Παρατηρητές των εξελίξεων στο ράλι των τιμών πετρελαίου, φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος, έμειναν και χθες οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης, διαπιστώνοντας ότι ο πληθωρισμός διαμορφώνεται σε υψηλότερα επίπεδα απ’ ό,τι αναμένονταν, χωρίς όμως να υπάρχει συναντίληψη για κοινή ευρωπαϊκή λύση.
Το καινούργιο στη χθεσινή συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών ήταν μια νέα γαλλική πρόταση πέντε σημείων για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων στα καύσιμα, η οποία υποστηρίχθηκε από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Τσεχία.
Η πρόταση προβλέπει η αύξηση των τελικών ενεργειακών προϊόντων να διαμορφώνεται όχι μόνο από την αύξηση των ορυκτών καυσίμων, αλλά από το σύνολο του ενεργειακού μίγματος κάθε χώρας που περιλαμβάνει τις ΑΠΕ και, σε κάποιες χώρες, την πυρηνική ενέργεια. Προβλέπει επίσης για τις επιχειρήσεις μακροπρόθεσμα συμβόλαια με τους παραγωγούς ενέργειας καθώς και πρόσβαση και των νοικοκυριών σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια ενέργειας. Τέλος, προτείνεται και πάλι η κοινή προμήθεια και αποθήκευση ενεργειακών προϊόντων.
Η πρόταση αυτή προστίθεται στο πακέτο των προτάσεων που έχουν κατατεθεί εδώ και δύο μήνες για το θέμα της ενέργειας. Στο ίδιο πακέτο, περιλαμβάνεται και η κοινή πρόταση της Γαλλίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Τσεχίας και της Ρουμανίας που υποβλήθηκε στις 5 Οκτωβρίου η οποία προέτρεπε επίσης – μεταξύ άλλων – σε κοινή ευρωπαϊκή δράση με κοινή προμήθεια και αποθήκευση ενεργειακών προϊόντων.
Χθες ο πρόεδρος του Eurogroup, Πασκάλ Ντόναχιου παραδέχθηκε ότι ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος από ότι είχε αρχικά υπολογιστεί, αλλά τόνισε ότι οι κοινές λύσεις θα έρθουν “μεσοπρόθεσμα”. Ο Επίτροπος αρμόδιος για τα οικονομικά θέματα Πάολο Τζεντιλόνι απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το αν επίκειται κάποια διαπραγμάτευση σε κεντρικό επίπεδο με την Ρωσία – τον βασικό προμηθευτή φυσικού αερίου της ΕΕ – για να αυξήσει τις ποσότητες καυσίμου προς την Ευρώπη, είπε μόνο ότι σήμερα οι υπουργοί Οικονομικών της Ένωσης θα συζητήσουν την αύξηση των ποσοτήτων αερίου που προμηθεύεται η ΕΕ από εναλλακτικούς προμηθευτές. Με τον τρόπο αυτό άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι δεν υπάρχει πρόθεση για διαπραγμάτευση απευθείας με την Ρωσία που θα έλυνε το θέμα των ανατιμήσεων στο φυσικό αέριο.
Τόνισε επίσης ότι, μέχρι στιγμής, δεν έχει “περπατήσει” το μέτρο για την κοινή προμήθεια και αποθήκευση φυσικού αερίου από ομάδες χωρών εντός της Ε.Ε. που ήταν και ένα από τα μέτρα που είχε ανακοινώσει η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον στις 13 Οκτωβρίου.
Οι διαφορές Βορρά – Νότου
Πίσω από την αναποφασιστικότητα που προκύπτει ως αποτέλεσμα εντός της Ε.Ε. βρίσκεται η συνεχιζόμενη διάσταση απόψεων μεταξύ του ευρωπαϊκού “Βορρά” με τον ευρωπαϊκό “Νότο”. Χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Φινλανδία, η Σουηδία, η Δανία και η Αυστρία έχουν εξασφαλίσει ένα ενεργειακό μίγμα με υψηλά ποσοστά ΑΠΕ (ηλικιακή, αιολική, γεωθερμία) ή φθηνή πυρηνική ενέργεια και άρα υφίστανται λιγότερες αυξήσεις από τις πρόσφατες ανατιμήσεις. Οι χώρες αυτές οχυρώνονται πίσω από την θέση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ότι οι ανατιμήσεις θα είναι προσωρινές και δεν θέλουν σε καμία περίπτωση τις κοινές προμήθειες και αποθήκευση ενεργειακών προϊόντων, αφού θα βρεθούν να πληρώνουν περισσότερα για να παράγουν τα ίδια δυναμικά ενέργειας. Προβάλουν επίσης ως επιχείρημα της άρνησης τους ότι η ενθάρρυνση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων (όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και ο άνθρακας) θα οδηγήσει σε απόκλιση από το στόχο για μια Ευρώπη μηδενικών ρύπων ως το 2050.
Από την άλλη μεριά η Ιταλία, η Ισπανία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία αλλά και η Γαλλία μαζί με μικρότερες χώρες της κεντρικής Ευρώπης (π.χ. η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Σλοβενία και η Σλοβακία) και οι χώρες της Βαλτικής επιθυμούν διακαώς τις κοινές προμήθειες που θα χαμηλώσουν τις τιμές φυσικού αερίου και κατ’ επέκταση και του ηλεκτρικού ρεύματος. Τούτο διότι η επιβάρυνση των οικογενειακών προϋπολογισμών, αλλά και η αύξηση του κόστους ενέργειας για την οικονομία, γίνονται πλέον επικίνδυνες.