Ενώ σχεδόν κανείς – τουλάχιστον από την πλευρά της κοινωνίας – δεν εστιάζει στην πορεία της ελληνικής οικονομίας στην μετά κορωνοιό εποχή και όλοι κοιτούν το σήμερα με τις κρατικές δαπάνες να συσσωρεύονται επικίνδυνα… το πρόβλημα αρχίζει και δημιουργείται.
Δυστυχώς τα 22 τρισεκ. δολάρια που δόθηκαν παγκοσμίως 14 τρισεκ. δημοσιονομικά κίνητρα και 8 τρισεκ. νομισματικά κίνητρα το 2020 και υπολογίζονται σε 5,5 τρισεκ. το 2021 συνολικά 27,5 τρισεκ. δολάρια έχουν δημιουργήσει ένα κόσμο εικονικής πραγματικότητας.
Πολλοί πιστεύουν ότι το εύκολο κρατικό χρήμα είναι η λύση, οι κοινωνίες πιστεύουν ότι οι αθρόες κρατικές δαπάνες είναι η λύση, τα συνεχή νομισματικά κίνητρα είναι η λύση απέναντι στον κορωνοιό.
Θα αποδειχθούν όλα μέρος του προβλήματος όταν θα έρθει η ώρα του λογαριασμού.
Οι κρατικές δαπάνες θα είναι μέρος του μεγάλου προβλήματος
Χωρίς καμία αμφιβολία η Ελλάδα π.χ. με τις περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες που έχει επιχειρεί με κρατικές δαπάνες να περιορίσει το σοκ στην οικονομία.
Ωστόσο μεταξύ 2020 και 2021 η Ελλάδα θα συσσωρεύσει 33 με 35 δισεκ. δημοσιονομικά ελλείμματα, προφανώς και το 2021 στο καλύτερο σενάριο η ανάκαμψη θα είναι της τάξη του 1,5% ή ύφεση -1,5% και το χρέος θα έχει εκτοξευθεί στο 208% ή 230% μαζί με τα repos δηλαδή τον ενδοκυβερνητικό δανεισμό.
Οι κρατικές δαπάνες, όπως και ο κορωνοιός θα είναι μέρος του προβλήματος που θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια.
Η Ελλάδα δημιούργησε τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα 33 με 35 δισεκ. και αυτό το βουνό ελλειμμάτων θα το βρούμε με ακρίβεια χιλιοστού μπροστά μας.
Ενώ έχουμε επιδείνωση παντού… ο κίνδυνος είναι το θετικό effect του Ταμείου Ανάκαμψης να είναι… μηδέν…
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ελληνική οικονομία δεν είναι η ύφεση.
Προφανώς και είναι ένα τεράστιο πρόβλημα αλλά αυτό έχει ενσωματωθεί στις αποτιμήσεις και στις αδύναμες δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας.
Στην ΕΕ έχουν αποδεχθεί την ύφεση – προσωρινά – ως μέρος της αντιμετώπισης της επιδημιολογικής κρίσης, οπότε είναι μια σχετική κανονικότητα.
Το χρέος παρ΄ ότι φθάνει σε ιστορικά υψηλά όλων των εποχών καλύπτεται από την ομπρέλα της ΕΚΤ που έχει αγοράσει π.χ. έως σήμερα 19,2 δισεκ. ελληνικά ομόλογα.
Η κατάσταση στο χρέος έχει επιδεινωθεί, το πρόβλημα είναι σοβαρό αλλά η ΕΚΤ για την ώρα δεν θα το αφήσει να εκδηλωθεί.
Ουσιαστικά κράτη και ΕΚΤ ουσιαστικά χρησιμοποιούν μηχανισμούς συγκάλυψης των προβλημάτων, όχι επίλυσης, τα προβλήματα θα έρθουν αργότερα πολύ πιο επώδυνα.
Υπάρχει κάποιο μεγαλύτερο πρόβλημα;
Η απάντηση είναι ξεκάθαρα ναι, υπάρχει ένα πρόβλημα που δεν έχει αποτιμηθεί.
Για να το αποτιμήσουμε θα πρέπει να πάρουμε και τα δύο μέρη μιας εξίσωσης.
Από την μια πλευρά το δημοσιονομικό έλλειμμα όπου σωρευτικά θα φθάσει στα 33-35 δισεκ. την διετία 2020 με 2021.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δημιουργείται ένα έλλειμμα μεταξύ εσόδων και εξόδων.
Από την άλλη πλευρά η Ελλάδα θα πάρει τα 32 δισεκ. από το Ταμείο Ανάκαμψης και έχει καλλιεργηθεί πάλι ψευδεπίγραφα ότι αυτά θα δασώσουν την ελληνική οικονομία.
Αυτό δεν θα συμβεί γιατί το άθροισμα του άτυπου αριθμητή που είναι το έλλειμμα με τον άτυπο παρανομαστή που είναι τα 32 δισεκ. από το Ταμείο Ανάκαμψης μας δείχνουν ότι η επίδραση, το effect από τα 32 δισεκ. τείνουν να μηδενίσουν.
Ο σοβαρότερος κίνδυνος για την Ελλάδα είναι πριν πάρει η χώρα μας τα 32 δισεκ. σταδιακά και τμηματικά από το Ταμείο Ανάκαμψης, η επίδραση τους να είναι μηδενική.
Το effect μηδενίζει…
Εφόσον αυτό συμβεί, που η πιθανότητα να συμβεί αγγίζει τα όρια της βεβαιότητας, όσο παραμένει το πρόβλημα του κορωνοιού, ουσιαστικά θα πάρει η Ελλάδα τα 32 δισεκ. από το Ταμείο Ανάκαμψης όχι για την ανάκαμψη αλλά για να καλύψει τρύπες.
Τα κεφάλαια μπορεί να έχουν στοχευμένη δράση π.χ. θα κατευθυνθούν στην ενέργεια και στις υποδομές αλλά στην πράξη ο αρνητικός αντίκτυπος το αρνητικό effect από τα ελλείμματα και το χρέος, θα μηδενίζουν την θετικότητα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Αυτό μεταφράζεται ότι η Ελλάδα – και εξαιρώντας μια λογιστική ανάκαμψη του ΑΕΠ – μια χρονιά δεν θα μπορέσει να επιτύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης στην οικονομία, οπότε θα σερνόμαστε για χρόνια
Εκτιμήσεις
ΑΕΠ 2021 βασικό σενάριο περίπου 168 δισεκ. από 165 δισεκ. το 2020
ΑΕΠ 2021 δυσμενές σενάριο περίπου 164-166 δισ
Ποσοστό ΑΕΠ 2021 οριακή αύξηση 1,5 με 1,8%
Δημοσιονομικό έλλειμμα 2020 και 2021 περίπου 35 δισ
Δημόσιο χρέος 345 δισ το 2021 χωρίς repos
Δημόσιο χρέος στα 375 δισεκ. μαζί με τα repos
Σχέση χρέους 375 δισεκ. προς ΑΕΠ 168 δισ = 223%
Έσοδα από Τουρισμό 2021 περίπου 6 δισ
Συνεχιζόμενη πιστωτική συρρίκνωση, τα δάνεια 125 δισ
Ελληνικό 10ετές ομόλογο απόδοση 1% από 0,72% (αρχικά 0,50% και μετά 1%)
Ελληνικό Χρηματιστήριο μέγιστο κίνησης 880 μονάδες
Δεν αναμένονται εκπλήξεις στις 19 Μαρτίου 2021 (DBRS) και 23 Απριλίου (Standard and Poor’s)
www.bankingnews.gr