυση Α.Ε., δεν εκχωρείται μόνο η διαχείριση αλλά και το εν λευκώ δικαίωμα στο έδαφος, στον ίδιο τον τόπο, αφού η εταιρεία νομιμοποιείται να προβαίνει σε αναμορφώσεις ως δικαιούχος συγχρηματοδοτούμενων ή άλλων έργων, τα οποία θα αφήνουν το αποτύπωμά τους σε αρχαιολογικούς χώρους, σε ιστορικούς τόπους, στο ίδιο το ίχνος της αρχαίας πόλης.
Θεωρούμε ότι πολύ σύντομα το καθεστώς που διαμορφώνεται με την τροπολογία, θα επεκταθεί και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας, με έναν πολύ πιθανό επόμενο στόχο τον αρχαιολογικό χώρο στην Ακαδημία Πλάτωνος.
Εμείς, οι εργαζόμενοι στην Εφορεία Αρχαιοτήτων της αρχαίας πόλης, στην Εφορεία που έχει στη χωρική της αρμοδιότητα τους αντισυνταγματικά εκχωρούμενους χώρους, τους χώρους όπου εργαζόμαστε ως μισθοδοτούμενοι από το ελληνικό δημόσιο, εκφράζουμε την πλήρη αντίθεσή μας με την πολιτική που χαράσσει το μοντέλο της τροπολογίας και καλούμε τους συλλόγους μας, τους συναδέλφους και κυρίως την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, να υπερασπιστεί το δημόσιο αγαθό της ιστορικής μνήμης και του αθηναϊκού τοπίου από τους «κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας».
Υπογραφές:
Κατερίνα Αβραμίδου
Ευρύκλεια Αλεξανδράκη
Έφη Αλεξάκη
Παναγιώτα Αναστασάκου
Γιώργος Ασλάνης
Αντώνης Βαλέρης
Ελευθερία Βολτυράκη
Βασιλική Γεωργακά
Αμαλία Γιαννακοπούλου
Ευτυχία Γιαννικαπάνη
Αδαμαντία Γιάννου
Ρέα Γκιόλια
Πέτρος Δευτερήγος
Αγγελική Δημητριάδου
Άγγελος Ζαρκάδας
Μιχαήλ Ζερβός
Θεόδωρος Ηλιόπουλος
Θανάσης Κακιούζης
Ελένη Καρακικέ
Ρενάτα Καραμουσκέτα
Αντώνης Καραπιδάκης
Ευφροσύνη Κασάπογλου
Ελισάβετ Κόκκαλη
Ανδρέας Κοντονής
Χρήστος Κοντοχρήστος
Χρυσαυγή Κουνδουράκη
Δημήτρης Κουκουλάς
Μαρία Λιάσκα
Κώστας Λόης
Μαρίνα Μαλλιάρη
Βίκυ Μανουσιάδου
Γιάννης Μαστρονικόλας
Καλλιόπη Μιχαηλίδου
Ιωάννα Μονεμβασίου
Βούλα Μπαρδάνη
Παναγιώτα Νίκα
Μαρία Ντούρου
Μαρία Ξυνοστάθη
Μαρία-Λουίζα Παϊπέτη
Εύχαρις Πακλατζίδη
Μανώλης Παναγιωτόπουλος
Ανδρομάχη Παναγοπούλου
Λαμπρινή Παναγοπούλου
Χριστίνα Παπασταμάτη-Φον Μοοκ
Γιάννα Πίκουλη
Ράινα Πούλη
Τατιάνα Πούλου
Σπύρος Προύσαλης
Κατερίνα Ροδοπούλου
Πελαγία Ρουκουνάκη
Μαρία Ρουμαντζή
Μαρία Σακελλαράκη
Νίκη Σακκά
Ελένη Σερβετοπούλου
Νικολέττα Σέρρα
Γιώτα Σκιαδοπούλου
Ελένη Στεφανίδου
Κλειώ Στρατηγάκη
Στέλλα Στρατηγού
Μαρία Τσίχλη
Κλειώ Τσόγκα
Σωτήρης Φωτακίδης
Χαρά Χαραμή
Βασιλική Χαρίση
Παναγιώτα Χαρμαλιά
Τάνια Χατζηευθυμίου
Μαριάνθη Χατζημανώλη
Γιώργος Χριστακόπουλος