Μετά από οκτώ συνολικά χρόνια σκληρής νεοφιλελεύθερης πολιτικής εφαρμογής δημοσιονομικών μέτρων, ο τζίρος του κλάδου του οργανωμένου λιανεμπόριου τροφίμων (αλυσίδες σούπερ μάρκετ), αν και μικρότερος ως αποτέλεσμα του χαμηλού διαθέσιμου εισοδήματος εκ μέρους των καταναλωτών, παραμένει σχεδόν σταθερός, με τους κολοσσούς της αγοράς να αυξάνουν τα κέρδη τους. Μόνιμα θύματα, οι καταναλωτές και φυσικά, οι εργαζόμενοι των εταιρειών αυτών.
Το χρονικό
Από την αρχή των δημοσιονομικών προγραμμάτων λιτότητας, ο κλάδος των σούπερ μάρκετ στη χώρα μας σημαδεύθηκε από την πτώχευση της αλυσίδας «Ατλάντικ» και την αποχώρηση της γερμανικής εκπτωτικής αλυσίδας «Aldi». Στη συνέχεια, ακολούθησε η εξαγορά από τη «METRO AΕΒΕ» (συμφερόντων Παντελιάδη) του μέρους εκείνου του ομίλου «Βερόπουλος» που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα. Τέλος, επήλθε η οικονομική κατάρρευση της «Μαρινόπουλος» και η μεταβίβασή της στη «Σκλαβενίτης».
Στο μεταξύ, ωστόσο, πολλές μικρές και μεσαίες αλυσίδες έκλεισαν ή πέρασαν σε άλλα χέρια. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ειδικής έκδοσης «Πανόραμα των ελληνικών σούπερ μάρκετ», το 2009 στην Ελλάδα υπήρχαν 96 αλυσίδες σούπερ μάρκετ ενώ το 2016 είχαν ήδη υποχωρήσει στις 55. Περίπου δηλαδή οι μισές από τις υπάρχουσες απλά εξαφανίστηκαν από τον χάρτη του λιανικού εμπορίου τροφίμων.
Σήμερα
Το 2009, όταν ο τζίρος του κλάδου των σούπερ μάρκετ ήταν 13,15 δισ. ευρώ, οι δέκα μεγαλύτερες αλυσίδες συγκέντρωναν το 68,6% αυτού. Το 2016, με τον τζίρο της αγοράς να έχει υποχωρήσει στα 10,82 δισ. ευρώ, το μερίδιο των δέκα μεγαλύτερων αλυσίδων είχε αυξηθεί στο 78%.
Δηλαδή με τζίρο στα 13,15 δισ. €, το μερίδιο των μεγαλύτερων εταιρειών ήταν περίπου 9,3 δισ. € και με τζίρο στα 10,82 δισ. ήταν € 8,44 δισ. € αντίστοιχα. Οι εταιρείες του κλάδου δηλαδή διατήρησαν τον ίδιο σχεδόν τζίρο καταλαμβάνοντας μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα. Και μάλιστα, από το 2017, ο τζίρος σταμάτησε να έχει πτωτική πορεία και άρχισε να βαίνει αυξούμενος.
Επιπλέον, το πρώτο πεντάμηνο του 2018 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2017, έκλεισε με αύξηση της αξίας πωλήσεων για τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ την ίδια ώρα που μέσα σε μία τριετία, έχουν κλείσει περισσότερα από 300 καταστήματα.
Στα στοιχεία αυτά, έχει ιδιαίτερη σημασία να συνοπολογισθούν και τα κέρδη από το «παράθυρο», όπως είναι η μετακύληση του κόστους της πλαστικής σακούλας στον καταναλωτή χωρίς οικονομικό αντίκρισμα στη μείωση των τιμών των προϊόντων.
Συνολικά
Συνολικά, παρατηρείται η τάση της συγκέντρωσης των καταστημάτων σούπερ μάρκετ στα «χέρια» των μεγάλων του κλάδου που παρά την ένδεια των καταναλωτών και την οικονομική κρίση, διατηρούν εις το ακέραιον τον τζίρο των συναλλαγών τους και τα κέρδη τους.
Την ίδια ώρα που σεβαστό ποσοστό των εργαζομένων στον κλάδο έχει να αντιμετωπίσει τα σοβαρότερα προβλήματα με τα οποία μπορούν να βρεθούν αντιμέτωποι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, όπως ελαστικές μορφές εργασίας, απλήρωτη εργασία ή απλήρωτες υπερωρίες και παράνομες απολύσεις.
Την ίδια ώρα που σημαντικό ποσοστό των καταναλωτών αγοράζει από τα σούπερ μάρκετ τα απολύτως απαραίτητα και αυτά, συχνά, χαμηλής και αμφιβόλου ποιότητας.
Την ίδια ώρα που τα μίνι μάρκετ της γειτονιάς κλείνουν το ένα μετά το άλλο, αδυνατώντας να αντεπεξέλθουν των όλο και περισσότερων οικονομικών επιβαρύνσεων.
Πρόκειται μάλλον για την ανάπτυξη που κάποιοι επαΐοντες ευαγγελίζονται…
Α.Μ.