Με το επιχείρημα ότι, η μονάδα παραγωγής SRF που σχεδιάζεται στο Βόλο, θα συμβάλλει στη μείωση του υπερβολικού ποσοστού υγειονομικής ταφής αποβλήτων στην Ελλάδα και ότι, η καύση του σε τσιμεντοκλιβάνους «αντικαθιστά την καύση ορυκτών καυσίμων», απαντά η Κομισιόν, δια του Επιτρόπου Περιβάλλοντος κ. Vella, στον ευρωβουλευτή της Λαϊκής Ενότητας, Νίκο Χουντή, ο οποίος με την ερώτησή του εξέφρασε προς την Κομισιόν τους δικαιολογημένους φόβους των κατοίκων και των επιστημονικών φορέων της περιοχής ότι, η παραγωγή και η καύση SRF αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, όπως άλλωστε αποδεικνύει και η διεθνής βιβλιογραφία, ότι, κατά την καύση των υλικών αυτών, εκλύονται στην ατμόσφαιρα, διοξίνες, φουράνια, ακόμη και τέφρες επιβαρυμένες με επικίνδυνα βαρέα μέταλλα.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος εξάλλου, προσπαθώντας να απαντήσει και στο επιχείρημα του Νίκου Χουντή ότι, το εργοστάσιο αυτό δύναται να αποτελέσει αντικίνητρο «για την προβλεπόμενη στην κυκλική οικονομία μείωση των απορριμμάτων, μέσω της ανακύκλωσης και της διαλογής στην πηγή», “πετάει το μπαλάκι” στις αρμόδιες αρχές, δηλώνοντας ότι αυτές «έχουν την ευθύνη να εξασφαλίσουν ότι μόνο μη ανακυκλώσιμα απόβλητα υπόκεινται στην επεξεργασία στερεών ανακτηθέντων καυσίμων».
Ο κ. Vella, απαντώντας επίσης σε άλλη ερώτηση του Έλληνα ευρωβουλευτή, που αφορούσε σε ανάλυση δείγματος απορριμμάτων, 2.000 τόνων, προέλευσης Ιταλίας, που προοριζόταν για καύση στο εργοστάσιο τσιμέντου του Βόλου, σύμφωνα με την οποία ήταν «αντίθετο στις διεθνείς προδιαγραφές για RDF» και ότι, «στο υλικό αυτό απουσίαζε οποιαδήποτε ένδειξη-διακριτικά στοιχεία ως προς το περιεχόμενό του», αφού ισχυρίστηκε ότι, «Η Επιτροπή δεν είναι ενήμερη για τις συγκεκριμένες καταγγελίες στις οποίες αναφέρεται ο κύριος βουλευτής», αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην «απόφαση 2013/163/ΕΕ της Επιτροπής για τη θέσπιση των συμπερασμάτων βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών, όσον αφορά την παραγωγή τσιμέντου. Αυτοί οι κανόνες περιλαμβάνουν οριακές τιμές εκπομπών για τον υδράργυρο, τις διοξίνες και τα φουράνια. Δεδομένου ότι τα πρότυπα για τις συνεχείς μετρήσεις των εκπομπών διοξινών και φουρανίων βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της ανάπτυξης, η Επιτροπή δεν έχει ακόμη καθορίσει την ημερομηνία από την οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται συνεχής μέτρηση. Σύμφωνα με τους κανόνες που ορίζονται στο μέρος 6 του παραρτήματος VI της οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές, πραγματοποιούνται τουλάχιστον δύο μετρήσεις των βαρέων μετάλλων και των διοξινών και των φουρανίων ετησίως, και τουλάχιστον μία μέτρηση ανά τρεις μήνες για τους πρώτους 12 μήνες λειτουργίας».
Απαντώντας επιπλέον στο ερώτημα για την απαιτούμενη σήμανση κατά τη διασυνοριακή μεταφορά μεταξύ κρατών-μελών, αποβλήτων προοριζόμενων για καύση RDF και SRF, απάντησε:
«Όσον αφορά τη μεταφορά των καυσίμων που προέρχονται από απόβλητα, βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 απαιτείται προηγούμενη γραπτή κοινοποίηση, συναίνεση και ταυτοποίηση των μεταφερόμενων αποβλήτων μέσω του σχετικού κωδικού που απαριθμείται στα παραρτήματά του.
Τα απόβλητα δεν υπόκεινται στις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 σχετικά με την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία ουσιών και μειγμάτων1».
Με αφορμή τις απαντήσεις αυτές, ο Νίκος Χουντής έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Είναι σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση κλείνει το μάτι και διευκολύνει όσους προωθούν προγράμματα καύσης για «ενεργειακή αξιοποίηση», υπονομεύοντας ταυτόχρονα το στόχο που υποτίθεται ότι η ίδια έχει θέσει, για την κυκλική οικονομία, τη μείωση των απορριμμάτων μέσω της ανακύκλωσης και της διαλογής στην πηγή.
Από τις απαντήσεις της Κομισιόν προκύπτει επίσης ότι αδιαφορεί για τις δικαιολογημένες ανησυχίες των πολιτών του Βόλου, οι οποίοι εκδήλωσαν την αντίθεσή τους στην εισαγωγή και καύση σκουπιδιών στην τσιμεντοβιομηχανία της περιοχής, στο τεράστιο συλλαλητήριο της 5ης Μαΐου 2018.
Οι επιστημονικοί φορείς της περιοχής, αλλά και μια τεράστια διεθνής βιβλιογραφία, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
Οι πολίτες του Βόλου δε θα σταματήσουν τον αγώνα τους, υπερασπιζόμενοι την υγεία των παιδιών τους, απέναντι στα διάφορα επιχειρηματικά συμφέροντα».
Ακολουθούν οι πλήρεις ερωτήσεις του Ν. Χουντή και οι αντίστοιχες απαντήσεις του κ. Vella:
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-002395/2018
προς την Επιτροπή
Άρθρο 130 του Κανονισμού
Nikolaos Chountis (GUE/NGL)
Θέμα: Ανησυχίες από την καύση ακατάλληλου RDF σε τσιμεντοβιομηχανία
Απορριμματογενή ανακτώμενα στερεά καύσιμα τσιμεντοβιομηχανίας στο Βόλο ελέγχθηκαν από διαπιστευμένο χημικό εργαστήριο, και τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν από την Περιφέρεια Θεσσαλίας έδειξαν ότι το δείγμα κατατάσσεται στην κλάση 4 ως προς τη διάμεσο περιεκτικότητας σε υδράργυρο, αντίθετα με τα οριζόμενα στη νομοθεσία (απορριμματογενή ανακτώμενα στερεά καύσιμα θα πρέπει να κατηγοριοποιούνται στις κλάσεις 1,2,3).
Σύμφωνα με καταγγελίες πολιτών και κατόπιν αυτοψίας την 1.4.2018 ξεφορτώθηκαν στο λιμάνι του Βόλου 2000 τόνοι απορριμμάτων από την Ιταλία, με αυτά τα χαρακτηριστικά, οι οποίοι πιθανώς να έχουν καεί. Η σύσταση, δε, του συγκεκριμένου δείγματος ήταν 15-20% χαρτί, 75-80% πλαστικό και 5-10% λοιπά υλικά, σε αντίθεση με τις διεθνείς προδιαγραφές για RDF. Καταγγέλλεται, επιπλέον, ότι από το υλικό αυτό απουσίαζε οποιαδήποτε ένδειξη-διακριτικά στοιχεία ως προς το περιεχόμενό του.
Ερωτάται η Επιτροπή:
Γνωρίζει τις προαναφερθείσες καταγγελίες και, αν ναι, θα υπάρξουν κυρώσεις κατά των υπευθύνων;
Τι σήμανση απαιτείται κατά τη διασυνοριακή μεταφορά μεταξύ κρατών μελών, προοριζόμενων για καύση RDF και SRF;
Έχει οριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η ημερομηνία από την οποία εκτελούνται συνεχείς μετρήσεις για τις διοξίνες και τα φουράνια (οδηγία 2010/75/ΕΕ, άρθρο 48 παρ. 5); Εάν ναι, πόσες μετρήσεις πρέπει να εκτελούνται κάθε χρόνο;
E-002395/2018 Απάντηση του κ. Vella εξ ονόματος της Επιτροπής (20.6.2018)
Η Επιτροπή δεν είναι ενήμερη για τις συγκεκριμένες καταγγελίες στις οποίες αναφέρεται ο κύριος βουλευτής. Ωστόσο, στην απάντησή της στη γραπτή ερώτηση E-003215/2017, η Επιτροπή έκρινε ότι τα απόβλητα που δεν είναι κατάλληλα για ανακύκλωση μπορούν να υποβληθούν σε ανάκτηση ενέργειας, μέσω διαφόρων διαδικασιών παραγωγής ενέργειας από απόβλητα. Στους κλίβανους παραγωγής τσιμέντου αποτελεί συνήθη πρακτική η συναποτέφρωση στερεού ανακτηθέντος καυσίμου, το οποίο είναι ένα καύσιμο που προέρχεται από απόβλητα, ανταποκρίνεται στο πρότυπο EN 15359 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τυποποίησης (CEN) και ταξινομείται σε πέντε κατηγορίες με βάση τη θερμογόνο δύναμη και την περιεκτικότητα σε χλώριο και υδράργυρο. Και οι πέντε κατηγορίες είναι κατάλληλες για χρήση.
Όποτε χρησιμοποιούνται καύσιμα που προέρχονται από απόβλητα σε κλίβανους παραγωγής τσιμέντου, ισχύουν οι κανόνες σχετικά με τη συναποτέφρωση αποβλήτων, που ορίζονται στο κεφάλαιο IV και στο παράρτημα VI της οδηγίας 2010/75/ΕΕ περί βιομηχανικών εκπομπών, καθώς και η απόφαση 2013/163/ΕΕ της Επιτροπής για τη θέσπιση των συμπερασμάτων βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών, όσον αφορά την παραγωγή τσιμέντου . Αυτοί οι κανόνες περιλαμβάνουν οριακές τιμές εκπομπών για τον υδράργυρο, τις διοξίνες και τα φουράνια. Δεδομένου ότι τα πρότυπα για τις συνεχείς μετρήσεις των εκπομπών διοξινών και φουρανίων βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της ανάπτυξης, η Επιτροπή δεν έχει ακόμη καθορίσει την ημερομηνία από την οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται συνεχής μέτρηση. Σύμφωνα με τους κανόνες που ορίζονται στο μέρος 6 του παραρτήματος VI της οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές, πραγματοποιούνται τουλάχιστον δύο μετρήσεις των βαρέων μετάλλων και των διοξινών και των φουρανίων ετησίως, και τουλάχιστον μία μέτρηση ανά τρεις μήνες για τους πρώτους 12 μήνες λειτουργίας.
Όσον αφορά τη μεταφορά των καυσίμων που προέρχονται από απόβλητα, βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 απαιτείται προηγούμενη γραπτή κοινοποίηση, συναίνεση και ταυτοποίηση των μεταφερόμενων αποβλήτων μέσω του σχετικού κωδικού που απαριθμείται στα παραρτήματά του.
Τα απόβλητα δεν υπόκεινται στις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 σχετικά με την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία ουσιών και μειγμάτων .
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-002394/2018
προς την Επιτροπή
Άρθρο 130 του Κανονισμού
Nikolaos Chountis (GUE/NGL)
Θέμα: Σχέδια ίδρυσης μονάδας παραγωγής SRF στο ΧΥΤΑ Βόλου
Ο Δήμος Βόλου σχεδιάζει τη δημιουργία μονάδας παραγωγής SRF εντός του ΧΥΤΑ Δήμου Βόλου.
Πολίτες εκφράζουν φόβους ότι μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει σε παρέκκλιση από τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, στην οποία προέχει η διασφάλιση της υψηλής προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, με απόλυτη προτεραιότητα στους στόχους προδιαλογής, ανακύκλωσης και ανάκτησης υλικών, όπως ορίζεται στην οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα, και ιδίως στο άρθρο 28.
Σε ανακοίνωση της Επιτροπής (COM(2015) 614 final[1]) επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι: «χρηματοδότηση νέων εγκαταστάσεων επεξεργασίας υπολειμματικών αποβλήτων, όπως η αποτέφρωση ή η μηχανική βιολογική επεξεργασία … και τηρούνται πλήρως οι στόχοι της ιεράρχησης των αποβλήτων».
Επειδή η ανησυχία που έχει προκληθεί στην τοπική κοινωνία είναι έντονη, ερωτάται η Επιτροπή:
1) Θεωρεί ότι ο Δήμος Βόλου έχει εκπληρώσει τους προβλεπόμενους στόχους ιεράρχησης των αποβλήτων και ότι η λειτουργία της ανωτέρω μονάδας δεν θα αποτελέσει τροχοπέδη για την προβλεπόμενη στην κυκλική οικονομία μείωση των απορριμμάτων μέσω της ανακύκλωσης και της διαλογής στην πηγή;
2) Έχει ζητηθεί η συγχρηματοδότηση για τη συγκεκριμένη μονάδα;
3) Τι χρηματοδοτήσεις έχουν διατεθεί στο Δήμο Βόλου και από ποιες πηγές, προκειμένου για προγράμματα που αφορούν στην επίτευξη των στόχων ιεράρχησης των αποβλήτων ;
E-002394/2018 Απάντηση του κ. Vella εξ ονόματος της Επιτροπής (22.6.2018)
1. Τα στερεά ανακτηθέντα καύσιμα που παράγονται από μη ανακυκλώσιμα απόβλητα μπορούν να αποτελέσουν κατάλληλη επεξεργασία διαχείρισης αποβλήτων, ώστε να παράγουν πρώτες ύλες για διεργασίες μετατροπής αποβλήτων σε ενέργεια, όπως η συναποτέφρωση σε εγκαταστάσεις καύσης και τσιμεντοκλιβάνους. Η χρήση τους αντικαθιστά την καύση ορυκτών καυσίμων. Σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων, η επεξεργασία αυτή συμβάλλει στη μείωση του υπερβολικού ποσοστού υγειονομικής ταφής στην Ελλάδα και στην ανάκτηση της ενέργειας που εμπεριέχεται στα μη ανακυκλώσιμα απόβλητα. Οι αρμόδιες αρχές έχουν την ευθύνη να εξασφαλίσουν ότι μόνο μη ανακυκλώσιμα απόβλητα υπόκεινται στην επεξεργασία στερεών ανακτηθέντων καυσίμων.
2 & 3. Η διαχειριστική αρχή του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Θεσσαλίας 2014-2020 δημοσίευσε τον Σεπτέμβριο του 2017 πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την κατασκευή μονάδων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΔΣΑ) στην περιοχή. Ο Δήμος Βόλου υπέβαλε πρόταση που βρίσκεται επί του παρόντος στο στάδιο της αξιολόγησης από τη διαχειριστική αρχή του περιφερειακού προγράμματος «Θεσσαλία»· η πρόταση έργου προβλέπει παραγωγή στερεών ανακτηθέντων καυσίμων για περαιτέρω διάθεση από τον μελλοντικό φορέα της μονάδας. Η πηγή συγχρηματοδότησης της ΕΕ για τέτοιες μονάδες είναι το Ταμείο Συνοχής.
1 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των ουσιών και των μειγμάτων (ΕΕ L 353 της 31.12.2008, σ. 1).