Είναι οι μαθητές φασίστες;

Με αφορμή τις καταλήψεις ενάντια στη συμφωνία των Πρεσπών έχει ξεκινήσει ένας δημόσιος διάλογος για το χαρακτήρα τους.

Σε ποιο βαθμό καθοδηγεί η Χ.Α. τις κινητοποιήσεις αυτές; Είναι εθνικιστικές εκδηλώσεις που εκκολάπτουν το νέο «αυγό του φιδιού»; Μπορεί να έχουν  διπλή ανάγνωση συνθήματα όπως: «Η Δημοκρατία πούλησε τη Μακεδονία»;

Σε πολλές περιπτώσεις γίνονται ιστορικές αναφορές και παραλληλισμοί με τις διαδηλώσεις για τη Κύπρο τη δεκαετία του 1950 και τη συμμετοχή της Αριστεράς και του ΚΚΕ (μέσω της ΕΔΑ) σε αυτές.

Τι πραγματικά έγινε τότε και ποια η σχέση τους με σήμερα;

1. Στη δεκαετία του 1950, η ελληνική αστική τάξη και τα κόμματά της είδαν την αναζωπύρωση του Κυπριακού σαν επικίνδυνη εξέλιξη. Χαρακτηριστική η απάντηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου (4.4.1950) στο αίτημα να αξιοποιήσει η κυβέρνηση τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στην Κύπρο:

«Η Ελλάς σήμερον αναπνέει με δύο πνεύμονας, του μεν αγγλικού, του δε αμερικανικού και, δι’ αυτό, δεν μπορεί, λόγω του Κυπριακού, να πάθη ασφυξίαν…».

2. Οι διαδηλώσεις για το Κυπριακό, που ξεκίνησαν τον Νοέμβριο του 1951 και συνεχίστηκαν έως το 195 , είχαν διοργανωτές δύο φορείς αδιαμφησβήτης εθνικοφροσύνης, την «Πανσπουδαστική Επιτροπή Κυπριακού Αγώνος»(ΠΕΚΑ) και την «Πανελλήνιο Επιτροπή Ενώσεως Κύπρου» (ΠΕΕΚ). Στη δεύτερη Πρόεδρος ήταν ο εκάστοτε αρχιεπίσκοπος Αθηνών
3. Στο πεζοδρόμιο όμως η αριστερά της εποχής συμμετείχε μαζικά στις κινητοποιήσεις:

α) Βγαίνοντας από την πολιτική απομόνωση, μετά τον εμφύλιο.

β) Στοχοποιώντας τα δύο βασικά στηρίγματα του καθεστώτος (Μ.Βρετανία και ΗΠΑ).

γ) Στηρίζοντας την πολιτική της ΕΣΣΔ, καθώς οι σοσιαλιστικές χώρες αποτελούσαν τους μόνους συμπαραστάτες της Κύπρου στον ΟΗΕ.

Η αρχική «καλυμμένη» συμμετοχή (τη περίοδο 1951-54) έδωσε τη θέση της σε ανοιχτά καλέσματα. Στη διαδήλωση που οργάνωσε η ΠΠΕΚ, στις 20/8/1954, καλούσε πρωτοσέλιδα η Αυγή, ενώ η ΕΔΑ συμμετείχε με οργανωμένο μπλόκ.

4. Από το 1955 και μετά, την πρωτοκαθεδρία στις οδομαχίες από την μαθητική και φοιτητική νεολαία, αποσπά η εργατική, ενώ ολοένα και περισσότερο εμπλέκονται και πόλεις εκτός Αθηνών. Χαρακτηριστική η διαδήλωση στην Πάτρα , που καταλήγει σε σφοδρές συγκρούσεις 5.000 πολιτών, «εκ της εργατικής κυρίως τάξεως», με την αστυνομία. Χαρακτηριστικές και οι αναφορές για τη μεγάλη διαδήλωση της 12/4/56: 77 πολίτες και 21 αστυνομικοί τραυματίες, 151 συλλήψεις και 37 παραπομπές σε δίκη·από τους διωχθέντες, «5 είναι μαθηταί, 1 φοιτητής και οι λοιποί εργάται» («Εθνικός Κήρυξ» 14/3)
5. Κορυφαία στιγμή η διαδήλωση της 9/5/1956 με 6 νεκρούς (3 επίσημα) και 200 τραυματίες. Η «Αυγή», πρωτοσέλιδα ζητάει « Να εκδιωχθή άμεσα η κυβέρνησις του αίματος και εθνικής μειοδοσίας».                                                                                         

Σήμερα:

1.  Η ελληνική αστική τάξη αναπνέει με ένα πνεύμονα, τον ευρωατλαντικό. Και εξυπηρετώντας τα στρατηγικά του σχέδια η κυβέρνηση κινείται στο Μακεδονικό.
2. Η Αριστερά, έχοντας αρνηθεί τη σύνδεση αντιιμπεριαλιστικού-αντικαπιταλιστικού, δεν μπόρεσε, επειδή δε θέλησε, να ηγεμονεύσει σε ένα κίνημα που θα στόχευε στη συμφωνία των Πρεσπών.
3. Οι εθνικιστικοί/νεοναζιστικοί κύκλοι εκμεταλλεύονται τη συγκυρία. Ηγούνται, οργανώνουν, καθοδηγούν και ηγεμονεύουν στις κινητοποιήσεις, δίνοντάς τους εθνικιστικό/σωβινιστικό  περιεχόμενο και αποσιωπώντας (φυσικά) εντελώς κάθε αντιμπεριαλιστική (έστω και στρεβλή) αναφορά (οι λέξεις ΝΑΤΟ, ΗΠΑ απουσιάζουν εντελώς από οποιαδήποτε διαμαρτυρία).
4. Ο εθνικισμός είναι το alter ego του «κοσμοπολιτισμού-διεθνισμού» της «ροζ αριστεράς». Και οι δύο εξυπηρετούν (και καθοδηγούνται) από τον αμερικανοΝΑΤΟικό παράγοντα.
5. Ο εθνικισμός μπορεί να αξιοποιηθεί και σε ενδεχόμενη, προσωρινή, «αναβάθμιση»-εμπλοκή  της χώρας στους τυχοδιωκτισμούς του ΝΑΤΟ στη περιοχή.  Από την άλλη ο «κοσμοπολιτισμός», ιδεολογική-υλική έκφραση των παρασιτικών (των πιο ισχυρών σήμερα) στρωμάτων του ελληνικού αστισμού, αποτελεί τη στρατηγική επιλογή του ελληνικού κεφαλαίου, ενώ, ταυτόχρονα η ηγεμονία του (ειδικά στο χώρο της διανόησης) εμποδίζει τη κρίσιμη (ειδικά για τη χώρα) σύνδεση αντιιμπεριαλιστικού-αντικαπιταλιστικού.
6. Όσα τμήματα της αριστεράς επιλέξουν την τακτική σύμπλευση με ένα από τους δύο πόλους (στο όνομα του «μικρότερου κακού» ή των «ελιγμών») κινδυνεύουν να αφοπλιστούν πολιτικά-ιδεολογικά για ολόκληρη ιστορική περίοδο, ενώ αντικειμενικά θα εξυπηρετούν τα στρατηγικά σχέδια του ΝΑΤΟ στη περιοχή.

Το 1951 η Αριστερά βγήκε από μια μεγάλη στρατιωτική ήττα. Ούτε ηθική όμως, ούτε ιδεολογικοπολιτική. Και με αναφορές στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Και σύντομα κατάφερε να ηγεμονεύσει ακόμη και στα πεδία του αντιπάλου.

Σήμερα, ίσως είναι η ώρα  να αναλογιστεί γιατί, μετά από μια δεκαετία μνημονίων την πρωτοβουλία κινήσεων την έχουν όλοι οι άλλοι και γιατί το (τόσο μακρινό 1991) δεν μπορεί να αποτελεί πλέον το διαχρονικό άλλοθι της ουσιαστικής περιθωριοποίησης.

*Ο Ανδρέας Ζαφείρης είναι μέλος του ΠΣ της ΛΑ.Ε.