Στις 14 Οκτωβρίου διεξήχθησαν οι δημότικες εκλογές σε όλη την επικράτεια του Βελγίου για την ανάδειξη των νέων αιρετών αντιπροσώπων. Εκ πρώτης, το γεγονός αυτό δεν μοιάζει να έχει κάποιο ιδιαίτερο πολιτικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα. Το άκουσμα της φράσης «δημοτικές εκλογές στο Βέλγιο» θα μπορούσε να προκαλέσει αδιαφορία στους περισσότερους-ες που έχουν συνδέσει το Βέλγιο με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις τηγανιτές πατάτες και τον Τεν-Τεν. Είναι όμως έτσι ή μήπως τα χθεσινά αποτελέσματα εντάσσονται σ ένα γενικότερο πλαίσιο έντονων εκλογικών ανακατατάξεων στην Ευρώπη; Μήπως οι δημοτικές εκλογές στο Βέλγιο είναι ένα ακόμη δείγμα της κρίσης της παραδοσιακής εκπροσώπησης στην ήπειρό μας; Σπεύδω να απαντήσω ναι. Το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικά πολιτικό και ως τέτοιο πρέπει να κριθεί.
Οι δημοτικές εκλογές στη χώρα δεν είναι απλώς κομματικοποιημένες, είναι κομματικές. Με εξαίρεση κάποιους μικρούς περιφερειακούς δήμους, σε όλους τους υπόλοιπους οι υποψήφιοι-ες κατεβαίνουν με κομματικά ψηφοδέλτια. Με άλλα λόγια είναι τα ίδια τα κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές και ως εκ τουτου ο ανταγωνισμός είναι κατά βάση κομματικός.
Τι έγινε λοιπόν εχθές; Αφενός καταγράφηκε σημαντική υποχώρηση για το κεντρο-δεξιό MR και για το «σοσιαλιστικό» PS. Αφετέρου, αναδείχθηκε η άνοδος της ακροδεξιάς στην περιοχή της Φλάνδρας όπου το εθνικιστικό–δεξιό NVA και το ακροδεξιό Vlaams Belang ανεβάζουν τα ποσοστά τους, η άνοδος των Οικολόγων (Ecolo) στους δήμους των Βρυξελλών και βεβαίως η άνοδος του κόμματος της ριζοσπαστικής-αντικαπιταλιστικής Αριστεράς (PTB-PVDA) ιδιαίτερα στις Βρυξέλλες και τη Βαλλονία.
Το PTB-PVDA κατάφερε με αρκετά εντυπωσιακό τρόπο να αναδειχθεί σε κόμμα εθνικής εμβέλειας και παράλληλα όπως δηλώνει ο κοινοβουλευτικός του εκπρόσωπος Raul Hedebouw «να αγκυροβολήσει σε τοπικό επίπεδο». Η επιτυχία του είναι ιδιαίτερα σημαντική στην πόλη των Βρυξελλών (11,5% από 1,5%), στους λαϊκούς δήμους που αποτελούν το «στεφάνι» της πρωτεύουσας, (Molenbeek 13,6% από 4,5%, Anderlecht 14,6% από 1,5%, Schaerbeek 12,7% από 3,5% κλπ) και στη Βαλλονία που εμφανίζει άνοδο άνω των 10 μονάδων σε κρίσιμες περιοχές με ισχυρή εργατική τάξη (Λιέγη 16,3% από 6,4%, Charleroi 15,7% από 3,4%,Herstal 25% από 14%) και αμφισβητεί πλεόν την παντοδυναμία των σοσιαλιστών στην περιοχή. Αυξητική είναι η τάση του και στις περιοχές της Φλάνδρας που σχημάτισε ψηφοδέλτια.
Την ίδια στιγμή οι σοσιαλιστές, επιβεβαιώνουν την πτωτική τάση της δεξιόστροφης σοσιαλδημοκρατίας η οποία ενταγμένη από καιρό στο άρμα του νεοφιλελευθερισμού πληρώνει το κόστος της επίθεσης, της προηγούμενης κυβέρνησης Di Rupo, στο κοινωνικό κράτος σε συνδυασμό με μια σειρά σκανδάλων που αγγίζουν μέχρι και ανώτερα κομματικά της στελέχη.
Η επιτυχία του PTB–PVDA στις δημοτικές εκλογές δεν έρχεται ως πυροτέχνημα. Το κόμμα έχει καταφέρει τα τελευταία χρόνια να αποκτήσει μια ευρύτερη δυναμική και να μετατραπεί από ένα ασήμαντο πολιτικό σχηματισμό σε ανερχόμενη δύναμη. Η όσμωση του με τα κοινωνικά κινήματα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, η μαζική του συμμετοχή στις εργατικές διεκδικήσεις, ο ριζοσπαστικός του λόγος, η ηλικιακή ανανέωση του στελεχειακού του δυναμικού και η πρόσβαση του στους χώρους της νεολαίας και των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων βοηθούμενα από την κρίση των κομμάτων του establishment έδωσαν νέα πνοή στο όλο εγχείρημα. Η τακτική του στις δημοτικές εκλογές εκφράστηκε σε δύο επίπεδα. Από τη μία προέβαλε το τρίπτυχο «ρήξη με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές στους δήμους, δωρεάν δημόσιες συγκοινωνίες για όλους, αύξηση των κοινωνικών και δημόσιων κατοικιών» και από την άλλη ξεκαθάρισε πως δεν θα στηρίξει σοσιαλιστές ή πράσινους δημάρχους καθώς δεν αποτελεί κόμμα του κατεστημένου.
Οι επόμενες προκλήσεις και η σύνδεση με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις.
Το θετικό εκλογικό αποτέλεσμα ωστόσο δεν προσφέρεται για θριαμβολογίες. Είναι η αρχή αλλά όχι η τελική έκβαση του αγώνα. Οι επόμενοι στόχοι, των ευρωεκλογών και των ομοσπονδιακών εκλογών του Βελγίου, το 2019, θα είναι κρίσιμοι από κάθε άποψη. Όταν ένα αριστερό-ριζοσπαστικό κόμμα ενισχύει τις δυνάμεις του σε μια χώρα όπως το Βέλγιο, με μεγάλη αστική παράδοση, έδρα της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας και του ΝΑΤΟ, με αμφισβητήσεις της ομοσπονδιακής του υπόστασης, με μακροχρόνιους δεσμούς με τις χώρες του δυτικού καπιταλισμού και με ισχυρή τάση πολιτικών συμβιβασμών, αυτόματα βρίσκεται μπροστά σε μια πολύπλοκη κατάσταση που καλείται να διαχειριστεί με ριζοσπαστικούς όρους.
Η ηγεσία του κόμματος φαίνεται ότι αναγνωρίζει τις δυσκολίες και δείχνει να επιλέγει το δρόμο της ρήξης από εκείνον της ενσωμάτωσης. Άλλωστε οι Βέλγοι αριστεροί έχουν επίγνωση τόσο της πορείας προς την ήττα που ακολούθησαν τις προηγούμενες δεκαετίες τα κομμουνιστικά κόμματα σε Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία μετά τη συνεργασία τους με τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας όσο και της συνθηκολόγησης και πλήρους παράδοσης του ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2015.
Η άνοδος τους και η διατήρηση της γραμμής της ρήξης θα είναι σημαντική για όλη την αληθινή αριστερά στην Ευρώπη ενόψει των κρίσιμων κοινωνικών και εκλογικών αναμετρήσεων που έρχονται.
Σε μία περίοδο που οι εξελίξεις σε μία χώρα της Ευρώπης επηρεάζουν τις υπόλοιπες, σε μια περίοδο άμεσης πληροφόρησης και κοινών αγώνων απέναντι στο διευθυντήριο των Βρυξελλών, σε μια περίοδο τέλος που η ακροδεξιά σηκώνει κεφάλι η ενδυνάμωση της μη υποταγμένης αριστεράς μας αφορά όλους και όλες. Η ενοποίηση των προσπαθειών στο κοινό πεδίο της Ευρώπης και η αλληλεξάρτηση στην πολιτική και την οικονομία καθιστούν κάθε πολιτικό γεγονός σημαντικό. Αν πριν από δέκα χρόνια η άνοδος της Αριστεράς στις δημοτικές εκλογές στο Βέλγιο θα ήταν για τους έλληνες αριστερούς ένα μονόστηλο σε μια κομματική εφημερίδα, σήμερα είναι ένα ακόμη σημείο στην κοινή ευρωπαϊκή προσπάθεια ενάντια στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την ακροδεξιά. Στην προσπάθεια αυτή δεν χωράνε συμπορεύσεις ούτε με την ασθμαίνουσα σοσιαλδημοκρατία ούτε με μεταλλαγμένους κυβερνητικούς συνοδοιπόρους της.
