Όταν ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων σε ενημέρωση των δημοσιογράφων την προηγούμενη εβδομάδα με την ευκαιρία της εθνικής εορτής της χώρας του τόνιζε ότι το Άμπου Ντάμπι έχει λάβει την επιλογή να εξομαλύνει τις σχέσεις του με όλες τις χώρες της περιοχής, πριμοδοτώντας τη διπλωματία και την οικονομική συνεργασία, η δήλωση αυτή ήταν κάτι πολύ περισσότερο από ευχολόγιο.
Διότι η πρόσφατη τότε επίσκεψη του ισχυρού άνδρα των Εμιράτων, διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Ζάγιεντ στην Τουρκία αποδείχθηκε ότι ήταν μόνο η αρχή. Πολύ πιο θεαματικά ήσαν όσα συνέβησαν αυτή την εβδομάδα, φέρνοντας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δύο παραδοσιακούς ανταγωνιστές από τις αντικρινές ακτές του Περσικού Κόλπου.
Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των Εμιράτων (και αδελφός του διαδόχου) σεϊχης Ταχνούν μπιν Ζάγιεντ αλ-Ναχιάν επισκέφθηκε τη Δευτέρα την Τεχεράνη για επαφές με τον γραμματέα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Ιράν Αλί Σαμχανί και κατόπιν με τον ίδιο τον πρόεδρο της Ισλαμικής Δημοκρατίας Εμπραχίμ Ραϊσί.
Επί εβδομάδες πιθανολογούνταν η πραγματοποίηση αυτής της επίσκεψης, καθώς ο σεϊχης Ταχνούν λειτουργεί ως ο προπομπός για επαφές υψηλότερου επιπέδου, όπως απέδειξαν και οι πρόσφατες επισκέψεις του στην Άγκυρα και τη Ντόχα. Να οδηγήσει βέβαια σύντομα το πρώτο αυτό άνοιγμα σε μία αναβαθμισμένη συνέχεια, όπως η επίσκεψη του διαδόχου στην Τουρκία, θεωρείται εξαιρετικά πρόωρο. Όμως, θα πρέπει να έχει κανείς κατά νου ότι, παρά τις διακυμάνσεις των πολιτικών σχέσεων Ιράν και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, οι οικονομικές σχέσεις δεν έπαψαν ποτέ να αναπτύσσονται.
Οι οικοδεσπότες του σεϊχη Ταχνούν υπήρξαν ιδιαίτερα θερμοί. “Εάν οι χώρες του Περσικού Κόλπου συνεργασθούν μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην περιφερειακή και διεθνή οικονομία” δήλωσε ο Σαμχανί, ενώ ο πρόεδρος Ραϊσί, μιλώντας περισσότερο πολιτικά, τόνισε την ανάγκη συσπείρωσης των κρατών της περιοχής απέναντι σε τρίτους, κατονομάζοντας το Ισραήλ ως παράγοντα αποσταθεροποίησης.
Μοιάζει παράδοξο ασφαλώς να απευθύνονται τέτοιες προειδοποιήσεις προς έναν εκπρόσωπο των Εμιράτων, τα οποία έχουν υπογράψει από τους πρώτους τις Συμφωνίες του Αβραάμ με το Ισραήλ και υποστηρίζουν αντίπαλες προς το Ιράν πλευρές στις συγκρούσεις της Υεμένης, της Συρίας, του Λιβάνου, του Ιράκ και εν πολλοίς και της Λιβύης. Επιπλέον Ιράν και Εμιράτα χωρίζονται από συνοριακές διαφορές για τις τρεις νησίδες του Περσικού Κόλπου που έχουν καταληφθεί από τον καιρό του Σάχη.
Όμως οι δύο πλευρές φέρονται αποφασισμένες να προωθήσουν τις σχέσεις τους, καθώς οι συνομιλίες της Δευτέρας θα περιέλαβαν μόνο θέματα οικονομικής συνεργασίας (όπου οι ευκαιρίες περισσεύουν), αλλά και θέματα ασφάλειας.
Το ότι στο Ιράν οι συντηρητικοί ελέγχουν όλους τους κλάδους της εξουσίας παραδόξως διευκολύνει τα πράγματα. Αλλά πέρα από την επιθυμία της Ισλαμικής Δημοκρατίας να υπερβεί την απομόνωση, που τόσο της έχει κοστίσει οικονομικά, είναι και τα Εμιράτα που επιθυμούν να κεφαλαιοποιήσουν τα όποια κέρδη της ανάμιξής τους στον πόλεμο της Υεμένης και αλλού, ανακόπτοντας μία υπερεπέκταση που είχε καταστεί οριακή.
Όλα αυτά συγχρονίζονται με (και κατά μία έννοια υπερβαίνουν) τις διαπραγματεύσεις της Βιέννης ανάμεσα στο Ιράν και την ομάδα “5+1” με αντικείμενο την αναβίωση της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ πάντως επευλογεί. Ο εκπρόσωπός του Νετν Πράις δήλωσε τη Δευτέρα: “Αν μπορούμε να αποκλιμακώσουμε τις εντάσεις στην περιοχή και να την επαναφέρουμε από μία κατάσταση που κάποια χρόνια νωρίτερα έμοιαζε να διολισθαίνει στη σύγκρουση, είναι, πιστεύουμε, κάτι καλό. Την ίδια ώρα θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε όλα τα εργαλεία στην εργαλειοθήκη μας για να πιέσουμε το Ιράν, ώστε να επαναφέρουμε τα μόνιμα και επαληθεύσιμα όρια στο πυρηνικό του πρόγραμμα”.
Αντίθετα, το Ισραήλ δεν κρύβει την ανησυχία του. Σύμφωνα με αξιωματούχο που μίλησε στην εφημερίδα Israel Hayom, “Τα Εμιράτα ετοιμάζονται να παίξουν το παιχνίδι του Κατάρ”, δηλ. καλλιεργούν τις σχέσεις τους τόσο με τη Δύση όσο και με το Ιράν ή ισλαμιστικά στοιχεία. Ο ίδιος απέδωσε τις εξελίξεις αυτές στην “αδυναμία” που προβάλλει η κυβέρνηση Μπάιντεν, οδηγώντας τους ενδιαφερόμενους να εξαγάγουν τα συμπεράσματά τους.
